~ Isaac Zote
Bung – 94
An ramvahna ata an rawn hawn atanga ni hnih a liam leh hnu chuan a u Chawnghliri chu ngai viau mahse Ngur khua ah chuan awm khawmuang rei tawh lova Khawbung Val Upa Ngharhlinga leh Khawnbawl Upa Likhuapa hnena a lo intiam tawh angin Khawbung khaw lam chu pan mai a rilruk a.
A u Chawnhliri chuan a ngaih zia thu leh rawn zin leh thuai turin a duh thu te; a nu duat taka enkawl thin turin leh engtiklai mah a a rilru tihnat sak ngai lo tur te chuan a nau chu a chah luam a. Chawnghliri leh a pasal Nghalngira nen chuan la thlahlel tak chungin Keivawmhranga chu an thlah liam ta a.
Ngur khua an han chhuahsan tur chu amah ngaisang em em tute tlangval tuaitir pahnih- Tamdova leh Ngalpawnga te pawh chuan an khaw dawhlung thleng an rawn thlah ve hial a. Engtih ah emaw chuan rawn zin leh ngei turin an thiam ang tawkin an ngen ve bawk a; Keivawmhranga pawh chuan thinlung taka an sawmna chu hlu leh zahawm a tiin hun awl remchang te nidangah khuanu zarin a la inher chhuak leh ngai anih chuan a U tlawh turin Ngur khua a rawn kal leh a tum thu te pawh chu a hrilh ve ta luam a.
Tamdova leh Ngalpawnga te an let leh hnu chuan Keivawmhranga, Ngharhlinga leh Likhuapa te chu Khawbung khaw lam pan chuan an inzui ta hnak hnak a.
Ngur khua an han chhuahsan fel hnu chuan Keivawmhranga chu han hawi kual velin tumah an tawng hre phak tur an awm tawh lo tih a finfiah zawh hnu chuan a kalpui mi pahnihte lam chu hawi pheiin,” Khai le... Hei khua kan chhuahsan fel tawh bawk a. Tunah tal chuan thil awmzia min hrilh tawh ta che u. Eng buaina leh harsatna chiah nge ni ngai in khua tlakbuak tu chu?” a han ti a.
Chutia Keivawmhranga’n a han zawh deuh tak thut ah chuan a rilru te te a,” A hmel te hi a fai veng reuhin a pianphung lah pasaltha ziarang a kai lem vak bawk si lova; he tlangval hian kan buaina lak ata hi min chhanchhuak thei chiah ang maw? “ tia Ngharhlinga’n a rilrua a lo ngaihtuah nauh nauh mek lai chu a harh chhuak zawk mai a.
Khawbung Val Upa Ngharhlinga hi Khawbung kaupeng Fenate hnam ani a; Khawbawl Upa Likhuapa erawh Khawbung kaupeng tho Pazamte hnam ani thung.
Chutia Keivawmhranga’n a han zawh takah chuan Val Upa Ngharhlinga chu a kal pui Khawnbawl upa Likhuapa lam chu a va hawi phei a. Mahse, a hmel han en reng reng pawhin a sawi chak vak lo tih hriat tak Likhuapa chuan a mitmengin Ngharhlinga chu thil awm dan sawi zawk tur chuan a han hnawn let a.
Chutia Likhuapa mitmei a han hmuh takah chuan Ngharhlinga chu ring vak lova han khuh kharhin,” Kan khaw manganna tawh hi thil sawi nuam tak pawh ani hran lova. Tin, thenkhat tan chuan thil ho lam tak leh dawihzep thuhla mai pawh a ang thei tih pawh kan hria a. Amaherawhchu kan khua rei tak a tihbuai tawh si avang leh kan khaw mipui tamtak a ti thlabarin a tih raltit tak si ah chuan hreh tak chungin i tanpuina hi kan rawn dil tawp mai che ani e..” a han ti hmasa te te a.
Ngharhlinga bawk chuan chhunzawmin,” Pehhel kual tawh lovin kan thupuiah han zuang lut tawp mai ila. Kar thum liam ta khan zan khat chu rawlthar pakhat zana zung tur a pawna a va chhuak, a zung zo chu a te chhuak chel chul mai a. A te ri hria in a chhungte leh thenawm hnaivaite an va tlankhawm chuan engemaw avanga hlau lutuk tih hriat tak hian chu rawlthar chu a enna ngai kawng thlang lam en rengin a lo khur tlawk tlawk mai a.
... Engnge a hmuh a han zawh pawh chuan a sawichhuak hlei thei lawk lova. In a an han luh pui hnu leh engemaw chen an han bawihsawm hnu chuan zawi zawi a rawn tha chhuakin a thil hmuh chu chulaia mipui pungkhawmte hnenah chuan a hrilh ta a...
... A sawi chhawn leh dan chuan khatia pawn a va zung zo kha, in lama a let leh tur chiah tih ah a zunna thlang lawk ah chuan engemaw phe zawk hmu ang tlatin a in hria a. Engemaw ni tehreng le ti a chiang taka a va bih nak chuan a dinna thlang lawka a zun luanthlakna ah chuan mihring ruangam ni awm tak nei tuemaw ni, sam sei hnuang mai leh hmel hmuh chian theih si loh hian a zun luangthla chu lei ata chu a dawt ri kurh kurh mai hi a lo nia..
..Chutia a thil hmuh chu mak ti taka a en reng lai chuan a zun dawt lai chu vawilehkhatah tawp thutin chu rawlthar lamah chuan vawilehkhatah a rawn hawi thut mai a. Chuta a thil hmuh chu ani chu rawlthar chuan a rap leh a hlauh em em mai chu ni!!
...A mi hmuh chu tunge anih tih hriat hleih theih lovin a hmai a dang vek mai a. Amaherawhchu, a hmai ai mah chuan a mit mawlh chu ani a rap leh a thau a man tlat tu chu ni !! Chu a thil hmuh chuan hringfa pangngaite ang lovin mitmu dum reng reng hi a nei lova; a mitmu a var hian a var kulh mai ani awm e. Chutia hlauh lutuk avanga a han te tuarh tuarh takah chuan a thil hmuh pawh chu insaseng nghalin a thlang hnimbuk chhete awm karah chuan a pil bo ta mai ani awm e....
.... A thil hmuh chungchang he rawltharin a sawi hi a tir chuan tam tak chuan an awih sak lem lova; amaherawhchu, a hnu zelah mi dang dang pawhin an hmuh ve tak avang leh a hmu tu thenkhat phei hi chu puitling annih bakah khawtlangah pawh mi pangngai leh rinawm tak tak annih avangin dawt thu ah mai chuan kan puhthluk sak ngam bik ta lo ani... He an thil hmuh hi enge anih emaw tunge anih kan hriat bawk si loh avangin ‘Zunhindawt’ tiin kan ko ta ringawt mai ani...
... He thil thleng avang hian hmeichhia leh naupang ngat phei chu zanah pawh pawn a mahni chauh a chhuak ngam an awm ta meuh lova. Kan khua, nidanga khaw hlim tak ni thin kha tunah zawng thlabar takin kan awm phahin thla a muang lo takzet chu anih tak hi maw..” hrehawm tih hmel tak chuan a han ti a.

Bung – 95
Ngharhlinga thusawi uluk taka lo ngaithla rengtu Keivawmhranga chuan,” Tumahin in fiah ngam lovem ni? In khaw tlangvalte chan tir ula ti nia..” a han ti phawng mai a. Ngharhlinga chuan Keivawmhranga chu a thu zawh avanga zak lek lek tih hriat tak hian chhang thuaiin,” He Zunhindawt kan tih mai hi han belhchian turin zan tin a inlar bik tlat lova. A huhova tlangval hovin an chan phei chuan a rawn lang duh der lo mai a. Inti pasaltha ve tak tak leh ‘kei ka ni’ inti ve satliah thenkhatte lah hian mahni chauh phei chuan an fiah tha ngam der lo mai a...
... Hmanni deuh a khaw dang atanga rawn zin, inti pasaltha ve tak pakhat pawhin ‘ka chang ang e..’ a ti vei rawk a, a hmu leh tak tak reuh si a, a khur chhe derin zan tam a muthilh theih loh phah anti nghe nghe lehnghal ani awm asin. Chuvang chuan ania hreh tak chungin leh zah pawh dawn zo tawh lovin Pasaltha dik tak, sa hrang, huai leh raute hma a zam ngai lova an sawi nang ngei hi kan rawn sawm tawp mai che ni. Khawngaihin he kan manganna lak ata hi min chhanchhuak hram ang che...” tiin a ngen ta a.
A thu ngaihthlak chu a rin loh lam daih anih avang chuan Keivawmhranga pawh chuan mak a tiin a rilru a tibuai hle mai a. A rilru te te chuan,” Eng thil fakau nge maw ni dawn ngai ni? Nidanga Buanzawl a rual u te titi velah pawh chutiang ang reng a Zunhindawt hmel leh pianhmang a awm thin an sawi ka la hre ngai si lova. Ka hriat tawh thin ve te lah mihring pangngai hmel pu ang vek a sawi anni tlangpui thin si a.
...Pasalthate meuh pawh an khur chhia anih chuan a rapawm ve hle anih dawn chu..Engtin nge ka chan chhuah theih ang aw?? ” tih leh zawhna dang dangte chu a rilru ah an rawn inlar zut zut mai a. Thil dang dang chu engpawh ni se a rilru a zawhna lian ber zawk erawh chu – “Chu Zunhindawt antih mai chu ramhuai nge ni a mihring?” tih hi ani.
Khaw inhnaih thawkhat tak anni bawk a, rei tak kal ngai lem lovin engemaw chen an han kal meuh chuan Khawbung khua chu an thleng dawn ti tih ta der mai a. Hmar Khawbung hnam ho hian an hnam hming chawiin khaw pahnih an sat a. Pakhat chu hmar lamah awmin tuna Keivawmhranga te pan mek khua hi ani a (tuna North Khawbung tia kan hriat tak hi). Hetih hunlaia an Lalpa hi Khawbung kaupeng Pangamte hnam ani a. Pakhat zawk erawh chhim lamah awmin hetih hunlai hian an Lalpa chu Khawbung Riangsete hnam ani ve thung (tuna South Khawbung kan tih tak hi).
Keivawmhranga te khua an lut tep tawh tih leh ralkhat atang chuan Khawbung khaw dawhlung niawm tak pawh a lang thei titih tawh tih ah chuan Keivawmhranga chu thawklehkhatah a ding chut mai a. A kalpuite chuan a ngaihna hre lo takin an kalpui khualkai pasaltha chu an en he haw ringawt mai a. Khawnbawl Upa Likhuapa chuan,” Pasaltha, eng nge ni ta? Eng vanga ding thut nge i nih? Saw kan khua pawh kan thleng tep tawh ania..” Keivawmhranga chet dan mak ti tak chuan a han ti a.
Keivawmhranga erawh engmah sawi lovin a han maimitchhing vang vang a. Engemaw chen ngawi renga a din vang vang hnu chuan rawn tawngchhuakin,” Chu rim dangdai tak leh rimchhe tak si chu in hre ve em?” a rawn tichhuak phawng mai a.
Keivawmhranga thusawi avanga mak ti lutuk chuan Ngharhlinga leh Likhuapa te chu an in en tawn ringawt mai a. A thusawi awmzia an hriat loh thu leh eng rim mah an hriat ve loh thu in an chhang a. Chutah le !! Thawklehkhatah engmah sawi set set lo chuan Keivawmhranga chu a piah hnimbuk karah chuan tlan lut thutin chak takin a piah mual lam pan chuan a tlan phei a.
Chuveleh Ngharhlinga leh Likhuapa pawh chuan hmanhmawh takin leh Keivawmhranga’n thil eng pawh va um chhuak ta tehreng se la, hmuh ve hman loh palh hlau takin an hma a pasaltha inthazo leh zuan zang tak mai chu a hnungah chuan an um ve dawr dawr mai a.
Keivawmhranga awmna an va thlen phei nak chuan Keivawmhranga chu nui var var chung hian a lo ding reng tawh hi a lo ni a. Likhuapa leh Ngharhlinga’n a rual thawt a,”Engnge ni ta?” tia thaw hlawp hlawp chunga an han zawh chuan an zawhna chu chhang lem hlei lovin Keivawmhranga chuan an piah dinglam pang chu ngawi rengin a en ringawt a. Eng thil nge ni ang le ti a Likhuapa leh Ngharhlinga dinglam a an han hawi phei nak chuan an piah lawkah chuan bung thing lian em em mai hi an hmu ta a. Ngharhlinga leh Likhuapa te chuan a ngaihna hre lovin an bangbo hle ani.
Keivawmhranga chu rawn tawngchhuakin,” Ti khan ka rim sawi chu in hre thei tawh em? He rim hi khawiah nge maw ni tak chuan hre tawh thin tlat a inhriatna ka han neih chu le..Khawiah tak nge ka hriat tawh lah ka hrechhuak thei mai tawh si lo.. ” a han ti leh a. Ngharhlinga leh Likhuapa erawh chuan an hnar an han len viau pawhin eng rim danglam mah an hriat ve loh thu in an chhang ta ringawt a.
Nui sak pah a Keivawmhranga chu rawn tawngchhuak lehin,” Chhun te ania a rim thup bo a tum ve nasa em bawk anih saw. Vawikhat chu rim chu lo hre tawh thin emaw hnar fing thawkhat tak tan lo chuan hriat mai a harsa ve bawk em atin ni !! A pawi lem love..Ti rawh u, tunah chuan khaw lam i pan leh tawh ang u hmiang..” tia a kal a han rawt leh takah chuan Ngharhlinga leh Likhuapa te chuan thil awmzia an hre lo lutuk chu an nuih te lam lam a za zawk hial a.
Amaherawhchu, an rilru te te chuan thil pawimawh a awm anih chuan Keivawmhranga pawhin a hrilh ve mai ringin thil pawimawh em em a awm hran lem lo aniang e tiin an zawt buai duh hran lem lova. Ngawi reng chuan khaw lam pan chuan an kal leh ta zawk a. A chet lak dan chu mak an tih lutuk a hlau leh hnuhnawh deuh aniang e, Keivawmhranga chuan kal pah a insawi fiahin,” Nichin a bung lian tak mai leh a zar inpharh duai mai kha thingkung mawi tak zawng anih kha maw le !! Hnai deuh hlek atangin ka han enchiang duh deuh mai mai anih kha..” a ti sap a.

Bung - 96
Ngharhlinga leh Likhuapa te rilru a zawhna rawn lut rual thawt erawh- ,”Eng tin nge mual lehlam a bung awm kha a va hmuh theih bik ni? A mit a va var bik awm em em ve le !!” tih hi ani a. An kalpui khualkai pasaltha chu a hmingthan ang ngeiin pasaltha danglam tak chu ani ngei dawn e an ti rilru dun a. Amaherawhchu, engmah an sawi chhuak hran lem lo.
Khawbung khua an han lut chu naupang leh thingnawi fawm rualte chuan an rawn zui dul dul nghal a. Tu tih an hriat ngai loh leh nidanga an la hmuh ngai hauh loh pasaltha ni awm takin a a ken a fei-ki-bar leh a silai mawi tak mai te chu mit tla lek lo leh hnap tawlh par in an thlir hlawm a. Chu hriat ngai loh tlangval chu tunge anih hre lem lo mahse a aia hmuhnawm tih reng reng chumi ni chuan an nei bik lo.
An pathum chuan khawnbawl upa Likhuapa inah chuan an han lut hmasa a. Likhuapa chuan a chhungte chu an mikhual tlangval chibai tur chuan a han ko khawm a. Likhuapa a fanu, nula tuaitir hmeltha thawkhat tak mai leh ngawih chawih hmel em em mai Lengawii chuan lai leh zak tih hriat tak hian Pasaltha hmeltha leh pianthiam em em mai chu a rawn chibai a. Tin, Likhuapa fapa, thingnawi fawm rual vel chuan ngaihsan hmel tak hian a rawn chibai ve bawk a. Likhuapa chuan a nupui buh deng lai chu han ko in an khua a pasaltha rawn lawi lut chu chibai turin a han ti a.
An nu a rawn kal chuan Likhuapa’n Keivawmhranga hnenah,” Hei hi kan nu ania..” a han tih chuan Keivawmhranga pek chu a suangtuahna khawvelah a lo lut leh daih em maw ni dawn ni?! Thil ngaihtuah muk ni awm tak hian chibai pawh tum lo chuan a ngawi reng ringawt a. Chutia a ngawih reng takah chuan Val Upa Ngharhlinga chuan ring leng lawngin,” Hranga...” tia a han koh takah chuan Keivawmhranga pawh rawn harh chhuak zawkin inthlahrun hmel tak hian Likhuapa nupui chu a chibai lawp lawp ve mai bawk a.
Likhuapa in an chhuahsan hnu chuan Khawbung khaw Lalpa hmu tur chuan an pathum chuan an chhuak chho a. Khawbung Lalpa pawh chuan lawm taka lo dawngsawngin engtia hma han lak tan nge a duh tih te zawtin a theih ang anga tanpui a intiam thu te a hrilh ve luam a.
Keivawmhranga erawh chuan thil chinchang zir chian phawt a duh thu leh engemaw chen chu la han ngaihchan hrih a duh thu in a chhang ta zawk a. Lalpa in an chhuahsan hnu chuan a in neitupa in mikhual atan Keivawmhranga a thlen duh tlat avanga Lalpa leh Khawnbawl upa Likhuapa te pawhin an hnial hneh tak loh Val Upa Ngharhlinga te lam chu an pan ta a.
Ngharhlinga’n a kal hma a mikhual an neih mai theih thu a hrilh lawk sa diam tawh avangin mak tihna nei chuang lem lo chuan hlim leh lawm takin Keivawmhranga chu Ngharhlinga chhungte chuan an lo dawngsawng a. Ngharhlinga hian fanu tleirawl pahnih a nei a. An hmel chu tha em em hran lem lo mahse an hleitling ve hranpa hrim hrim a. Keivawmhranga an han hmuh chiah atang phei chuan eng dang ngaihtuah hlei thei tawh lovin an in a thleng pasaltha hmeltha tak leh pianthiam tak ringawt chu an rilru ah a awm tawh a.
Zanriah eikhama reilote an han thut khaw muan leh hnu chuan Keivawmhranga chuan bel a mi tui chu hal hmel em em mai hian a in ta teuh mai a. A in thei leh a in hnem lutuk chu Ngharhlinga chuan mak tiin a nuih a ti za lek lek zawk a. Duhtawk ngah hlei thei lova a in tak chiam mai ah chuan Ngharhlinga insum zo lo chu rawn nui chhuak hawk hawkin,” Khati em em khan em ni i tuiin a lo hal a? Buanzawl kai hma in tuikhur lam kan pan hmasa zawk mai dawn em ni?” tiin a rawn kap zauh a.
Keivawmhranga lah pek chuan,” Nia maw le. Vawiin lama kan zinna ah khan tlemin ka lo chau deuh te pawh aniang e. Khawngaihin min lo hrethiam aniang chu...” a han ti ve a. Ngharhlinga nupui erawh chuan hah taka a tui chawi sa an mikhualpa in a in teuh mai chu a ngaihdan ni lo lek lekin a tum bur mai a. An pa mikhual rawn hruai luh ani si a, engmah erawh a sawichhuak ngam chuang lova.
A hnu reilote ah chuan Keivawmhranga leh a thlen in pa Val Upa Ngharhlinga te chu Khawbung buanzawl a kai tur chuan an chhuak a. Chu zan chu thla bial zan lo ni kher kher in kalkawng vel te pawh chu zan mah ni se fiah takin a hmuh theih deuh thaw a. Luhkapui atanga an han chhuak chiah chu Ngharhlinga fanu upa zawk Dungfani chuan,” Ka Pa, keipawh ka thiannu te inah reilote ka han leng lawk dawn ania..” tih leh a pa te chhuah hnu chiah a rawn chhuah ve nghal chu a rual a.
Buanzawl lam an pan lai chuan Keivawmhranga chu han hawi let zauhin Ngharhlinga fanu Dungfani, an in sir thim lama rang taka tlan lut nghal chu a zu hmu hman a. Keivawmhranga chuan a rilru te te in,” A thiannu te in leng tur angin nichin khan a insawi bawk si a. Ngatinge thim tham lam a pan leh daih si le? A zun a chhuak te pawh ani mahna le...” a rilru a mak ti deuh hlek chung chuan a ti nauh nauh a.
Buanzawl an han thlen chuan khaw dang ang bawkin Khawbung khua chuan Keivawmhranga chu inbuanah lo cho ve in Keivawmhranga pawh chuan a tawk lekin a hneh tawk tawk chauh a. Heng inbuanna te hi thianghlim taka a theih hram chuan kalpui thin ni mahse la tharum nen a inbeih anih tawh thin avang hian a chang chuan thisen lum zual laia han thinrim te hi chu an awm leh zeuh thin. Chutiang ang deuh chu hemi zan pawh hian Khawbung khaw tlangvalte zingah hian an awm a.

Bung - 97
Keivawmhranga’n a beih panga te zinga a pathumna chuan mikhual tlangval a han hneh lo ringawt mai chu tlawm ah la in a lungni lo lek lek mai a. Theih ni se an mikhualpa chu han beih that leh a han bin hrep tak a nap a. Amaherawhchu, Val Upa Ngharhlinga’n “..a tawk tawh e..” a tih tlat tawh avang erawh chuan a tilui ngam bik lova. Ti lui ni chiah ta se chuan a duh loh thleng thleng a tawngbaw palh mai ang em tih erawh tupa hriat va ni tawh hek suh !!
Lengi te run sang kai hun awm vel a nih chuan tlangvalte chu an lawmnu te emaw an hmel duh deuh te in lamah chuan an kal sang sang a; chutih laiin nula rim tur hre ve lote leh tlem a upa deuh te chu buanzawl a thingnawi fawm rual rawlthar hovin an thingnawi dah khawl sa hmanga mei an chhem ai pah chuan an titi suam suam hlawm a. Keivawmhranga pawh chuan an thusawi chu ngaithla ve rengin an zinga tlem a upa lam tawh sawi tur hre deuh te emaw tawngkam thiam deuh te thil sawi phei chu ngaihthlak nuam ati hle mai a.
Eng eng chungchang emaw an sawi kual hnu chuan an khua a Zunhindawt mak tak mai a a chet thin dan chungchang ngei mai leh midang dangin a an hmuh dan chungchangte an rawn sawi lut tan ta a. Chu ngei chu Keivawmhranga hriat chak leh sawi vat vat tawh se atih chu ani a; chu ngei chu a beng verhtu leh Khawbunga a rawn kal chhan chu ani !!
Hetia an titi lai hian an hmel han en reng reng pawh a buanzawl rawn kai hlim ni awm vel tlangval tuaitir te ngat phei chu mahni a zung tur a kal tha fumfe ngam lovin pahnih emaw a rual deuh hlek lo chuan zung turin an chhuak hreh tlat mai pek a. Chu chu a han hmuh chuan Keivawmhranga chu a nuih lam lam za in insum viau lo phei se chuan midang hriat a ngeiawm emaw huatthlalaawm tur hial khawpin a nuichhuak palh ngei ang le!!
Chutia buanzawla engemaw chen an titi lai chuan Keivawmhranga chu vawilehkhatah a thutna atang chuan a tho hluai a,” Pu Hling, nula rim tur hre ve lem lo mah ila; thla bial zan te a lo ni kher bawk nen, hetia buanzawl chhunga thut reng ai chuan khaw nge ka han tei chhuak ve mai mai ang e.” a han ti a. Ngharhlinga chuan rawn chhang thuaiin,” I thu thu phei chu ani na a; amaherawhchu, tun ang boruakah chuan mahni a tei chhuah kha a finthlak viau dawn em ni? I chhuak anih pawhin khaw dai lamah chuan chhuak hla lutuk suh aw..” a han ti hram a.
keivawmhranga’n chu thu a han hriat chuan insum zo lova rawn nui chhuak hawk pahin,” Aaa...Eng em kan ti nang u Hling. Chubakah ka pum a nuam lo riau lehnghal a daikal te ka lo tum deuh reuh asin..” a han ti ve ngat a. Chutia Keivawmhranga’n a han tih takah chuan hnial duh ta bik lovin Ngharhlinga pawh chuan a remti ve ta a.
Buanzawl atanga a chhuak chiah chu Keivawmhranga chuan Lalpa inhnuai lamah lutin a zung a. Khawbung kawtthler velah chuan vak kualin tlem a hmun thim leh hmun fianrial deuh a hmuh chuan tlemte tal zun hram a tum zel a. Buanzawl an pan hma khan tui tam tawk tak a lo in teuh tawh avangin a zun zawh reilote hnu ah a zun thei leh titih nghal zel a; a thil tum pawh ti hlawhtling thawkhat thei a inngaiin a lawm hle nghe nghe ani. Amaherawhchu, a lawm a famkim tawk lohna a awm ve tlat tho mai a; chu chu eng ang pawhin hmun thim leh fianrial emaw, khawbung khaw dai leh dawhlung thleng pawhin va zung mahse, engmah hmuh tur reng emaw a zun rawn dawt tum reng an awm lo tlat chu ani.
Chu zan chu buanzawl ah pawh lut tawh lova tlaivar thakin a tuk khawvar thleng pawh chuan engmah hmuh tur reng a awm lova. A zan hnihna ah pawh chutiang ang chiaha a tih leh hnu pawh chuan engmah hmuh tur a awm tak si loh avang chuan Keivawmhranga pawh a beidawng lek lek hial tawh mai a. A thenin namen lova an hlauh leh an hmuh hreh em em laiin an hmu thin lawi si a; a ni lah hmuh chak a beidawng hial tawhin engmah a la hmu bawk si lo.
A chang leh a hmuh chak lutuk avang leh a hlauh loh lutuk vang te pawh a ni ang e tiin thim tham kara va zungin hlau ni awm tak leh hmuh hreh ni awm tak ten a han awm vel a; a chang chuan hlauh lutuk avanga khur ni awm tak te chuan a taksa a han sawiin a han ti nghing der vel thin bawk a. A chang lahin a khawsak zia leh lem a han chang kual vel chu amah leh amah a han in nuihzat leh vel thin a. Eng tin mai pawh chuan ti se hmuh tur reng reng a awm tlat bawk si lo.
Chutia a beidawn viau tawh hnu leh hmu anga in sawi ho pawh khan an hmuh sual palh emaw an mitvai mai mai ani ang tia a puhthluk tep tawh lai chuan a zan thumna ah chuan zan a rei tawhin buanzawl a tlangval riak te pawh an muhil nghet hle tawh tih ah chuan a thlen in Val Upa Ngharhlinga te kawmthlangah chuan a zung leh a. Engmah hmuh pawh a inbeisei tawh loh lai chuan a zung zo a han inher let chiah chu a zunna thlang lawk ah chuan thingtang ro tliak ri zeuh hi a hre ta thlat mai a. A inher thut chuan chu ri rawn siamtu chu a tlanchhe mai ang tih hlauvin zawite leh dim takin a han inher tial tial a.
Chutah le !! A thil hmuh chu mak a tiin khawngaihthlak a ti ngei mai !! A hma ah chuan hmeichhia ni awm tak, sam sei hnuang mai chuan a zun luang thla chu a lo dawt kurh kurh mai a, a dawt zawh hnu chuan tui ti em em mai hian leia a zun tlem la chambang te chu a lo liak hluap hluap mai a. Hmeichhia ni awm tak mah ni se la, a hmai a dang vek bakah a mitmu a var vek avang chuan tunge anih hriat a har em em mai a; Keivawmhranga phei chuan Khawbung khaw nula a hmuh tawh hnu tumah an neiin a hre meuh lo. A la hmuh ngai miah loh hmeichhe dang daih ni maiin a hria a; nge a hmel a hmuh chian hleih theih loh vang zawk?
Keivawmhranga chuan a hma a hmeichhia ni awm tak, a zun dawttu chu ngawi rengin a en reng a. Zawite a han tawngchhuakin,” Nula, hlau suh aw. Min zui la a dang pawh in tur ka la nei ania. Lei a tlemte la chamvang kha chu liak duh tawh suh.”a han tih chuan vawilehkhatah a hma a hmeichhia ni awm tak lei a zun la chambang liak fai mek chu thla eng hnuaiah chuan Keivawmhranga lam chu a rawn hawichhuak thut mai a.

Bung - 98
Chutah le!! A theih patawp leh namen lova in siam chhia in a hmel te chu a rapawmin a tihbaiawm kher mai a. A lei te tiseiin a ha sei tak tak te a then khum a. Keivawmhranga chuan a rilru in,” Anih tak hi maw le. Pasaltha tam tak tan pawha rapawmin a tihbaiawm ve ngei dawn chu anih hi. A thiam awm ve tho e.” a ti nauh nauh a. A mitmu var vek chuan a han melh kual vel a, a lei sei tak te chuan a han chhiat khum vel chuan
Keivawmhranga pawhin a ning ta deuh ani teh chek ang chu, nui sak chung chuan,” Nula, i hah thlawn mai mai ani e. I thil tih lai kha bansan la, min zui zawk la ti nia. I chhungte pawhin an ngaihtuah viau tawh ang che tih ka ringhlel mawlh love..” a han ti a. Chu thu a hriat chiah chuan Keivawmhranga hma a hmeichhe ni awm tak ding chuan a tihthaih thei dawn lo tih a hria ve tawh ani chek ang chu; thawklehkhatah inher thutin a thlanga hmun thim deuh lamah chuan chak takin a tlan thla ta in, dai lam a pan ta a.
Keivawmhranga chuan a theihpatawpin um mah se la, hringfate thahrui ang nei lo na na na chu umphak ngaihna aw kawng a awm bawk si lo nen; tih vak ngaihna a awm loh avang chuan pawi ti tak chung chuan let sanin buanzawl lam a pansan leh ta a. Buanzawl ah chuan tui em em a lo hnar burh burh Val Upa Ngharhlinga chu hmanhmawh takin a kaitho nghal sawk sawk a, a thil hmuh leh tawn te chu a hrilh nghal zung zung a. Ngharhlinga chuan zan rei tawh hle mahse kal ve ngei a duh dawn avangin Ngur khua a Keivawmhranga zawng tura a rawn kalpui Khawnbawl upa Likhuapa pawh chu kaihthawh ve a rawt takah chuan Likhuapa in lam pan chuan an pahnih chuan an inzui dun ta a.
Likhuapa in kawt atanga vawi tam an han auh lauh lauh hnu chuan tho phang lutuk tih hriat tak mai hian Likhuapa chu rawn tho chhuakin,” Engnge ni ta? Eng thil nge in hmuh?” a rawn ti chul mai a. Keivawmhranga thil hmuh dan zawng zawng Ngharhlinga’n Likhuapa a han hrilh hnu chuan chu Zunhindawt tlanchhiatna Khawbung khaw dai lama umzui tur chuan Likhuapa chuan a han rawt a.
Ngharhlinga pawn Likhuapa rawtna chu dik leh tha tiin khaw dai lam pan a kal mai an han tum lai tak chuan Keivawmhranga chu a rawn tawngchhuak thut mai a,” Ngawi teh u khai. Hmanhmawh vut vutin awmzia a nei lem love. Kan um phak tawh kher pawh ka ring meuh love. Chu ai chuan Pu Khuapa te inah hian inzui lut leh phawt zawkin hma kan lak dan tur i rel ho zawk teh ang u khai..” a han tih takah chuan Keivawmhranga chu inchhung lamah chuan an zui lut dun ve ta a.
Likhuapa chuan thil awm dan chu a hrethiam lo ang reng hle mai a,” Enga tinge chutia i hmuh te chuan kan umzui mai loh? Engatinge ka inah hian kan luh khaw muan leh kher ni?” a han ti a. Chu Likhuapa zawhna chu tawmpuiin Ngharhlinga pawh chuan chhanna beisei tih hriat takin Keivawmhranga lam chu a va en phei ve a. Chutah chiah chuan Keivawmhranga chuan Likhuapa mitah chuan chiang taka rawn en kalhin,” Inchhunga luh leh kher ka tihna chhan chu chiang takin i hriat kha..” a han ti a.
Likhuapa chuan Keivawmhranga thusawi chu thinrim lek lek a chhangin,” Engnge i sawi awmzia ka hre lo tawp mai. Keimah hi min mawhpuh tihna em ni? A hmu tawh tu ten hmeichhia a ang anti thin si a, hmeichhia ang takin ka inchei i tihna em ni?” hrethiam lo takin a han ti a. Keivawmhranga’n an khawnbawl upa leh a thianpa ni bawk Likhuapa a mawhpuh ang deuha a lan takah chuan Ngharhlinga pawhin Keivawmhranga khawsakzia chu hrethiam lo lek lekin a thianpa chu a vui pui lek lek mai a.
Ngharhlinga’n a thianpa thlavang hauh sak tura a tawngchhuah leh hma chiah chuan Keivawmhranga chuan a mitmeng ngaihno bei tawh lo zet chuan Likhuapa mit taka chuan chiang kelh kawlh a en leh in Ngharhlinga chu rang takin a rawn tawng khalh a,” Pu Khuap, tun bak hi ka sawi nawn tawh lo ang. Ka thusawi awmzia hi i hria ti raw? Khawnbawl upa meuh ni si a, tlangval thenkhat emaw rawn tir mai lova nangmah ngei Ngur khua a mi rawn zawng tur a i rawn kal nal nal atang daih tawh khan ka ringhlel tawh asin. A hma atang daih tawhin rinhlelh i nei sa tih chu zep buai lo mai la; kan zavaia tan hian a hahdam thlak zawkin ka tanpui thei zawk ngei ang che...
... Chuti lo zawng, i thil hriat te tlang takin i puangchhuak fai vek duh lo anih vaih chuan, ka tanpui theihna che a tlem viau palh ang tih ka hlau viau ania..” fiamthu lo tih hriat taka a han tih takah chuan Likhuapa pawh chuan a hma a ding Pasaltha diktak mitmeng tihbaiawm tak chu a en tlawk tlawk ringawt mai a. Ngharhlinga erawh chuan an thusawi awmzia chu a la hrethiam lem lo hle a. A bula awm te pahnih chu a khat tawkin sawi tur hre mang si lo hian hrilhhai takin a en tawn sek ringawt mai a.
Hun reilote hnu ah chuan Likhuapa chu rawn thawchhuak hawkin,” Ni e. Zep thu a cheng lovin inthupin awmzia a nei tawh lem love. A dik alawm !! He thil ah hian nang chauh lo chu min pui thei tu an awm ka rin loh avangin keimah ngei Ngur khuaa nangmah sawm tur che a ka rawn kal min phalsak turin kan Lalpa ka ngen a. Keimah ngei ka rawn kal nachhan pawh kha khawnbawl upa meuhin min tanpui tur a ka rawn ngen che chuan min hnar ngam ka rin loh vang ani..” a han ti te te a.
A chil lem khawlh pah a chhunzawm lehin,” Ka fanu Lengawii hi a tleirawl lai leh nula tuaitir a nih hnu thleng pawh hian hmeichhe hlim thei leh harh vang tak ani thin a. A pumrua a lian in a hleitling viau e tih lai hian a mizia hi a la naupang chhia in a taksa hian a rilru a than san emaw tih mai tur hi ani a. Tlangval tam tak amah lo duh der ve tu awm mahse ani erawh hi chuan chutiang lam pawh ngaihsak lem lo chuan mipa ang mai a khawsak te hi nuam a tih zawng ani a. A tleirawl lai atang hauh pawhin hmeichhe dang a rualpui te ang a inkawibah te hi a tuina zawng nilovin rawlthar ho ang mai a thingkung lawn te hi a nuam tih zawng ani a...
.... A tleirawl laia a mizia chu a puitling hnu thleng a chhawm chho zelin nula tuaitir a nih hnu pawh hian puitling taka awm a la thiam meuh lo chu ani e. A khawsak zia hian a nu nen pawh vawi duailo min nuih tirin engtikah emaw chuan a la inthlakthleng ve mai ang tiin a puitling hun tur hi tlumtea thlirin kan lo thlir reng thin a. Chutia hlim taka a khawsak ve lai chuan hman ni deuh lawk atang khan a khawsak zia hi a mak in a mizia hi a inthlak thleng thawk emaw tih mai tur hi ani a. Hlim em em leh nula tuaitir harh vang tak ni thin kha thawklehkhatah a chauh hmelin a ngawichawi em em ta mai a; ‘a hrisel lovin a taksa a chak lo aniang e’ tiin a ei leh in te kan han tih that viau pawhin hma a sawn thei reng reng lo mai a. Nitin mai hi lungngai leh ngui tak hian a hmang liam emaw tih mai thin tur hi ani a. A nu nen erawh chuan engtik ni ah emaw chuan that hun a la neih ve mai kan la beisei fan a..

Bung - 99
....Amaherawhchu, zan khat chu a that chhuah leh ka beiseina ti reh rawih theitu thil a thleng ta tlat mai a. Tunlaia kan khua a thil thleng hi a intan hnu vel deuh khan zan khat chu muhil hma thin viau e ti lo chuan ka muthilh a chhuak thei ta der lo mai a. Ka muthilh theih loh takah chuan eng eng emaw ka ngaihtuah lai chuan kan luhkapui hi ri rakin ka hre ta tlat mai a. Mi rawn lut ru an awm em ni ti a ka han en nak chuan thim tham hnuaiah chuan ka fanu Lengawii ni awm tak mai thawm dim tak a chhuak ru zal zal chu ka hmu ta a...
...Engmah sawi lovin ka ngawi reng a. A tir chuan tlangval ngaihzawng tu emaw a nei ang a, zanah an inhmu aniang tih te hial thinrim em em in ka ngaihtuah thleng hial a. Ka rilru a ngaihtuahna tha lo pui pui a rawn luh avang chuan ka muhil hlei thei ta reng reng lo mai a; zan a rei poh leh ka harh tual tual emaw tih mai tur hi ani a. Chu zan zet chu ka suangtuahna a kal thui takzet ani !! Chutia muhil thei lova ka mut zalh reng lai chuan thawm dim em em maiin ka fanu chu khawvar hma deuh hian a rawn lut ru leh ta tlat mai a. Thinrim em em a khawnge a chhuah tia va chhuahchhalh ka va tum nak chuan ka thil hmuh chuan min barakhaih kher mai !!
....Ka fanu chu ka fanu tih pawh hriat hleih theih loh hial khawpa a sam thla hnuangin a hmai chu a lo dang vek a; a mitmu dum reng reng hmuh tur a awm tawh lo bawk a. Tin, ka fanu hmai vel chu mihring zun hing rim tih hriat tak ang hian a hing huam huam mai bawk a. Ka thil hmuh chuan a hma ni lawk a rawlthar pakhat pawna a zung turin thil a hmuh an sawi kha min hriatchhuah tir nghal a..
... Hai rual lovin kha rawltharin a sawi kha thudik ani tih hria in ka fanu ngei ani tih pawh ka hre ta ani. A tuk zinga zana a chhuahna chungchang ka han zawh pawh chuan in atangin a chhuak ani tih reng a inhre ngai tlat lo mai a. Vawikhat phei chu ka thinrim lutukin ka vaw hrep ringawt mai a; amaherawhchu, ka vuak hrep tawh hnu pawh chuan a mit atang chuan a thusawi chu thudik ani tih leh engmah hriat reng a nei lo tih chu ka hmu thei tlat mai si a..
..Chumi hnu atang chuan zan tin deuh thaw hi ka enthla ta thin a. Zan tin erawh a chhuak ngai lem lo thung a. A chhuah zan te hian a tukah engmah a hre leh tawh ngai si lova. Vawikhat phei chu ka thinrim lutukin ka vaw hrep a; amaherawhchu, a mitmeng atang chuan dawt a sawi lo ani tih leh a chhuak thin tih reng a inhre lo anih tih chu chiang taka ka hmuh theih avangin a duh vang reng a chutianga awm ani lo tih hrethiamin kawng dang ka dap ta mai ani a..
... Zana a chhuak tur hi zun a dawt chak tawh tak tak anih phei chuan eng angin phuar bet mah ila awmzia reng a nei lova; eng anga hrui fei pawh a tal chhum zel si avangin tih ngaihna tak pawh ka hre tawh lo ani. ‘Sapui Chaih Pasaltha’, khawngaihin min tanpui hram ang che..Nang chauh lo chuan he kan chhungkaw manganna lak ata hi min hruaichhuak theiin ka ring lo..” lungchhe tak leh tap tuau chunga a han tih chuan chu Khawnbawl upa beidawng tak mai chu Keivawmhranga chuan a lainat takzet a.
Likhuapa thusawi atang chuan thil engemaw hrechhuak zawk ni awm taka phur taka rawn tawngchhuak hluaiin,” Pu Khuap, a tawk e. Engmah sawi belh a ngai tawh love. Thil awm dan tlangpui chu a tir atang khan ka hre daih tawh a, i thusawi atang phei kha chuan ka hrechiang thawkhat viau ta e. I fanu chu a tanna lak ata chhanchhuak turin ka kal dawn ani a. Tha tak leh a hma ang chiah a pangngaiin ka rawn hawn leh ngei ang tih ka tiam a che..” a tih takah chuan Likhuapa pawh a thawveng huai mai a.
Keivawmhranga kal mai a han tum chu Ngharhlinga chu rawn tawngchhuakin,” Mahni chauh a kal chu a hlauhawmin i nunna tan hial pawh a pawi dah ang e. kan lo zui ve che min phal sak rawh..” a han ti a. Keivawmhranga pawh chuan Ngharhlinga thusawi chu chhang thuaiin,” Ni love U Hling, in rawn kal ve zawngin nangni ka ngaihtuahna lamah che u duh angin tan ka la thei lo palh hlauh dah ang e. In nunna hial atan pawh a thil hlauhawm anih theih avangin khawngaihin min lo zui lo hram turin ka ngen let zawk duh che u ani. He thil hi keimah ngeiin ka hmachhawn a ngai ani..” nui sang chunga a han tih takah chuan Ngharhlinga leh Likhuapa pawh chuan an hma a pasaltha huaisen leh eng vang mah a thin phu dut nei ngai eih lo chu an hnial ngam ta bik lova.
Chu thu a sawi zawk chuan rang taka Likhuapa te in atang chuan tlanchhuakin Keivawmhranga chuan Khawbung khaw dai lam chu a pan ding ta vang vang a. “Aw le, kan zui lovang che..” an ti zet na chunga insum zo hlawl lovin Ngharhlinga leh Likhuapa te pawh chuan Keivawmhranga hmuh hlau tak si chuan a rukin an um bawk a.
Keivawmhranga chu chak takin a tlan zel a, Khawbung khaw dawhlung tlan pelin a hnu deuh lawkah chuan zan thla eng tak hnuaiah chuan Khawbung khua a rawn luh hma lawka a va enchian tak bung lian em em mai hma ah chuan amah chauh chuan a ding ta vang mai a. Hmanhmawh taka amah rawn zui ru tu Ngharhlinga leh Likhuapa te chuan a piah hla deuh hlek hnim buk phen atang chuan thil awmzia hrethiam lo tak chuan an lo thlir ru ve reng bawk a.

Bung - 100
A hma a bung thing lian tak mai ler lam chu en chho pahin ring leng lawng chuan Keivawmhranga chu a han au a,”Ramhuai tenawm, tunah hian rawn inlar nghal rawh. Nang leh kei hi kan inhmachhawn a ngai e..” a ti ta siah siah mai le. Ngharhlinga leh Likhuapa te ngaihna hre lo lutuk chu ka hauvin eng vangin nge kan khualkai pasaltha hmingthang chuan thingkung chu a biak tak vak vak mai le tiin an inzawt ru a.
Chutah le ...Chutia a awmze hre lo taka Ngharhlinga leh Likhuapa ten an inzawh dun lai tak mai chuan Keivawmhranga hma ah chuan pa lian em em mai, dum ren run, mitmu hring zel zul mai hi thinrim hmel em em mai hian a rawn ding vung mai le !! Keivawmhranga hi pa lian ve tawk tak ani na in chu ramhuai kawng chu a thleng awrh emaw tih mai tur hi ani a. A hma a ding hringfa chu tham lo leh ngainep tih hriat tak mai leh aw thum em em, chulai mual khawk rum rum thei hial khawp hian,” Tu fakau nge maw i nih a? Eng vanga i thu awih tura min han ngaih khanglan vei le?” a rawn ti chhur chhur mai le.
Chu thu a han hriat chuan pasaltha diktak chuan chhang thuaiin,” Kei hi maw tunge ka nih i hriat duh a? I hriat chak viau chuan hre ta poh che. Nidanga i la tawn ngai loh leh tawng lo tawp la i tan a tha zawk tur Keivawmhranga ka ni ngai e..” a ti ve ta hmiah mai a.
Chutah zet chuan aw chi tinreng rapthlak lutuk – naute tap ri ni awm tak te; nu nauvei te ri ni awm tak te; pitar tap hawm hawm ri ni awm tak te; na tuar nasa tak tak ri ni awm tak te leh ri tihbaiawm leh mak sak pui pui chuan chulai mual chu a tuam vel a. Likhuapa leh Val Upa Ngharhlinga meuh pawhin an thil hriat chu an hlauvin an khur chhe ti tih der chu mai a. Keivawmhranga thusawi awih a khua a an lo awm mai mai lo chu an inchhir ta rum rum hial zawk ta mai a. Tin, chulai hmun vel chu thil rimchhe em em maiin a tuam tlat avangin thawk harsa an tiin an luak a chhuak lek lek hial mai a.
Chu thil a han hriat chuan Keivawmhranga chu khi sukin,” I duh ang ang khan han khawsa vel teh khai. I peih chen chen tikhan han rak vel chiam teh. Zankhua hun ka nei bawk a, ka lo nghak ang che..Nang ang huai mai mai kah nan phei hi chuan ka ngenmu pakhat mah hi hman ral ka tum teh hrep love..” tham lo takin a ti duh lek chauh mai si a.
Chutia a han tih takah chuan chu ramhuai chu a thinrim ve ta chek aniang chu, Keivawmhranga dinna kopang chhak atang chuan nasa taka rawn ri hum humin lungpui lian tak mai a rawn lum thla nawlh mai a. Keivawmhranga hi pasaltha inthazo leh zuanzang tak ni hlauh lo phei se chu a lum hlum ngei ang tih tur ani a. Mahse engtiklai mah a inrin loh lai neih tum ngai lo Pasaltha dik tak chu a lo per sawn hman tlat si a le!!
Chu bung huai chuan a nunna hial laksak pawh a hreh lo ani tih a han hriat chiah chuan namen lova thinrim tawhin Keivawmhranga mitmeng chuan thihna rim a nam takzet tawh a. Vawilehkhatah bung huai lamah chuan chak taka tlan thutin a kap kar ah chuan tleng lut zawkin a kut dinglama a hum a ‘Thisen Ngai Chempui” ngei mai chuan ramhuai lian em em mai ngal ah tak mai chuan a sat ta siah mai a le.
Rum hum hum chunga ramhuai palian chuan thinrim em em a rawn khawih let a han tum lai tak Keivawmhranga chuan rang taka bung thing lian tak chu pan thuaiin leh namen lova thinrim tih hriat tawh tak hian,” Ngati nge maw ni ngai le ?!! Tha te te a tawngkam a ka hrilh hnu che pawhin ka thu i han awih loh vei ni !! Khawnge i chenna thingkung hi i han kit bung rem rum mai teh ang hmiang !! Tun a chinah thuawih i lo inzir ve nan te pawh a tha ang e..” ti charh charh pah chuan a bul a thingkung chu a sat ta siah siah mai si a le !!
Bung kung a sah rual apianga na ti lutuk avanga te chel chul bung huai chu mangang taka rawn tawngchhuak tawhin,” ‘Mura Kap Pasaltha’, nang leh kei hian engnge maw inhmelmakna kan neih le? Eng vanga heti tak a min rawn nghaisa chiam mai nge maw i nih ngai le?” a ti chuai raih mai a.
Bung huai thil sawi chu mak a ti deuh ani ang, Keivawmhranga chuan," Engtin nge nang ramhuai bawlhhlawh hian tunge ka nih i hriat ve teh mial a?" tiin a han zawt a. Chu a zawhna chu chhangin bung huai chuan," Tunge i nih hre lo tur hian min ngai em ni? Khawpuitan tlang Lalnu Tantinchhingi lak ata Lalruanga dawibur i chhuksak atang khan Lasi, Huai, Phung, Chawmnu leh Khuavangte zingah hian i hming hi hre lo a lawi an awm tawh lo asin. Zote khua a Mura i kah hlum thu te pawh kha kan lo hre ve bawk e. Pasaltha kan tawn chak loh ber leh kan ram enkawl huam chhunga rawn lut lo tura kan duh ber i ni ngai e.." a ti ve ta a
Chutah chiah chuan Keivawmhranga pawhin chhang let ve nghalin,” I thuhnuaia i dah leh thil tenawm tak tak i tih tir thin hmeichhe khawngaihthlak tak mai kha tunah la la hian chhuah nghal rawh..” thinrim taka a han tih chuan a thiltihtheihna lak ata a chhuah zalen tih hriat tak mai hian bung thing zar chu thawhlehkhatah rawn ri tuarhin, nikhaw hre lova mu reng Lengawii chu a rawn tlathla nawlh mai a. A tlakna a san ang reng avangin rang takin Keivawmhranga’n lo dawng nalh lo phei se chuan a ruh te tliakin emaw a nunna tan pawh a hlauhawm thei hial mai awm e.
Lengawii hi nula khawngaihthlak tak mai ani a. Heng bung huai hian a duh loh chung leh a chak vang reng pawh nilovin mihringte ngaih a thil tenawm tak mai, zun hial dawt turin a nawr lui thin a lo ni a. Zana a thil tih pawh engmah hre hauh lovin a tukah chuan engmah thleng lo ang hlauhin a awm thin a lo ni. Hmeichhe lainatawm takzet zawng ani ngei e !!
Bung huai bawk chu rawn tawngchhuak lehin,” Tunah chuan i duh i hmu tawh bawk a, min kalsan hram tawh rawh khai..Tun hnu ah he nula hi ka tibuai leh tawh ngai lovang..” tiin a han ngen a. Keivawmhranga erawh la lungawi zan lo tih hriat takin,” Tun atan mai pawh nilo, he khua ka chhuahsan hnu ah pawh i thu tiam a i ding reng lo anih vaih chuan he hmunah hian ka rawn let leh ang a, i chenna bung kung hi ka rawn suasamin ka rawn kit tawh ngai ang a; tin, ka phuba lak i hlauh avangin khawiah pawh pem mah la ka damchhungin ka zawng che in namen lovin ka ti hrehawm fo ang che tih ka intiam e..” a tih takah chuan chu bung huai pawh chuan vawikhat mah khawbung khaw ho a tihbuai leh tawh ngai loh tur thu tih tak meuhin a sawi ve ta a.
Bung huai chu rawn tawng ve leh in," Tunah chuan tha takin he nula hi ka thlah fel ta a. Nang pawhin vawikhat mah min rawn tibuai tawh lo turin leh ka chenna a min rawn umzui lo turin min tiam hram rawh. Hmelma atana neih che hi ka thil duh loh ber ani si a.." tia a ngen chiam takah chuan Keivawmhranga pawh chuan chu bung huai thil sawi chu awm tiin tun hnu a mihringte a tibuai tawh ngai dawn lo anih chuan a pawm ve thei ta a.
Bung huai intiam kamna avanga a lungawi thawkhat takah chuan nikhaw hre lo a awm reng Lengawii chu pawm pheiin haw zai a rel ve ta a. Chutia chu nula chu pawm zel paha a piah deuh hmun zawl lai pakhata hnimbuk sang ang reng tak phen a hlauh lutuk avang leh mak tih lutuk avanga lo ding khawng reng mi pahnih bul a va thlen phei chuan Keivawmhranga chuan,” In lo kal ve reng ani maw? Min rawn zui suh u, in hlau ang ka ti mawlh mawlh kha..” a han ti sap a.

Bung - 101
Chutia Keivawmhranga’n a han sawi takah chuan Ngharhlinga leh Likhuapa chu rawn harh chhuak zawkin an thluak leh an ngaihtuahna chuan a hma lawk a an thil hmuh te kha an han dawn kir leh rih thin a; an mit ngei a an thil hmuh te kha awih tur chi nge ni ngai a thil hmuh sual mai mai tih lah an thliarhrang hlei thei tawh meuh lova. Amaherawhchu, hmuh sual palh mai mai ani tih tur lahin Keivawmhranga’n Lengawii nikhaw hre lova let reng chu a pawm mek bawk si a. Engnge awih a awih loh tur pawh an hrethiam meuh lo chu ani ber mai e!!
Ngharhlinga leh Likhuapa chuan an hma a ding pasaltha chu hringfa anih pawh an ring lo hial a. A chanchin an sawi thin tamtak chu nep ti hliah hliahin a takah phei chuan khaw hran hrana a chanchin an sep rawtui ai daihin a ropui zawkin an hre hial a. Hlauh nei miah lo mihring hi an awm ngai a lo nih chuan hei ngei hi ani ti a an rilru ve ve ah chuan nemnghetin an damchhunga pasaltha diktak chetla lai an han hmu thei mai chu vannei an inti em em zawk a.
Chutia Khawbung khaw lam an pan mek lai chuan Khawnbawl Upa Likhuapa chu ding deuh chawtin thil awmzia hrethiam fumfe lo tih hriat tak mai hian,” Engtinnge kha bung lian tak khan huai a nei chen chilh tu a nei tih i hriat a, engtinnge ka fanu hi he bung huai hian a tibuai ani tih i hriat theih?” mak ti tak chungin a rawn ti chhuak phawng ringawt mai a.
Likhuapa zawhna chu dam taka nui sang chunga chhangin,” Hmanni a khawbung lam kan pathum a kan pan a, helai mual leh a chhehvel kan thlen chiah khan engemaw rim danglam leh rim chhe tak ka hriat thu ka sawi tawh kha. Kha rim kha khawi ah emaw tak chuan hre thin tawh mah ila a rei tawh em avangin ka hriat tawhna chiah chiang takin ka sawi fak thei ta lo kha ani a.
Khami zan Khawbung khua kan thlen zan khan ka mut dawnin nasa takin ka ngaihtuah a, chutah chuan a tawp a tawpah chuan ka hrechhuak thei ta a. Khatiang rim chiah chiah kha thingnawi fawm rual vel ka nih laiin kan khua vankalah keini aia upa tlangval tuaitir paliin velah min vau in, an zinga pakhat chuan a farnu samkhuih zawngtah kung hnuaia a phum lachhuak tura min tirh tumin ka hre tawh thin a.
...Helai hmuna tun hma daih a ka hriat tawh thin rimchhe tak kha ka han hriat leh hlawl tak kha chuan helai hmun leh a chhehvel ah hian thil tha lo engemaw tak a awm tih ka hrethiam ta nghal mai a. Rim rawn chhuahna lam zawnga ka hnar ka han len vel takah chuan he bung kung atang ngei hian a rawn chhuak ani tih ka hrethiam ta mai ani. Amaherawhchu, he bung kung chhungah hian chenchilhtu a awm tih chu hre tho mah ila tumah an tihbuai a a tihnat lem loh chuan engtin mah han tih hranpa kha ka tum chuang lem lo ani...
...Amaherawhchu, in ina ka rawn luh khan i fanu Lengawii nen a kan in chibai chiah khan i fanu khan a hma lawk a ka lo hriat tawh sa rimchhe em em mai, mihring tawngka pawhin a sawifiah theih meuh loh rim kha a nam ve ta tlat mai a. He rim hi ramhuai a hring a hran a tawng tawh te tan lo chuan mihring hnar naran a han hriat mai theih chi ani lo ani chek ang chu, in pahnih chuan a tir khan in hre ve thei tlat lo mai a. Mahse tunah chuan min lo zui ruk avang leh a tak ngei a ramhuai in hmuh a nungdama in haw leh dawn tak avangin chu rim chu in hnarah a cham reng tawh ang..
...I fanu in kha rim kha a nam ve ani tih ka hriat rual chiah khan ka rilru ah chuan thil ni thei tam tak a rawn lut zut zut nghal a. Ka in ngaihtuah muk lutuk avangin i nupuiin min rawn chibai a tum pawh khan ka lo hre lawk lo anih kha..” nui hak hak chungin a han ti a.
Keivawmhranga bawk chuan chhunzawm zelin,” I fanu chu ringhlel ringawt mah ila finfiahna mumal ka la neih loh avang leh ka mit ngei a ka la hmuh loh avangin zan thum chhung chu muhil miah lovin tlaivar thakin Zunhindawt chu ka zawng char char a. In hriat ve ve angin nichin khan ka mithmuh ah ngei a rawn inlar ta ani kha. A hmel kha a danglamin amah Lengawii ani tih hriat theih loh lek lek mahse vawikhat mi tupawh ka hmuh tawh chu ka hai tawh ngai meuh loh avangin amah ani tih chu ka hre thei mai a; tin, Lengawii chu a hma atanga ka lo rinhlelh tawh sa bawk avangin amah ngei ani tih chu ka ringhlel lem lo...
.... In ina U Hlinga nen nichina kan rawn luh a, nula tuaitir harh vang tak anih thu leh mipa ang mai a thingkung lawn te a ching thin thu i sawi atang phei kha chuan ka rinna chu nemnghet zual sauhin Lengawii hian huai a awm tih hre miah lovin saw bung kung ah sawn a lo lawn tawh ngei anih ka ring ta a. khatia bung kunga a lawn atang khan he bung huai pawh hian a tibuai tan ta anih ring thiam nghal maiin khawiah mah kal peng tawh lovin he bung kung hi ka pan ding ta nghal vang vang anih kha...” a han ti dap dap a.
Keivawmhranga thusawi avang chuan mak ti takin Ngharhlinga leh Likhuapa te chu an in en ringawt mai a. Ngur khua atanga an va sawm chhuah pasaltha chu a huaisenin namen lovin a chak tih te chu an hre teh meuh mai a; amaherawhchu, chuti tak chuan a fingin a rilru fim tak a hmang thiam tih reng an lo la hre ngai lova. Engmah sawi tur em em pawh hre chuang lovin a khat tawkin Ngharhlinga leh Likhuapa chuan chu pasaltha rothap tak mai chu ngaisang leh ropui ti tak chunga en leh zauh zauh ringawt thin in Khawbung khaw lam chu zawi muang chuan an pan leh ta chhak chhak a....

Post a Comment

Powered by Blogger.