pathianthuchaRev Zairema



Kum 1946-47 vêl kha chuan Synod chu Good Friday hian kan chawl thin a. Amaherawhchu, thâl lai a ni bawk a, tui a tlêm a; Mission Vêng Upa hote nen Tlawngah sangha vuain kan chhuk dal dal thin a ni. Thingtlângah te pawh Good Friday-a vaimim tuh chu a tha bîk te an ti a. Tûnah erawh chuan hei, Kohhran tinah Good Friday hi urhsun takin kan hmang ta a. Thingtlângah pawh an hmang ta vek niin ka hria a, a lawmawm hle. Good Friday chanchin Isua thih tur chungchâng vawiin hi kan ngaihthlâk ni tur a ni a. Kan Chairman khân a chhiar nual tawh a. Kha lampang kha chu ka sawi tawh lo mai ang a, thu thlante pawh a awm a. Ram puma hman tur ni mah se chûngte pawh chu ka sawi lo ang a. Kraws nuna ka tawh thu ka han share duh che u a ni a. Chu lamah chuan ka kalpui dâwn che u a ni.

Vawi khat hemi Biak Inah ngei hian Beihrual laiin kan thupui chu Kraws a ni a. Chutah chuan Chairman ka ni hlauh mai a. Sawi hona hun a lo thleng a. Kan Kraws kan tawn dan i sawi teh ang u ka ti a. Kan sawi tliar tliar a. Amaherawhchu mi dang tawn dan deuh hlir kha kan sawi ta a. Mahni tawn dan hi sawi a harsa a ni awm a. A zah te pawh a zahthlâk deuh a ni awm e. Mahse langin tûkin hian ka tawn dan thenkhat kawng thum chauh han sawi ka duh a. Kan share duh che u a ni.

A hmasa ber chu Assam ramah hemi NCCI (National Christian Council of India) hi Inkhâwmpui awm hmasak ber tum khân Shillong-ah kan nei a, chutah mikhual inkhâwm lawmnaah chuan Baptist Missionary Dr. F.S. Downs-a, hemi Assam ram Kristian Kohhran chanchin ziaktu, chu mi nupui zaithiam tak mai hi a lo ni a, hla a saktîr a, chumi a hla sak chu Negro hla a ni a, hei hi han sak ve pawh ka duh tehlul nen, mahse ka sa ngam si lo a, a sawiin ka sawi mai ang a:

Were you there when they crucified my Lord?
Were you there when they crucified my Lord?
Oh! It makes me to tremble, tremble, tremble! 

Mizo tawngin hetiang deuh hlek hi a ni awm e:-

Ka Lalpa an khenbehnaah khân i tel ve em?
Ka Lalpa an khenbehnaah khân i tel ve em?
Chu chuan min tikhûr thin, khûr thin, khûr thin.

‘Kei hi a ni maw Lalpa khêngbettu che’ tiin Negro pa chuan Kraws chu a hmu a ni. Chumi zan chuan chu nu hla sak chuan Kraws min hmuhtîr ve a. ‘Kei hi a ni maw Lalpa khêngbettu che?’ tiin. Hebrai ziaktu chuan Thlarau Thianghlim changa hlim taka Pathian thilpêkte dawng tawh hnu an tlûk leh chuan Pathian Fapa chu an khêngbet nawn leh a ni a ti ve bawk a, Pathian Fapa chu an khêngbet nawn leh a ni.

He thil hi mak tak mai a ni a, khawvêl sualin Isua chu a khêngbet a ni kan ti a. Khawvêl sual chu kan dem viau mai a, amaherawhchu kei hian a ni tih chu harsa kan ti deuh vek awm e. Mi dang sual ai chuan kei chu ka tha deuh alâwm tih te, chutiangte chu kan rilru kal hmang a ni awm e. Amaherawhchu, thil pakhat chiang êm êm chu hei hi a ni a. Ka thenawmpain ka chungah thil a tihsual chuan, ngaihdam mi rawn dil chuan ka ngaidam tur a ni a, ngaidam awm pawh ka ni. Amaherawhchu, chu ka thenawmpa chuan a thenawmpa hnênah thil a tihsual chuan keiina lo va ngaihdam ngawt thu a awm lo a. Pathian ngaihdamna pawh hi a chungah thil ka tisual tih ka inhmuh chhuah hma chuan ngaihdamna hi a lo thleng lêm lo a. Josefa chuan a piin a thlem lai khân ‘Pathian lakah hetiang thil sualte hi engtin nge ka tih theih ang?’ a ti a ni. Pathian lakah sual kan ti thin a ni a. Chumi kan inhriat chhuah chuan ngaihdamna hi a lo thleng thei thin a ni. Tawi tê tein han sawi ila.

A pahnihna chu ram buai lai khân a nia. A hmingah ‘Kraws kawng khawharthlâkzia’ vuah mai ila. Keini mâwl tê tê Pu Sawiluaia, Pu Ngûrauva nen kan pathumin Mizoramah buaina a reh theihna turin kan thiam ang tâwk tâwkin kan bei ve a Pu A. Thanglûra phei chuan ‘Sazu mitdel pathum’ min ti a. Kan chau hle a ni, kan nêp hle a ni. 

Chaliha erawh kan tithinrim a ni ang chu lung inah min rawn khung ta a, ni 11 chhûng lung inah min tantir a. Lung in tan kha chu eng emaw kawng zâwngah chuan a hrehawm ve bawk nachungin a khawharthlâk lêm loh a. Amaherawhchu khawlaia police-ina kutkawl nêna min han kai bauh bauh chu a khawharthlâk hle a ni. Min hmu apiangin ‘Uai! Kan Pastor chuan eng nge maw a tihsual le?’ tih melh hian min melhin kan inhria a, kha kha keimahni inhriatna a ni a, kan thian tha ber ber te, kan thawhpui te pawh an lo kal liam liam a, mahse min en danah khân a ni eng emaw tihsual rûk a nei a ni ang tih hmêl hi puin kan hre deuh tlat a ni. A khawharthlâk duh ngei mai. Mi an tam poh leh khua a har mai a ni. Ka Lal Isua khawhar dan tur khâ chu chuan min hriat chhuahtir a, eng tham chu a ni lo kan thil hriat kha, Isua hriat ang kha chu a tling pha lo. Amaherawhchu Lal Isua kraws kawng khawharthlâkzia kha min hriattîr a ni, a takin min hmuhtîr a ni.

Jerusalem khaw mipui zawng zawng khân he pa hian thil a tisual a ni ang, eng emaw a sualna? A! mi sual tak pawh a ni ang, Kraws-a khenbeh tur chu tih melhin an melh vek ni awm tak a ni. Mi thenkhat zawngin le, an tah a; a thian tha tha, Petera te meuh pawh kha an bibo dial mai a, a khawhar tûrzia kha a hriat theih hle. A tâwpah phei chuan Kraws lêra a awm khân Pathian meuh pawhin a kalsan ta niin a hria a. ‘Aw Pathian, ka Pathian, engah nge min kalsan, engati nge min kalsan?’ a ti hial a nih kha. Chuti ang hriatna chu zawlneite pawhin an lo nei tawh thin a. Zawlnei Elija chuan Pathian hnênah a dil a, ‘Lalpa min tihlum mai rawh, i zawlnei zawng zawng an that a, kei a awm chhun, a dam chhun ka ni a, chu pawh chu min thah an tum a ni’ a ti a, a khua a har hle. Thlalerah a tlân a, Sinai pûkah a biru a ni. 

Amaherawhchu hei tûn harhna inkhâwmpuia kan thupui ‘Dik taka tih a, dik taka rorel a, Pathian nêna len dun’, kha kha Pathian thil phût a ni a. Chutianga ti mi a Fapa Isua chu Kraws lerah mangangin a âu a, ‘Engati nge min kalsan?’ tiin. Pathian nêna lêng dunte pawh hian Pathian kalsan nia inhriat a awm thin a ni. Hei tûnlai kan ramah thil awm dan chhui mi thenkhatte chuan officer thenkhatte chuan an sawi a ni. A! kan ramah hian dik taka tih tum hi chu a lo hahthlâk êm mai, a lo khawharthlâk khawp mai.

Thingtlâng mite lahin officer sual min ti a, kan thiante lahin min melh rek rek a. Kan hotute lahin tûnlai tawng takin min marginalized a. File kan hnêna kal tur khân min pêl zêl mai. Thil tha Pathian duh zâwng tih dâwn chuan khua a har duh viau a ni. Kraws kawng chu a khawharthlâk a ni. Amaherawhchu, chu khawharna chu a tâwpna a ni lo. Isua tâwpna pawh kha chutiang chu a ni lo. Chanchin Tha ziaktute chuan an ziak theuh a. ‘Isua chu ring takin a âu a, a thlarau a thlah ta a’ tiin an ziak a ni. Amaherawhchu eng nge ni a sawi an ziak lo. Johana chauhin a ziak a ni, Johana chuan, ‘A kin ta’ tiin a ziak a ni. ‘Tetelestai.’ Mizo tawng chuan ‘zawh zaw zo’ kan ti awm e. Mizo nunah miin khuangte an châwi a, eng eng emaw an tih hnu chuan zau an han dawh a, chumi an tih zawh hnûah chuan tih tur a la awm nual a, chûng an tih zawh tawh chuan ‘zawh zaw zo’ an ti a. Engkim tih zawh a ni ta, Krawsah chuan engkim tih zawh a ni ta, a kin ta, zawh zaw zo. Khawvêl chhandamna chu chu chu a ni. Pathianin Isua a tirh chhan chu khawvêl chhamdam tûrin, chu chu a zo ta a ni. Chu zawhna, a thiltih zawh lawmna, hnehna âu âw chu a ni, ‘A kin ta,’ ring takin a ti a ni.

Chu lo leh chu thil dang pakhat, kan tawn leh chu sawi thiam harsa pawh ka ti. Rambuai lai bawk kha a ni a, Synod-in engtin nge ni kan ram chungchâng thu hi, infuihna thu te pawh i chhuah ang u, an ti a. A draft tûr kha kan insem sang sang a. Kei pawh kha min ruat a, Silchar-a kan awm lai a ni a, ka draft lai chuan a lo lang ta thut mai a. Isua hi khawvêl chhamdamtu a ni tih chu kan pawm nghet tlâng khawp mai. 

Amaherawhchu thil pakhat chuta lo chiang chu ka Kraws hi, keima kraws hi khawvêl chhandamtu a ni tih kha a ni a. A chapothlâk in ti pawh a ni mai thei e. Ka kraws hi a nêp teh lul nen, nanga kraws tehlul maw khawvêl chhandamtu ni ang? A!… a ni, chu tak chu a nia a sawi te pawh a zahthlâk a ni. Amaherawhchu a ni tlat si a. Isua chuan, ‘Keiman chabi ka pe ang che, khawvêlah thil i phuar apiang chu vanah pawh phuar a ni ang a, i phelh apiang chu vanah pawh phelh a ni ang’ a ti. Kan Catholic unaute hian, a mâwl zual deuh chuan he châng hi an chapopui viau a ni. ‘E! Keini chu vanram chabi kawltu kan ni alawm, kan duh chuan kan hawnsak ang che u. Kan duh loh chuan kan hawnsak lo ang che u, chumi tithei chu kan ni alâwm’ an ti a. Vanram kai tûr leh kai tûr lo decide tur, a rêltu ka ni lo hi a lawmawm ka ti hle a ni. Pu Lalzuia chu a hlim hle mai a, a piangthar a. Amaherawhchu harsatna a neih chu, ‘Chu mi chu vanramah a kai ang, chu mi chu a kai lo ang’ a tih a rêl thin a ni. Chutiang rêlna chu he chabi hi a ni lo. He chabi hi ringlo mite hnênah Chanchin Tha hrilna chabi a ni.

A thu zawm lotute hnênah a thu zawmna tur kawng a ni. Hei hi ringtute mawhphurhna ropui ber chu a ni. Paula chuan a hmu chiang hle a, Krista tuarnate chu tifamkim turin ka taksa hian ka tuar a ni. Keini pawh hi Krista tuarna chuan a hre tawh, tifamkim turin keini pawh hi chabi min pe a ni. Chu kawnga kan kal loh chuan khawvêl chhandamna hi a awm thei dâwn lo a ni. Chu chu a chiang khawp mai, chu kawng chu eng nge ni? Kraws kawng chu eng nge ni?

Zirtîrte kha an zîngah chuan an inhnial thin a ni. An zîngah tu nge ropui ber ang tih an inhnial thin a. Jakoba te unau kha Isua hnêna an kala thutthlênga a ding lam leh vei lama thut an dîl a, khatih hun lai khân a boruak a tang hle a ni. An hnênah thu tâwp a zirtîr ta a. Jentail-te zîngah chuan, tûnlai tawng han hmang ta ila, protocol an ti a ni awm e. Jentail-te chuan protocol an ngaina êm êm a ni. Jentail-te zîngah protocol an uar a. Amaherawhchu, mi ropui zîngah chuan chutiang chu a ni lo ang. Chutiang tur chu a ni lo a, hmasa ber nih chu hnuhnung berah, ropui ber nih chu hnuhnung berah, ropui ber nih duh chu chhiahhlawhah, chu chu in kalkawng tur a ni. Chhandamna kawng chu kraws kawng chu a ni. Mihring Fapa pawhin chu chu a zawh dâwn a ni. Mi tam tak tlanna turin a nun hi a pe dâwn a ni. ‘Rawngbawlsak tura lo kal ka ni lo a, rawngbâwl tura lo kal ka ni.’

Paula chuan a sawi chiang leh deuh hlek a, Isua rawngbawl dan hi Kraws kawng hi Philippi mite hnênah khân a sawi a, ‘Isua chu Pathian ang a ni a, Pathian anga siam a ni a, keini mihringte pawh hi Pathian anga siam kan ni a. Amaherawhchu, Isua chu Pathian tluk a ni a, mahse Pathian tluka khatianga awm reng kha thil tih theihah a ngai lo a. Khatianga awm reng turah khân a ngai lo a, bâwihah a insiam a, a intitlâwm a, mihring a lo ni a, mihringah pawh dinhmun hniam ber bâwih dinhmunah a ding a. Bâwih dinhmun aia hniam chu kraws-a an khenbeh turte chauh kha an ni. Kraws-ah chuan a tuar ta a ni.’ Kraws-a khenbeh turte chuan eng mah neih an nei tawh lo. Khawvêlah hian eng mah ‘Ka ta’ han tih tur an nei tawh lo. Chumi dinhmunah chuan a rawn ding a ni. Chumi avang chuan alâwm a ti a, Paula chuan chumi avang chuan alâwm Pathianin a châwimâwi ta zâwk a, khawvêla hming ropui ber, hming sâng ber, dinhmun sâng berah chuan a dah ta a ni. Pathianin a ngaihsan ber chu chu chu a ni. Kan Lal Isua Krista rilru ang hi i pu ve ang u, tiin a fuih a ni. Kohhrante chu chu a fuihna a ni. Kan Lal Isua Krista rilru ang hi i pu ve ang u.

Kristian Hla Bu No. 197-na, ‘Isu, Kraws mi hnaihtir rawh, Tuikhur hlu awmna kha’ tiin kan sa zêl a, ‘Kraws-ah chuan, kraws-ah chuan, ka ropui awm rawh se.’ He thu hi a harsa deuh hlek a, ‘Kraws-ah chuan ka ropui awm rawh se’ ‘Kraws ropui ka tih ber ni rawh se’ tihna a ni a. He hla hi sa ila, Lalpa Tawngtaina sawi rualin kan tin dâwn nia. n

(Hei hi Rev. Zairema sermon hnuhnung ber a ni a. He sermon a sawi ni hi chuan khawvêl a chhuahsan hun a hnai tawh tih a hria a. A taksa leh a âw pawh a chau viau tawh a, mahse rin ai takin a âw te chu a chhuak tha a. A tu leh faten, ‘Rin aiin i âw te chu a va tha ve’ an tih chuan ani chuan Samsona lu an meh kawlhsak hnua Dagona biak ina an hruai laia Pathianin chakna thar a rawn pe leh angah khân a inchan a. Pathian puihnain thu pawh a sawi thei niin a insawi)

Post a Comment

Powered by Blogger.