ṬHUAM ANG KA DO LO CHE TIH HLA LUNG RUN TAK LO PIAN CHHUAH DAN

Johntea Pachuau



Thuam ang ka do lo cheHelen Zaithangkungi zai ngaihthlak tawh hi chuan a aw tliang nalh tak leh ngaihno bei em em, vainu zaithiam hmingthang Lata mangeshkar te aia aw tliang nalh zawk maha zai ngaihnobei zai hian lung lairil a fan a, record clear lemlo tak pawh nise mi a hneh vawng vawng a a tak ramah min chentir ṭhin.

A hla sak zinga  hla lungrun em em mai leh lungkuai em em, a ngaithlatu apiangte mittui hnam sawkna,"Ṭhuam ang ka do lo che". Tih hla lo pianchhuah dan, history tlem in sawi dawn teh ang.

"Ṭhuam ang ka do lo che." Tih hla hi Chawngtlai lal ropui Nikuala tupa, lal Zahuata fanu Lalengi phuah a ni a. He hla lo pian chhuah theihna tur atan a Lalengi leh a bialpa inhmangaihna kuhmum par vul ṭep tawh, parvul hman lova chuai tamai chanchin hian lairil a van fan tehlul em.

Khuanun  kawppui tur atan a ruatloh hi chu eng ang a in hmangaih leh in duh pawh ni ila, harsatna chhumpui zing chhem kian zawh rualloh in an chungah thla zarin a rawn tuam hlup hlup a, par vul chak em em in an inhmangaihna par thliak chak em em mahse, parvul tihni reng awm lovin chuaiin mual a liam leh mai ṭhin.

Lalengi hi Chawngtlai lal Zahuata fanu leh Chawngtlai nula hmelṭha a ni a.Khaw ṭhenawm lal fapa te pawhin nupuia neih tumin an helfo ṭhin. Hetianga nula hmelṭha lal fanu ni leh nghal apa Zahuata fanu chhuan em em chuan, Chawngtlai tlangval hmelṭha, mahse mite hnuai en leh mi hnuaia leng hnamchawm tlangval Lamthanga chu a hmel duhin a hmangaih em em mai a. Lal hriat hlautakin an in hmangaihna kuhmum ṭan mek chu a parvul thei lovang tih hlautakin an thup theih ang angin an thup ṭang ṭang a. Amaherawh chu hnamchawm tlangval leh lal fanu in ngaizawng meuh chu,thup theih lova tlangthan chin an lo nei ta a. Lal leh upa te beng chu kar lovah a thleng ta a ni.

Mahse lal Zahuata hi lal fing leh fel tak,rorel thiam, Chawngtlai mipui In 180 khuate ngainat em em, kristian hmasa ziak leh chhiar thiam a ni a. A fanu Lalengi'n hnamchawm tlangval a ngaizawng a, a hmangaih hle a ni tih a hriat chuan a rukin a thin a ur em em mai a. Mahse chuti maia a thinur na chu tihlan a duhloh avangin, thiam taka pawh ṭhen dan a ngaihtuah ta a. Lamthanga te chhungkua hnenah chuan  palai rawntir turin lam kal a tir ta a ni. Chutia lal meuhin thinrim hauh lova palai tir tura atih avang chuan, lamthanga techhung chuan lawm takin palai chu antir ta var a. A hun leh nite ruatfel nghalin Presbyterian Kohhran Biak In ah, hnamchawm tlangval Lamthanga leh lal fanu hmelṭha Lalengi te inneihna tur lehkha chu antar fel ta a ni.

Lalengi te pahnih chuan lal zahuata'n harsatna siam hauh lova an inneih a phal tamai chu mak pawh anti hle a. An inhmangaihna kuhmum duah hluah hluah, favang awllen laia par vul tawh mai tur chu nghakhlel takin an thlir a, apa lal Zahuata thiltum chu an hre der silo. Hria niselang chuan an pahnih chuan an tlanbo hial duh awm e. Favang kawl alo eng a, an inneihna lehkha tar chu rei pawh ala intar hma in zankhat thil thu ah lalin aruk in a pawhthlak tir a, hlim em em a lo awm tawh, harsatna awm hauh lova innei mai tura nghakhlel taka lo thlirtu lal fanu Lalengi leh Lamthanga te chungah chuan,lungngaihna chhumpui chu chhah takin a zingphui ta hmuk mai a, chhem kian zawh rualloh harsatna an chungah alo thlen tak avang chuan lal fanu Lalengi awm ngaihna hrelo chu a van vel ruai a, a mittui chu dan sen ruallohin alo chhuak a, a pasal tur Lamthanga lah chuti bawk. Lalengi te in len chak in hmuh chak hle mahse, len chi zia zang a ni silo.

An harsatna in zual lam a pan zel a, Lamthanga te chhungkua chu Lalin a hnawt chhuak a, Burma ram lam panin loh theihlohin an liam a ṭul tasi. Lalengi lungleng lutuk awm ngaihna hrelo chuan khua zawng zawng a vel kual a, Lamthanga sulhnu leh hmunhlui te chu a lunglenna ti zualtu mai an chang zel si. "Kei chuam ṭhuam ang ka do lo che valmawi. Ka chun leh zua te hi maw, chhimtlang thli angin an hrang si a. Tiin a ṭap vawng vawng reng mai a ni."

Hun leh nite alo herliam zel a, khua hmun ah awm tawhlo mahse, an in hmangaihna chuan chuai ni reng a neithei silo.Kan inhmangaihna hi vawng dun reng ila, palai bawngte tir ṭhin ang aw. Ti a anlo intiam tawh angin, Lamthanga chuan palai bawngte tirin, an in hmangaihna chu tuah alh zual zel tumin lehkha a thawn ṭhin a. Mahse puallenga thlangtla ang maiin chhanna reng a dawng thei silo. Lalpa te nupa chuan Lalengi palai bawngte chu a chhiar phal lovin a rukin an lo thukru zel bawk si. Lamthanga tih ngaihna hrelo lungleng bawksi chuan, Lalengi hian khiangawiin kan tiam thu D te kha a vawng reng thei tawhlo anih dawn hi. Tiin nupui a neihsan ta a ni.

Lalengi chuan Lamthanga lehkhathawn apa ten anlo thukru zel a ni tih a hriat leh takzel a vang chuan a rilru a na em em mai a, "Rairah riang ka ṭah khua sei tur an maw valmawi ka lo tawn che. Kei chuan e,ṭhuam mang ka do ngai mawlh lo che a, i kiang a len hi ka thlang ber zel ang." Tiin a ṭap vawng vawng zel a ni.

Hun leh ni a liamzel a, inhmangaihte pahnih  te inhmangaihna chu chhe thei lo mahse, Lamthangan nupui a nei tih a hriat hnu chuan,Lalengi pawh chuan a lungtumloh val, Chawngtlai mi awmthei fa thanchhuma fapa,Chawngtlai tlangval hmelṭha leh tober pawla ansawi ṭhin, Lallawma lakah chuan khiang alo awive ta a ni.  Lalengi leh Lamthanga te hian an kawppui te hi an sun leh  ve ve a ni.

ṬHUAM ANG KA DO LO CHE.

- Lalengi (Fam)

1. Chinlai khuavel hian dawn ang maw kan nun ?
Ka tuah sual ṭhadang ngaih lung run.
Tihian ar ang ka lo vai e,
Sum tual a tlang a liam vangkhua.
Ka fang chhuak a, kei anga riang val an awmlo.

2. Rairah riang val ka ṭahna tur reng an,
Saisen teta chung Pathian siam,
A chawi chun nun ngaihlungruni
Ka cho zawh rual siloh ṭhadang.
Kei atan hian khuanu lengin a duang lo che.

3. Ka kai ngamlo in run thiam riai hnuai an,
Bel zel tang e tleidang runah
Ṭah zai kawlah lunglai herin
Ka liam tang e ngai chung zelin
Dawn lungrukah ka tan parte i hlui chuanglo.

4. Kei chuan ṭhuam ang ka do lo che valmawi.
Ka chun leh zua chhim tlang thli ang,
An hrang chuang e, kan karah hian,
Palai bawngte tir ṭhin ang che.
Ka nuam ve e, a ṭhiang a len valmawi nang nen.

Post a Comment

Powered by Blogger.