A hnuaia damdawite hi hman dan dik lova kan hman thin avangin, kum tinin thihna tam tak a thlen phah a ni. Chuvangin Fimkhur rawh.

1. Chloramphenicol or Chloromycetin:-Kawthalo satliah atan heng damdawite hi an hman fo thin hi a tul loh mai bakah, pawi tak a ni. A hlauhawm em avangin natna khirh tak tak atan chauh hman tur a ni. Nausen pianghlimah pek loh tawp tur a ni. 

2. Oxytocin (Pitocin), P i t u i t a r i n , E r g o n o v i n e (Ergotrate) Vanduaithlak takin nauchhar thenkhat (Midwife) te hian nau hrin awl nan heng damdawi te hi an hmang thin a, heng damdawi te hi hman an tul loh mai bakah a hlauhawm em em a ni. Nu emaw nausen emaw a tihlum thei a ni. Heng damdawite hi nau a pian hma a thi a put chuan, damdawi miten an chawh angin hmang rawh.

3. Inchiuna chi Damdawite:-Inchiu hi damdawi ei ai chuan a tha zawk tih hi rindan tlangpui a ni a, he rindan hi a dik lo a ni. Damdawi a ei a ei hi inchiu ang bawkin a tha a, a chang chuan a tha mah zawk a ni. Damdawi tam tak hi a ei a ei aiin in chiu nana hman hi a hlauhawm zawk a ni. Chuvangin inchiu tawk neih rawh. 

4. Penicillin:-Penicillin te hian natna kaichhawn chi (infection) ho hi a tidam thei a, mahse ulh te, thitlingah te, natna dang reng rengah leh khawsikah te hman fo hi a dik loh bakah, a tha lo a ni. Intauh palh thitlingah te. Penicillin leh Antibiotics dang pawh hmang suh, natna kaichhawn hlauhawm leh infection an ni lo. Vun pawp a nih loh phei chuan a hlauhawm lo a ni.

5. S t r e p t o m y c i n l e h Penicillin inpawlh (Streptopenicillin):- He damdawi hi tul lovah hman tam a ni hle a, hritlangah te hman loh tawp tur a ni. A chhan chu:(a) Hritlang leh Flu tan engmah tangkaina a nei lo. (b) Harsatna nasa tak a thlen thei zawk a ni. A chang chuan bengngawnna leh thihna a thlen thei a ni. (c) Hman tam lutuk chuan T.B. leh natna dang khirh tak tak te a ti dam har a ni. 

6. Vitamin B12 leh Liver Extract:-He damdawite hi chakloh vei tan an mamawh vek lo va, a eng ber emaw chuah hi mamawh a ni thin. Tin, heng damdawi inchiu nana hman hian venthawn tur eng eng emaw a tam bawk nen, chubakah thisen endik vek a nih hnuah chauh hman chi an ni a, chu pawh chu damdawi thiamte chawh chauhvin. Anemia reng rengah chuan heng damdawi a inchiu ai chuan Iron mum ei a tha daih zawk. 

7. Vitamins dangte:-Dan tlangpuia neih tur: Inchiuna chi Vitamin hman mai mai loh tur. Inchiuna hi a man a to bakah a hlauhawm a ni. A ei chi ei zawk rawh. Van-duaithlak takin mipui hian Vitamin tui thlum (Syrup, Tonic, Elexir) lei nan pawisa kan khawhral nasa hle a ni. Heng damdawite hian Vitamin pawimawh tak tak, kan taksain a mamawhte a keng kim lo hle a. 

8. Calcium:-Thisen zama calcium chiu hi a hlauhawm em em a ni. Zawite a thun luh tur a ni a, chutilochuan rang takin a thih theih a ni. Mawngtam a chiu lah hi a punin, hnai nasa tak a la duh em em a, chubakah natna dangte pawh a kaihhnawih thei a ni. Damdawi thiamte rawn hmasa lovin CALCIUM hi chiu reng reng suh. Hriattur pawimawh: Ram  thenkhatah chuan eirawngbawl nan chinai lam hi an hmang nasa em em a, chutiang ei tamna ramah chuan Calcium hi a hrana ei emaw, chiu emaw hi an tul lo a ni. Naupang chaklo hi calcium pek a ni thin a, mahse chinai ei tamna ramah chuan pek an ngai lo a ni. Chinai khan an mamawh tawk calcium chu a pe tawh a ni. 

THISEN CHAW THISENZAMA THUN: (Intarvenous infusion or I.V. Solution): Mi thenkhatten chaklohna nasa takah (Anemic nasa tawh) thisen chaw, thisena thun tur lei nan pawisa an seng nasa hle thin a, an neih chhun pawh an seng ngam a ni. Hetiang thisen chaw an lak hian chak zawk leh an thisen te chu tichak zawk turah an ngai a, an ring sual der a ni. Hetiang thisen chaw hi a nihna takah chuan tuifim tha tak tih thlum emaw tih al emaw a ni a. Chithlummum tlawn (Candy) pakhat aiin chakna a pai tam chuang lo a ni. 
Tin, thisen pawh a ti chak zawk hek lo. Chuvangin thisen tlachham (dawldang) chuan an thatpui tak tak lo, a ti chak zawk bawk hek lo. Engmah thiamna pawh nei lovin thisen chaw hi thisen zamah a thun chuan natna kai theih chi a ti lut mai thei a, chu chuan damlo chu a ti zualin, a thih phah thei a ni. Thisen chaw pek mai mai hi a hlauhawm a ni. T h i s e n c h a w c h u damlovin engmah a ei theih loh hunah emaw, a taksa in tui nasa taka a hlauh tawhin (Severe dehydration) pek chauh tur a ni. Damlo chuan thil a lem theih chuan tui litre khatah chi leh chithlum tlem pawlh la, intir rawh. Thisen zama thisen chaw litre khat i pek ang tho a ni. Chungte aia la tha leh chu damlovin thil a ei theih chuan chakna nei chawtha ei hi thisen chaw eng ang ai pawhin taksa tan a tha zawk a ni. Damlovin tuiril lam leh thildang tea ei theih phawt chuan:-

EK NEMNA LEH KAW |HUAHNA:Nausen te, chaklo nasa te, taksa atanga tui hlauh tam te leh pumna te chu ek nemna emaw kaw thauhna emaw pek a hlauhawm a ni. Mi tam tak chuan kaw thuahna hian mi a ti hriselin, taksa atanga thil thalo a thuah chhuakin an ring thin a. Ek nemna emaw kaw thuahna in emaw hian a tih that aiin a ti pawi zawk. 

ENGTIKAH NGE DAMDAWI TE HI EI LOH TUR :Mi tam tak chuan damdawi ei lai an neih hian tih loh tur leh ei loh tur te hi awm teuh turah an ngai thin a, chuvangin an mamawh em em damdawi thenkhat te hi an ei loh phah fo thin a ni. Dik tak chuan eng damdawi mah hi chaw te nen ei pawlh an nih vang ngawt chuan thil pawi a thlen lo a ni. Vawksa te, kawlthei te, thinghmarcha te leh thil dang te pawh nise, thil pawi a thleng khat hle a ni. Amaherawhchu, thil mawm leh mosola tam lutuk te hian pum leh ril a ti na zual thei a ni. Tin, miin zu a in chuan damdawi thenkhat chuan nghawng tha lo tak an nei thei thin. Damdawi hman aia hman loh  that hun an awm a: 
1. Naupai lai emaw nau hnute pek lai emaw hi chuan a tul hle a nih loh chuan damdawi hi chelek mai mai loh a tha. Amaherawhchu hlauh-thawnna awm miah lovin Vitamin te leh Iron mum te chu ei theih a ni. 
2. Nausen piang hlim damdawi pek laiin theih-tawpin fimkhur ang che. A theih phawt chuan eng damdawi pawh nise i pek hmain damdawi thiamte rawn hmasa rawh, tam lutuk pek loh tur a ni. 
3. Penicillin te, Ampicillin te, sulfonamides te leh damdawi dangte hua an awm thei a, an lo vual emaw an lo thak emaw a nih chuan, an damdawi huat chu an dam chhungin an hmang tawh lo tur a ni. hlauhawm theih avangin. 
4. Pumpui pan emaw pumpui lawng emaw vanga, thin thip leh sa huai huai thinte chuan Aspirin telna chi damdawi an ei tur a ni lo. 
5. Natna engemaw vei laiin damdawi thenkhat a ei tel chuan a natna kha a tizual thei a ni. Entir nan: Heptitis (Thinna) ah chuan antibiotics emaw, damdawi dangchak tak emaw a enkawl tur a ni lo, an thin kha a tha tawh lo va, chuvangin damdawi chakte chu taksa tan tirah a chang thei a ni.
6. Tui taksain a tlak-chham (dehydration) emaw, kal natna vei emaw te hian damdawi ei an fimkhur bik tur a ni. Zun hun awm pangngai a tha taka an zun theih hma chuan damdawi chak, taksa tana tur anga chang mai thei chi chu vawikhat aia tam pe suh. Entir nan: Naupang khawsik sang tak leh tui nasa taka tlachham chu, a zun hma chuan aspirin vawi khat aia tam pe suh. Tin, sulpha hi taksain tui a tlakchham chuan pe reng reng suh. 

Source : Daktawr Awmlohna Hmunah Pawh.

Post a Comment

Powered by Blogger.