Mahni chanchin sawi vak hi chu a nuam lo, mahse Delhi a college ka kal lai a ka tawn hriat te hi Mumbai a college kal te tan hian a tangkai ve thova rinna leh thahnem ngaihna avangin ka’n ziak ve ngawt mai a ni (Pu David-a te, Pu Thana te, Tv. Maruata te, Tv. James-a te ho pawh kha ziah lo inring teh u..)
Pawl sawmpahnih ka han zo chu kawng pengthuamah ka ding ta vun mai hi a lo ni a, doctor zir ka han tum ve a mahse ka exam pek naah te chuan ka tling zo ta si lo. Chutia ka lo tum rilruk ve deuh ka’n tih theih tak lohvah chuan ka lo tum rilruk dang Economics (hons) zir tur chuan Delhi lamah kapa nen kan tla thla ta a. Delhi kan zu thleng a, Delhi University a Economics (hons) harzia an lo tlangaupui ulh ulh mai a, Mizo zirzo thei an tam lohzia te min lo hrilh tliar tliar a (Pu David-a leh Tv. Maruata te hi la hre ve hek lo in); rilru a hah duh ve hle. Mahse ka rilru ah khan a thawk na ber a ni ta ngei aniang chu Economics lak chu ka tum tlang ta nge nge a. Mi te khan min huphurhpui viau mahse ka rilru te te chuan ti ve thei ngei khan ka inhre miau va, ka rilru ka siam fel ta a ni. Thutlukna ka siam dawnin midang sawi leh ngaihdan te ka la tur chu a ni ngei a mahse ka ngaihdan hliah khuh vek khawp chuan ka ngai pawimawh tur a ni lo tih te chu ka’n zir tan ve a.
Tichuan Economics (hons) la tur chuan admission kan han buaipui chho ta a, a hmasa berah chuan India rama college thaber ti a chhal ngam St Stephen’s College ah chuan interview turin ka thu ta reng mai a. Interview tur hian inbuatsaih na em em ka nei lo; kan u te, interview lo pe tawh te chuan, “I hriatloh chu I don’t know sir tiin chhang mai rawh, sawi kual vel a ngai lo” tiin min rawn a, zawm ka tum hle bawk a. Tichuan interview naah chuan an Principal Anil Wilson-a chuan, ‘What is Economics?’ tiin mi lo zawt chawt mai a, kei inbuatsaihna mumal neilo, Economics zir tum lungmawl tak chuan, “I don’t know sir” tiin ka’n chhang hem mai a, mak a tih hmel teh kher asin! Kan in la lo chiang kher mai. Inbuatsaihna tha awm lo chuan chet chhiat hi ka la nei zeuh zeuh dawn tih te chu khang hunlai atang khan ka hrechiang kher mai.
St Stephen’s ka chang lo chu han hnual nachang em em pawh ka hrelo, avang chu Centralized Admission atangin ka duh college tha ka thlang thei ngei dawn tih kha ka hrechiang a, a chhan chu pawl sawmpahnih kha Pathian zarah ka lo tih tha ve em a. Pawl sawmpahnih tih that lo pawimawhzia chu tuma hrilh ngailo in ka’n hrechiang leh ta hle a. Tichuan Economics (Hons) la tur chuan ka thlan ngei mai Hindu College ka chang ta a, ka lawm ve hle mai (Tun thleng hian thian thenkhatte chuan Malsawma Hindu min la tih phah !!). Hindu College hi college tha pawl tak a ni a, hostel ka’n chang leh ta bawk a, vannei ka in ti hle. Thiante thenkhat kha chu an mark a hniam deuh avangin hostel seat an chang theilo a, inluahin an awm hlawm a. Hostel a awm kha a tha bik em em mai a; college facilities chi hrang hrang heng- library, study room, playground te kha hman a remchang bik em em a, a senso a tlem em em bawk, bakah class kal na kha hmun leh hmun a ni mai a, kal a awlsam bik (zing thawhtlai changin ka ti lehzual thin !!). Hemi piah lamah, hnamdang thian ka neihna hmun a ni a, vai tawng thora thora ka thiam phah a, zirlai ka thiamloh min hrilhfiah tur tha tak tak an lo awm bawk nen hostela awm khan ka kawng a tiawlsam hle a ni.
Hostel a ka han awm chu a tir chuan rin ang he hu chu a lo ni lo khawp mai a, mess te kha a tawp ang reng a a tui em em lo bawk, tuah zetin ekin kawngkhar te kha han hawng ila, thil tuihnai lo deuh han hmuh luau chang te kha a tam mai, hnamdang thenkhat te phei kha chu changkang lo ve tak tak anni a, khangho nen khan discipline awm miah lovah kan han awmkhawm kha ania- a chang leh music ring deuh deuh a play an lo awm a, a chang leh Bihari leh Jat ho an in phek sual thul, chhangchhe ve tak kan ni, mahse ka ti ve hram hram a, hun rei vak lo hnuah kha chuan engkim kha ngaiah a neih theih mai. Mihringte hi kan vela thil awm ang zela insiamrem (in adapt) ve thei kan ni a, insiamrem tul lohna lai tamtak chu a awm ngei a (entirnan, kan rinna leh kan Mizo identity ah te) mahse insiamrem ngaih ngei ngei na lai a awm ve bawk a, a insiamrem thei (in adapt thei) apiangte hi mi vannei an lo ni mai te ka’n ti hnuhnawh a ni. Ka hostel han awm tir kha chuan mahni inkhawngaih lova mahni tihtur tih ngar ngar mai pawimawhzia mi zirtir hle bawkin ka hria.
Tichuan college chu ka han kal chho ta a, First Year kha chu zirlai thar zir ka ni bawk a nuam ka ti hle mai (Hr Sec a Science la ka ni a), sikul discipline kha college ah ka la chhawm zel a, zirlaiah pawh ka ti tha viau, mi in a min huphurhpui em em kha Pathian zarah 73% lai hmu in kan class ah te chuan pathumna ka’n ni a. Second Year ka lo nih chuan tlemin ka inthlahdah deuh ni ber in ka hria, ka result hmasa ka tluk ta lo tlat mai, Delhi kha nuam ka ti tan chho ta mah mah ni te in ka hria, 1st division chu ka la pha tho a, tichhe lutuk chu ka ni lo mahse inthlahdah a pawizia chu ka hre ve chiang leh ta khawp mai. Third year ka han ni chho leh a 1st division a B.A zawh ngei tumin a bul atangin tan ka la a, class te ka kal regular hle. Tumkhat phei chu kan class ah keimah chiah hi ka kal a, kan zirtirtupa chuan class pangngai mi’n lak pui tlat pek bawk a, keimah chauh hmaah chuan a lecture tiah tiah mai a ni, tun hnu a ka’n ngaihtuah hian kan zirtirtupa kha a hnaah a rinawmin entawntlak ka ti hle. Bei nasa ka intih viau lain ka zirdan a fuh lo ani chek ang chu, ka Third Year result chu a chhe em em mai a, a kum hmasa a ka mark khawl tawh kha a pawt hniam vek a 1st Division chu ka pha ta lo chiah chiah vel a, pawi ka ti khawp mai. 1st Division a B.A ka zo lo kha ka zirlai chhunga ka inchhirna pakhat a ni. A tir atanga a tawp thlenga tan mar pat reng mai tur kha ania, inthlahdah hi pawi deuh a ni. Zir tam mai bakah fing takin ka lehkhabu chhiar leh zirdan te kha lo ngiahtuah ila chuan ka tihthat zawk ngei chu ka beisei.
College han kal tan hian sikul ang in inthununna a khauh tawh lova chuvang chuan mahni inthununna (self-discipline) neih a pawimawh hle. Zirlai dah pawimawh hmasak ber pawh hi zirlai nih chuan kan tihtur chu a ni mai a mahse college chinah hi chuan thildang tih tur leh tih theih a lo tam tak avangin a har ve zel a; ram dangah phei chuan chhuahna mai tur leh kal na tur a pui te hi a tam em em mai a, chumi piah lamah chuan tu hmel mah zah a ngai lem si lova inthlahdah hi chu awl ve tak a ni. Heng avangte hian mahni in sikul discipline kha college ah pawh chhunzawm zel ta ila, a tahtawl te in tuma tan engmah harsa a awm lo.
B.A ka zo chu M.A (Economics) tih leh kha ka kawng awm chhun ni mai khan ka hria a. M.A (Economics) ti turin Pathian zarah Delhi School of Economics (DSE) ah ka tling ve a. M.A zir chhung zawng hian hostel ah ka awm leh a. Post Graduate hostel ho hi chu a tha tawh em em a- mess a tha a, washing machine hman tur te a awm a, a fai bawk a, Hindu College hostel ai kha chuan nuam tak a ni tawh. M.A leh B.A chu a lo inthlau em em mai a, ka han zir tan kha har hi ka’n ti em em khawp mai a, class a zirtirtute sawi hi ka hrethiam ngai mang lo reng reng a mahse hostelah chuan Bengali thian thiam tak tak ka nei a, anni zarah ka ti ve thei chho ta a ni. 1st semester zawhah kha chuan North East mi ho kha chu an drop-out ta vek a, keimah chauh kha N.E mi ka awm ta a, ‘hnamdang lehzual’ bulah hlir ka khawsa ta a, zir ka ngah hle a, ka in tih ‘Indian’ phah hle bawk. Tichuan M.A chu beih nasat a ngai hle mai a, semester a kal kan ni bawk nen, zirlai a har bawk nen khawvel dang ka nei meuh lo a ni ber mai. Ka ti chho ve zel a, a final year ah te phei kha chuan nuam ti takin hun ka hmang chho ta a. Tha ve pangngai tak a ka han zo thei kha ka lawm em em mai a. Mahni inrintawkna ka neih phah sawt a ni. Delhi Mizo Inkhawma kan hotupa pakhatin mi a fuihna thin, ‘Mizo tlangval ni bawk, Kristian ni bawk tan chuan thil harsa lutuk, tih theihloh a awm lo’ a lo tih te chu rilruah a rawn thar leh a. A ni tak a, Kristian kan ni bawk, Mizo kan ni bawk hi chu kan vannei thlawt a ni. Kan vanneihna hi kan theihnghilh thin in kan hmang tangkai lo mai zawk a ni.
Hetia Delhi a ka zirlai chhung zawng hian Mizo thian fel tak tak ka nei a, tun thleng hian kan la inkhawm ta zel a. Anni ho hi zuk leh hmuam ti ngailo, insumthei, zirna ngai pawimawh em em, Pathian thu ngaihsak em em vek anni. Tunah chuan hna tha tak tak an vuan vek tawh mai. Anni ho kha kawmlo ta ila ka zir puitling lo maithei a ni. Thian tha kawm pawimawhzia leh hlawkthlak zia chu ka hrechiang ve hle mai. Nu leh pa te’n a thian sual kawm suh an lo tih te kha thudik leh zawmtlak tak a lo ni reng mai.
Heti hian kum 2005 khan Delhi a college a ka zirna chu Pathian zarah ka zo fel ta a, ka dam chhung la tawi te a ka hun hman tawh a, a nuam lai ber, tun thlenga ka suangtuahna a ka la chen fo na a ni. Thil tam tak ka zir a, thil tam tak ka tawng hria a, puitlinna kawng a lo ni reng mai. Hna hmuhna tur a ka kailawn pawimawh em em a lo ni reng bawk. Mumbai a college kal te pawh hian tun kan zirlai hun hi tha takin hmang ila, kan inchhirna tur thil hi i tilo ang u.
Source: http://www.mumbaimizo.in
Post a Comment