ȚHEN I ȚUL SI! Hmangaihna hi kan tan țahna mai em lo ni?

Ziaktu: H.Zate, Hmar Rûn.

( Based on True Story! )

Hmangaihna hi kan tan țahna mai em lo ni?!

Courtesy: Valtea

Ruah a sur bur bur a, țek a tla zuai zuai a. Țek tlak a reh chuan ruah chu han tum miah lo ang mai hian a sur cher cher reng a. Chutihlai chuan, Tleirawl hmelțha leh duhawm chuan a phone khawihin Facebook lamah a țhiante nen an inkawm mial mial a. A țhiante nen an inkawm kar lakah chuan a wall a thil rawn lang chu a en a, a hmingin ‘Like’ chu a hmet zawt zawt bawk a. Chutia a en mek lai chuan, a bialpa hlui status chu a hmu a, mak a ti kher mai.

‘Te, Ka tumtelek, Kha nia thil thleng kha min țhen theih nana ti ka ni tih lah i hre si lo. Ka hmangaih em vang chein keimah vanga i tawrhna kha ka hmu reng thei lova, țhen tur chein ka chak tawk hek lo. Mahse, khatiang thil ka thlentir kha chuan min ngaithiam thei dawn lova, Min țhen dawn tih hriain ka ti ta mai a ni. Ka la hmangaih reng che!’

 Chu status chuan amah a sawi chhan tih hai rual a ni lo, a chhan chu an inkoh dan a ni tlat!

Chu tlangval nun beidawng, tun hmaa nun țha leh nun ngil em em țhin, Rilru natna vanga nun khua buai zo ta Kum 27 val chuan a nunah beiseina thar siamtu tur nun thar a tawng mek tih reng a hre lo. A nunhlui vanga beidawng taka  nun a hman lai chuan a theih tawka a beidawnna te hneh tumin Pathian a bêl chho leh țan tawh a. Kohhran Zaipawlah pawh Conductor hial a ni chho leh tawh. Chutia Nula tlangvalte hla zirtira a hun a hman lai chuan Kohhran Zaipawl member thar an lakluh thar chu a vawikhatna atan hla zirin a rawn kal ve a. A, a vawi khatna tur a nih vangin an kal rual a ni zawk. An kal a,.zirna hmun an thleng a. Chu tleirawl kum 17 pawh la tling țha lo chu a nun her danglamtu tur a ni tih reng a hre lo. Hla an han zir a, tleirawl tih takah a la zak a, haw lamah pawh a thlah leh.

Chuti reng reng chuan hla zir zan apiangin an inzuiin an inthlah zan tin reng a.  Chu inzuina chuan inpawhna a lo siam a, inpawhna chuan innelna siamin, innelna chuan inngainatna a thlen a, a tawpah chuan mi pahnih inngaina chu inngaizawngin ngaihzawng an lo ni ta hial a!

Zan khat chu ruah sur vangin an hla zir zo chu kawng lakah an tang a, Chawlhbuk pakhatah an tlan lut hman hram a. A vawtin ruah lah chu a sur duh si a. Tleirawli khur beuh beuh chu a hmuhin a kuah thuai a. A kuah lum a, chutah chuan a rilrua thil awm tam tak zinga pakkhat, zan khaw tai rek thlenga khuma leh tir tap taptu, tleirawli a duhzia chu a huaisenna zawng zawng nen a hrilh nawn leh a. A chhanna hmuh a duh tawh a ni.

‘Te, ih, i hmuh leh hriat angin kei chu heti mai hi ka ni a. Nang chu, tleirawl duhawm, duhawmna zawng zawng nei vek emaw tih tura duhawm i ni a, duh duh thlang thei tur i ni. I tan engmah ka ni lovang tih ka hria. Mahse, ka tan i hlu a. Ka tana vul ve turin ka duh che a. Ka ngaihzawng ni turin ka duh che a ni.”

A chhang mai lo, Mahse, a rilru chu a va lawm si em!

“I pawi ka sawi a nih chuan, tihpalh lutuk, ka duh che!” a ti leh a, chu tleirawl a kuah mek, ngawi reng chu a khabe dawmin a fawp ta thawr mai a. A fawp nawn leh a, a lo chhang ve ta a. Chumi zan ațang chuan an nunah nun thar an chuangkaiin Hmangaihna tuipuiah an pil dun ve ta a ni.

Chu tlangval chuan a ngaihzawng thar, tleirawl duhawm leh chum biang mai, a biang tai larh mai leh duhawmna zawng zawng a nei ta vek emaw tih mai awl khawpa duhawm chu a veiin a duh hle a. A hriat loh karin  a lo hmangaih tak zet tawh a ni. Kum 10 a inthlau ni mahse, a duat a, a zahthiam em vangin Tleirawli pawh chu a zunah chuan a uai mai pawh ni lovin a thamral a ni ber tawh. A duh hluah hluah a,a ngai ngawih ngawih a, a vei em em ringawt mai a ni. Mipa na na na chuan thil tam tak sawi chhuak lo mahse, a duhzia leh hmangaihzia chetziain a lantir a, chu chu tleirawli tana tawrh har leh amah atchilh bur khawpa zem â tu a ni lawi si!

Mi pahnih inngaizawng, inhmangaih leh inthlahlel inbia, inkawp leh inzui fo hmuh chuan mi â lo na na na chuan hriatthiam loh rual a ni lo. An pahniha an awm duna an hlim țhin zia leh thil ho te teah pawh an nuih dun sen sen dan chu hmuh hmaih a, hai der chi a ni hauh lovang le.  Chu an chezia leh rilru puthmang pawh chuan nu leh pa beng a lo thleng a, nu leh pa an lawm lo kher mai. Tei chhungte chuan an duh thei nang lo. An fanu duatlai, an chhuan em em tan chuan an duh thei ngang lo. Mi fate hauh ngaihna a awm si lova, an fanu an hauin an khap a. A awm dan sim a, bansan turin an nawr a, Mahse, hmangaihna dan chu tui luanglai dan tum ang chauh a ni. A danna a țhat poh leh liamna tur a zawng hnem ting a ni mai. Chutah, tleirawl ven tum phei chu Pit ven tluk zeta har a lo ni bawk nen, an inkhapin an inveng seng lo.

An inzui a, a rukin an inhmu a, inkhawm ban, hla zir leh hun hrang hrang leh hmun hrang hrang chu an tan inhmuhna hun leh hmun a chang zel a. Mi pahnih inthlahlel chuan chhungte mitmei karah a rukin an inhmu hram hram țhin a ni.

Chutia an inhmu țhin chu țhenkhat lahin Tei nu leh pa hnenah an lo thlen a, a nasa thei ang berin an lo sawi fo a ni ber e.

 Vawi khat chu an motor thar neih enpui turin a kova, inhmuin, a enpui a. Inhmu khat leh inthlahlel an inhmu chu, an hun hlu neih hloh an phal ngang lo. Inthlahlel em ema inkuahin  an infawp ngawih ngawih a. An inngaih thu leh an induh tawn zia an infah mawlh mawlh a. Țawngkamin a tlin lova, chetziaa lantir a ngai.  Mahse, Tleirawli nun tichhe thei zawnga khawsakpui a tum ngai lo. Chumi tlai chuan a bike thar chuan a thlah a, Tleirawli pawhin nuam a tiin a hlim ngei mai!

Tleirawli chuan a ni aia hmangaih a tawn leh a ring tawh lo.

Tleirawli chhugte chuan Rama țhat lohna leh fel fel lonate sawiin, a nun khua a chhiat phah tur thu hrilhin nasa takin an hrilhin an hau a, a zawm duh si lova, kut hial an thlak țhin a ni. Mahse, Hmangaihnain a bual ãt laklawh tawh hi chu a țhat lohna kan hrilh hnem poh leh an hmangaih ting mai zawng a lo nih hi!

Mipa nun ngil leh nêm, nu nen chauh a khawsa, rilru puitling tak mai a ni a. A taimain rilru a nei a, thawh hreh a nei lo. A taimak avangin  mi pawhin an duhsaka  inhlawhna bik tur a buai chang a awm fo țhin. Chutia nun hmang chung chuan a pawisa hmuh ang ang chu hmang ral mai lovin a theih ang angin a khawl țhin a. Inren ta na na na chuan pawisa pawh a nei ve thei hle. Kum 27 a ni ve tawh a. A pawisa khawl chu mi dang a pung awma puktirin a sem a, thla tawpah a khawn leh a. Chuti chuan mi hnena inhlawhfa lovin a awm ve thei ta a ni.

Mi ti zawk zawk lo a ni a. kohhran bel tlat mi niin ngaihzawng pawh a ngaihsak lem lo hle. Mahse, mihring tung chhoa kal chuan duh leh hmangaih a lo tawng a. Hmangaih chuan hmangaihtu chu hmangaihna veka lo chhangin an lo inhmangaih tawn ta a.

Ngaihzawng a nei ta chu a nu pawh a lawm ve hle a. A bialnu lah a felin an veng nula hmelțhaa sawi hat a tling a. An induh tawn em em a, mi pawhin inhmeh an ti a. “Innei tawh mai rawh u.” an ti fo țhin.

Mipa nun ngil leh tluang tak chuan a hmangaih em em chu zahawm taka nung turin a duh a. A zahin a duat thiam a. Mawi lo leh a țha lo zawngin a khawsakui ngai lova, a tum ngai hek lo.

 Hmangaihna leh inthlakhlelna bakah a nuin mo neih ve a chak thu a sawi fo bawk nen inneih ngei tumin an inbe țan ta a. Palai tirin inneih hun turte an ruahmanin an duang a, an hlim ngei mai. Chu inhmangaih pahnih, induhtawn em em chu mi pawhin inhmeh an ti a, an innei tur pawh chu veng pumin an lawmpuiin an nghakhlel zawk emaw tih mai tur hian an phurpui hlawm a.

Inneihna turin thla khat chauh hun a awm tawh a. Rama pawh a dan pangngaiin a hna thawh țhin thawkin inneih buatsaihna a tan a buai khawp mai. Zan tin deuh thaw Lawmi te inah chuan a leng a. Innei mai tawh tur an ni a, nu leh pate pawhin an hrethiam a, an veng tawh hran lo. Chu zan a leng chu thil dik lo riauin Rama chuan a hri a. Lawmi hian a ngaina tawk lo deuh tlatin a hria a, amah pawh mak a inti letling zawk hial.

Leng haw a hun a, ngaih țha chiah lo chuan a țin leh ta a.  A han chhui chiang a, Mi dang nen a lo kawp reng tih a hria a, chu thu a han hriat chuan a deng na ngei mai. Mualpho taka chhuah a duh lova, ching fel turin a nawr a. Mahse, chinfel ahnekin an inbia mai ni lovin a rukin an lo inhmu țhin a. Chu chauh chu a tawpna a lo ni hauh lo. A hmangaih em em, a nun pum hlan tura a lo thlan, Kohhran leh Pathian hma ngeia tiampui tura a lo thlan chuan mi fa a lo pai reng tih a hre leh ta zel a. A makin a va na tehlul em! A fa paina nen chuan inneih thlen hma kar khat la awmah chuan an inru ta a. Rama tan chuan ava na tehlul em!

Chu inneih tur chu țhulh loh theih a ni ta lo.  Zak tak leh hreh tak chungin inneihna an țhulh a. Biak In inneih sawmna leh inneih hun tur an puan dum dum laia lawmna zawng a bova, tunah chuan khûk chem chema khûk ral mai châkawm khawpin a zahthlak tawh si.

Rama rilru na chu  a nun a beidawngin a chhe zo vek a. Ruitheihthil ti ngai lo leh nun ngil tak țhin kha tunah chuan, a nun a bawraw zova ruihtheih chi tin tiin khawvelah nun hlimna a zawng a. Khawvel pâr tlanin a nun a hmang a, nula hrang hrang, nuthlawi nen lam kawpin, tunhmaa Pathianni apianga biak ina lawi țhin kha tunah erawh a lawina a dang ta!

Mipa nun hi heti ang khawp hian hmeichhe pakhat vangin a chhiat theih an ring ngai lo. Mahse, a thleng ngei si. Nula leh Ruihhlo tlanin khawvelah hlimna a zawng a, a hmu lo, a beidawnna tizualtu mai an ni.ai.

Miin a  nun beidawnna leh harsatna an hriattiampui si lo, se se a tam,  an sawisel nasa țhin hle.

Nu leh pa thlirna ațang chuan an fanu, tleirawl duhawm leh chum biang mai, kum 17 pel awrh chauh, hma hun eng tak nei tlangval beidawng laka a thamral mai tur chu han phal chi zia zang a ni lo. Mahse, a beidawnna phena beiseina siamsaktu chu an fanu ngei hi a ni a. A nun pum thlakdanglamsaktu a ni tih lam reng an ngaihtuah pha lo. Bansan tura hrilhin an zilh a, mahse, hmangaihnaa inhiptawnna avang hian an lo inhmu leh țhin.

Hmangaihna piaha hmeichhe thinlunga khawngaihna vangin a hmangaih chu a nun khua a chhe tawh țha leh chu a chhiat belh a duh tawh lova. An awm dan leh a nu leh pain an duh loh thu pawh   hrilh duh lo. Hlim tak leh inthlahlel takin an inhmu țhin a. Inthlahlelin châk țhin mahse, an insum a, thianghlim taka inngaihzawn chu an tum hram hram țhin. Mahse, a lo hmu țhintu ten a chhe thei ang berin Tei nu leh pa hnenah an lo sawi tawh țhin si a. In a thlen chuan hauh bawk a tuar leh țhin!

Mipa pangngai tak, vawi khat a hmangaih chân tawh chuan a ngaihzawng chu a ngaihsak hle a. A nu leh pain an hauh țhin leh amah vanga a tawrhna zawng zawng pawh sawi lo mahse, a hre leh vek țhin.  A taksaa vuakna hnu awmte chu a hmuhmaih lo. Amah vanga a tawrhna a hmuhin amah a nâ a, amah a inthiam lova, hrehawm a ti ngawih ngawih a ni.

A nu leh pain an phal tak loh ah chuan Tei pawh chuan țhen si lovin Rama chu a be tlem tial tial a. Ngai em em siin a be ngam tawh lo a ni. Chutihlaiin Rama lah a ngaih a țha bik tawh lo. Tunhma angin an inhmu ngai tawh lova, an inhmuh vena awm chhun chu Biak In a ni tawh mai. Hla zirnaa an inhmu țhin lah a nu leh pain hla zir an khap daih mai bawk si. Chhangban vil takin an vil a, An tan kawng a kaw hlawl lo a ni ber mai.

Pathianni a ni a, an inkhawm a, Rama chuan a hmangaih em em inkhawm tura lo kal chu a lo en reng a. A chawna vuakna rang nuaih a hmuh chuan a țhianten an hrilh tawh avangin a hrethiam nghal mai a. Inkhawm bân chuan en chian leh zawhchian tuma a pan laiin Tei chu a tlan haw ta daih mai a. A nu leh pa an awm a, han um zui chi a ni si lo. Rilru na leh hrehawm ti takin a thlir liam ta ringawt mai a. Tei pawh in a thleng a, a pindanah lutin a țap hawm hawm a. ‘Engnge ka tih bika hetianga a rem loh bik? Mi fate an hmangaih te nen hlim takin an awm a, engvanga kei hi theih lo bik nge ni?’ zawhna a ngah a, a inchhang seng lova, chhansak tur lah an awm hek lo.

Nu leh pa hriat lohin a rûkin an inhmu zeuh zeuh a, mahse, fimkhur ngaiin an inhmu khât hle a. kar khatah vawi khat chauh inhmuh chang a tam ta mai.

 Rama chuan a bialnu chu a hmangaih mai lova, a khawngaih tel avangin a nat a phal lova, a natna thlentu nih chu a duh loh ber a ni. Rûk mai tumin an han sawi ve țhin a. mahse, chuti anga a mualpho zawng leh nu leh pa rem lova awm chu an duh leh bawk si lo. Inhmangaih pahnihte chuan an hmangaihna parchuahtir na atana an chhungte nat an phal bawk si lo. An tan kawng a awm lo a ni e! A țhen thei si lo, mahse, an inkawp reng chuan tleirawli nun a chhe zo dawnin a hre si a. Tin, lo inru pawh nise, nu leh pain an rem loh vanga an inneih theih leh si loh chuan a hmangaih chu mite hmuhsit a ni mai mai dawn tih a hria a. Chu chu a thlentir phal si lo. Amahin țhen thei lo mahse, Tei zawk in țhentir a tum ta zawk a.

A rûka inbiain a rûk vêkin an inhmu leh a. Inhmu khât leh inthlahlel chu an inkuah a, an infawp mial mial a. Mahse, ni dang a ang lo tlat! Ni danga khawih chhiat hlau em em țhin kha hemi țum zet hi chuan Rama pawhin remri pelh a tum ta tlat mai. A taksa a rem lai lai a dap a, a kut a hleiin khawih loh tur lai khawih a tum a. Tei chu a lo țang ve run bawk a. Rama chuan sex hmanpui tumin a bei nasa hle a. “Khawngaihin hetiang chuan awm suh!” a ti a. A țangkai lo, Rama chuan a tih tum chu a ti zel a, a kawr chhungah zen a, a hrawm theih ang ang a hrawm a. A insual chu a ni ta der mai. Rama’na kap lam zet tuma a beih laih chuan Tei chuan a seh a, a tal chhuak thei hram a. Țap chungin a tlan haw a.  A chhungten an hauh lai a, “A hmangaih lo che, i par mawina chauh tlan a tum a ni!” an tih te kha a rilruah a rawn lut zut zut a. A hmangaih em em, a himna, hlimna leh zahawmna duh țhintu nia a hriatin a ngen lawm lawm pawhin khatianga awmpui a tum tlat kha mak a tiin nâ a ti a. A tuar dam thek thlawt lo a ni.

Chu zan chuan phone-ah  an inbia a, pakhatin, “min tihchhiat i tum min hmangaih loh vang a ni” leh lam lah, “Ka tan i inhlan ngam lo, min hmangaih tak tak loh vang a ni!”an ti ve ve a. A tu mah mah tlawm an tum lova, an țanna chu dikah ngaiin an țang tlat a. A tawpah chuan Tei chuan țhenna thu a chhak chhuak ta a. Inhmangaih leh induh em em, inthlahlel țhin kha chumi zan ațang chuan an lo ințhen ta a. Tei chu an nunhlui leh an hlim laite ngaihtuahin a țap feih feih a. Rama thu thawn hluite enin a chhiar a, ‘Tumtelek ka hmangaih ka enchim loh!’ tia ko țhintu chuan tunah chuan khatiang khan a ko tawh ngai dawn lo tih a hria a. Rama lah chuti bawk, a khumah ama tawkin a nâ a, a mittui a tling ve par a.

Hlim taka leng a, District park leh park hrang hrang a an kal laite, Hla zir tura an inzui lai leh hmun danga zai tura an zin țuma an inzui dan te, hla zir laia an hlin țhinziate an rilruah lutin mitthlaah nimin maia thil thleng angin a lang zut zut a. Mahse, koh kir theih a ni tawh si lo.

Tei chuan chu a hmangaih  thil tih dan chu a hrethiam lo hle a. A hmangaihna chu huatnaah a thlak thawk ni berin a hria  a, mak a tiin a rilru a na takzet a ni. Chuti chung chuan hun a liam a. Kum  chanve lai a lo liam leh ta a. Rama leh Tei pawh duhtu te tawgin ngaihzawng an nei ve ve tawh a.

Zan khat Tei online chuan Rama Facebook Status a chhiar fuh a. Amah a sawi chhan a ni tih hai rual a ni lo.

‘Te, Ka tumtelek, Kha nia thil thleng kha min țhen theih nana ti ka ni tih lah i hre si lo. Ka hmangaih em vang chein keimah vanga i tawrhna kha ka hmu reng thei lova, țhen tur chein ka chak tawk hek lo. Mahse, khatiang thil ka thlentir kha chuan min ngaithiam thei dawn lova, Min țhen dawn tih hriain ka ti ta mai a ni. Ka la hmangaih reng che!’

Tei chuan mak a tiin zawhna a ngah kher mai. Zah pawh dawn lovin a be ta tawp mai a. Rama’n a thil tih chhan a han awi zet chu mak a ti lehzual a. A na ngawih ngawih a ni ber mai! Amahin a țhen thei si lova, an ințhen theihnan ti a nih dan te, amah vanga hrehawm a tawrhnate vanga a inthiam loh vanga ti a nih thu a sawi chuan Tei bianga mittui a luang lo thei lo. Mahse, mipa rilru ah chuan a hmangaih ber țhatna tur zawka a tih a lo ni reng si. khatia a tih mai loh chuan tleirawli hian  a thlah thei dawnin a hre si lo. A thinlung chu a na ngawih ngawih, a hmangaih ber țhatna turin a tina si a.

Thinlungah inpawh tak siin tihlan a rem tawh si lo. Rilrua inpawh leh  Induh tawn a, inhmangaih tawn tak chungin an taksa erawh mi dang tana an vul tir a ngai ta si! “Hmangaih che mahila țhen i țul si, hmangaihna hi kan tan țahna mai em lo ni?!”   an ti sap a!

02 June 2017 | Guwahati