–H. Zate  [Ni 31/Changer(oct) . 2013]

Nipui lum bur bur, awm mai mai pawh a thlantui far zawih zawih theihna hunin mual a liam a, Furpui hun chhia leh diak, Thosi leh Ramsa tinreng ninhleina hun pawhin damte’n Kawl ah mual min liamsan ta a, Khawvel chuan hun thar, a la hmuh ngai reng reng loh tawngin, Sappui tawng a ‘Ber’ thla intanin, Thlasik rim a rawn nam tan ta a. Zirlai tamtakin an zirna hmawr anbawk tan a, Nu leh Pa pawhin thlansaphul kai a, a-sur-a-sa hnuaia an thlochhuah chu an sik tan ta a. Chu hunah chuan ani Nu leh Pa nih nawmloh zia leh Nutling Patling nih harzia chu a rawn lan tak thin ni.

He hun nuam leh hlimawm em em, India a Kutpui  hun (Festival Period)  tia ankoh hial mai hi, a nawmzia hrelo an emaw chu. A Mi’n an hril Siknieng mawizia te hi tukhaw hrilh ngailoin thlanga Tlangsam te pawhin an hria a. Chumai pawh ala ni lo , a khi chhak tlang a Tuahthing pawhin a parmawi a chhuah asin?! Tlangsam a par a, Japan hlo pawhin Lal piang chibai buk hmanloh hlau niawm fahranin dai ah par alo chhuah ve bawk a, chunga Sirva hramthiam te pawhin hramthiam tawp chhuah in anlo ri ve chel chul a. Lal thar chibai buk turin mi tin an in peih tawh.

Chutihlaichuan, tukhaw hriatloh in Nu leh Pa thenkhat chuan an fate thuamhnaw tihsak theihloh hlau in Tlangram chhengchhe tak a tangin  an Buh leh Bal leh Thlai, chhawchhi le La te phurin, Neihlung khawng tak meuh meuh in ‘Ka fate tal’ ti a in ngaihtuah in, chhungril a mittui tla rawng rawngin an fate Mi zing a an mawilo bik tur  chu ngai-ngamloin, an thilphurh an hralh a, thil an han lei a ‘Hei hi Bawiha, Hei hi Bawihi’ an ti zo vek a,an tan a daih tawhlo. Chu hunah chuan ani, Nutling Patling nih a har tak thin ni. fate pawh Thuam leh par tha a thuam zo lo a mahni inthuam ngaihna lah awm silo. Khua an han thleng a,an faten lawmtakin an lo dawngsawng dawn emaw antih lain “Hei chu ka duhzawng anilo, Ka thiante ta ang a sin ka duh” ti a Faten an neih phakloh ani tih hre derlo a an thiante Kamding fa te thil an han awt phei chu an vanglai a engmah ngaituahlo a an awmlai te an ngai rawng rawng a, an tan chuan he ni lawmawm hi ‘HLIMNA KRISMAS’ ni tawh loin ‘TAHNA KRISMAS’ a changzo tawh thin.

Krismas hlimte a hmangza turin khualkhua atangin chhung tin an rawn kalkhawm a, Zirlai te pawh an zirna zo in an awmna chu Khawpui engang pawh nise, ‘Krismas chu Mahni Khua ngeiah’ tiin hman ata an Thlatu te chena ropui anlo relna ram ah chuan hlimtakin Sianglawi zai an rel a. Hnathawk leh Eizawnna vang a hmun danga awmte pawh Mahni Khua ngeiah tiin ‘ I pianna ramah kir leh rawh’ ti niawmtakin an awmna, khawvel intlansiakna ram chu kalsanin an khua an pan tal tal a, rilru ah

“ * Lal pian hun pangpar a vul leh ta,
Thinlai muhnu lunglen a kaitho e”

Ti a sa rat rat chungin Nau piang lawm turin Kil tin Kil tang a tangin an kalkhawm a. A thenin an thiante an rawn hruai a, a thenin thianlo deuh, Thlasik thla-eng hnuai a “Dite, Nang chauh lo chu” tih pui tur te “ka thian ani” tiin an rawn hruai ve bawk a, thenkhat erawh chuan ngampa deuhin “Ka kawppui tura Ka thlan anih hi” tiin an rawn hruai bawk. A then chuan Khawpui aia Khawte leh Thingtlang Khua a anawm zawk zia hria in an Pi leh Pu te Khaw hlui te an pan ve bawk a. chhung tin hlimtakin an intawkkhawm a, Tudang ngailoa  an chanchin an inhril lai chuan kilkhat ah erawh,
“ Hun le Kum inherliemin,
          A mileng Lal pieng lawm di’n,
Ei Vangkhuo ah sieng an lawi,
Sienglawi zai I rel ve sinaw maw,
Aw ana, famkhaw run I rem el hi”

Tiin mittui far zawih zawihin an ngaih, awmlai lunglian nunrawng hrang vang a fam chang ta te ngaihna ti tharin, an lo tahpui a, an tan chuan he HLIMNA KRISMAS hi TAHNA KRISMAS  a changlo theilo.
“Hlimte a innuiza lai hai dawnkirin lungreng a awi thei mawlnaw anih”
“ Tap ruoiin zai ka vawr nawk hlak,
Enchimlo Parte, I sulhnung hlimthla
Ka thlirkir chang hin,
En tam, a mi leng sieng anlawi,
Ei vangkhuo ah,
I rel ve sinawh, sienglawi zai”
An(Thi ta te) thiante hlimtaka an lenglai an han hmuh phei chuan Fam hnu ngaih a tithar a,
“ En tam Lal, I Lenruol hi,
Hlimte’n an innui za, tudang ngailote’n,
Run suieng an hung lawi,
I Rauthla bekin lo lawm la”

Ti a tap-hla remlo thei anni ta ngailo. ‘Ni e’ ngaih ana em ani Fam zunleng hi zawng. Sakhmel tawng leh tur, Hmangaih thutiam sut a thenzai rel mah-in na anti a, Sakhmel tawnni awm tawh lo tur a thenzai rel a, Piallei thuahriat hnuaia Sakruang buanlei chang mai tur hi chu ana ani..
Kilkhat ah thlirna dang a I thlir leh chuan thildang I hmuleh ang, hetiang te hi chu an sauntek( sound track) a dang deuh a, mi tinin kan tawh thin ani. “ Mipa in Mipa ka ni tiin Nu Hnute hnek an bansan chauh emaw kan tih laiin Hnute dang an zawng a, Hmeichhia lah duai biklo, Barbie khalh an bang chauh maw kan ti a, a Barbie tu tur an zawng bawk a” . hetiang reng reng a Khawsa Hringmileng zingah hian Krismas hlimawm hmang tur a intiam tamtak an awm a, ‘Urlawkzan chu Dawhthlak-zan, an ti a, ‘a pianna ngei a hman tum pawl leh hmantir tum pawl lah bo lo’. Hengho zingah hian Thlakaw hnu-ah Thlarau thianghlim nilovin Remruata fa te hi a piang duh khawp mai’.
Chutiangho zingah chuan thenkhat chuan,
“ Hlimzai rel antak dite, I thangnaw chun,
Ami-leng a-thiengten an leng, Kei riengte’n,
Khawlam I um,Mi hnemtu di,
Ka kiengah hung leng ve el rawh,
Hlimte’n Krismas hmang ve dingin”
Tiin Di ngaiin anlo kur diam diam a, ‘kur diam diam, kur diam diam’ ti a awih an mamaw kher lo. Midangin hlimtaka Krismas an hman lai khan anni zawng Thlasik meilum aipui tur annei ve silo. Thianten kawppui annei far a, a neilo bik nih chu riang ngawih ngawih a inhria in, an hlim thei mawlh lo.
“Zaleng dang hlimte’n Lal pieng an lawm,
I thang ve nawh, dite, lunglawm a kimnawh”
Tih chauh lo chu an tan sawitur a awm mawlhlo a, hengho tan pawh hian,
“* Lal piengni kawla  liemhnung,
A hung suoknawk tah,
Bethlehem ngaina chulhnung
Par-ang a vulnawk tah”
“Lal pianni kawla liamhnu alo chhuak leh ta, Bethlehem ngaihna chulhnu, par-ang a vul leh ta”
Tia hlimtak a Krismas hman chu Vana-rah ang mai niin, Midang tana HLIMNA KRISMAS  chu an tan  chuan TAHNA KRISMAS a chang tawh zawk thin.

“Aw, Khawvel hin Hrethiem sien,
Van Lal Hmangai ropui hi”
Tih thu hrethiamlo leh
“*Isarel ten an hnawl a
An paih hnu kha,
VanLal Reng ro pialral lunghlu
Ka chhar ta.”
Tih awmzia hrefiah zolo tan chuan TAHNA KRISMAS a chang dawn reng ani.
Krismas anih vangin Thuamhnaw thar neih tur ani lo a,Thalai te pawhin Nu leh Pa te Lu ti hai khawp a Thuamhnaw manto ngen lo in, Pheikawk Ke-artui sang em em mai, manto deuh bun a, kawngchhuk  kal dawn a piang a, CHhemtheinu ang a hnungzawng a tawlh a midang vawn kher ngailoin Ke-artui hniam deuh, man tlawmte pawh bun t zawk ila, an chhiatphah a rinawmlo. West-Coat kher kher emaw, Kawrchung(Coat) kher kher neih tum loin, inhmehlo baksak a chawn puar pawp khawp a Beatle Shoe bun kher lo pawhin Krismas hi a tlingtlak theih tih hi hrechiang ila, Krismas anih vang a Thuamhnaw thar neih kher kher hi tumlo ila, Kohhran pawhin Krismas ani tih vang ringawtin mi harsa te ti harsa lehzual thei tilo bawk ila, Krismas a rawn ni a, kan ngaihlai mul lo liemta te ngai a in dawmkun mai lo in an tan hlimtakin Lal fak zawk ila, ngaihzawng te awmloh vang a khawhar a lunglen mai loin, A pianna ah kher hman tum loin, a pianna ah kher hmantir tumlo bawk ila, Thlakaw hnu ah Thlarau thianghlim nilo Remruata Fa kha a piang tawhlo bawk aang a. Kan lawm leh Krismas kan hman chhan ah chiang ila, Khawvel chhandamtu piancham lawm kan nihzia hria in, ama tan Kan nun pum hlan ta zawk ila, ami’n anlo hril TAHNA KRISMAS hi HLIMNA KRISMAS a chang ngei ang.


Post a Comment

Powered by Blogger.