Nimin, December 1 kha World AIDS Day a ni a, he ni pual hian Mizoram hmun hrang hrangah hun hman a ni. A hmanna pui ber, Aizawl Chanmari YMA Hall-a hman chu Health minister Lal Thanzara'n a hmanpui. Mizoram State AIDS Control Society (MSACS) chhinchhiah danin, August 2017 thleng khan Mizoramah HIV hrik pai mi 15,633 hmuh chhuah an ni tawh.

Health Minister chuan, HIV chu vanduai vanga kai a awm theih thu leh, chu'ng mite chu an tawrhpui awm thu a sawi a; HIV kai tam ber chu nunphung kaihhnawih a nih avangin nun uluk a pawimawh thu sawiin, “HIV hi inkai chhawn theih ni mah se, a inven theih avangin a kai Io tur zawnga nun kan fimkhur a ngai tak zet a ni,” a ti.

Lal Thanzara chuan, Mizoramah nawhchizuar (commercial sex worker) an awm tih phat rual a ni lo tih sawiin, "Chuvangin, condom hmang tura inzirtir pawh hi thil zahthlak ni loin, kan tihmâkmawh a ni tawh zawk âwm e," a ti a; HIV/AIDS donaa hmalakna hrang hrangah hmasawnna nasa zawk a awm theih nan thawktute inkarah Iangtlang, rintlak leh rin ngam nih a pawimawh thu a sawi.

Health Minister chuan, HIV/AIDS do hna chu MSACS leh an thawhpui pawlte chauh tih atan a tâwk zo lo tih sawiin, "Sorkar department hrang hrangte’n an program hnuaia HIV chungchang inzirtirna uar leh á¹­ha tak an kalpui a, kohhran leh tlawmngai pawl hrang hrangte nen á¹­hahnemngai leh lungrual taka thawhhona a á¹­ul," a ti.

Minister Lal Thanzara hian HIV vei enkawl mekte'n awlsam zawka an chhawr á¹­angkai theih tur, Differentiated Service Delivery Model chi hnih a tlangzarh a; Mizorama HIV darh zau dan zirchianna, 'Epidemiological Investigation of HIV Epidemic​ in Mizoram' ti tura inbuatsaihna kalpui a nih thu a puang bawk.

Chanmari YMA Hall-a World AIDS Day hmanna hi MSACS, CARE World Vision India, YWCA leh State Legal Service Authority-te huaihawt a ni a; kumina Day thupui chu 'lncreasing impact through Transparency, Accountability and Partnership’ tih a ni.

World AIDS Day hi Mizorama district khawpui hrang hrangah pawh hman a ni a; Lungleiah chuan AIDS vanga thi tawhte sûn nan Grace Society hmalaknain khawnvar chhit a ni.

Central Jail-ah pawh SHALOM leh FHI:360 buatsaihin World AIDS Day hman a ni a, Synod Family Guidance and Counseling Centre director Rev. R Lalhmingthanga khuallian a ni. He hunah hian Mizoram State Network of Positive People president Lalhimpuii'n HIV do kawnga intiamna hun jail tángte a hmanpui.

MSACS report thar bera a lan danin, Mizorama HIV hrik pai hmuh hmasak ber hun, October 1990 aá¹­anga kumin August thla tawp thleng khan Mizoramah mi 6,34,201 thisen endik tawhah HIV hrik pai mi 15,633 hmuh chhuah a ni tawh. HIV hrik paite hi mipa 9,178 leh hmeichhia 5,005 an ni a; thisen endik zat aá¹­anga HIV hrik pai zat chu 2.46% a ni.

HIV hrik pai zingah mipat hmeichhiatna hman aá¹­anga kai an la tam ber zel a, mipat hmeichhiatna kaihhnawih (heterosexual, homosexual/bisexual) aá¹­anga kai zat chu mi 9,712 an ni a, chu chu 68.47% a ni. Mipat hmeichhiatna kaihhnawih aá¹­anga kai zinga 5,589 chu mipa an ni a, 4,123 chu hmeichhia an ni.

Hriau inhman ṭâwm aṭanga HIV hrik kai mipa 3,190 leh hmeichhia 520 awmin, an vaiin mi 3,710 an ni a, chu chu Mizorama HIV hrik pai zawng zawng aṭangin 26.16% a ni. Nu aṭanga kai mipa 226 leh hmeichhia 240, an vaiin 466 awmin, 3.29% an ni a; kai chhan hriat loh mipa 173 leh hmeichhia 122, an vaiin 295 (2.08%) an awm bawk.




Post a Comment

Powered by Blogger.