~Isaac Zote

RECAP: Sikpui Ruai ropui tak mai a han tiak ta chu Keivawmhranga chuan hlim taka Buangpuii nen lam an thai lai leh hun an hman dun lai te kha a ngai em em mai a..Theih chang se khang hun hlimawm te kha koh kir leh mai a chak takzet a...A chang leh Buangpuii a ngaih em avang chuan Chawnchhim khaw lama han chhoh leh mai te a chak rum rum thin a..
Mahse, chu zawng, tun atan rih chuan a la theih bawk si loh..A lo tum lawk tawh anga a farnu Chawnghliri, Ngur khua a pasal nei han tlawh chhuah zai chu a lo rel tawh bawk si a..Lunglen vang ringawt a mipa meuh in mahni thil tum thulh chu mi nep zia ani tih chu a hrechiang hle bawk si !!..Lungleng tak leh Buangpuii ngai tak chung chuan ni hnih thum a pu te bula awm lehin Ngur khaw lam pan zai chu Keivawmhranga chuan a rel ta a...
Mura hlauhawm tak lak a inven nan a Mura puk an siam te; Zote khaw hovin hlim taka Sikpui Ruai ropui tak hmanga tual an lo chaina hriatreng nan a Lungphek ropui an phah “Sikpui Lung” te hi tun thleng pawhin Zote khaw hmun hlui ah khian hmuh tur a la awm reng a...Mura puk erawh a tir chuan pasarih ni thin mahse a hnu ah leimin in a chhilh tak avangin tunah chuan paruk chauh a awm ta ani...

Bung- 86
Zote leh a chhehvel khuate’n ropui leh hlim taka Sikpui ruai an han hmang zova; khualkhua atanga mikhual rawn lawi lut te pawhin an khaw lam an pan theuh tawh hnu chuan Zote khawtlang chu a reh hian a reh vung vung mai a. Chu Kut ropui a han tiak meuh chu tu a te mah hi ngai a lungleng lo reng reng an awm meuh lo a tih theih hial awm e. A khawtlang huap leh mimal tin te pawhin mahni phak tawk ang theuhin an tuar zo lova; an lung a len em avang chuan zingkara Ni rawn chhuak pawh nidang aiin a ngui ruai maiin an hre hial ani. Lanu valrual tin mai te chu Khawtlang lunglenin a phuar vel a; ni engemaw chen chu lo lamah pawh tuan zai rel thei meuh an awm lo ani. Hetianga Sikpui ruai tiak hnu a a khawtlang huap a namen lova lunglenna hi “Sikpui Zun Ngai” an ti thin ani.
Ngur khaw lam pan a Keivawmhranga a chhuah hma zan chiah chuan Lalpa Hrihlera’n a hma khan,” Ngur khaw lam pan a i kal hma in vawikhat tal ka in ah rawn lenglut leh rawh” a tih kha hrechhuakin lengi te run in sang kai hun awm velah chuan Lalpa Hrihlera in ah chuan a leng lut a. Chutia a zin tumna leh a zin tum chhan vel Lalpa Hrihlera leh a khawnbawl upate Keivawmhranga’n a hrilh mek lai chuan mak tak maiin thawklehkhatah Lalpa Hrihlera fapa naupang zawk Mualzuana chu nat lawkna pawh awm miah lovin a tlu thut mai a, Lalpa inchhunga awm zawng zawngte chuan chawp leh chilhin an buaipui nghal luk luk mai a.
An thiam ang tawk a an han bawihsawm hnu pawhin a khua te a la sik hluah hluah avang chuan mut zalh tir in an khaw Bawlpu an han ko thuai a. Zankhua a Bawlpu in a han enkawl hnu pawh chuan a natna a tidam thei lo chu thukhat lo ni ta se; mak tak maiin a nat chhan pawh a hre hlei thei der lo mai a. Damlo pa lah chu biak hleih theih pawh nilovin a tal a tal ringawt mai a; a chang leh thil engemaw rawn sawi tur ni awm tak te hian rawn awm leh rih thin in an han ngaihchan erawh lah chuan engmah sawi theih a zeng lah chu a nei thin si lova.
Chhun lam a tha reng si zan a chutianga a han awm ta thut mai chu mak an tiin Zote khaw mipuite chuan an rilru te te chuan an hlauvin thil thlen dan chuan a ti ralti tak zet ani. Keivawmhranga pawhin a theih chen chen damlo chu a awmpui ve a. Amaherawhchu, a tan tih theih vak a awm loh avang leh a tuk lama Ngur khaw lam pan a zinchhuah a tum bawk avang chuan Buanzawl lam a pan leh ta zawk a.
Lalpa Hrihlera hian fapa pahnih a nei a – a upa zawk chu Khawkaia niin a naupang zawk erawh Mualzuana hi ani a. Zote hnam dan chuan fapa naupang ber Inpui nghak leh pa te roluah tur annih thin avangin Lalpa Hrihlera dawt a lal tur chu Mualzuana hi ani a. Khawkaia hian fapa pahnih – Kawndelha leh Tlangvenga a nei a; Mualzuana erawhin fapa pakhat Ngurbawnga leh fanu pakhat Renghluani a nei thung.
Keivawmhranga’n Ngur khaw lam pan zai a rel ni chuan thlasik lai e ti lo chuan nidang ang lo takin khua a dur deuh teh tlat mai a. Ngur khua hi Zote atang hian khaw hla tak anih hran lem loh avangin Keivawmhranga pawh a hmanhmawh hran em em lem lova. Tukthuan a chhungte nen a an han eikham chuan zawi muanga chhuah zai a rel ta a...A ni te nupa leh a pu Ngulkauva chuan a haw lamah pawh Vankal khaw lam ban tlang lova an khaw lama rawn kual kawi leh ngei turin an chah hram a; ngai leh thlahlel tak chung chuan an thlah liam ta a...
Keivawmhranga a pute in atangin a chhuak fel deuh chiah tih ah chuan hmeichhe aw nalh leh fiah fai tha tak maiin,” U Hranga a awm em? Khawngaihin ka van hmu duh ve..” rawn ti ri chu pu Ngulkauva leh a fanute nupa chuan a hre ta tlat mai a...Tu tak ni ang maw ti a pawn lam an han hawi chhuah nak chuan tudang nilovin an Lalpa tunu hmeltha Renghluani a lo ni reng mai a...Pu Ngulkauva chuan rang taka chhangin,” Tunah chiah khan a chhuak chiah asin..I rawn nang hman teuh hle mai..Khawmuang lovin va um ta la, i va nangching thei mai awm e..Thil pawimawhte a awm em ni?” chik ang reng tak chuan a han ti thuai thuai a...
Renghluani pawh chuan fel taka chhangin,” Ngur khua a zin a tum thu midang ka atangin ka lo hria a...Ngur khua ah sawn kan nutei te an awm ve a,U Hranga a kal dawn takah chuan a remchang em a tiin ka nutei thil tur han thawn ve ka duh deuh maw le..Engpawh ni se, ka la um phak takin, kan kal leh nghal mai ang e..” a rilru a a tum dik tak thiam tak mai a thup chung chuan an khaw dai lam pan a tlanchhuah a rual leh ta nghal a..
Keivawmhranga’n Zote khaw dawhlung a thleng tep tih ah chuan Renghluani chuan a va umpha ta a..A lam pana Renghluani rawn tlan a han hmuh chuan Keivawmhranga pawh dingin a lo nghak a...Renghluani a rawn thleng phei chu Keivawmhranga chuan mak ti ang reng takin,” Engti zia nge keini ang mi naran mai mai Lalpa tunu meuhin min rawn um tak chiam mai le? Thil pawimawh a awm em ni ? Nge ni a thil tihsual ka lo nei hial zawk? I pa engnge a an tawh le? Nizan lamah lah khan a khawsik kha a sang ang reng viau si a..” dilchhut takin a han ti thuai a..
A tlanna avanga hah tih hriat taka thaw hlawp hlawp chunga Renghluani chu rawn tawngchhuakin,” Aw ka pa chu nizan lam ai chuan chhun lamah chuan tlem in a zia awm deuh e.... U Hrang, i pute inah khan ka va zawng hmasa che a..Ngur khua a ka chhungte hnenah thil thawn duh che ka neih thu ka hrilh a..I chhuahna a la rei vak loh thu min hrilh avangin ka rawn um che ani e..” a han ti a...

Bung – 87
Keivawmhranga chuan tha taka chhang letin,” Tehreng mai..Nangni Lalpa tunu meuhin in sawi te chu keini han hnial ngam chi ani dawn em ni? Eng thil nge ni i chhungte i thawn duh chu?” nui sang chunga a han tih chuan Renghluani pawh duhawm tak leh no lutuk a Keivawmhranga ngaihnobei taka melh pah a chhangin,” Awwiii....U Hranga thin hi !! ...Ihh...Aaa... eng lo ania...Kan khua in Sikpui ruai tha taka kan hman theihnan a kan inbuatsaih mup mup lai khan i thawh hlawkin i tha leh zungte kan khua tan khan i seng nasa si a; tlangvalte ho zingah lah tualchhung tlangvalte ai mahin a hah ber ber ah i la tang zui bawk si nen...Rei pawh hahdam hman meuh lova sikpui ruai a tiak hnua atanga ni reilote ah khaw dang i han zin leh mai tur hi i hah ka ringin ka khawngaih em mai che a...I kal lui dawn anih pawhin rawn thlah tal che hi ka duhin ka chak maw le..” zak tak leh hreh tak chung chuan a han ti a..
Keivawmhranga chuan chhangin,” Aaa..khang te mai mai zawng engmah hahthlak tham a awm hlei nem...kan tih tur kan ti ve mai anih kha..Lalpa tunu meuhin min ngaihtuah tih leh ka hmakhua a ngai tih ka han hriat hian a thlamuan thlak ka ti takzet e..” hawihhawm takin a han ti let ve a..Chu thu a han hriat chuan Renghluani chu thinrim ni awm tak a rawn tawngchhuakin,” U Hranga chu..min ti zak thei em mai !! Lalpa tunu tiin mi ko reng mai bik a..’Rengpui’ emaw ‘Rengi’ tih tal te chuan min ko ve la...Nge thian angin min en thei ve lo zawk? Keiin ka ngainat tehreng che nen..” zei tak maiin a han ti a..A thinrim tak tak lo tih erawh Keivawmhranga chu tu ma hrilh a ngai hran lem lo..
Keivawmhranga chu rawn tawngchhuak ve lehin,” Lalpa tunu te in ni si a, keini mi naran tan mai chuan in hming a han koh che u pawh hi a inthlahrunawm thin em atin ni !! Anih tun atang chuan “Rengi” tiin ka au tawh dawn che nia...Tin, thian nih i duh phawt chuan thian te chu kan ni thei reng alawm...Chuan I chhungte hnena i thawn tur chu tunah i rawn keng em? Nge khua a Lalpa in atanga va lam leh tur zawk? ” thil awmzia leh chinchang hrethiam lo tih hriat tak chuan a han ti leh hram a..
Chutah zet chuan Renghluani pawh rawn nui chhuak hawk hawkin tawhin,” U Hranga hi chu aw..!! Thil awm dan te hi i hrethiam lo thin mang e ka ti !! Engmah thawn tur che ka nei hran hlei nem...Aaa..a pawi hran love...I hriatthiam loh chuan a tha zawk ah ngai mai ang... I zinna ah te chuan min lo hrechhuakin, min han ngai ve thin tak ang che maw?” chhanna beisei nei tih hriat taka melh pah chuan a han ti a..
Keivawmhranga pawh chuan a hma ang bawk a bangbo hmel tak tho chuan chhang lehin,” Thil awm dan hrethiam zawk lahin min hrilh tha duh bawk si lova..Aaa..a pawi lem lo turah ngai mai ang !! Keini tan hriatthiam ve a mawi ani lo te pawh aniang e...Ni e, ka pian a hnu lamah hian mi hi ka ngai ngawih ngawihin ka thlahlel zen zen ngai hran lem lova...Mahse tum erawh ka lo tum ve chhin dawn nia...Eng pawh ni se, hei khaw danga zin tur ka ni si a, ka lo va kal phawt mai ang e...I pu kha ka chhuah hma khan ka mangtha hman ta mang bawk si lova..Ka aiawhin min lo mangtha sak mai dawn nia...” nui sang chunga tih leh kal a rual ta mai a...
Keivawmhranga kal liam tep chu thlir rengin Renghluani chuan,” U Hranga hi chu aww... A hmelthata a pianthiam mai bakah, a huaisenin a chak tehlul nen; Hmangaihna lam hi chu a hawiharh lo ve hle mai ka ti !! Thil awm dan lah hi a hrethiam lo lailengin a ngial a ngan a hrilhfiah hial a ngai dawn zel mai si a...Chuti chung chuan ka duhna leh ka ngainatna erawh a bovin a reh thei chuang hauh si lo chu ani si a..” a rilru chuan a ti nauh nauh a...
Keivawmhranga pawh Ngur khaw lam pan zelin a rilru a thil eng eng emaw ngaihtuah nauh nauhin a khat tawkin a nui leh vei suk thin a...Keivawmhranga hi Pasaltha huaisen leh chak eltiang mai ani lova; Pasaltha fing tak ani tel bawk a...Dik tak chuan Renghluani thil sawi awmzia kha a tir a a sawi tan chiah atang khan a hrethiam daih tawh a...A tir atang daih tawh khan engmah Ngur khuaa a chhungte thawn tur a nei lo tih te chu hrethiam sa daih tawhin amah Keivawmhranga a hmuh duh vang leh a biak chak vang mai mai a a pu te in a va chuangkaiin sawi tur a hriat loh lutuk luatah chhuanlam a va siam kual vel mai mai ani tih te chu a tir atanga a hmuh tlang sa vek ani..Chu a chhapah, Ngur khuaa a chhungte thawn tur engmah a nei lo mai nilovin, Ngur khua ah chhungte a neih pawh a ring bawk hek lo ani...
A sawi awmzia hrethiam reng chung siin Renghluani’n a sawi luh pui tum leh a khalh luh tumna lam thil dang kha a luh chakna zawng anih lem loh avanga pehhel pui luiin a ngai leh ngai bawk a sawi pui leh mai thin zawk ani...
Tin, Keivawmhranga hian a pian a hnu lamah mi hi a ngai em em in a thlahlel zen zen ngai lem lova... Thudik chu ani tehmeuhin phat ruat ani love...Amaherawhchu,mi tumah thlahlel zen zen ngai hran lo chung si hian ngaih leh thlakhlelh em em bik tuemaw tak erawh zep rual lovin a nei chiang mai si chu ani lovem ni?... Renghluani pawh “Rengi” ti a koh chu pawi ti hran lem lo mahse “Rengpui..” ti a han koh em erawh chu he Pasaltha huaisen, mi hrang leh sa hrang hma a zam ngai therte lo meuh pawh hian a ngai ngam chiah lovin a phal meuh lo zawng aniang e !!
Ngurte hnam ho sahchhuah Ngur khua chu a lo hla tehchiam lo bawk nen, rei vak lo a kal hnu chuan a thleng ti tih nghal ta mai a...A khaw bul tlang chu tlang sang tak mai, engtiklai mah a lum tak tak hun nei ngai meuh lo, ngaw leh tukloh ram dai nuam tak mai, lenbuang tinreng hual vel leh ramsa tinreng te tualchaina, a khaw hming chawi a Ngur tlang tih ani a..Chu tlang a han thlir meuh chuan Keivawmhranga pawh a lung a len ve hle mai a; a hmaa a lo lawn tawhna Khawpuitan tlangte pawh a hriat chhuahtir nghe nghe a...

Bung- 88
Ngur khua hi khaw lian tak ani lem lova, in sawmnga khua vel bawr chauh anni a...Mihring tam tak an chen lem loh avang chuan a farnu Chawnghliri te chenna in pawh awlsam takin a zawngchhuak thuai thei mai reng a...A farnute in a va thlen chuan a aw han ti danglamin,” Ka pi....Mikhual in thleng thei ang em??” a han ti a...A farnu Chawnghliri aw tih hriat tak chuan,” Khualtha nge khual chhia??” a rawn ti thuai a..Keivawmhranga nuih chu a za lek lek mai a, mahse insum hram hram chung chuan,” Khualchhia...” tiin a han chhang lui ve ngat a... Chu thu a han hriat veleh chuan Chawnghliri chuan,” Rawn lut rawh..Khualtha zawng keini thlen chi an nilovin keini aia thleng tur dang kan khua ah hian an tam e...Keini chu khualchhia hi kan inhmehtawkin kan phu tawk chauh anni e..” inngaitlawm takin a han ti a...
An inchhunga a nutapa, rei tak a hmuh tawh loh, a rawn lut a han hmu thut mai chu Chawnghliri hamhaih lutuk chu,” Awwiii ka nu leh..... Eng ti ti a heti lam lamah te rawn kal thei nge maw i nih le Hrangte...Ka va han ngai thin tak che em!! Ka nu a dam maw? Duat takin i enkawl thin maw?” tih leh chhan sen loh zawhna tam tak zawtin a tap chul mai a...
Keivawmhranga pawn a farnu zawhna te chu a theih ang tawkin tha tak leh fel takin a chhang a; An thlahtute zawngchhuak tura khawchhak lam khuate rawn hrutchhuak anih thu te; a U Chawnghliri nen a an pa hming chu Saithlunga anih thu leh an pu tar tawh tak Ngulkauva a la dam thu te; a ni te pahnih pawh pasal neiin Zote khua ah an la awm reng thu te kimchang taka hrilhin Ngur khua ah erawh a cham rei vak theih loh tur thu nen lam chuan a hrilh ta hlawm a...Chawnghliri hi an unau a upa zawk ni mahse a nu khan engmah an thlahtute chanchin a lo la hrilh bik loh avangin a nau ka atanga a thu hriat te chu atan pawh thil thar ani...
Ngur khaw Pasaltha Nghalngîra khawlai leng rawn haw inchhung lama mi pahnih inbe a han hriat chuan rang takin a rawn lut a...A hma a tlangval hmeltha leh pianthiam tak mai chu Chawnghliri’n a nutapa anih thu a han hrilh chuan Nghalngira chuan Keivawmhranga chu a luchhip atanga a ke ler thleng uluk fahran mai hian a han en chhuak a...A rilru te te chuan,” Hei zet hi ani maw ‘Sapui Chaih Pasaltha’ leh “Sairal Buan Pasaltha’ tih te a mi tam takin a chanchin hahipa an lo sawi thin chu ni!! A hmel han en mai hi chuan nulate mit la chi leh hmel duh chi, tlangval hmeltha tak sathliah mai hmel a pu si a; a eng kawng zawng mah hian Pasaltha huaisen,chak leh rothap hmelhmang reng a pu mawlh bawk si lo..” tiin a nupuia nau mah ni se a rilru chhungril tak chuan a ngaisangin a chung en em em nghal mai a..
Uluk tak leh chik tak mai a Keivawmhranga a en vung vung chu Keivawmhranga leh Chawnghliri chuan mak ti ang rengin Keivawmhranga phei chu a awm a nuam lo lek lek tawh mai a..A nau awm dan chu hrethiamin Chawnghliri chu rawn tawngchhuakin,” U Ngîr, tinge ka nau hi khatia i en vung vung mai le ?! ; i hmelhriat tawh hnu em ni han ti ngawt dawn ila tunhma a in inhmuh tawh awm reng ka la hre bawk si lo...” nui var var a a rawn tih takah chuan thawklehkhatah Nghalngira pawh harh hlawlin Hranga chu a thianpa nen inang a tih thu a zah zelah sawiin chawpchilh takin dawt var a phuahchawp ta vel mai mai a...
Chawnghliri nau chu a U pasal chuan lawm taka lo dawngsawngin a titi pui nghal bawrh bawrh mai a...
Vankal khuaa a rawn zin laia a rawn belh an Ngurte hnampui Keivawmhranga thianpa Chhunhreuva chhungte an dam leh dam loh te, a nu hriselna a tha zel em tih te a lo zawt ve luam bawk a..Tlai lamah chuan hlim taka titi hovin zanriah an kil ho ta a...

Zanriah an kil kham chu Pasaltha Nghalngira chuan a nau Keivawmhranga chu Ngur khaw buanzawl a kai ve turin a han sawm chuan Keivawmhranga pawn hnial lem lovin an pahnih chuan buanzawl lam pan chuan an inzui chho ta hnak hnak a...Kawnga an kal mek lai chuan thawklehkhatah Nghalngira chu ding deuh thutin,” Hranga, i chanchin, i huaisenzia leh i chakzia te mi ka atangin vawi duai lo ka lo hre tawh thin a...Chawnchhim khaw buanzawla an tlangvalho laka i chet dan te thlengin...Kan khaw tlangvalte’n inbuanah an lo cho che anih pawhin khawngaihin zahngaihna i lantir hram dawn nia aw..” nui hawk hawk pah a a han tih chuan Keivawmhranga pawh chuan a U Nghalngira thusawi chu a pawm ani tih hriat takin a lu a bu nghauh a..
Buanzawl an han thlen chhoh chuan Nghalngira chuan Keivawmhranga chu a nupui a nau anih thu te tlangvalho chu a han hrilh luam a....Amaherawhchu, tunge anih an hriat palh chuan an buan ngam lovang tih a hlauh avangin a nupui a nau chu tunge anih chiah leh an khaw hming tak sawi duh lovin Hranga anih thu leh khawthlang lam atanga rawn zin anih thu chiah a hrilh hlawm a...
Nghalngira rinlawk ang ngei chuan mikhual tih takah Ngur khaw tlangvalho chuan an lo cho ta ngei mai a... Keivawmhranga pawhin tha takin an chona chu pawmin Nghalngira ngenna ang chuan amah cho tu tlangval pali vel chu a hneh tawk tawk chauh a...
Inbuan an duhtawk hnu chuan tlangval thenkhat te chu nula rim turin an chhuak ta hlawm a; thenkhat erawh Val Upa leh tlem a tlangval phan chang zawk te titi ngaithla in buanzawl ah an thukhawm thung a.. Chutia an titi lai chuan Nghalngira chuan Ngur khaw tlangvalho chu Sapui Chaih Pasaltha in an khaw bul hnai Chawnchhim leh Zote khuate a thil ropui tak tak a tih chanchin te kha an hriat ve leh hriat ve lem loh a han zawt zeuh a..Nghalngira rin ang ngeiin chung thil thlengte leh chu Khualkai Pasaltha hmingthang chungchang leh chanchin te chu Ngur khaw tlangvalho sawi chak zawng tak chu a lo ni chiang kher mai !!

Bung – 89
Ngur khaw Pasaltha leh Val Upa ni bawk Ngânchêka, ho chuan phur takin chu khualkai Pasaltha hmingthang chanchin chu an titi in an sawi ho nasa mai a. Pasaltha Ngânchêka hi Hmar Rawite kaupeng Pialtu hnam ani. Tlangval tam zawkte chuan Keivawmhranga thil tih chanchin te chu dik thawkhat takin an han sawi chhawng a; amaherawhchu dik tawk chiah lo leh belh nei a thil sawi te pawh an awm ve tho mai...Chutia an titi laih laih lai chu tlangval tuaitir pakhat Țamdova chu rawn tawngchhuakin,” Sairal buan pasaltha te zawng a chak lutuk a, tumpang chal meuh pawh a dar in a pu zova; a chum hlum thei bawk anti asin..” thutak em em mai hian a rawn ti a..
Chu veleh a bul lawk a thu a thianpa, amah ang rual vel tho Ngalpawnga chu rawn tawngchhuak ve nghalin,” khawiah tumpang chauh ni suh, Sai padawp bawk lai pawh a nghawngah a ban khinghnihin a uai tang tlat a, Sai padawp chu thaw thei lova rek bet tlatin a that der thei an ti zu nia..” a han tih takah chuan ngaihnawm ti em em a buanzawl kai hlim tlangval tuaitir thenkhat ten an ngaihthlak laiin tlem a tlangval phanchang ho zingah chuan Țamdova leh Ngalpawnga thusawi awih chiah lo an awm ve nual bawk a...
An inhnialna avanga nuih za tak a lo thu khi vur vur reng Pasaltha Nghalngira chu Keivawmhranga lam rawn hawiin,” Hranga, nang engnge i ngaihdan? An thusawi te chu tak tak anih i ring em?” a han ti kher a... Keivawmhranga pawh a thu hriat avang chuan nui sukin,” Aaa khai..U Ngir, tungchho a kal hringfate zingah tumpang chal pu thei emaw chum hlum thei leh Sai padawp rek hlum thei tumah a awm theih ngai love..” a han ti a...
Nghalngira’n a chhang leh dawn chiah tih ah chuan tlangval tuaitir Tamdova leh Ngalpawnga te chu rawn dingchhuak hluaiin,” Kan mikhualpa chu inbuanah kan khaw tlangval thenkhat te i hneh vang maiin Sapui Chaih Pasaltha tluk hialin i inngai ani maw... Sairal Buan Pasaltha chakzia leh ropui zia i la hrechiang lo anih kha..Nang ang te phei kha chu zankhua in a hnungzangah a puak theih hial che ania ka rin ni... ” ti a an ngaihdan sawh sawn tum eih lo tih hriat tak leh thinrim lek lek a an rawn hnial takah chuan Keivawmhranga pawh tawng zui duh tawh lovin ngawih a chuh ta zawk a...
An inhnial thui lutuk hlauvin Pasaltha leh Val Upa nih fawm Ngancheka chu rawn dingchhuakin thu dang sawi tawh turin a rawn ti thuai a..An Val Upa meuhin chutia a rawn tih takah chuan thudang an sawi chhunzawm ve ta a..Pasaltha Nghalngira chu rawn tawngchhuak lehin,” Thil tha deuh ka ngaihtuah chhuak tlat mai a...Ti teh u, hei ka nau Hranga khual khua atanga a rawn zin remchan lai hian U Cheka ho hian kan chhak Tiau lui chheh vela ram ngaw dup maiah te khian kan ramchhuak dawn em ni ang? Țamdova leh Ngalpawnga te tan pawh khaw dang tlangval laka kan khaw tlangvalte huaisen leh rothap zia an tih lanna hun remchang pawh anih ka ring e..Tin, midang a duh duhin min rawn zui bawk se la..” a han tih dap dap takah chuan Nghalngira ruahmanna chu Tamdova leh Ngalpawnga te pawh chuan tha an ti dun hle mai a...
Val Upa Ngancheka pawh rawn tawngchhuakin,” A tha teh tak ang a..Kan ramchhuah lohna pawh a rei thawkhat tawh aniang e, sihneh nen a saum changal hmeh a siam tur sarep takngial pawh kan tlachham tawhin nupuite pawh kan bulah an mu tha duh tawh lo lek lek chu anih hi maw..” nui hak hak pah chuan fiamthu in a rawn ti a..
A tuk zinga buanzawl atanga an in lam pana an chhuah chuan Nghalngira chuan a nau chu fiam zauhin,” Hranga, nizan khan kan khaw tlangvalte kha hlahthlem deuh tur khan ka ngen si a; i hneh dawn lo emaw ka tia engti ti emaw khan a tawpah i rawn hneh leh zel tho mai si a...” a ruk a nui sak chung leh Keivawmhranga chhanna hriat chak tak chungin a han ti a..Keivawmhranga pawh chuan rang tak leh tha tak a chhang letin,” In khaw tlangvalte zawng an chak hlawm em a, kha hlahthlem reng an lo ngai aw zawng lo a lo nih kha..Kha min hneh tep hlawm zawk chu a nih kha maw...” nui sang chung chuan a han ti ve a...
Keivawmhranga hmai a nuihmel chu rawn inthlakin tun tum chu tih takmeuhin a sawi tawh ani tih hriat tak hian,”Chu mai bakah, mi tupawh kan hneh theih rengte hneh loh der emaw hneh loh luih tlat a, an lak a lemchan tlat hi inhlahthlemna tha leh dik ah ka ngai hran lova; thil ni lo pui ni anga lan tir tlat kha anmahni zah lohna leh intham lohna lian takah ka ngai zawk tlat a, naupang chhia ang maia incheibawlna anga ka ngaih hlauh thung zawk avangin ka hneh zawng an nih phawt chuan zah takin ka hneh hram zawk thin ani..” a tih ve hlauh takah chuan Nghalngira pawhin a thusawi chu dik tiin a kum naupan ang aiin Keivawmhranga chu fing a ti hle a; pasaltha chak leh huaisen satliah chauh nilovin rilru fim tak hmang thiam pasaltha ani bawk ani tih chu a hrethiam ta a..A hma ai mahin a nau hi a ngaihsan zual phah sauh ani..
Tukthuam eikham ah chuan hmanhmawh lutuk lem lovin Val Upa Ngancheka ho chuan Pasaltha Nghalngira, Keivawmhranga, Tamdova, Ngalpawnga leh tlangval tuaitir pahnih dangte chu sapel turin an ramchhuak ta a. Pasaltha Ngancheka, Pasaltha Nghalngira leh Keivawmhranga te chu an zinga silai nei anni a. A hmel han en ringawt chuan a kum a la upat vak hmel bik loh tehreng nen Keivawmhranga’n chengrang an chawi thei bik mai chu tlangval tuaitir ho chuan mak an tiin an khaw lamah chuan Khawnbawl upa fapa anih loh vek pawhin Pasaltha awm thei tak fapa anih an ring hial a. Hetih hunlai hian silai a la vangin neih a la har em avang hian hetia an rin pawh hi a awm lo hran lem love.
Ngur khaw chhak lam a awm, Ngente hnam ho khaw sahchhuah leh an hnam hming chawi a khaw hming an sak ni bawk Ngente khaw ho chuan tiau luiah Sangha Tlangvuak an nei a. Ngente khaw tlangval tuaitir pakhat inthiar tur a lui chhak lawka a han kal hrang chu phur lutuk leh hmanhmawh taka auvin a rawn tlan thla chul mai a..”Eng thil nge ni ta?” tia Ngente khaw Pasaltha Khuaihala’n a han zawh fiah chuan chu tlangval tuaitir chuan han en reng reng pawh a sa lian tak ni awm tak mai ke-hniak tharlam tak a hmuh thu a sawi ta a...
[ Ngente khua hi tunah chuan Burma (Myanmar) chhung chin ah chiah chiah a awm tawh. ]

Bung – 90
Chu thu a han hre chiah chu Pasaltha Khuaihala chuan phur fahran hian chu ramsa ke hniak tharlam tak chu a rang thei ang ber a chhui rawt nghal thuaiin tlangvalho zingah chuan tu tu nge a hova kal tur chu a han thlang fel zung zung a. An thil tih tum leh a kalna tur chu an khaw Val Upa leh Lalpa hriattir nghalin anni pawhin an remtih pui bawk a. Pasaltha Khuaihala’n a thachhang dawl tura a thlan bik tlangval panga te chuan chu hun chu an thiam thil leh an huaisenzia lantirna hun remchang ani thei tih hrethiamin an thil tih tur chu an chak zek zek tawh a !! Amah pasaltha Khuaihala bakah hian tlangval dang panga zinga pathumte hian silai an nei ani.
Tlangval tuaitirin a sawina hmun an han thlen chhoh chuan uluk taka en thli thlaiin Pasaltha Khuaihala chuan sele emaw tumpang ke-hniak ngei niin a hre ta a. Pasaltha Khuaihala leh Ngente khaw tlangval panga te chuan chu Sele ke-hniak ni awm tak chu an chhui chho zel a.
Ngur Khaw Val Upa Ngancheka te ho chu nilenga an kal hnu chuan tlai lamah chuan hmun remchang laiah chuan riahbuk an han sual a; silai nei zawngin zan lama an chawhmeh tur an ngaituah hlanin silai nei ve lo tlangval tuaitir pali te chuan tui te chawi a chaw te chhumin tih tur tul ang ang chu phunnawi miah lovin an lo ti ve mek bawk a. An tum ber chu zanriah ei khama an awmna piah deuh lawk a sih rawn tlan tum ramsa lo chan chu ani. Amaherawhchu, sa channa tur thangte te dawh a an han beih ngial pawh chuan engmah chang chhuak ta lem lo chuan an vanduai ang reng hle mai a...
A hma ni a, tlem a an tlai tak deuh avanga an enchian hman tak loh; a tuk zinga an han enchian nak chuan chu sih bul velah chuan ramsa ke-hniak tharlam hmuh tur a awm thahnem lo ang reng viau mai a. Beisei a san vak lem loh avang chuan Val Upa Ngancheka’n chulai hmuna awm reng ai chuan hmun dang pan leh mai zawk a han rel thluk takah chuan thuawih takin tlangval dangte pawh chuan an Val Upa thuthlukna chu an pawm ve mai bawk a...
Ngur khaw tlangvalho chu an kal zel a; losul haw hun awm vel ani tawh tih ah chuan thawklehkhatah Keivawmhranga chu a ding thut mai a...”Engnge ni ta?” tia a U Nghalngira’n a han zawh chuan Keivawmhranga chuan a kut zaizirin tawng ring tawh lo tura hriattirin leh a zawi thei ang ber a an awm hmun te siam rem nghal vat turin a han ti a...Keivawmhranga hi Pasaltha huaisen leh chak anih mai piah lamah Pasaltha dangte aiin a hriatna a tha zawk emaw tih mai tur hi ani a. Pasaltha dangte pawhin an hriat lem loh leh an lo chik lem loh thil tam tak hi a hre thei bik tlat mai thin te hi a danglamna pakhat chu ani ve reng a.
Chutia thawm dim taka an awmna hmun te an han siam rem fel tak hnu chuan vawilehkhatah Keivawmhranga chuan a silai chuan an thlang lam deuh a awm hnimbuk chu a tin ta thut mai a. Midang erawh eng ri mah an hriat ve tlat loh avangin tin ber tur pawh an hre lem lova; an duh duh leh Keivawmhranga tinna zawn niawm a an hriat deuh te chu an han rin tinzawn ve ngawt bawk a.
Chutah le!! Thawklehkhatah chuan Keivawmhranga’n a silai a tinna zawn atang chuan tumpang chal lian em em mai, a ki leh ki inkarah ringawt pawh thusawi uar deuh te tan phei chuan naupang pathum nuam takin an thu leng hial ta ve ang an tih mai tur awm hi a rawn chhuak ta thut mai a...Chu tumpang chal hnimbuk kar ata a rawn chhuak chiah chu, engnge anih a han hmuh chian theih rual chiah chuan Keivawmhranga chuan a thalfang rang lutukin a thlah nghal zawt a; a ngenmu chuan chu Tumpang chal lian leh ropui em em mai chu te tuar tuar tur khawpin a deng fu dawt mai a, a rawn chhuahna hnimbuk kar atang chuan a thlang ruam thuk vak lo lamah a lum thla nghal tih hriat takin a te thla chel chul mai a...
Keivawmhranga’n hmanhmawh tak a silaimu a thun that mawlh mawlh lai chuan Keivawmhranga sa kah chu umzui tum in Ngur khaw tlangvalho chu an tanhmun siam remna atang chuan an rawn chhuak thuai a. Um zui an han tum chiah tih ah chuan a piah lawk atang chuan aw vin leh thinrim tak hian,” Eng vanga kan Tumpang chal lakah khan thalfang lo thlah ngam ve ngawt nge maw in nih teh chai chu le ? Kei leh ka naute hian hla tak atangin a hniak rawn chhuiin kan rawn um chho tawh tih hre ta che u..” a rawn ti ta phiar phiar mai a.
Chu aw a han hriat chuan Val Upa Ngancheka pawh insum zo tawh lovin,” Ramhnuaia tumpang chal, sele rual zingah pawh awm duh tawh lova mahni a mal tlat ngam chin tawh khawp a lian hi, engti kawng zawng mahin in ta ani bik chai lovang e...A lak a kutthlak hmasa sa ta tur ani mai ngai e..” a ti ve ta hmiah mai a.. Ngancheka thusawi a han hriat chuan Ngente khaw Pasaltha Khuaihala chu thinrim tak a rawn tawngchhuak lehin,” E e ee...Min hnial ngam vei ani maw ? Tunge ka nih hi in lo hre lo aniang e. Ngente Pasaltha Khuaihala ka ni ngai e..” a ti ta mai a. Pasaltha Ngancheka pawh lo duai bik hauh lovin,” Ngur khaw Pasaltha Ngancheka ka ni ngai e; mihrang leh sahrang hma ah ka la tlanchhe ngai love..” a tih ve takah chuan chulai boruak chu a rit in engtiklai pawh chuan vawilehkhatah a kang alh hluai thei tih chu Ngur khaw tlangvalte leh Ngente tlangvalte chuan an hai hauh lova. An mahni phak tawk theuh ah an hmanrua leh hriamhrei neih te nen chuan an lo inring thap hlawm a.
A nihna takah chuan Ngur khaw lam hi a lu nung chu pasarih ni zawkin a tam zawk anni a; amaherawhchu, Ngente khaw lam hi chengrang chawi Pasaltha Khuaihala bakah tlangval pathum dang an awm avangin silai nei an tam zawk tlat thung lawi si a. A tu a te mah chu dinhmun tha zawk a ding anga sawi theih an nih loh ve ve avang chuan an inhlau lo tawn ve ve tlat ani...

Bung- 91
Mahse..!! Chulaia tlangval huaisen, tum reng vang pawh nilova intawk khawmte chuan thil pakhat theihnghilh lian tak an nei tlat mai !! An inhnial buaina lai a an thil theihnghilh leh an thil ngaihthah lian em em mai chu Keivawmhranga tumpang chal kah kha ani. Tumpang chal lian tak tak te hi chu an sahuatah tak kah fuh an nih loh phei chuan an tuar a feiin awlsam tak a kahhlum theih mai mai ani lova; an thil theihnghilh leh ngaihthah zeuh chuan an nunah nghawng thui tak a nei thei tlat ani !!
Chutia Ngur khaw tlangvalho leh Ngente tlangvalho an in ngur chher chher lai chuan thawklehkhatah an thlang ruam thuk vak lo atang chuan Tumpang chal hliam chu rawn tlan chho thutin hnimbuk kar atang chuan chak lutukin “khawnge min kap tute hi ka han si hlum phiar teh ang..” ti ni awm hrim chuan thinrim em em mai hian a rawn phit chho dur dur mai a...
Khaw pahnih tlangvalte chu an lo inhnial buai laklawh em avang chuan tumpang chal hliam thinrimin an mahni lam pana chak taka a rawn phit dur dur pawh chu an lo hmu lawk lova...An dinhmun hlauhawmzia an han hriatchhuah chiah chuan tu lam lam mahin chet la hman mumal tawh lovin phengphehlep khua a tlai zo ta tlat mai si le !! Khaw pahnih tlangval ho zinga a aw ring ber mai chu rawn bitum chatin Ngente Pasaltha Khuaihala’n a dinhmun derthawng zia a han hmuh chiah chuan a chiai laklawh tlat tawh a; chet lak nachang leh chet lak dan tur reng a hre ta tlat lo mai le!!
A hma a chak lutuka rawn phin tum tu lakah chuan a chiai tlat tawh avangin thil thleng tur ang ang lo sepui ruah do ngawt mai loh zawng a tan tih theih a awm ta tlat lo !! Tin, Pasaltha Khuaihala chauh nilovin Ngur khaw Pasaltha pahnih Ngancheka leh Nghalngira pawh chuan an beisei loh leh an rin loh lutuk mai thil a rawn thlen thut tak avang chuan chet lak nachang reng an hre bik lo tlat ani...
Chutiang dinhmun hlauhawm leh derthawng takah te chuan Pasaltha diktak te chu an rawn inlar ta tlat thin a...An inhnial buai lai ngawi renga lo thlirtu Keivawmhranga chuan chiai hauh lo leh rilru fim tak hmangin vawilehkhatah a silai chu rang taka dahthla thuaiin tumpang chal hliamin Khuaihala dinna a thleng phei tep tawh tih ah chuan inthazo em em mai hian a va zuan ta thut tehreng a le!! Chu tumpang chal lian em em mai hnungzangah chuan bei chatin a ki ropui leh sei tha tak pahnihte chu a kut lehlam lehlam chuan a vuan ta chat mai a... Hetia Keivawmhranga hian a silaia a kah duh lohna chhan chu, lo kap fuh tehreng pawh ni se, a thi nghal lo anih vaih chuan a hma a hlauh lutuk avanga chechang hlei thei tawh lo Khuaihala chu a sik hlum hman tho dawn vang ani.
A beisei loh dan lutuk a thil thleng avang chuan a chiai ve ani teh chek ang chu, a hma zawn a Pasaltha Khuaihala lo ding khawng reng chu si ta lo chuan tumpang chal hliam chu tlan kawi thutin a hnungzanga tlangval bet chu sawh thlak tumin a zuang zawr zawr mai a. Keivawmhranga erawh a ngum pawngah chuan thu in a ki sei takah te chuan a invuan tang ve tlat mai si a. Pasaltha Khuaihala hlau lutuk chu chet lak dan tur ber pawh hre lovin Keivawmhranga leh tumpang chal chu ngawi rengin a en tlawk tlawk ringawt mai a. Tumpang chal chunga chuang tlangval chuan chu hmun ngei ah chuan a nunna a chhanhim tih erawh a hmuh hmaih hauh lo!!
Amaherawhchu, tumpang chal erawh tumpang chal nge nge an lo ni ngai a, tu tan mah rei a chunga han chuan theih ani lo kher mai !! Theihpatawp a boruaka a han zuan leh zawr zawr takah chuan keivawmhranga meuh pawh leiah tla thum dawtin rang takin a persawn hman a. Chuveleh chu laia ngawi renga thil thleng lo en tlawk tlawk khaw pahnih tlangvalte vawilehkhatah rawn harh chhuak thutin an silaite chuan an hma a tumpang chal hliam huaisar tak mai chu an han kap nawn awn awn hlawm a...
Tumpang chal meuh pawh chu thisen a hloh nasat tawh em avang chuan a hma ai chuan a tuan a muang tawhin a che buai ve tan tawh tih chu hmaih rual lovin tu tan pawh a hmuh theih a. Chu veleh chuan rang taka a silai chuh vatin Keivawmhranga chuan uluk takin a han tin vang vang a, a silai a han hmeh puah dur takah chuan a ngenmu chu tumpang chal zakdawh ah tak mai a lut ta a. A sahuatah tak a kap fuh a ni tehreng aniang chu, chu tumpang chal lian leh ropui tak mai pawh chu hreh tak chung chuan a bawk hniam ve ta ruai ruai mai a. Keivawmhranga chuan a ‘thisen ngai chempui’ ngei mai chu han lachhuakin a hnuk a chhat fel ta a...
Tumpang chal a han thi fel chiah chu Ngur khaw tlangval tuaitir palite chu hlim lutukin an haw haw dur dur mai a. Pasaltha Ngancheka, Pasaltha Nghalngira leh Ngente khaw Pasaltha Khuaihala te chu sawi tur hre lovin an hma a ding, a hmel en ringawt pawh a anni aia naupang zawk tih hriat tak mai chu ropui ti taka en tlawk tlawkin tluk loh rim a nam an ti em em mai a..Nghalngira meuh pawhin a nupui a nau mah nise ropui leh ngaihsanawm a ti lo thei lo zawng ani e !!
Vawilehkhatah Ngur khaw Val Upa leh Pasaltha ni bawk Ngancheka chu rawn tawngchhuak hluaiin,” Ngira, hei kan nau hi tunge maw ni ngai le? Khawi khua ami nge maw anih tehreng le?” a rawn ti phawng mai a. Khawia intihbuai leh inhnial thinrim lam a lang thei tawh mawlh lo aniang e, Ngente Pasaltha Khuaihala pawh chu Pasaltha Nghalngira lama rawn hawi phei thuaiin a hma lawka namen lova a inhnialpui zawh chiah Ngancheka zawhna chhanna chu hre chak tih hriat fahran hian dilchhut hmel takin Nghalngira chu a rawn melh bawk a..

Bung- 92
Nghalngira chuan Val Upa Ngancheka zawhna chu chhan tumin a ka a ang hman zuai tawh tih ah chuan Keivawmhranga chu rawn nui hak hak chunga rawn tawngchhuakin,” Tamdo, i lo hmu maw kha?? Tumpang chal meuh zawng a chum a chum hlum chi zia zang ani love..” a rawn tih takah chuan Keivawmhranga hmai a Sapui hamna ser chu hmu fuh in thil hrechhuak thut tih hriat tak hian Ngalpawnga chuan,” Sairal Buan Pasaltha..” chulaia awm zawng zawngte hriat phak tawk lek chuan a ti sap mai a.
Tu ma sawi buai leh hrilh buai ngai lovin chulai hmuna awm zawng zawngte chuan an zinga tlangval awm, tumpang chal hnukchhat tu chu tudang nilovin Sapui Chaih Pasaltha ngei ani tih chu an hre ta a...Tamdova leh Ngalpawnga te erawh a hma zana Keivawmhranga an tawngkhum dan avang chuan an zak hle mai a; amaherawhchu, zak viau e ti lo chuan an hma a pasaltha ding chu an ngaihsanna a nep phah chuang hauh bawk si lo !!
Keivawmhranga chu rawn tawngchhuak lehin,” U Khuaihal, ka sawi ve tur awm tehchiam lo mahse la; rem in tih chuan hetiang hian ruahmanna ka han siam chhin dawn em ni ang? He tumpang chal hi a thalfang thlah hmasa tu emaw a hnukchhat tu bik emaw pawh awm chuang lovin kan zavai hian a zat inang vekin insem tlang vek mai ang u hmiang. He ta awm zawng zawng te hian kan zavai mai hian kan nunna hial thapin he tumpang chal hi kan bei theuh ani si a. Chutiang chuan buaina awm lovin kan inrem tlan theih ber ka ring e...
....Hei khua a tlai ang reng tawhin reilote ah unau hmel hai ani mai tawh dawn si a. Zanin hian kan khaw tlangval pahnihte hian hmun khatah riahbuk sualin zankhua in kan sa kah hi rep ta mai hlawm ila; tichuan kan zavaia insem lehin a tute lam mah kut ruakin kan haw a ngai dawn lo zu nia...” nui sanga a han tih chuan Ngente khaw Pasaltha Khuaihala chuan a hma a Pasaltha dik tak mai ding chu ngilnei a tiin zahawm ati em em mai a.
Thalfang thlah hmasa ber tu anih mai piah lamah a hnukchhat tu ni chung si a insem tlan a han rawt mai te chu ropui a tiin ngaihsanawm a ti takzet a. A rilru te te chuan,” Huaisen, chak leh tharum thawh a mihring leh ramsate that a kaphlum thei ringawt hi emaw Pasaltha nihna ka lo ti thin a. Hei ngei hi a lo ni ngai e Pasaltha dik tak ziarang chu..” a ti rauh rauh a. Keivawmhranga ruahmanna chu lawm taka pawmin a nunna a chhanhim avang chuan thinlung takin lawmthu a sawi bawk a.
Chu zan zet chu a hma lawka inngeih lem lo khaw inthenawm pahnih atanga kalkhawm tlangvalte chuan nuam an tiin an hlim takzet a; an khaw chanchin te inhrilh tawnin an khaw lam ve ve a rawn zin turin insawm dun hlawm a. Heng khaw pahnih tlangvalte inkara remna siamtu chu Keivawmhranga ngei hi ani a tih loh theih loh hial ta ve ang. Ani awm lo se la emaw a ruahmanna siam ang kha tumahin siam ve ta lo se zawng an luchhum banchhumin an insat bung rem rum hial mai thei a. Keivawmhranga anga Pasaltha huaisen leh rothap meuh pawh a tul anih phawt chuan namen lova tlawmin a inphahhnuai thei tih an han hmuh ngat phei kha chuan Ngur khaw pasaltha pahnihte leh Ngente khaw pasaltha Khuaihala te rilru khauh tak pawh a ti tuiral hneh hle mai.
An Khaw pahnihte atanga tlangval tuaitir te chuan an rual U zawk te chu an awl hnehin an mawng a zang em em mai a; Keivawmhranga meuh pawhin nidang ang lo takin heng tlangval tuaitir te hi a chet khalh hlei thei lo hial zawk ani. Meipui chhep hluaiin zankhua leh a tuk nileng deuh thaw a an han rep hnu chuan an khua a hla vak lo ve ve bawk nen hlim takin an chanpual theuh te phurin an inthathen ta ani.
An sarep phurh te nen a in an han luh chuan Chawnghliri chuan hlim takin a pasal leh a nau ramchhuak hlawhtling chu a lo dawngsawng a. Dilchhut taka,”Tu kah nge? Tunge thalfang thlah hmasa ber?” a han tih chuan Nghalngira chu rawn nui chhuak zauhin,” Tunge ni vak a i rin reng reng ni? I nau Hranga bak tunge ni ang a?” a han ti thuai a. Keivawmhranga’n a u Nghalngira thusawi a han hriat chuan rang tak a lo tuihnih ve in,” Ka u Ngira thin pek lah hi fiamthu te hi i duh leh lutuk thin a. Kan vanneih a siamin kawng sir a tumpang chal tlusual lai kan hmufuh palh mai mai anih kha. Tumah thalfang thlah hmasa han sawi tur pawh kan awm lo..” nui sang chunga a han tih chuan Chawnghliri chuan awih vak lo tih hriat tak hian,” Nangni pahnih lah hi a, thil lah hi min hrilh tha duh ve mang si lova; mi a cheibawl deuh reuh hian min cheibawl thin zawng anih hi.” thinrim lek leka a han tih chuan za em em mai hian Nghalngira leh Keivawmhranga te chu an nui chhuak hawm hawm a.
Chutia hlim taka an titi ho lai chuan pawn lam atang chuan aw thian ri kharh ri an hre ta a. Tunge ni ang aw tia an han ngaihchan deuh hnu chuan patling aw tih hriat tak mai hian,” In awm em aw? Kan rawn lut thei ang em?” a rawn tih takah chuan tha deuhin Chawnghliri chuan an inlengte chu a lo lawm lut a.
An inlengte pahnih chu vawikhat mah an la hmuh ngai loh avangin leh an in a an rawn leng lut hlawl mai chu Nghalngira leh Chawnghliri chuan mak an ti dun ang reng hle mai a. Keivawmhranga tan erawh Ngur khua ah tumah hriat a la neih fumfe lem loh avang chuan Ngur khaw mi emaw a ti mai thung a. Inlengte zinga mi pakhat chu rawn tawngchhuakin,” In inah hian ‘Sapui Chaih Pasaltha’ a thleng em ni? ‘Sairal Buan Pasaltha’ thenkhatin an tih thin bawk kha ?! In ina a thlen thu hi in khaw Val Upa khan nichin lawk khan min hrilh tlat mai si a..” a rawn ti rawih mai a..
Chhanna a dawn hma hauh chuan an inlengpa chuan a thusawi chu chhunzawm lehin,” Keini hi in khaw thlang lawk a awm, Khawbung khua atanga rawn kal kan ni a. Kei hi khawbung khaw Val Upa Ngharhlinga ka ni a; ani hi kan khaw khawnbawl upa Likhuapa ani ve thung a. Zote khaw lama zawng tura mi kan intirh lahin ‘Sapui Chaih Pasaltha chu Ngur khua ah a zin e’ an tih avangin leh kan rawn kal chhan hi a pawimawh em avangin in khua ah hian kan pahnih ngei hian rawn kal ta mai kan ni a...” a han ti dap dap a.
Hmar Khawbung hnam ho sah chhuah Khawbung khua (tuna North Khawbung ti a kan hriat tak hi) hi Ngur khua thlang lam deuh a awm niin khaw inhlat lo tak anni a; hetih lai hian a mihring chengte pawh Ngur khua nen hian an inzah vel thuak awm e.

Bung- 93
Midang an tawngchhuah hma hauh chuan Chawnghliri chu rawn tawngchhuakin,” Tu ‘Sapui Chaih Pasaltha’ chungchang nge maw in sawi ni ngai le? Eee..chanchin ngah tak khualkai Pasaltha hmingthang tak mai ‘Sapui Chaih Pasaltha’ an tih thin kha maw? Ngawi teh u Pu te u..In hresual palh anih ka ring e..Kan inah chuan chutiang mikhual reng reng kan nei hauh lo mai ka ti...Kan in a mikhual kan neih chhun chu ka nuta pa Vankal khua atanga rawn zin Hranga chauh hi ani e..” a han ti ve ngawt pek a.
Chawnghliri chhanna a han hriat chuan insum zo tawh lova rawn nui chhuak hawkin Nghalngira chuan,” Aa khai Hliri, ngawi teh, I thil hriat chian loh chungchang huai takin i sawi leh vak ringawt mai thin a..” fiamthu tih hriat tak chuan a han ti zauh a. A pasalin chutia an inlengte awm laia a fiam zeuh chu a lawm vak lo tih hriat takin Chawnghliri pawh chu ngawi rengin a tum bur tawh mai a. Nghalngira chu rawn tawngchhuak lehin,” Pu te u, in thu hriat chu a dik ngei e.. Sapui Chaih Pasaltha chu kan inah ngei hian a thleng e...Ani hi in mi zawn chu ani e..” tiin Chawnghliri bul lawk a ding Keivawmhranga lam chu a han hawi zauh a.
Chu thu a han hriat chuan Chawnghliri chuan a nau chu mak ti lutukin mit tla lek lo chuan a en ta tlawk tlawk mai a. Mak tihna tawngkam Chawnghliri’n a chhak chhuah hma hauh chuan Khawbung Val Upa Ngharhlinga chuan rawn chhunzawmin,” Sapui Chaih Pasaltha, Pehhel kual tam lovin ka han sawi mai ang e. Kan khua hian i tanpuina kan mamawh tak zet ani e. Ro hlu leh lawmman tha te chu pek tur che kan nei chuang hauh lo na in; kan khua hi buaina beidawnthlak tak leh manganthlak tak mai, engemaw kawng zawng tak chuan mak leh dangdai tak ni siin min tlakbuak avangin zah pawh dawn zo tawh lovin i tanpuina kan rawn dil rawih mai che ani e...Nang chauh lo chuan kan manganna lak ata hi min chhanchhuah theih kan ring lo ani.” a han ti dap dap a.
Keivawmhranga pawh chuan an inlengte thusawi chu bengsik a ngaihtuahin an hmelte a han en chuan beidawnna namen lovin a tlakbuak ani tih hrethiam maiin khawngaihthlak a ti ve hle mai a. Keivawmhranga chuan,” He khua ah hian khawnge in thlen a, engtikah nge haw leh in tum?” tiin a han zawh chuan Khawbung Val Upa chuan Ngur khaw Mualkil Mitha in a thleng annih thu leh, a rem anih chuan a hma thei ang ber a an khaw lam pan a haw leh mai an duh thu an hrilh ta a.
Keivawmhranga chu rawn tawngchhuak lehin,” Anih eng ber chu nge in buaina leh harsatna chu?” a han tih chuan Khawbung Val Upa Ngharhlinga leh Khawnbawl Upa Likhuapa te chu an han in en tawn zauh zauh hnu chuan Ngharhlinga chuan,” Chu zawng min hrethiam hram la Sapui Chaih Pasaltha,kan khaw tan mai bakah mimal leh chhungkaw tan pawh a zahthlak em avangin mi tam hriat a sawi chi pawh ani chiah lova. Dik tak chuan min tanpui tura i rawn kal thei dawn lo anih phei chuan hrilh loh mai che hi kan duh zawk hial a. Min tanpui tura rawn kal i inhuam anih zawngin engmah zep nei hauh lovin thil awm dan kan hrilh fai vek ngei ang che..” a han tih takah chuan Keivawmhranga pawh chuan a zawt chhunzawm lui duh ta bik lova.
Keivawmhranga chu thu a han hriat chuan Khawbung khawho chu chhangin,” Pu te u, in buaina leh manganna hi kei tehlul hian ka sut kian sak theih che u phei chu ka ring hran lem lova. Amaherawhchu, tanpui theihna che u kawng chhete tal ka nei ve anih chuan ka rawn kal em em ang. Beidawng leh mangang taka hun leh ni te chhiar liam hian sawtna a neih tam lem loh avangin thlamuang tak khan lo awm phawt rawh u aw..” hawihhawm taka a han tih takah chuan Khawbung Val Upa leh Khawnbawl Upa chu hlim leh lawm em em in an thlen in lam an pan ta a..
An inlengte an kal liam chiah chu Chawnghliri rawn tawngchhuak nghalin,” Eng maw in thil sawi kha awmzia? Hrangtea hi maw khualkai pasaltha hmingthang ‘Sapui Chaih Pasaltha’ an ti fo chu lo ni reng a? A theih loh !! Thil theih ani lo !!” a tih chul takah chuan Nghalngira chu za lutuk a rawn nuichhuak hawm hawmin,” Mahni nuta neihchhun te pawh hrechiang hlei lo. Eng ang farnu nge maw i nih ngai le? Hranga ngei hi Sapui Chaih Pasaltha emaw Rengpa Chawilung Chawi Pasaltha antih thin chu ani asin..” a han tih chuan Chawnghliri chuan an pa thusawi chu la awih chiah lo tih hriat takin Keivawmhranga lam chu a han en nawn leh kher a. Amaherawhchu, Keivawmhranga lam a han hawi phei chuan Keivawmhranga mit atang chuan Nghalngira sawi chu thudik ngei ani tih a hrethiam ve ta chauh a.
“Mahse, Sapui Chaih Pasaltha te chu Faihriam khaw mi ani daih bawk si a” Chawnghliri chuan a han ti leh hram a. Nghalngira chuan rawn chhang thuaiin,” A va han hahthlak em ve aw...I awih thei mawlh si lova maw...Sapui Chaih Pasaltha tih leh Rengpa Chawilung Chawi Pasaltha tih hming a putna chhan chu Faihriam khua atanga rawn chhuak chu ani tehmeuh mai. Amaherawhchu, chu Pasaltha hmingthang tak erawh chu Faihriam khua leh tui nilovin Faihriam khua a chhiah an chawina a hming han chher, i nau Hranga ngei hi ani e. Chhiah chawi tura i nau zin bo hlan khan i pasal neih tur ngawt i lo ngaihtuah a, i nau pawh i hrechang tawh lo anih kha..” nui hawk hawk chungin a han ti a.
Chutia Nghalngira’n a han chhaih fiam takah chuan insum zo bik tawh lovin Chawnghliri pawh rawn nui chhuak ve in,” Mahni nupuite engmah thu tha leh hla tha i hrilh ngai loh zawngin hetiang hian thil chinchang engmah hre lovin kan mawl hu mai reng dawn asin. Tuichawi, buh den, buh thlei, insuk, vawk chaw pek leh inchhung tul zawng zawng tih bak hriat pawh hmeichhia chuan kan neih ve theih loh hi !!” fiamthu ti tak deuh a a han tih ve takah engemaw zawng tak chuan a nupui thusawi chuan dikna a nei tih hria in Nghalngira pawh a nui chhunzawm duh ta lova.
Ani lah tak a, hmanlai kha chuan hmeichhe dinhmun leh hmeichhe chan hi a lo hahthlakin em em mai reng a. Inchhung bak chu thil dang han ngaihtuahna hman pawh awm meuh lovin buai leh hah reng rengin an damchhung ni te an chhiar liam ve thin kha ani a. An lainatawmin an khawngaihthlak takzet ani. Tin, Keivawmhranga Faihriam khua a Vankal khaw aiawh a Vankal Lalpa Hmangliana te hova chhiah chawi tur a an zin hlan khan Chawnghliri chu Ngur khaw pasaltha Nghalngira nen inbe felin Ngur khaw lam panin an inzui daih kha ani a. Ngur khua hi tlang dung dang daih a awm a lo ni bawk nen Faihriam khuaa a nau han chet tlat dan leh hming han chher dan han hriat vak ngaihna a awm tlat bik lo ani.
Buanzawla Keivawmhranga a han riah chhoh chuan tunge anih Tamdova leh Ngalpawnga ten an lo hrilh darh vek tawh avangin tlem a tlangval la naupang deuh ho phei chuan biak pawh be tha fumfe ngam lovin a rukin an melh zeuh zeuh ngam tawk a. Mut zai a han rel chuan a rilru ah thil tam tak lo lutin,”ka Buangpuii khan tunlai engnge a tih ve thin ang le? Min han ngai ve thin tak ang maw?” tih leh thil dang tam tak a ngaihtuah nauh nauh a. Khawbung khaw lama an buaina leh harsatna tawh pawh chu eng thil tak ni ang maw tiin hriat chian thuai a chak hle bawk a.

Post a Comment

Powered by Blogger.