Myanmar National Unity Govt.

April ni 17 kha Myanmar New Year (Kumthar) a ni a, hemi kâr hi ropui taka lawm a ni Å£hin. Kumin erawh Sipai dodalna Civil Disobedience Movement (CDM) a la kal mek avang leh an ram a la buai em avangin an lawm ta lo. An New Year Day hma nî chiah, 16th April 2021 khan Committee Representing Pyidaungsu Hluttaw (CRPH) chuan United Nations Organisation (UNO)-a CRPH Special Envoy (Palai) atana an ruat Dr. Sasa kaltlangin Myanmar-ah Federal Democratic Sorkar thar “National Unity Government (NUG)” din a nih thu an puang chhuak ta rup a ni.

A History tlem han sawi hmasa ila. Kan hriat tawh angin kum 1962 aÅ£ang daih tawh khan Burma / Myanmar hi Sipaiin an lo awp tawh a. British Sorkar laka Burma Independence sualchhuaktu, Independence hmel hmu hman ta lova an kahhlum tak, Gen. Aung San-a fanu Aung San Suu Kyi chu kum 1988 Uprising aÅ£ang khan Democracy a awm theihna tura an hruaitu lu ber niin Suu Kyi-i kaihhruaina hnuaia kum 20 chuang Democracy an sual hnu-ah Sipai Sorkar chuan Democracy tana kawng hawngin kum 2010 khan Inthlanpui a buatsaih ta a ni. Amaherawhchu hemi Election hi a fair dawn lova an hriat avangin Suu Kyi-i pawlte chuan an boycott a, Sipai thlàwp, Union Solidarity and Development Party (USDP) chuan hneh takin chakna an chang a ni kha. 

Kum 2015-ah Inthlanpui an nei leh ta a, hemi tum hi chuan Suu Kyi-i kaihhruai, National League for Democracy (NLD) chuan hneh takin chakna an chang a, Sorkarna an siam ta a ni. Amaherawhchu Parliament Seat awm zat aţanga 25% hi Sipai tan hauh (Reserved) a nih avangin Sipai lam hian Opposition ni tho chung siin Ministry of Home, Defence leh Immigration-te an la enkawl thung a. Sipai leh Police inrelbawlna-ah NLD Sorkar chuan thuneihna a nei miah lo tihna a nih chu.

Myanmar National Unity Govt.

NLD Sorkar chuan Term khat an hmang zo a, kum 2020 November thla khan Inthlanpui an nei leh a, hemi Å£um hian a hma aia nasa zawkin NLD hian hnehna an chang a. Kumin 2021 February ni 1 kha Parliament Member thlan tharte lakluh nî leh Sorkar thar siam an tum nî a ni a. Mahse beisei loh lutukin Sipai thuneitute’n NLD hruaitu lawkte leh MP-te an hreng ta thut a, 2020 Election-ah thil dik lo tam tak a awm tih chhuanlama hmangin kum khat hnu-a Fresh Election buatsaih leh tiam chungin National Emergency an puang ta thut a, tharum hmangin Sorkar-na an chhuhsak ta a nih kha. 

Hetia Sipaiin rorelna an pawng lak hnu lama mipui-in an dodalna leh thilthleng zawng zawng chu kan hre vek tawh ang a, kan sawi vek tawh lo mai ang. Chutia Sipai-in thuneihna an pâwng lâk chung pawh chuan NLD MP 70 lai chuan February ni 4 khan an ram khawpui Naypyidaw-ah thutiam an la lui ta tho a ni. A tuk leh February ni 5 khan Parliament in hnih, Member 224 awmna Upper House, Amyotha Hluttaw (House of Nationalities) leh Member 440 awmna Lower House, Pyithu Hluttaw (House of Representatives) aiawhin Phyu Phyu Thin kaihhruaina hnuaiah Committee Representing Pyidaungsu Hluttaw (CRPH) an din a. Pyidaungsu Hluttaw tih hi Assembly of the Union tihna a ni a, Parliament in hnih khaikhawmna a ni. CRPH chu mipui thlan, mipui Sorkar siam tura a sulsutu tiin sawi ila kan hrethiam mai àwm e. 

CRPH NUG Myanmar

Tichuan Myanmar mipui lamin Sipai rorelna an duh lohna an han lantir chho a, Sipai lam an che rawva tial tial bawk a. Sipai-in Sorkar a din, State Administrative Council (SAC) chuan CRPH chu hnam phatsantu, Sorkar dodal tiin “Terrorist”-ah an puang a. A hnu lawkah CRPH lamin Sipai lam chu mipui pawi sawi lo an thah tak mawlh mawlh avangin “Terrorist”-ah an puang ve ta a ni. Myanmar-ah Sorkar pahnih awm angin a kal a, Sorkar pakhatin silai leh ralthuam an nei a, pakhat zawkin mipui an nei thung.

Myanmar mipui chuan UNO leh International Community te anmahni chhan turin an han au ngial a, China leh Russia te’n Myanmar Sipai lam an Å£an tlat avangin khawvel ram dang pawh an che thei ta si lo. Chuvangin Sipai nunrawng takte laka Myanmar mipuite chhan tura CRPH innghahna awmchhun chu Myanmar-a Kâwl (Bamar / Burmese) ni lo, hnam hrang hrang helpawl, Ethnic Armed Group te chauh chu an ni ta. Myanmar-ah hian Kâwl (Bamar / Burmese) ni ve lo, Ethnic Groups kan tih heng – Kachin, Chin, Karen, Karenni, Shan, Arrakan, Ta’ng, Mon, etc. te hian tunhma atang tawhin Myanmar aÅ£anga Independence neih tum hian helpawl lian tak an nei vek a. Mahse kum eng emaw chen kal ta aÅ£ang khan an fight ber chu Independence ni tawh lovin, Federal Democracy, Self-Determination a ni. Chumi awmzia chu anmahni State Å£heuhah State Sorkar thuneihna sang tak nei, Central aÅ£anga engkim maia Direct-a an rawn control loh, State Police leh State Armed Police hran neih te a ni.

Kâwl (Bamar / Burmese) Politics khi a mak ve khawp a. Kum 50 chuang Sipai awpna hnuaia an awm lai khan engkim kha an centralize a. Khing kan sawi tak hnam hrang hrangte khi Sipai-ah te, Sorkar hna-ah te leh Politics-ah pawh lut ve ţeuh mah se sang tak an thleng thei miah lo a ni. State hrang hranga Administration khawihtu Sorkar Official, a bikin District-a DC te leh Police te pawh Central aţanga ruat vek, Central-in Direct-a a control vek a ni a, a hmingin State Sorkar chu awm ve mah se an thu lo hle a ni. Tun ang buaina hi thleng lovin Full Fledged Democracy hi lo nei ta tak tak pawh ni se Suu Kyi-i pawlte hian Kâwl (Bamar / Burmese) Supremacy hi an dah lian tlat a, Federal Democracy (State hrang hrangte anmahni inrelbawlna-a Autonomy neia thuneihna sang zawk pek) hi an pe phalin an ring chuang lo cheu a ni. Chu chu Kâwl (Bamar / Burmese) Politics an tih chu a ni.

Chuvangin tun Burma buaina hi kawng lehlama ngaihtuah chuan Sap hovin “Blessing in disguise (Ka dil loh zawk malsawmna)” an tih ang deuh kha a nihna lai a awm thei a. Kâwl (Bamar / Burmese) mipui khi anmahni Sipaite ngeiin dimna nei miah lovin an kaphlum pawp pawp a, an duh duh an man a, an sawisa a. Chumi laka chhan thei awmchhun nia an ngaih chu a hmaa hnawk an tih em em, helpawl (Ethnic Armed Group) te kha an ni. Tichuan CRPH chuan Helpawlte chu Myanmar mipui chhan turin an sawm khawm ta a, “Terrorist” an nihna an hlihsak a, Federal Army (Myanmar Sorkar Sipai) anga pawma tuna Sipai sualte laka mipuite chhan tura tirhchhuah tumin hma an la a ni. Chutih laiin heng Ethnic Armed Group-te hian phût lêt an lo nei ve thung a, chu chu Federal Democracy a ni. Kâwl (Bamar / Burmese) Politics / Supremacy sawi theih a ni tawh lo, CRPH chuan Ethnic Armed Group-te thilphut chu pek a remti nghal a. Tichuan Sorkar thar form turin an inlungrual thei ta a ni. Chuvangin he buaina hi Ethnic Group-te tan kawng lehlam zâwng tak chuan malsawmna a ni kan ti lo thei lo ang.

Sorkar thar siam tur hian NLD Party chauh ni tawh lovin Regional Party hrang hrang MP te (Sipai MP te tel lovin) sawmkhawm an ni a. Ethnic hnam hrang hrang hruaitute, CDM hruaitute, NGO leh Civil Society hrang hrang hruaitute leh Ethnic Armed Group hrang hrang hruaitute nen a kokim thei ang bera inrawnkhawmin CRPH chuan Federal Democratic Sorkar “National Unity Government (NUG)” chu an din ta rup a ni. Cabinet leh Council of Minister-ah pawh Kâwl (Bamar / Burmese) chauh langsar bîk tawh lovin Portfolio pawimawh tak tak chu heng hnam hreng hrang Ethnic Group aiawh MP te hnenah hian sem darh a ni ta a, Myanmar hmel thar kan hmu dawn ta a ni. He Sorkar thar hian Sipaiin anmahni hamÅ£hatna thlir ràna an duan 2008 Constitution kha paihthla-in Myanmar Federal Constitution thar an duang chhuak bawk ang.

President U Win Myint leh State Counsellor Daw Aung San Suu Kyi te Sipaiin an la hrèn avangin Vice President thar, Kachin hruaitu Duwa Lashi Sha chu Acting President-ah dah a ni a, Karen hruaitu Mahn Win Khaing Than chu Prime Minister-ah dah a ni bawk. Cabinet Minister sawm (10) zinga pali (4) lai chu Ethnic Group-a mi an ni a, an zinga mi Dr. Lian Hmung Sa Khong leh Dr. Sasa te chu Zofa (Chin) an ni nghe nghe. Deputy Minister (Minister of State) sawmpahnih (12) zinga pariat (8) lai hi Ethnic Group aţanga ruat an ni bawk. Council of Minister zinga naupang ber chu Karen nula, Activist lar tak Daw Ei Thinzar Maung a ni a, kum 26 chauha upa a ni. Sorkar thara Cabinet Member zingah hian lehkha thiam tak tak leh ţhalai tak tak an awm nual a, mipui pawhin beiseina an nei sang viau.

Myanmar National Unity Govt.

CRPH hmalakna leh Sorkar thar dinna turah te, khawvel ram dang Sorkar te nena indawr tawnna leh khawvel mithmuha Myanmar buaina Myanmar mipui leh CRPH aiawha puanchhuah chungchangah te Dr. Sasa (Medical Doctor, Zofa/Chin tlangval ngat) hian a thawhhlawk hle a. Khawvel news Channel lian BBC, CNN, Al Jazeera, French 24, NDTV, etc. te pawhin vawi duai lo an lo interview tawh a ni. Tunah phei chuan Myanmar mipuite hian "Hero" angin an en tawh a, a chhuanawm tak zet.
“National Unity Government (NUG)” of Myanmar-a Hotu lu leh Council of Minister-te chu :-
Myanmar National Unity Govt.
President : U Win Myint
State Councellor : Daw Aung San Suu Kyi
Vice President (Kachin) : Duwa Lashi Sha (Acting President)
Prime Minister (Karen) : Mahn Win Khaing Than
Cabinet Ministers :-
Daw Zin Mar Aung : Minister of Foreign Affairs
U Lwin Ko Latt : Ministry of Home Affairs and Immigration 
U Yee Mon : Ministry of Defence
Dr. Lian Hmung Sakhong (Chin) : Ministry of Federal Union Affairs 
U Tin Tun Naing : Ministry of Planning, Finance and Investment (CRPH Member)
Dr. Win Myat Aye : Ministry of Humanitarian Affairs and Disaster Management
Dr. Sa Sa (Chin) : Ministry of International Cooperation
Dr. Zaw Wai Soe : Ministry of Education, Ministry of Health
Dr. Too Khaung (Kachin) : Ministry of Natural Resources and Environmental Conservation 
Naw Susanna Hla Hla Soe (Karen) : Ministry of Women, Youths and Children Affairs
Deputy Ministers :-
U Moe Zaw Oo : Ministry of Foreign Affairs
Khu Hte Bu (Karenni) : Ministry of Home Affairs and Immigration
Daw Khin Ma Ma Myo : Ministry of Defence
Nai Kao Rot (MSICC) (Mon) : Ministry of Defence
U Chit Tun : Ministry of Federal Union Affairs
Maing Win Htoo (Ta’ang/Shan) : Ministry of Federal Union Affairs
U Min Zayar Oo : Ministry of Planning, Finance and Investment
Naw Htoo Phaw (Karen) : Ministry of Humanitarian Affairs and Disaster Management
Ja Htoi Pan (Kachin) : Ministry of Education
Dr. Shwe Pon (Rakhine) : Ministry of Health
Khun Bedu (Karenni) : Ministry of Natural Resources and Environmental Conservation
Daw Ei Thinzar Maung (Karen) : Ministry of Women, Youths and Children Affairs

Ministry pawimawh leh lian tak tak, heng – Agriculture, Transport, Energy, Sports, etc. te hi a la lang lo a, Ethnic Group dang aÅ£angin an la fill-up zel tura beisei a ni.
He Sorkar thar hian a tihtur hmasa ber chu khawvel ram dang Sorkar te’n NUG hi Legitimate Government anga an recognize thuai theih nana hma lak leh Sipai-te tharum thawhna tihtawp vat a ni. Khawtlang ram leh khawvel ram tam zawk chuan NUG hi an pawm nghal main a rinawm a, chutih rualin China leh Russia te hian an pawm ve ang em? Khawvel ram dangte an inrawlh vat lo a nih chuan Ethnic Armed Groups hmanga Federal Army din a, Gen. Min Aung Hlaing-a Sipai sual buru takte nena indo puan mai an hmabak dawn niin a lang a. Civil War rapthlak tak kan hmu mai thei. Gen. Min Aung Hlaing-a hote chan a chhe dawna a lan chuan China leh Russia hian NUG an thlawp ve thut thei tho bawk a, Civil War ngai kher lovin Myanmar Sipai General sual tak takte khi an tlawm ve thei tho bawk. I lo thlir zel ang.

~- James Ramdinmawia

Post a Comment

Powered by Blogger.