Theiriat lal Lalchhuma Sailo (L) inpuia an tar Sawilubunga sele kah ki chu ka hmu ve ta ngei e.

‘Sawilubunga Sele Kah Kha!” tih article hi tuna ka lehkhabu chhuak thar ber, ka la tlangzarh loh, mahse Synod Bookroom-a bu 500 an lak tawh, Mizoram State Library-in bu 150 min leisak tawh buah hian ka telh nghe nghe a ni.

SAWILUBUNGA SELE KAH KHA!

Lunglei khawpui bul lawk Vanhne tlang dung mar phei zui aţanga ni tlakna lam zu tlir thlaka chhim leh hmar zawnga mual dung seipui inphah phei zûi khu Vuakmual tlangdung a ni a. Hmanlai chuan khumi tlangdungah khuan khaw pasarih lai an awm ţhin a. Chungte chu, Chhim lam aţanga indawtin:- Telrang, Luangmam, Vuakmual, Lakhuih, Khantlang, Lungchem leh Chângpui khuate an ni a. Khaw inhnaih tê tê leh khaw lian em em lo te an ni a. Luangmam erawh hi chu a khaw thleng te a nuamin a remchang bawk a, in 100 dawn lai an tlin châng pawh a awm ţhin a ni awm e.

Hetih hun lai hian Seipuia Sailo chu Valcheng hmunah hian a lal a. Vuakmual tlangdung pawh khu a lalna ram chhung vek a la nih lai a ni a. Seipuia chuan helai tlangdunga khaw roreltuni turin a makpa Lalruma a tir thla a, Luangmam hmunah hian a zu awm a. Chutih lai chuan Valcheng hmun aţang chuan Seipuia chuan a makpa Lalruma leh a khua-leh-tuite kân turin a khawnbawl upate hruaiin an zu thleng chu an lo lawm thiam hle mai a. Chawhlui te kilpuiin hlim takin an lo dawngsawng a, an châm chhung hian Seipuia hnenah chuan pasal\ha Sawibunga Sele kah thu leh a ki ţhatzia te an lo hrilh a.

Seipuia chuan Sele ki chu hmuh a châk ta em em mai a. Sawibûnga inah chuan lêngin a sele lu târ chu a han hmu ta a. Sawibûnga chuan a sele lu chu a duhin a chhuang em em mai a. A lian bawk a, a ki lah chu a êng kual pûp mai si a. Seipuia chuan a thlir vung vung mai a, chu sele ki ngei mai chu han hâwna Valchenga a in ngeia han tar vuh mai atan a it zual ta em em a.

Nakinah chuan a khua-leh-tuite a ni bawk tiin Seipuia chuan, "Sawibung, nang chu pasal\ha i ni a, hei aia ţha zawk pawh i la kap leh zel ang tih ka ring a, chuvangin, he i sele lû hi min hawntir ta mai che" tiin a dil ta chawt mai a. Sawibunga rilru chu a buai hle ta mai a. Mahse, lal meuhvin a in tlawha sele lû a han dil ta chu hnial ngam chi-ah a ngai si lova, ui tak chungin Seipuia dilna chu a remtihsak ta a.
Sawibunga sele lu hi a hrâng hle mai a, Zawlbukah te leh anmahni in ngeiah te zan reh tawh hi chuan Sawibunga thlahrang chuan a khabe-te balin a rilte a haichhuak a, a awrh hnuang lai te an hmu ţhin a. Amah Sawibunga erawh chuan a hre ngai miah lo thung!

Chutiang chu a nih avangin a hming tak Sawithanga chu Sawilubûnga an tih phah ta hial reng a. A hnuah chuan Sawibûnga an ti ta a ni. Zawlbukah chutianga a awm ţhin avang chuan an ralkhel hle ţhin a. Nimahsela, intihmualpho an hlau si a, an khawtlang nun a him lo hle ţhin a ni. Lal Seipuia'n sele lu a hawn tak hnu hi chuan chutiang thil rapthlak thleng chu an hre leh ngai ta lo niin an sawi.

Luangmam aţang chuan Lal Seipuia leh a khawnbawl upa-minte chu sele lu nen chuan hlim takin an hawng ta a. An khaw thlen hlan leh lal in thlen hlan an nghakhlel hle mai a. Dam tak leh tluang takin Valcheng khua chu an thleng chho ta a; chutianga lal lo thlengin sele lu ropui deuh mai a rawn hawn thu chuan Valcheng khua chu karlovah a deng chhuak ta thuai a, mipui chu an rawn tlan khawmin an rawn inhawrkhawm tup tup ta hlawm a. Lal sumhmuna sele lu, ki eng pûp mai intâr chu an thlir huai huai mai a, Seipuia chuan a lalna pawh chawisang sawtin a hre ngei ang.

Amaherawhchu, ni sawm vel a tar hman chauh ang tihah chuan Seipuia fapa Vanngura chu a dam lo ta tlat mai a, a nat dan chu thaw ţha thei lo, hah takin a awm ţhin a. A khawsikin a ţham reng bawk nen, an buai ta hle mai. Chutianga thlaphang taka an awm lai chuan Seipuia fapa Vanngura chuan a nu hnenah, " Ka nu, ka han muthilh hlek chhung pawh hian sele lian tak hian ka âwmah min lo si bet tlat ţhin a. Ka thaw ţha thei ţhin lo va, ka thi dawn ţhin a ni." tiin a hrilh a. A nu chuan Seipuia chu hrilhchhawng lehin sele lû chu dâi pawnah dah turin a ngen a. Seipuia lal khawnbawl upaho an mangang a, 'Silai nei zawng zawngin a mu thun lovin zen tak tawk thun ila, pawnah sele lu hi i kah rawn ang' an ti a, a rualin an kap ta chiam mai a. Dai pawna sele lu an han dah chuan rang takin Vanngura chu a lo ţha chhuak leh mai ţhin a. Mahse, Lal Seipuia chuan sele lû bawk chu a zuk laktir a, a târ leh mai ţhin a. Chutianga an han tar leh apiang chuan a fapa Vanngura chu ngaihtuahawm khawpin a na zui leh nghal zel ţhin a ni.

Vawi thum lai chutianga dai pawna sele lû an dah hnuchuan fur ruahtui tlak laite a lo ni bawk nen, sele lû chu a hmelhem a hlauh avangin dai pawna dah chu Lal Seipuia chuan a remti ta lo va, a inah an tar leh ta nge nge a. A fapa pawh chu a na leh ta a, a zual zel a, reilote-ah a boral zui ta nghe nghe a ni. Chutiang chu a nih avangin ' Lal Seipuia hian a fapa aiin sele lu a thlang zawk,' tiin an sawi fo ţhin reng a ni.

Tichuan, Seipuia a thi a, a fapa Lalvutan sele lû chu a rochung a, Lalvuta a thi a, a fapa Lalchhuman sele lu chu a kawl leh a. Lalchhuma a thi a, a nupui Chawngbuangi Theiriat, Lunglei- awmin a kawl a. He sele ki hmâwr hi a keh chhiat avangin inches 4 ve ve an tan tawh a, feet 2 leh inches 4 ve vea sei an ni a, tan tawh inches 4 belh chuan feet 2 leh inches 8 an ni a, Zopa hriatthiam awlsam zawngin han sawi ta ila, a ki leh ki inkarah tlangval pahnih an ţhu thei zân dawn a ni.

Reference & acknowledgment
(1)Sawibunga tho kha aw niang! by Kâwnga,  http://www.misual.com/2010/04/sawibunga-tho-kha-aw-niang

(2) C.Ţhuamluaia by K.Lalzika

Pix: Seipuia Sailo,Theiriat  nen

An Excerpt from ‘Billy the Kid leh thuziak ngaihnawm 20’ by Familia Fanai Laltansanga

Post a Comment

  1. A lu an cheithat lai hian ka awm ve a. A ki bul lam a khi a. A ki chuar, Sele ki tiropuitu lai tak ka ti mai a. An tan dawnah "Tan lovin tihdan a awm lo'm ni? A va uiawm ve" ka ti a. Siam a buaithlak an ti a nib hmel. An tan daih mai a. Ka ui khawp mai. a ki chuar lai sele ki tiropuitu kha an paih daih mai a...

    ReplyDelete

Powered by Blogger.