– Zosangliana (Zotea)

Mizoram tun leh tun hnu hun tur (Discussion on Present and Future of Mizoram) tih thupui hmanga ngaihdan sawihona ‘Hnam Chhantu Pawl’ buatsaihin 19th August’ 2017, 11:30 khan Hnam Chhuahtu Office C.Pahlira Building, Upper Republic-ah neih a ni a. Sawmve ka nih angin a hun hma minute sawmah ka thleng a. A buatsaihtuten ruahmanna fel tak neiin, luhtirh phat atangin ei leh in tur min lo chhawp nghal a.
Sawmna lehkha an rawn thawn rual hian Lalthara I.A.S (Rtd) Adviser to Chief Minister of Nagaland thuziak “CHAKMA AUTONOMOUS DISTRICT PAIH” tih chu an rawn telh a. Nguntakin ka chhiar a, theihtawpa Mizoram mipuite kan tanho chuan kawng a awm thei mai awm mang nge tiin ka ngaihtuah a. He lam hawi zawng hi chu ziak ve tur ka ni lo va, dan lam thiamte lo chhuizuiah dah ila.
THUSAWITUTE KA THLIR DAN: Kan inkhawm hruaitu, Ram hmangaiha Hnam Chhantu, President chuan Mizo ngaihtuahna ni awm rengin kum lama upa zawk, experience tam tak nei te, kan senior I.A.S etc Officer retired tawh te hun a hawnsak a, an thusawiin beng a tivarin a ngaihnawm hlawm hle a, thahnem pawh an ngai hle hlawmin a lang a ni. Mahse, ka rilruah thil pakhat a rawn lut a. Heng thu tha pui pui leh bengvar thlak tak tak sawituteho hian, an thatlai hun kha engang chiahin nge Mizoram tan an lo hman chiah le? Hlawh sang tak neia, thuneihna hraw tak tak nei thinte kha an ni a. Kan ram hruaitu (Politician)-te finchhuah turin an hun tha an neih lai khan tawngkam emaw lehkhain emaw thurawn tal pawh an pe thin em? Tun ataka sawrkar hna atanga kum upat tawh vanga pension tate hian Mizoram rawn vei ta viau nge maw an nih le? Tih nghaihtuahna chuan min tihnual ta hle mai a.
Kan Politician hriatna zau bik lo zawk, zir sanna lamah title chhuan tur pawh nei lo, ram leh hnam an phak tawka an vei ve em avanga nupui fanaute lu thapa lo thawk ve tang tangte hian, thil nihphung an hriat tawk loh vanga a tih hun tur dik taka an tih loh te, a nachang an hriat loh vanga an tih sualte pawh a hun laia finchhuah si lova a hre zawkte an ngawih tlat a, a khawtlai hnuah thiam loh chantir leh tur kan ni dawn em ni ka ti a ni.
KAN THUPUI PAKHAT CHAKMATE: Keia ngaihdanah chuan Chakmate hi chi thum Mizoramah hian an awm a. India khua leh tui Chakma, ram pawn atanga lo lut, a ruka awm Chakma leh ram dang mi dan bawhchhe chunga ram chhung mi nihna nei Chakmate a ni a. India sawrkar chuan, “India ram chhunga dan lova cheng Foreigners te dapchhuah vek tur,” tiin thuchhuah a siam mek a. He hun remchang hmang tangkai hian, Chakma Foreigners te dapchhuah beihpui hi thlak nisela. Chumi rual chuan vauna leh tharum thawhna lam reng reng awm hauh lo sela. Kan mihringpuite an nihna thlirin, India khua leh tui dik takte chu angkhata enin, Kristian kan nihna atangin an tisa hmasawnna tur leh chatuan nunna an neih theihna tur ngaihtuah a, tihhmasawn zel kan tum tur a ni. Anni khua leh tui dik takten dan lova rawn luh ruk tumte, anmahniin harsatna an tawh phah ve theihna tur te, min venpuia lamtanga siam tum bawk ila.
Chakma Autonomous District Council chhungah sawn mihring an la thawl hle a. Eng sawrkar pawh lo ding sela, saw District Area chhungah sawn hmasawnna tur project lian tak tak siam ni sela, inkalpawhna kawngpui thlur hnih thlur thumin siam nise. Leilet siam theih leileta siam turin khawl hmangin nawr ni sela. Leilet leh Huan,Terracing ten an hmasawnna kawng a tam thei ang berin hma lak nise, ram hi mihringin kan luah loh chuan hlutna a awm lo va. Mizo hnahthlakte ngeiin kan luahlum ve lo va, Chakmate kuta kan dah ngawt chuan kan chan hlen mai dawn a ni. Venhimna tha tak a kal theih nan Police Battalion hmunpui pawh dah ila, a khattawkin Police outpost dah bawk ila. Kan Autonomous District te kan develop chuan Mizoram Develop kan ni mai zel tihna a ni ang.
Project kan sawiah hian hriselna lam leh zirna lam thlengin a tel vek tih pawh hriat a tul hle ang. Khawpuia kan inekbeng vak hian ram hmasawnna a tithuanthu zawk tih hrereng ila. Mizoram kil tin hi chenna tlak leh hmun itawm a siam vek theih dan hi zawng tlang ila. Tun atanga kum 50, kum 100 lo awm leh tur thlir ila. Hmasawnna kan tih rual hian ram leh hnam venhimna lam hi thupui berah nei zel ila. Pawn lam mi thiam, sumdawng liante pawh kan rama an rawnluh dan turah thuhnu dawn ranin ruahmanna siam zel nise. “Hnam dang hmusit mai lovin thianah i siam ang u,” Rokungan a lo tih angin, min chimral tur leh min awptu tur atan ni lovin, thiana siam chinah hian rek bung thiam turin kan sawrkar lokal leh zel tur te hian hmathlir thui tak nei mawlh teh se.

Post a Comment

Powered by Blogger.