Lalbiaklawma (Tebiaka)

Mizoram a Sawrkarna chelh mektu Congress sawrkar, Zoram mipui ten kan duh khawp loh avanga lungawi lohna kawng hrang hrang, kawngpui chhiat lutuk avangte, chhiah chi hrang hrang an tihpun avang te a, Mizoram kiltin kiltang a lungawi lohna langchhuak mek sawi tur tam tak a awm awm e. Kawng danga Mizoramin harsatna kan tawh mek chu dah tha in kan sawrkar kal mek leh kal tawhten Chakma-te fatlum duat a a duat avanga kan hnam lungphum tihnghinin a awm dan leh kan tawrhna rapthlak tak takte hi ram hruaitu nimek leh la ni zel tur ten mutmawh hnarmawh -ah an neih a hun ta hle a ni. Arunachal Pradesh-ah chuan raltlan Chakma avanga hun thim an tawh lai leh Supreme Court meuh-in Chakmate Citizenship a a pawm tawh laiin an MP, NDA a Union Minister MoS, Home Deptt. changtu Kiren Rijiju chuan hetiang hian Khawvel hriatah a auchhuak.

1. "Hawh ule, kan Party feeling te dah tha ila, thalaite kan punkhawm a, kan hnam tan rothar kan rel a hun ta".
2. "Raltlan, Chakma-te hi dikna chanvo kan ngaihtuah hma hian, kei ni, ram leilung fate dikna chanvo hi kan ngaihtuah hmasa tur a ni"
3."Keimah hi chu Central Minister pawh ka lo ni thei e. Mahse Arunachal Pradesh mipuite tan a aiawhtu MP a thlantlin ka ni a, ka mite lamah ka ding zel ang".
4. "Chakma leh Tibet mite(Hajong) ho hi Congress Sawrkar hun lai atang khan Arunachal Pradesh ah lo cheng tawh mahse, ram leilung fa an nih loh avangin hengmite hi ram kan pe ngai lovang"
5. "Human Rights ang zawng hian thu hi i thehdarh lul teh suh u. ram leilung fate dikna leh chanvo leh kan dam khawchhuahna tur a ni, kum 54 liam ta atang a lo awm tawh pawh niin Supreme Court hialin Citizenship an neih theihna turin Order chu lo chhuah pawh nise, Sawrkar hian ram leilung fate chanvo leh hamthatna hi chu chhete pawhin a tidanglam tur a ni lo. kum 54 liam ta a politics dik lo kan tuar mek bak hi Arunachal Pradesh mipuite hian kan tawrh belh tur a ni lo."

Mikhual huangtau Chakma vang hian North East State-ah Arunachal Pradesh leh Mizoram hian harsatna thuhmun kan tawk nasa in, Chakma hi kan buaipui dun hle a ni tih chu a chiang thawkhat viau awm e.

Mizoram ah chuan Hmei fa pawh ni phak lo, dan lo ang a, rawn pemkhawm, Chakma te chuan a ni telin Ram leilungfate chanvo min chuhpui ngam tawh mai bakah an duh hun hunah kut min thlak ngam a ni tawh ber a. Dt.27. September 2017 khan Chawngte Gov’t. Higher Secondary School Sport lai, Chakma thalaiin tibuaia, Chawngte MSU hruaituten thil awmzia hriattum leh Boruak tha awmtheih nana hma anlakna ah Chakma thalai 200 rualin Chawngte MSU hruaitute dimna tel miahlo a, kut an lo thlak avangin, kan ram ngei ah ram neitu Mizo zawkin Kut an tawh avanga lungawi lohna lantirna kawng zawh hial Date 29.9.2017 khan MSU Gen-Hqrs Aizawl buatsaihin hnuah pawh Mizoram lal ber Chief Minister Pu Lal Thanhawla Chakma te thlavang hauhna “ Chakma chungchang kan sawi nasa in Politics khelh nan te kan hmang, politics a nih avangin engkim hi a thiang vek lo tih kan hriat a ngai a, ringtu kan nihna hi kan hriat hmasak zel a pawimawh a, vawiin ah hian Chakma Foreigner tiin dan lo a lo lut ti se dan ang chuan a dik thlap bawk. Chakma te hi India Danpuiin khua leh tui a a pawm thlap tawh te an ni a, keini hian India Constitution hi kan thaichhe thei lova, kan tidanglam thei lo, parliament chauhin a tidanglam thei a ni” tiin ram leilung fate hmalakna chu a dem zawk emaw ti a ngaih theih turin, Mikhual huangtaute thlavang zu hauh zawk a mawle!

Chakma te hian ram leilung fate chanvo MBBS quota thlengin min chuhpui ngam tawh a. Congress Sawrkar a khawnbawl Upa Dr.BD.Chakma chuan Ram leilung fate chanvo MBBS quota pawh Chakma Thalaitn an chan ngei theih nan Police ruaiin, thisen chhuak khawpin kan tu leh fa chu talhfiak nen Sawrkar tha chak hmangin a nuai rep rep ngam tawhte kha, Zofate kan ngaihtuah ngun a ngai ta khawp mai.
Central YMA hmalakna a din NGO's Co-Ordination Committee in, India dan pui hnuaia rinawmna thutiam la tu Dr.BD.Chakma chu MDC bye-Election boycott tur a hmalatu ber a, atan avangin India danpui zah lotu chu anihna atanga bang tura an phutna an thar thawh leh avangin Dr.B.D.Chakma chuan banna a thehlut a. Mahse, NGO's Co-Ordination Committee ten bang tur a an phutna ang nilovin Dr.BD.Chakma banna thehluh chhan a ziakah chuan Chakma te thliar bik annihna sawiin, nataka Chakma thlavang hauhin Higher & Technical Education Minister Pu.R.Romawia chu na tak a khakin, banna a thehluh a nih kha. Chu chhuanlam zawk chu Sawrkar mek lai chuan a ban chhanah an pawm zawk ni pawhin a lang.
Raltlan Chakma te rawn pun tanna hi kum 1964 atang khan ni berin a lang. Khatihlaia East Pakistan, tun a Bangladesh ni ta, Tuikhuah siam a nih atang khan Mizoramah Refugees tam tak an rawn lut a. Mahse, khatih lai a rorelna fawng vuantu Chief Executive Member (CEM) Pu. HK.Bawichhuaka kha a ngaihsan awm ngawt mai. Pu. HK.Bawichhuakachuan fing leh thiam takin ram leilung fate tan a mihnawksak Chakma te chungchangah thudik tak puang chhuakin, "Heng ho (Chakma te) chenna tur hi kan ramah ram ruak kan nei lo" tiin a tang tlat a. Chuvang chuan ram leilung, la thawlna NEFA, tuna Arunachal Pradesh ni ta ah ah hian dah an ni. Chakma te chuan an hamthatna tur in englai pawhin bei ve reng mahse, Refugees ang a an luh avangin Arunachal Pradesh ram hruaitute leh an mipuite chu an la tang khawng reng a ni. Vawiin ni thleng hian Arunachal Pradesh ah chuan Chakma te hian ram leilung fa Citizenship nihna an la nei thei lo mai nilovin, Sawrkar hnathawk pawh pakhat mah an la awm lo a ni.

Kan ramah chuan Chakma te hian khawvel a chi chak ber pai ang maiin Citizenship nei an pian pun tir thur thur reng mai a nih hi. Chakma pun chak dan em em hi a mak tih loh rual a ni lo! Inthlah pung an nih chuan naupang kum 8 chinin phir pathum chin kum tinin nei reng pawh ni se, hetiang zat zat hi an la ni thei lo hrim hrim. An pun chak dan hi tute emaw Party tan chuan a lawmawm viau tho mai thei! Chakma Minister kan nei tawh dan ngaihtuahin kan ramah hian Ram leilung faten unemployment problem avanga depression nei an pun mek laiin Chakma sawrkar hnathawk hi kan ngah viauin a rinawm bawk.

Ram nei lo Foreigner Chakma te chu huangtau ve zelin an hamthatna turin an bei ve reng a. An theihna apiangah Citizenship nei turin an zualko reng a, Human Right Commission-ah te an zual ve a. Mahse, Arunachal Pradesh ram hruaitute leh Mipuite chuan an tanna an la sawhsawn ngai miah lo a ni.

Arunachal Pradesh, MP chuan a mite leh an ram, an hnam tan a au chhuak ngam a, a duh loh zawng Sawrkar Laipui hriatah a ti ri ngam a. Raltlante ram pek an tum bur lo. Mizoram-ah chuan kan mite, kan ram leh hnamdamna tur aiin Lalna leh Thuneihna duhluatah kan tu leh fate ram kan hralh mek zel. Hetihlai hian Sawrkarna fawng vuantu lam hotupa ber chuan, Lal Saula iangin Zofate tan a Amalek hnam ni a mawi Chakma chu, Van Pathianin hmelma te chu an lal chawp a tihhlum tur a tih mek laiin, a biak pathian nung changchawiin, vulh thau zel a la tum ni berin a lang. Kan aiawh a Parliament a kan dikna chanvo auchhuahpuitu tur a kan ngaih Kan MP’s pahnihte ngawih reng danah hian, kan ram hian Lal Saula ang Lal kan nei mek niin alang. Hawh u, mipuite harh ila, Chakma hum tum tlattu te chu kan hre ta bawk a. Hnam Phatsantu a kan puh lo vek a nih pawn, Lal Saula thlaktu tur a Pathian mi ruat Davida ang kha, kan ram leh Hnam tan kum 2018 ah chuan i zawng ve tawh ang u.

Post a Comment

Powered by Blogger.