Dr. C. Lalrampana

A KAMKEUNA:
Neem thing hi Azadirachta indica a ni a, Nimtree emaw Indian lilac tia hriat tlanglawn niin mahogany chhungkua Meliaceae a ni. Indian subcontinent- India, Nepal, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, )eh Maldives-ahte a tam hle. Tropical & semi-tropical ahte a tha duh bik. Tin, tuipuikam leh thluarkar, Iran chhim lamah phei chuan a rah a hlawk hle. Heng rahte leh chite hi a hriak lakna hnar ber a ni.



Neem hi a thar hma hle a, a san zawng hi 15–20 metres (49–66 ft), niin a then chu 35–40 metres (115–131 ft)-te hial a tling thei. "Ani chu tuiluang kianga thing phun, a huntea rah thin, a hnah pawh uai mgai lo" ang hi a ni, tih ang maiin englaipawhin a hring reng mai a, a uai ve ngai lo. A zar peng luai thei thin. A zar daihlim lah hi hring mite leh nungchate tana chawlhna nuam em em a tling thin a ni. A zar kak pengin a awh zau zawng hi diameter up 20–25, (66–82 ft) te a tling thei.

A THATNATE
Neem hi a suak amah ang ve tak a awm a; Mizoramah hian a suak a tam bik a, Neem dik tak hmuh tur a vang hle. Tin, bakain an tih nen hian a inang hle a; a rah pawh a inang hle. a danglamna chu a hnah kak danah bakain hi neem aiin a hnah kak a zing zawk tih mai loh chu an inang hle.
1. RANNUNG LAKA VENGTU:
Neem hnah hi rannungin puan/thawmhnaw leh buhfai bakah eitur dangte a ei chhiat laka vengtu tha tak a nih avangin a hnah pho ro hi fairelah leh bawm (cupboards) chhungahte dahin
tangkai taka hman thin a ni. Tin, a pãr hi Hindu kūtpui 'Ugadi' an tihah phei chuan an hmang tel ngei ngei thin a ni.

2. TANGSEH & THAK DAMDAWI:
Neem hnah hring leh ro hi bacteria thahna damdawi tha tak a nih avangin tangseh leh thak damdawiah a tha hle a, a hnah hring emaw a ro emaw pawh ni se a chhumna tui hi inbual nan hmanin damdawi tha tak a ni.

3. EISUAL VENGTU:
Bacteria leh natna laka vengtu thatak a nih avangin chawhmeh tihtui nan ni pahfawmin uisa leh sa dangahte a hnah thlakin eisual vengtu atan a tangkai hle. Thingpui dawr leh hotel changkangahte phei chuan soup dish siam nan an hmang tangkai hle. Tamilnadu leh west bengal-ah phei chuan a hnah hi artui kanah an telh ngei ngei thin.

4. THAN DUHNA:
Neem hnahah hian taksa thanlenna protein tha tak a awm avangin mainland Southeast Asia, Cambodia, Thailand , Myanmar, Vietnam-ahte chuan chaw chhumah neem hnah no leh a zik, a pãrte an telh ziah thin.

5. DAMDAWI HRANG HRANG ATAN:
Neem hi hman lai atangin herbal, Ayurvedic, siddha medicine Unani medicine ahte antiviral, zunthlum, thisen sang leh vun damdawi, luphut damdawi siam nan an hmang tangkai hle.

A TLANGKAWMNA
Khing tarlan bak pawh khi a tangkaina tamtak ziah tur a la awm, a pawimawh ber chu a tawktea hunbi neia ea hman thiam thin hi a ni. Chuvangin, a tha tih vanga pawng ei tawk tawk ching lo ila, taksa hrisel nan a tawk chauha hman tangkai i tum thin ang u.

Post a Comment

Powered by Blogger.