Theipui (Fig tree) hi Damdawi atan hman tangkaina a rei tawh hle. Palestina ram leh khawvel hmun danga Theipui leh Mizorama theipui kan tih hi han en mai chuan a inang chiah lova Purun sen ang deuh hian a rah chu a sen duk deuh a, a pianhmang pawh a inang hle. Kan rama mi hi chu a bial a, a pang a bawl hrip hrep bawk. A rah hi inang chiah lo mah se a chhungmu leh nihphung awmdan erawh a inang tlang hle.

Mizote hian a thatna leh tangkaina kan hriat tawk loh vang nge Theipui hi kan ngaisang lem lo lova ramhnuai leh huana rah kan hmuh pawhin kan ei tha duh vak lova chuachhapah a hut a awm ve fo lehnghal vei nen; kan lawh chhun pawhin thenawmte leh naupangho kan semral kual vel mai mai thin ni berin a lang. Bazara zawrh a nih pawhin thil man to tak chu niin a lang lo. A hut lo, hrisel tha erawh chu a tui hle thung. Engpawhnise enge a nih, enge atangkaina i han belchiang teh ang.

ENGE A NIH?
Theipui hi a kung a sang em em lova mahse, a zar peng inzar pharh zau viau thin. A hnah hi a hlai a, a thap tha hle bawk. A rah hi a chawr chhuahna leilung a zirin a lian deuh leh te deuh chi a awm a, a chhip hmawr zum deuh leh bial mai mat a awm bawk. A lian chi chu Purun sen ang mai hian a chhip hmawr lam a zum zuih ve a, a lenzawng pawh Purun sen lian tha pangngai ang vel tho hi a ni a, a pang pawh a bawl ve lem lo. A then chu a rah a lian em em lova kezungpui tia vel a pang bawl hrip hrep, a hmin rawng chu a sen hler thin. Balhla ang maiin a rah hi a bawr chhawng chherchhuan thep a, a kung leh rah hnunah hnai a ngah hle bawk. A rah chhung mu leh awm dan eraw, a that dan chu inang tlang veka ngaih a ni.

A AWMNA HMUN: 
Theipui hi khawvel ram dangah chuan a hmun hranpa tawp siama ching leh enkawl an awm thin. Phai khaw lum leh vawtah a tha ve ve thei. Mizoramah chuan ramhnuai leh chuktuah huana ama awm awma lo awm ve tawp a ni deuh bera a hranpaa ching leh a hmum siama enkawl an awm ngai lem lo niin a lang.

A TANGKAINA:
Bible kan en chuan Theipui hi an lo hmang tangkai thei hle thin. Lal Davida hun lai atang daih tawhin damdawi atan an lo hmang tangkai tawh a ni. Davida hova Amalek ral an um tum khan Amalek mi chhiahhlawh tamchhawl leh chau lutuk tlan chhe ve peih tawh lo, a thianten an tlansan thi mai tawh tura ngaih an va nanchin tum khan a lo har thatleh nan Davida chuan Theipui rah hlawm tlang khat leh grep rah phoro bawr khat ei turin a chawh (Prescribe) a, a lo harhleh ta tih a hriat theih.

1 Samuela 30:12 tin, theipui hlawm tlâng khat leh grêp rah pho ro bawr hnh an pe a; tin, chung chu a han ei chuan a lo harh leh ta a; ni thum leh zan thum chaw ei lo leh tui in lo a ni si a.

Tin, Isaia pawhin khawihli vei dam lo tihdam nan leh enkawl nan Theipui rah a chawh (Prescribe) a, a chawh angin a khawihliah chuan an belsaka a dam nghal hmiah tih kan hre thei bawk.

II-Lalte 20:7 Tin, Isaian, "Theipui rah khâwn khat han la rawh u," a ti a. Tichuan an rawn la a, khawihliah chuan an bel a, a lo dam leh ta a.

Isua pawh khan Theipui rah duh lo a hmuh khan a thin a rim avangin anchhia lawhin a hau hlum tawp tih kan hria.

Mathaia 21:19 Tin, kawng sirah chuan theipui kung a hmu a, a va pan a, a hnah chauh lo chu engmah a hmu lo va. Tin, a hnenah, "Kumkhuain lo rah tawh suh ang che," a ti a. Tin, theipui chu a vuai ta nghal mai a. (Cf Marka 11:13).

Chuvangin, ringtu ni ve si Theipui rah duh lo anga rah chhuah nei lova i awm chuan Isuan a la hau hlum ve palh ang che tih hlau hle rawh.

HRISELNA ATAN:
Tarlan tak ang khian Theipui chu riltam tuihal chauhna Farigue; dehydration; khawihli boils tihdam nana damdawi tha tak a ni tih a hriat theih. Heng baka a tangkaina dangte i han zir zau teh ang. Ngun takin ngaihtuah la hman tangkai ve tum tlat ang che.

1. THAW UIH TAN
Theipui hnah 2-3 vel tui nen sawmin i hrawk thuah gargle la, hmuam vang vang la, i thaw uih rimchhia zawng zawng a reh ang a, i bialnu/bialpa; nupui/pasal pawh inthlahrung hauh lovin i chuk/muah thei ang.

2. TISA CHAKNA TIPUNGTU ATAN
Bawnghnute fir/tak tha pava khatah theipui hnah 2-3 zankhuain chiahin chhin tha la, a tuk zingah in la, i nupui/pasal; bialnu/bialpa tihlim thei lo khawpa tisa chakna lama i chaklohna kha chepa nung khai ang vat vatin a tithothang tha ang che a, in hlim dun thei tawh ang.

3. KALA LUNGTE AQM TAN: 
I kala lungte awm avanga harsatna i tawh chuan theipui hnah 7 tui pava 1-in chhum la zingtin thla 1 chhung in la i kala lungte awm kha a zawp sawm vek ang a, i harsatna sutkianin a awm ang.

4. ARNGENG DAMDAWI ATAN
I bialnu/bialpain a sit em em thinna che i hmai arngeng bawl sen tuakah khan theipui hnah densawm emaw a rah ro emaw belin minute 15-20 chhung chiah la chutiang chuan vawi 7 thleng ti thin rawh. I arngeng a lo reh anga i bialnu/bialpa sitrukna che kha a bo duak ang.

5. ZUN THLUM DAMDAWI
Theipui rah 3 leh khawizu fir thirfiante 1 ei pawlh emaw, a hnah chhum tui kar 1 chhung tal ei/in thin la i zunthlum sang tur a veng ang. Theipuiah hian potassium a tam avangin insulin a tihniam thei.

6. RUH CHAKNA
Theipuiah hian calcium a tam avangin ruh chak nan leh ruhseh tihdan nan a tha hle a, chuvangin nitin theipui pum 3 tal ei thin a tha a, naupang thang lai eitir fo a tha hle bawk

7. TANGSEH TAN
Theipui hi tangseh chicken pox tan a tha hle a, saisiak ang bawkin a hnah chhum tuia inbual hi tangseh damdawi tha tak a ni.

8. INTIHZAN NAN
I i buk a rih lutuk avanga i mangan chuan theipuiah fiber a tam avangin a rah emaw a pil chhum tui in thin la i rihna tlahniam ang.

9. HTAWKNA/THIP TAN
Theipui rah ro pum 1-ah khawizu fir thirgiante 1 tawtpawlhin tui tlem nen ei la i hrawkna leh thip a reh ang.

10. EK NEM NAN
Theipui rah ro 2-3 rawtsawm khawizu fir tiante 1-in chiahin chawk kawi la nitin thla 1 chhung ei thin la, ek khal leh ek harsantna i neih thin chu a lo reh thei tawh ang.

Khingte khi uluk takin vawng la Theipui thatna leh tangkainate a taka hman tangkai tum tlat ang che.

-Dr. C. Lalrampana

Post a Comment

Powered by Blogger.