Sermon MizoThupuan bung 16-na kan lo zir zo dawn ta a. Kan zir tak atang khan ringtute tana bung hlu tak a nihzia kan hre awm e. Sual lalram (khaw ropui, Babulon) te, Pathian rorelna hmanrua (thil sa tak, luipui tihkang, lirnghing rapthlak, rial lian leh hripui) te, chung thil titu Pathian ropuizia sawifiahna (aw ring tak, Pathian engkimtitheia ni ropui) te kan hmu a. Heng zawng zawng hian thil thlengte hi tihpalh thil ni lovin, Pathian rel leh a duh ang taka lo thleng a nihzia min zirtir.


1. Berhbu pasarihna leih buak thu : Vantirhkoh pasarihna chuan a berhbu chu boruakah a leih bua a. Heta 'boruak' tih hi grik tawngin 'aer' tih a ni a. Chu chu kan lei tuamtu boruak (atmosphere) sawina, thilnung zawng zawngte nunna hnar a ni.
Berhbu pasarihna leih buak a nih chiah hian mihringte leh thilsiamte mamawh bulpui lei, tui leh boruak chu tihchhiat kim a ni ta chiah a ni.
Boruaka berbu hnuhnung ber leih buak hi mi sualte hremna vawrtawp leh hremnain a dap kimzia sawina a ni mai lo va, setana lalram tihchhiat vekna tur a ni.
Judate chuan boruak hi thlarau sualten an luah khat niin an ngai a. Paula pawhin setana hi, "Boruaka thuneihna lal, tuna awih lo fate chhunga thawk mektu thlarau" tiin a sawi a (Eph 2:2).
Tunlai hunah phei chuan khawvel thiamna thuruk dah thatna hmun leh ram ropuiten an chungchuanna lantir nan an hmang nasa hle. Chuvangin, hremna hnuhnung ber, a na ber leh nghawng zau ber tur, sual thuneihna tihtawp hlenna tur leh a chungnunzia lantirtu tur leih buak nan Pathianin boruak hi a thlang a ni ngei ang.
Boruaka thinurna berhbu pasarihna leih buak a nih chiah chuan pindan chhungnung atangin lalthutphah ata aw ring tak "A kin ta" tih a lo chhuak a.
Berhbu leih buak a nih dawn khan pindan chhungnung atangin aw (Pathian aw) ring takin Pathian thinurna berhbute chu leiah leih baw turin thupek a chhuah a, a hnuhnung ber leih buak a nih veleh 'A kin ta' a rawn ti leh hian engkim a duh ang taka hlen chhuah a nihzia a rawn nemnghet a ni. 'A kin ta' (grik ginomai) tih hi a tawi hle na a, a thu ken erawh chu a lian hle ang.
Krawsa Isua khenbeh a niha thimin lei a tuam lai khan Isua chu 'A kin ta' (tetelesqai) tia auvin, chhandamna kawng sial zawh a nih thu a puang. He thu hi engkim tawp hlenna lam thil sawina a ni lo va, nghawng lian tak nei tur hna hlen chhuah a nih thu sawina a ni.
Pathian chuan mi sualte tan a khawngaihna hun chu a pawt sei zel a. Chhinchhiahna pasarih zawhah tawtawrawt pasarih, chu chu berhbu pasarih leih buakin a zui leh a. Hemi hnu lamah hi chuan hrem dam a tumna hun chu a liam tawh ang a, chungpikna, chhiatna leh ropui taka a lo kal lehnain a zui tawh dawn a ni.
2. Chhiatnain a zui : Berhbu pasarihna leih buakin a nghawng chhuahte hi a rapthlak hle. Bung sawmparukah hian grik tawnga 'ropui/nasa/lian' sawina tawngkam 'mega' tih vawi 11 lai kan hmu a, chung zinga pasarih chu berhbu pasarihna leih buak thua kan hmuh a ni.
Hei hian berhbu pasarihna leih buak avanga thil thlengte hi tehkhin tur awm lo, a anpui la thleng ngai lo a nihna leh Pathian rorelna indawt chhawng tawpna a nihna a lantir a ni.
1) Lirnghing rapthlak : Kawlphe, aw, khawpui ri leh lirnghing te hi Thupuanah hian Pathian inlarna leh a rorelna lo thleng tur buatsaihna leh vaukhan lawkna hmanrua atan hman thin a ni a, ropui taka a lo kal leh hun chhinchhiahna atan a hmang bawk.
A hmasa pathum inkawpte hi a hma pawhin a lo thleng tawh a (4:5, 8:5, 11:13). Heng zinga pakhatah hian lirnghing a tel a (8:5), pakhatah hian rial a tel thung (11:13). A hmaa mite aia a danglamna chu, "Leia mihring awm achin chutianga nasa reng reng a la awm ngai lo," tih hi a ni.
Lir nasa taka a nghin thu hi hmun dangah pawh kan hmu a (Mt 28:2, Lk 21:11, Tirh 16:26, Thup 6:12), chung zawng zawng aia rapthlak chu alo la thleng dawn a ni. He lirnghing hian khawvel hmelhmang a tidanglam vek dawn a. Thliarkar tibo vekin tlangte pawh a sawi chim vek dawn a ni.
2) Khaw ropui tluk chhiat : Khaw ropui chu hmun thumah a lo inthen a, hnam tin khuate a chim bawk. Heta 'khaw ropui' tih hian Jerusalem, Rom ram pumpui leh Babulon a kawk theiah ngaih a ni a.
A dawt chiaha 'hnam tin khuate' tih hi jentailte khua sawina a nih chuan khaw ropui hi Jerusalem sawina a ni ang. Chutih rual chuan he chang huam chhung ngeiah Babulon khaw ropui chungchang a sawi zui avang leh a hnu zela khaw ropui tih hi Babulon kawka sawi a ni deuh zel avangin hun hnuhnunga Babulon ram din thar leh tur chungchang sawina nia ngai an awm.
Eng pawh nise, Pathian thinur nasatna uain no chu a hnena pek turin, Babulon khaw ropui chu Pathian hmaah hriat rengin a lo awm ta a ni. Zirlai 29-naah khan Babulon tlawm thu kan zir tawh a. A tlawm chhan pawh a mi ngaih chin avanga thinurna uain hnam zawng zawng intirtu a nih vang a ni (Thup 14:8). He chang bikah hi chuan thinurna uain hi pek a la ni lo va, pek tura chhinchhiah, pumpelh theih tawh loh hial khawpa nemngheh a ni.
3) Rial lian : Rial hi a mite chhan chhuahna atan Pathianin a hmang fo va (Jos 10:11), a tam zawkah erawh chuan mi sualte hremna atan a hmang thin (Isa 28:2, Ezek 13:13, Hag 2:17).
Berhbu pasarihna hian Aigupta mite hremna pasarihna (Exo 9:23) leh tawtawrawt pakhatna (Thup 8:7) a zul hle. Aigupta hremna rial kha a len zawng sawi lovin, 'rial tam pui, Aigupta ram a lo awm tirh ata, tun thleng pawha la tla ngai lo' tih a ni a (Exo 9:18).
Tawtawrawt pakhatna ham avanga lo tla chu a rapthlak lehzual a, 'mei leh thisen nena inpawlh' a ni. Mi sualte hremna vawrtawpah erawh chuan 'talent tluk laia lian theuh' rial a sur a. Hei hi kg. 60 laia rit a ni ang.
Hremna hmasate khan mihring a khawih nghal lo va, an khawvel a khawih chhiatsak an tuar thung. Hremna hnuhnung ber, rial lian erawh chu mihringte chungah a tla a. Heti khawpa lian rialin a den fuh mihring tan chuan dam chhuah rual a ni lovang.
3. Pathian an sawichhia : Rial lian hmanga hremna hian mihring engzat chiah nge a tihhlum sawi a ni lova. Kan hmun zui tak erawh chu hremna avanga mihringten Pathian an sawi chhiat thu a ni. Pathianin a mite hi hrem dam a tum chang a awm a, fiahna anga an chungah chhiatna a thlentir chang a awm bawk.
Hremna hnuhnungte erawh hi chu mi sualte hremna a ni a, pakhat mahin an sim phah lo mai ni lovin Pathian chu anchhia an lawh zawk a ni. Sim tura thinlung tihnem rual loh khawpa Pathian hawisan thuk tawhte hian harsatna alo thlenin anmahni inhmu lovin Pathian an dem zawk zel.
Thlarau thianghlim meuh sawichhetute (Mt 12:32, Mk 3:29) leh Pathian Fapa khengbet nawn lehtute (Heb 6:4-6) tan simna leh siam thar lehna kawng hawn a ni lo va. Hremna vawrtawpa Pathian sawichhetute chutiang mite chu an ni ang.
Pathian thinurna berhbu pasarihte kan lo zir zo ta a. Pathian khawngaihna hi mi tin tana pek a nih ang bawkin, a thinrimna hi mi sual zawng zawngte chanvo a ni. A kuta mi laksak thei an awm lo ang bawkin, a thinrimna lak ata chhan chhuak thei an awm lo va, pumpelhna theih a ni hek lo.
Berhbu pasarihna hmanga hremnain a nghawngte hi zirlai dawt lehah kan zir chho dawn a, chak lo tak chung pawha a mi nih vanneih thlakzia a lang chiang hle dawn a ni.THINURNA BERHBU PASARIHNA
(Thupuan 16:17-21)-Lalthahluna Ralte

Thupuan bung 16-na kan lo zir zo dawn ta a. Kan zir tak atang khan ringtute tana bung hlu tak a nihzia kan hre awm e. Sual lalram (khaw ropui, Babulon) te, Pathian rorelna hmanrua (thil sa tak, luipui tihkang, lirnghing rapthlak, rial lian leh hripui) te, chung thil titu Pathian ropuizia sawifiahna (aw ring tak, Pathian engkimtitheia ni ropui) te kan hmu a. Heng zawng zawng hian thil thlengte hi tihpalh thil ni lovin, Pathian rel leh a duh ang taka lo thleng a nihzia min zirtir.
1. Berhbu pasarihna leih buak thu : Vantirhkoh pasarihna chuan a berhbu chu boruakah a leih bua a. Heta 'boruak' tih hi grik tawngin 'aer' tih a ni a. Chu chu kan lei tuamtu boruak (atmosphere) sawina, thilnung zawng zawngte nunna hnar a ni.
Berhbu pasarihna leih buak a nih chiah hian mihringte leh thilsiamte mamawh bulpui lei, tui leh boruak chu tihchhiat kim a ni ta chiah a ni.
Boruaka berbu hnuhnung ber leih buak hi mi sualte hremna vawrtawp leh hremnain a dap kimzia sawina a ni mai lo va, setana lalram tihchhiat vekna tur a ni.
Judate chuan boruak hi thlarau sualten an luah khat niin an ngai a. Paula pawhin setana hi, "Boruaka thuneihna lal, tuna awih lo fate chhunga thawk mektu thlarau" tiin a sawi a (Eph 2:2).
Tunlai hunah phei chuan khawvel thiamna thuruk dah thatna hmun leh ram ropuiten an chungchuanna lantir nan an hmang nasa hle. Chuvangin, hremna hnuhnung ber, a na ber leh nghawng zau ber tur, sual thuneihna tihtawp hlenna tur leh a chungnunzia lantirtu tur leih buak nan Pathianin boruak hi a thlang a ni ngei ang.
Boruaka thinurna berhbu pasarihna leih buak a nih chiah chuan pindan chhungnung atangin lalthutphah ata aw ring tak "A kin ta" tih a lo chhuak a.
Berhbu leih buak a nih dawn khan pindan chhungnung atangin aw (Pathian aw) ring takin Pathian thinurna berhbute chu leiah leih baw turin thupek a chhuah a, a hnuhnung ber leih buak a nih veleh 'A kin ta' a rawn ti leh hian engkim a duh ang taka hlen chhuah a nihzia a rawn nemnghet a ni. 'A kin ta' (grik ginomai) tih hi a tawi hle na a, a thu ken erawh chu a lian hle ang.
Krawsa Isua khenbeh a niha thimin lei a tuam lai khan Isua chu 'A kin ta' (tetelesqai) tia auvin, chhandamna kawng sial zawh a nih thu a puang. He thu hi engkim tawp hlenna lam thil sawina a ni lo va, nghawng lian tak nei tur hna hlen chhuah a nih thu sawina a ni.
Pathian chuan mi sualte tan a khawngaihna hun chu a pawt sei zel a. Chhinchhiahna pasarih zawhah tawtawrawt pasarih, chu chu berhbu pasarih leih buakin a zui leh a. Hemi hnu lamah hi chuan hrem dam a tumna hun chu a liam tawh ang a, chungpikna, chhiatna leh ropui taka a lo kal lehnain a zui tawh dawn a ni.
2. Chhiatnain a zui : Berhbu pasarihna leih buakin a nghawng chhuahte hi a rapthlak hle. Bung sawmparukah hian grik tawnga 'ropui/nasa/lian' sawina tawngkam 'mega' tih vawi 11 lai kan hmu a, chung zinga pasarih chu berhbu pasarihna leih buak thua kan hmuh a ni.
Hei hian berhbu pasarihna leih buak avanga thil thlengte hi tehkhin tur awm lo, a anpui la thleng ngai lo a nihna leh Pathian rorelna indawt chhawng tawpna a nihna a lantir a ni.
1) Lirnghing rapthlak : Kawlphe, aw, khawpui ri leh lirnghing te hi Thupuanah hian Pathian inlarna leh a rorelna lo thleng tur buatsaihna leh vaukhan lawkna hmanrua atan hman thin a ni a, ropui taka a lo kal leh hun chhinchhiahna atan a hmang bawk.
A hmasa pathum inkawpte hi a hma pawhin a lo thleng tawh a (4:5, 8:5, 11:13). Heng zinga pakhatah hian lirnghing a tel a (8:5), pakhatah hian rial a tel thung (11:13). A hmaa mite aia a danglamna chu, "Leia mihring awm achin chutianga nasa reng reng a la awm ngai lo," tih hi a ni.
Lir nasa taka a nghin thu hi hmun dangah pawh kan hmu a (Mt 28:2, Lk 21:11, Tirh 16:26, Thup 6:12), chung zawng zawng aia rapthlak chu alo la thleng dawn a ni. He lirnghing hian khawvel hmelhmang a tidanglam vek dawn a. Thliarkar tibo vekin tlangte pawh a sawi chim vek dawn a ni.
2) Khaw ropui tluk chhiat : Khaw ropui chu hmun thumah a lo inthen a, hnam tin khuate a chim bawk. Heta 'khaw ropui' tih hian Jerusalem, Rom ram pumpui leh Babulon a kawk theiah ngaih a ni a.
A dawt chiaha 'hnam tin khuate' tih hi jentailte khua sawina a nih chuan khaw ropui hi Jerusalem sawina a ni ang. Chutih rual chuan he chang huam chhung ngeiah Babulon khaw ropui chungchang a sawi zui avang leh a hnu zela khaw ropui tih hi Babulon kawka sawi a ni deuh zel avangin hun hnuhnunga Babulon ram din thar leh tur chungchang sawina nia ngai an awm.
Eng pawh nise, Pathian thinur nasatna uain no chu a hnena pek turin, Babulon khaw ropui chu Pathian hmaah hriat rengin a lo awm ta a ni. Zirlai 29-naah khan Babulon tlawm thu kan zir tawh a. A tlawm chhan pawh a mi ngaih chin avanga thinurna uain hnam zawng zawng intirtu a nih vang a ni (Thup 14:8). He chang bikah hi chuan thinurna uain hi pek a la ni lo va, pek tura chhinchhiah, pumpelh theih tawh loh hial khawpa nemngheh a ni.
3) Rial lian : Rial hi a mite chhan chhuahna atan Pathianin a hmang fo va (Jos 10:11), a tam zawkah erawh chuan mi sualte hremna atan a hmang thin (Isa 28:2, Ezek 13:13, Hag 2:17).
Berhbu pasarihna hian Aigupta mite hremna pasarihna (Exo 9:23) leh tawtawrawt pakhatna (Thup 8:7) a zul hle. Aigupta hremna rial kha a len zawng sawi lovin, 'rial tam pui, Aigupta ram a lo awm tirh ata, tun thleng pawha la tla ngai lo' tih a ni a (Exo 9:18).
Tawtawrawt pakhatna ham avanga lo tla chu a rapthlak lehzual a, 'mei leh thisen nena inpawlh' a ni. Mi sualte hremna vawrtawpah erawh chuan 'talent tluk laia lian theuh' rial a sur a. Hei hi kg. 60 laia rit a ni ang.
Hremna hmasate khan mihring a khawih nghal lo va, an khawvel a khawih chhiatsak an tuar thung. Hremna hnuhnung ber, rial lian erawh chu mihringte chungah a tla a. Heti khawpa lian rialin a den fuh mihring tan chuan dam chhuah rual a ni lovang.
3. Pathian an sawichhia : Rial lian hmanga hremna hian mihring engzat chiah nge a tihhlum sawi a ni lova. Kan hmun zui tak erawh chu hremna avanga mihringten Pathian an sawi chhiat thu a ni. Pathianin a mite hi hrem dam a tum chang a awm a, fiahna anga an chungah chhiatna a thlentir chang a awm bawk.
Hremna hnuhnungte erawh hi chu mi sualte hremna a ni a, pakhat mahin an sim phah lo mai ni lovin Pathian chu anchhia an lawh zawk a ni. Sim tura thinlung tihnem rual loh khawpa Pathian hawisan thuk tawhte hian harsatna alo thlenin anmahni inhmu lovin Pathian an dem zawk zel.
Thlarau thianghlim meuh sawichhetute (Mt 12:32, Mk 3:29) leh Pathian Fapa khengbet nawn lehtute (Heb 6:4-6) tan simna leh siam thar lehna kawng hawn a ni lo va. Hremna vawrtawpa Pathian sawichhetute chutiang mite chu an ni ang.
Pathian thinurna berhbu pasarihte kan lo zir zo ta a. Pathian khawngaihna hi mi tin tana pek a nih ang bawkin, a thinrimna hi mi sual zawng zawngte chanvo a ni. A kuta mi laksak thei an awm lo ang bawkin, a thinrimna lak ata chhan chhuak thei an awm lo va, pumpelhna theih a ni hek lo.
Berhbu pasarihna hmanga hremnain a nghawngte hi zirlai dawt lehah kan zir chho dawn a, chak lo tak chung pawha a mi nih vanneih thlakzia a lang chiang hle dawn a ni.

Post a Comment

Powered by Blogger.