- Hmaa Hauzel
 |
| Representational |
Kum 2017 Christmas
dawn hnaihah khan
Ziaktu Choka programme
buaipuiin
Kristian hlabua mas
hla phuahtu la dam kan hriat theihte,
Aremruati Ngente nen kan
kawm kual hlawm a. Chung mite
chu 'Kum sul liam hnu' phuahtu C.
Lalkhawliana te, 'Bethlehem i pan
ang' tih phuahtu Thangdanga leh
'Van aw mawi ri' tih phuahtu V.
Thangzama te an ni a. Titipuina
hun tha tak kan nei a, kan
hlawkpui hle a. Maipawl put kher
ngai lovin kan bengvar haw tak zet.
Anni pathum hi Mizo hla
phuahtute zinga hriat hlawh ber
ber an ni a. Kum thuah pawh a
sang zakua ang zawnga chhut
pawhin val upa chan chan awm
hliah hliah an ni hlawm a.
Ngaimawh leh ngaih pawimawh
zawng an sawi pawh ngaimawh a,
ngaih pawimawh a, zahsak an phu
hliah hliah.
Carol hla tha tak Mizo nula
tlangvalte chuan kan hre vek mai
awm mang e tih ngam 'Kum sul liam
hnu' tih hi vanduaithlak taka ilo hre
fuh lo mial a nih pawhin 'Siamtu
remruat' tih te, 'Thuvate' tihte leh
'Kan nghah Christmas' tihte hi chu i
hriat ngei ngai tur chi a ni thung ang.
Heng hla kan tarlan takte phuahtu hi
C. Lalkhawliana chu a ni.
Khawvel thim en tura chu,
Hmangaih puan nem sinin;
Bethlehem tlang khawharah,
Chun riang Mari chawiin;
Inngaitlawm leh hreawm
huamin
Kan tan a lo piang ta.
Tih hla leh :
Ka ngai em e ka par mawite
A sakhming sawi ka bang thei lo
Ka tan lungngaih chhum a zing e
Tahlai reng hi ka bang thei lo
Tih hlate phuahtu hi Thandanga
chu a ni.
Mizo nationalism tuipuitute
tan chuan 'Tho la ding ta che' tih
hla hi hriat loh thiang lo khawp a
ni a.
Van aw mawi ri chu ngai r'u
Min thove a thang ri chuan
Zan mu reng ka chhing thei lo
Min thawng e ka thin laiah
Tih hla mawi leh tha tak mai
phuahtu hi V. Thangzama chu a ni
ve thung.
Anni kan val upa pathumte hi
zawhna thuhmun 'Zaithiamte
chah duh i nei em?' Tih kan zawt
hlawm a. Inthurual ang hrima
chhanna thuhmun an neih vek chu
'Kristian hlabu a mi phei chu tihdanglam
ching lo se' tih a ni. Kristian
hlabu ami tih danglam phei chu
an ngai thei lo bur!
Pa titi thiam leh hre zau C.
Lalkhawliana chuan Zaithiam
chuai thei lo Vanhlupuii te unau
fakin "Ka hla phuah an sak dawn
chuan ka hnenah rawn kalin ka
duh dan min zawt a. Ka hriat laiin
vawihnih thum an sa chhin ngei
ngei thin” a ti. 'Zaithiamte hian an
hla an sa dawn a nih chuan inberawn
hmasa thin se, chu chu chawimawina
hlu tak pawh a ni' a ti
bawk.
C. Lalkhawliana hla pakhat
'Thuvate' tih a 'ngaih tizual e
Zozam par tlai' tih chu Vanhlupuiin
a sak dik thlap laiin Zaipawl
pakhat chuan 'Zozam par tlan' tiin
an sa a. Zaithiam pakhat chuan
'Zozam par tlei' tiin a sa ve thung a.
A awmze bo thakin an sa ve ve.
Anni hian a phuahtu hi rawn
hmasak nachang hre ta se an sak
sual a rinawm loh.
A hla phuah an sak chungchangah
V. Thangzama a duhtui leh
zual. 'Kei chuan a harsa lai half
note te thleng thleng hian an tihdik
vek ka phut.." a ti a. A duh loh zawnga
sate chu umzui changte
pawh an neih thu a sawi bawk.
Lalsangzuali Sailo hla zirtir a
nawm thu sawitu Thandanga
chuan 'Bethlehem i pan ang' tih
rawn sa thar lehtu Routmawii
chungchang fiamthu ti taka sawiin
a tia lawm 'Routmawii hi “A
phuahtu present ve te i tum em?'
tih an zawt a, ani chuan 'A la dam
em ni?' a ti a. A inhriat loh theih
khawp mai" a tia...a nui huk huk a.
Zaithiamte tana pawimawh
ber chu hla a ni a. Hla sak tur awm
lo se zaithiam an nih man a awm
dawn lova, chang sawi thiam an ni
ngawt mai dawn a, chang sawi
ngawt chu an larpui chiam bik lo
ang. Hla phuahtute erawh thung
chu an hla phuah satu awm miah lo
pawh nise poetry tha zetah a la
chhuak thei tho thung a. Chham hla
tha zet ang pawhin a chhuak thei a,
an hla phuah chu zirlaibu-a telh hial
tlak a la ni cheu thei thung. Chutihlai
chuan an hla phuah mawi taka
satu an awm hian an hlutna a sang
bik zual a. Hla hi a ti hla bik hliah
hliah thin. Thu leh hlaah chuan a
phuahtu leh a satute hi an pawimawh
em em a, inkawp rem a,
inhnerem tlat tur an ni ang a. Kut
ding lam leh vei lam ang maia
inkawp rem turte an ni ang.
A bikin zaithiam, mi hlaphuahtute
hla sa thintute hian hla
hi van lai tla ang maia duh duha
chhar mai mai theih a ni ngawt lo
tih an hriat chian a, an vawn tlat a
pawimawh. An hlasak duh kha
tunge a phuahtu tih an hriat a, an
zawn chhuah a tha a. A theih phei
chuan an phuah chhan thawnthu
nen lam hre tel thei se a duhawm
leh zual. Zaithiam chuai thei lo
Vanhlupuii te, Vanlalruati te angin
a phuahtute ngei kiangah an sak a,
an zir theih phei chuan a tha hlei
hlei a, a duhawm leh zual.
Chutianga ti thei zaithiam an awm
a nih ngat chuan chumi chu hla
thluk tidanglam a, thluk ki kawi
kual thin zingah a tel ve ngai lo ang
a. A hlathu a sa sual ngai hek lo
ang.
Hming ziah sual hi tumahin
kan duh ngai lova, kan hming ziahsual
a nihin kan lawm lo vek.
Chutiang deuh chuan hlaphuahtute
pawhin an hla sak dik loh emaw, a
thluk leh a thu lo tih danglam
emaw chu an lawm ngai lo ang, thil
lawmawm ni hek lo. Kan thangthar
zaithiamte zingah a hla thluk lo
tidang kikawi kual vel mai mai
ching an tam ta a, a thu hrechiang
mang lova huai taka sa ve pawp
thinte pawh an lo chhuak ta zel.
Hei hi thu leh hla khawvela natna
hrik huathlala tak a ni a, zaithiam
leh hlaphuah thiamte inkar tichhe
thui thei tak thil huatthlala tak a
tling bawk.
Hla thluk tih danglam
chungchang hi amah C.
Lalkhawliana bawkin a sawithiam
leh pek. C. Lalkhawliana chuan
chawhmeh siam nen a'n tehkhin te
te a, "Kan ro tura kan duhte a tui
neia an lo siam hluah mai chuan
emaw, a tui hang hawp tura kan duh
an lo kang ro rup maite a nih chuan
engemaw a awm ve thei a” a ti a. Pehhel
tak, hriat thiam theih tak siin a
sawi a. A sawi fak lo naa a fiah viau
thung. Hei hian hlaphuahtute hian
duh dan, tum dan leh dream an nei
tih a hriat tak zet a. Chung an duhdan
te, an tumdan te, an dream te
tih hlawhtlinsak tur chuan zaithiamte
hian hla phuahtute hi an belbul
a, an kawmngeih hram hram a
pawimawh tak zet a ni.
Tungchhova kal lei mihringte
hi chawimawina leh inzahderna in a
tihlawm thinte kan ni a. Kan
zaithiam lar tak takte pawh hian
hlaphuah thiamte hi an chawimawi
thiam a, an zahthiam ngat chuan
hlaphuahtute tan chuan thil hlutak a
nih bakah inchawimawina hlutak a
ni ngei ang.
Zaithiamte hian hlaphuahtute
an chawimawi thiam a,
an hunpuite an hriatsak a, lawmpuina
leh tawrhpuinate thawn a,
'Heite hi a hming maiin' tih nachang
an hriat phei chuan vai chawimawina
Padma Shri award dawn ang
maia thil hlu a tling thei hial ang.
Zaithiam lar leh hlawhtling tak takte
tal hi chuan a nachang hre teh u.
Mipui hmaa zai dawnte hian ‘He hla
hi chumi..khami phuah chu a ni a’ tih
zeuhte hi a phuahtu tan chuan thil
lawmawm tak a tling thei bawk ang.
Mizote hi zai ngaina hnam
kan ni a. Zai hmanga intihsiakna
neuh neuh pawh kan nei nual a,
zaithiam leh miss hi kan intodelhna
lam a nih thu sawi tawk pawh
an awm. Zaithiam thlanna
thenkhat hi chu 'mi hla thuk intihdanglam
siak' in bul an tan a ni
thawthang a, a hman na zawngin
mi hla an modify a ni ber mai.
Chuti chung chuan endiktute
chuan 'I zai tha hle mai, i aw a
mawi, i hmel hmuh a nuam' an ti
vek thei tho. Mi hla thuk tih
danglam pawi tihna nei lo endiktu
kan nei thin em ni ang aw a tih theih
a. Chuti a nih chuan mitdelin mitdel
bawk kawng kan kawhhmuh tihna a
ni thei dawn a, hmasawn a beiseiawm
loh viau. Intihsiaknaa telin a
tidanglam chiam ngam a nih chuan
a endiktute a zah lo hle tihna a ni
thei ang a. A nih loh vek pawhin
endiktute duhzawng a hre hle a ni
thei bawk ang. A chhan chu eng
pawh nise a tha lo ve ve a, thil pawi
tak a ni tho tho.
Thiam nei lo chunga rimawi
ngaina mi tak mai ka ni a. Mizo
zaithiamte zai pawh ka ngaithla
nasa thei hle thin. Lalnunmawia
(Valte-a), Lallianmawia Pachuau,
Laltanpuia Tochhawng, C.
Vansanga leh Lalrindiki Khiangte
(Daduhi) te hi zaithiam ka tihzualte
an ni a. An zai hi a ngaihnawm
bik reng mai, ka bengah
chuan. Anni zai ka ngaihthlak apiang
hian kan thangtharte zaithiam
dan pawnlawi ta lutuk hi mak ka ti
a. A chhan hre si lovin ka vei ve
thin. Pianpui aw lo tih hriat tak
tipuam leh ngher awm hi ka hne
thin. Tunlaia Pathian hlasa tam zawkte
ai hi chuan Lalnunmawia te
leh Lallianmawia Pachua ten love
song an sa hi a nung zawk a, a rau
zawk fe te ka ti thin. Engnge a
chhan phei chu ka hre lo. Anni zai
hi chuan beng a fah a, a nung bik
tlat si a ni.
Chutihlai chuan thangthar
zaithiamte zingah mahni hlaphuah
ngei sa an awm ta nawk hi thil lawmawm
tak a ni. Thil lawmawm a
nih bakah zaithiamte tan thil finthlak
a nihna lai pawh a awm.
Kimkim-an ama irawm chhuak
ngei maia 'Sarah i zunzam' tihhla
thiam leh nung tak mai an sa veng
veng maite hi ava'n ngaihnawm bik
tak. Zaithiam thenkhatten hranghlui
zaithiamte hlasak thin an han
sak thar ve hian tehtlin an har thin.
A sa hmasatute sak dan bengah a
lo cham tawh a, an sak dan mai ni
lo a music nen lama hriat bel em
em; tuten emaw an rawn sak thar
leh a, ngher leh danglam zeuh a
awm leh si hian ner nawk a awl a.
Ui puar koh ang maia kir vang vang
mai a chawh fo. Hla hlui kan sa a
nih rau rau pawhin a dik thei ang
ber leh a danglam lo thei ang ber a
ni tur a ni ang. Anih loh chuan sawi
leh sel kan hlawh mai ang.
Thingpui hang leh kurtai a
inhmeh a, kuhva titui leh zual tura
chinai a pawimawh ang leh chi leh
sa a inkawprem tlat ang hian
zaithiamte leh hlaphuahtute hi an
inkawprem a, an hnekrem tlat a
pawimawh tak zet a, a pawimawh
zel dawn bawk. Zaithiamte leh hlaphuahtute
inkar a that phawt
chuan kan thu leh hlate hian nasa
zawkin hma a sawn thei ngei ang.
Post a Comment