NATURAL ANTIBIOTIC: By Dr. C. Lalrampana
     

Khawinge covid-19 hripui thawhhnihnain India min rÅ«n lai a ni bawk a,  mipuiin hripui kan do hneha kan him tlan theih nan sorkar ngaihdan ni lovin a taka ka tawn hriat leh ngaihdante bakah mithiam zawkte hmuh dan fawmkhawm ka'n nikang mau puahpui veleh teh ang.(See-CCS rules 8(3) 
     
Kan hriat theuh angin  Dr. Alexander Fleming, bacteriologist, St. Mary's Hospital, London-a miin  September, 1928-a Penicilin a hmuh chhuah atang khan tun thlengin khawvel pumah natna hrik thah nan antibiotic kan hmang uar hle a; that pawh a tha nangiang rêng a; a luahlan thei dang a la awm meuh lo a ni ber mai.

Penicilin chu natna hrik tereuh tÄ“ tÄ“ mita hmuh tham loh thattu antibiotic Penicillium infinkhawm, P. chrysogenum & P. rubens atanga lãk leh siam a ni. 

Inenkawlna atana penicilin kan hman mek hi  chemical  chawhpawlh atanga uluk taka chawhpawlh mihringte ei tlak  leh thianghlim theihtawpa siam  a ni. A siam chhuahna behchhan ber pawh medicinal plant tho niin chemistry thiamna hmanga uluk tak, awmze neia chawhpawlh leh siam danglam a ni. Mahse, antibiotic hian nghawng tha lo tam tak a nei thei a; physician kawhhmuhna lo chuan duh duh huna leia ei mai mai loh tur a ni. Chuvangin, doctor kaihhruaina hnuaiah chauh antibiotic damdawite hi ei thin ang che. 

NATURAL ANTIBIOTIC
Chemical antibiotic ni lo, Pathian siam sã thlãi leh hnimhnah, ramhmul chihrang hrang natna hrik that theitu natural antibiotic tha tak, kan bul vela hmuh mai theih a awm a, hengte hi United Nations Declaration of Indigenous People (UNDRIP), Article 24 (1) Right to Traditional Medicines-in a sawi angin doctor rãwn kher ngai lovin mahnia sawngbawla zalen taka ei leh hman mai theih a ni a‌, chungte chu i han thlur bing teh ang.

PURUNVÃR 
Purunvãr hi khawi kipah pawh awlsam taka hmuh theih, leilet leh chuktuah huana chin mai theih a ni. Hmanlai atangin khawvel hnamtinte hian kan ngaisangin kan ei uar hle a, amaha mawm leh tel (oil) awm allicin hian natna hrik bacteria a thah theih avangin natural antibiotic tha tak a ni a, hritlang, khuh, awmna, TB, cancer leh natna chihrang hrang vei tan leh natna vei lem lo tan pawh invēn nan chaw ei apianga hmeh tel emaw, nitin chaw ei khama mal hnih khat tal ei ziah hi a tangkai hle. Immune system puitu a nih avangin covid-19 hripui lên chhung phei hi chuan chaw ei apianga hmeh tel hram hram thin a tha hle. A rim nat êm avanga i sasin a hnim hnaih duh loh phah che i hlãu a nih pawhin i ei zawh apiangin lawngpãr, kurtai leh elaichi a engemaw ber ei thin la, a rim a zia awm ngei ang.

RAM PANGPÃR
Echinacea hi saptawnga daisy an tih hi a ni. Mizotawng chuan Rampangpãr tiin vuah ila a dik zawber mai awm e. Pangpãr mawi leh ngainatawm tak a nih rualin 
Natural antibiotic tha tak a nih avangin hmanlai ata tawh tualchhuak damdawi atana hman lar ber ni hiala ngaih a ni. He pangpãr hi North America laili leh chhak lamahte a tam hle.  A hnah atanga a hriak lak chhuah leh a bel (paste) siam chhuahte hi  antimicrobial tha tak a nih avangin tun thlengin antibiotic ang maia hman tangkai a ni. Amahah hian carbohydrates, glycoproteins & caffeic acid a tam avangin natna enkawl nan a tangkai hle. Natna hrileng inkaichhawn theih laka veng theitu leh bacteria thattu tha tak a nih avangin hripui laka invên nan kawl reng a tha hle. A hriak hmu pha ve lo tan a hnah emaw, a zung densawm tui hi hman mai theih a ni e.

KHAWIZU
Khawizu hi chihrang hrang  a awm. Khawite zu, khawipui zu, khawivah zu leh khuai dang chihrang hrang, zu siam chite siamchhuah khawizu engppawh hi natural antibiotic tha tak a nih avangin pipute hun lai ata tawh tun thlengin natna chihrang hrang enkawlna atan a tangkai hle. Covid-19 tum hnih zet ka vei lai pawh khan nitin khawizu ka ei thin a, thãwk harsatna lakah nasa takin min veng a, natna hrik punlun zel tur vengtu atan a tangkai hle a ni tih keima tawn hriat tawh atangin a chiang hle. Hei vang hian a theih hram chuan chhungtin hian khawizu hi invÄ“n nan kawl reng a pawimawh hle. Manuka pangpãr zu atanga siam khawizu hi tha bera ngaih a ni a, kan hmuh phak ve loh avangin khawizu eng chi pawh hi natural antibiotic tha tak a ni. Mahse, khawizu suak ei lo hram turin fimkhur a ngai hle. Chini tuia chãwm atanga  khawi zu a nih phei chuan a tha lova ramhnuai atanga lãk, khawizu dik tak a tha ber tih hre reng ang che.

HMARCHAPUI
Hmarchapui  hi chihrang hrang a awm. A tawi chi, a sei chi, a lian chi, a bing tawi tê tê chi thlengin a awm.  Heng zingah hian hmarchapui tãi sen hler hlawr, tãwi bing tip tep  thak zet mai chi (red pepper) hian capsaicin a keng hnem a, hei hian natna hrik a tihlum thei a, natural antibiotic tha tak a ni. Hmarcha thak ngam lo tan pawh tlem tê tê talin ei luih hram hram thin a tha.

THINGPUI HRIAK
Australia leh New Zealand lama an thingpui chin thin, a hnah atanga a hriak lak chhuah (tea tree oil) thingpui hriakah hian   monoterpenes tha tak a awm avangin bacteria thattu tha tak a ni thei a, chuvangin, thingpui hrim hrim green tea, black tea leh kãwlho thingpui (phãn)-te hi hripui lên lai phei hi chuan in fo a tha hle.  

SAWHTHING
Sawhthingah hian gingerdiol, gingerol, terpenoids, shogaol, zerumbone & zingerone inchawhpawlh tha tak a awm avangin antimicrobial tha tak niin  biofilms. H.Pylori bacteria thattu tha tak a ni a, pumna leh nuam lo, kawpuar tante a tha hle. Thil ei sual leh luak chhuak reh nan pawh a tangkai hle. Lui lam sa (sea food) allergy leh Multiple Chemical Sensitivity (MCS) ka neih thin avangin sawhthing hi ka hmang tangkãi thin hle.  

THAKTHING
Alternative medicines atana hman lãr tak leh tangkai tak, bacteria thattu bera hman thin leh nachhawkna atana an hman lãr êm êm chu thakthing hi a ni. Mizoram hmun tinah hmuh theihin a awm. Pipute hun lai atang tawhin tun thlenga chuai thei lo a ni. Thakthing hi cinnamaldehyde  niin eugenol chawhpawlh a ni a, damdawi siamnaah hman tangkai ber pawl a ni. A zung leh a pilte hi pumna damdawi leh natna chihrang hrang enkawl nan te, tisa chãkna tipung theitu atan a tha hle a, a zung meh dip leh khawizu chawhpawlh ei thin hi tisa chãkna tlachhamte tana thathona tipungtu tha tak a ni thei. Hemi kawnga harsatna neite tan hman tangkai fo a tha hle.  

ÃIENG
India ramah tunhma atangin ãieng hi damdawi atan leh chawhmeh atan an lo hmang tangkai thin hle a! Vawiin thlengin khawvel  pumah ãieng tel lovin hringmite'n dam lai nun kan chên famkim hlei thei lo a ni ber mai. Ãieng (turmeric (Curcumin) hi zunkawng tha lo leh fel lo (UTI) enkawl nan leh HIV veite enkawl nan pawh hman tangkai theih a ni a, antimicrobial tha leh rintlak tak a ni. Kan Zoramah chuan Reiek khawtlang hmingthanna ber a ni a; chhungkaw tam takin eizawnna hnãr ber atan an hmang mek a ni. Pumna, raso, thinthip, kawpuar tihhziaawm nan leh zunthlum sang lutuk tihhniam nan te, pem, hliam leh ruhna tihdam nante hman tangkai theih a ni.

LAWNGPÃR
Lawngpãr pawh hi natural antibiotic tha tak a ni a, khawvel hmun tinah hman uar ber pawl a ni. Bacteria thattu tha tak a nih avangin sumdawng dawrkáihovin kuhva khawr nen ei pawlh tura an han buatsaih hi a finthlak hle mai. 
Lawngpãrah hian Eugenol antibacterial awmin DNA puitu tha tak a ni thei bawka ngaih a ni. Ei hian ka a tirimtui mai ni lovin ka chhung leh ha kara natna hrik awmte a that thei a, hana damdawi atan a tangkai hle a; chuvangin, natural antibiotic tha tak a ni. Pum nuam lo leh kawpuar damdawi atan pawh a tangkai hle.

A tãwp berah chuan khing natural antibiotic kan han tarlan takte bakah khian heng laia kan hmuh ve phak vak loh hruizik ang deuh (thyme) leh pangpãr chi khat (rosemary)-te bakah sãisiak, vakep, sãi, anchiri, japan hlo etc. natural antibiotic tha tak tam tak tarlan tur a la awm a, tarlan vek sên a ni lo. Chemical antibiotic ang bawkin natural antibiotic-te hi vawi khata tam uchuak taka ei thin chuan nghawng tha lo (side effect) a nei thei  a ni tih hre reng chungin a tãwk chauhin hmang thin ang che. 

Awlsam taka kan hmuh leh neih mai theih natural antibiotic-te hi a tawk chauha hmang tangkai a, Covid-19 hripui nunrawng laka fimkhur taka  SOP zãwm tlat chungin mitinin i hmang tangkai theuh thin ang u.

Post a Comment

Powered by Blogger.