By - Bonny Gunners Hmar
Tun tum chu love story lo lam pang hawi zawng in, kan ti ve chhin leh ange, a group nei tu ten min kamkhat em lo ang chu maw. He2. Asei tham dawn deu hleka chu vang chuan tum 1 na ah chuan kalo zep zo thei dawn lo a, a bung ang zawng in kalo then dawn ania. Tunah bung 1 na i lo ziak ang.
Sibuta thlahtute atang in kimchang tak in rawn ziah kan tum dawn ange. Paliana hi Zahmuaka fapa upa ber dawttu a ni a. Tiau ralah a thlahte an lal nasa tawh hle a ni. Tin, a thlahte hi thlang tla (Tiau kan) hmasa ber an ni a, an thlang tlak chhan hi ram thaa awm an duh vang chauh a ni. Mizorama lo awm hmasa hnawt darhtu kha an ni ber a, a huntak chu hriat chian theih a ni tawh lo nain, kum 1700 hma lam hi chu a ni ngeiin a lang. Do nei lovin ropui takin an chhuk thla zel a. Dungtlangah Palian lal pathum Pabuara. Huliana leh Bulpuia an awm khawm a, chenkual lal ten an zui zel bawk. Paihte hotu Siamthuama ho tam takin an rawn belh leh a.
Tin, anmahni Lusei pui thenkhat pawhin an belh bawk a. Chung zinga kan hriat chian theih chu. Lianchhiar hmingthangi pa hi pakhat chu a ni. Tichuan Dungtlang khua chu in 3000 lai an tling a ni.
Tin, Dungtlang atang chuan thlang an tla thla zel a, Huliana kha Arthlawr tlanga a awm laiin Sakhat(Tachhip)-ah hian lal ropui tak, Sibuta a lal a. Sibuta hnam hi sawi dan dang a awm nual mai a, thenkhatin Rivung lal niin an sawi a, Rawihte ho ve thung chuan, Kan thlahtu kan pu a ni a, mihring sial anga a chhun avangin kan chi hi kan rawihin kan tlem tawlh tawlh a ni, an ti. Saiva-te ve thung chuan. Kan pu Sibuta'n Khuangchawi nan mihring a hman avangin kan tan khuangchawi a rem tawh lo va, khuang kan chawi chuan kan chhungkaw zinga tha ber an thi zel a ni an ti. Mi tam ber chuan, Sibuta chu palian lal tia sawi a ni fo a lawm, an hla phuahah pawh Zai i rem, Dar thir nen Palian chhung inah tih a ni, an ti tlat a, chuvangin Zoram mipui hian Sibuta chu Palian lal a ni tih hi rin leh nemngheh a ni ber.
Sibuta hnam sawi dan hrang a awm ang hian, a pian leh murna pawh hi sawi dan hrang a awm leh bawk a ni. Thenkhat chuan, Darlalpuii pa sal man, fapa a neih loh avanga fapa atana a awmpui a ni, an ti a. Thenkhatin, Darlalpuii pa sawn (Khawlai fa) ani, tiin an sawi a, thenkhatin, A in hrang fa ( hmei fa) ani, an ti a, mi tam ber chuan sawi dan leh hriat dan chu hetiang hi ani.
Sibuta hi Darlalpuii pa chhungpui fa a ni lova, fapa a neih theih loh avangin Darlalpuii pa hian a aiawhtu, a roluahtu atan kum li vel anihin chhungpuiah lal nun zir turin a la lut a, a sualin a luhlul em em a, Darlalpuii hian, lal ala ni dawn si a, nungchang chhia a put reng chuan khua leh tui tan a tha lovang tiin a hrem thin a. A luh lul em avangin na deuh te pawhin a hrem tin a.
A hrem nat deuh chang chuan Sibuta chuan, Darlalpui, hetiang chuan min hrem suh, zangkhua a la bungbu thei a nia, a ti thin a. Mahse Darlalpuii chuan, a lo puitlin hun chuan a inhre chhuak ang a, ka chungah a lawm zawk ang, a ti rilru thin a. Mahse Sibuta rilru chu atha chuang reng reng lo va, alian deuh deuh va, zilh pawh a zilh ngam ta lo ani an ti.
Tin Sibuta kum riat a tlinin Darlalpuii nau mipa a lo piang ta hlauh mai a, an lawm in an duat em em a. Sibuta chu alo tlangval a, a nu leh mi dangten an fuih a nih an ring hial a ni, rilru sual tak alo pu ta a. Nikhat chu a ruk tea mi tihhlum theihna ngaihtuahin a zawng vel a, pitar pakhat hnen atangin hnamtur hi zu bilhna mawngah dah ila, zu chu an in phawt chuan rangtak in an thi mai ani, tih a hre ta a. Sibuta chuan a pa zu bilh tur bel pakhatah chuan a rukin hnamtur a dah ta a. Chu zu chu a thlum hun chuan a pa nen an in dun a, ani chuan a in duh lo va, in angin a awm ve a, a pa chuan a thihphah ta ngei a, a pa ai a awh ta a.
Sibùta chuan a nau, chhungpui ami kha kum 9 a nihin, a ramvahpui a, a vaw hlum leh ta a. Sava bu a hual a, lak tumin thingah a lawn a, a tla hlum ta alawm le, tiin dawtin chhuanlam a siam a. A hrerutu leh Darlalpuii pawhin, engmah an sawi ngam lo va, an tuar tlawk tlawk mai a.
Tichuan Sibuta chuan nupui a nei a, anu chu lal inah a lalut a, Darlalpuii te nufa chu reilo teah a hnawtchhuak ta a, daifemah an awm ta a. Sibuta chuan chawng a chen a, sialte a lo chhun thei ta a, hetiang a tih a piang hian lal tlangval Lalngura a sawm thin a. Lalngura chuan Darlalpuii chu a duh rilru thin hle a, nikhat chu Lalngura chuan Darlalpuii chu nupui atan a duh thu Sibuta hnenah a sawi ta a. Sibuta chuan, I duh phawt chuan innei ang che u, amaherawhchu Thang ka la chhuah lo deuh va, khuangchawi kala bak a, khuang ka han chawi phawt ang a, chhungkim laia thil tih a mawi a, ka khuangchawi zawhah in in innei dawn nia atia. Lalngura chu ngaìhtha takin a haw ta a....... Duh tawk phawt ag.
Sibutan darlalpuii se chhuna a chhun thuin ka rawn chhun zawm leh thuai dawn nia.
Mahse, Sibuta chuan rilru sual tak mai a lo pu a, a farnu chu a pa leh a nau ang khan thah a lo tum rilru reng chu lo niin, a hmabak khuangchawi tumin a inbuatsaih ta chuk chuk a, se sawmin khuang ka chawi dawn a ti a. Se khalh chhuah ni a lo thleng a, se pakua an hling a, a tuka an chaih dawn chuan Darlalpuii chu hling turin tlangval ho chu a tir ta a. Tlangval ho chuan an duh lo va, amah Sibuta chuan a hling a, in chhung a mi chu a pawt chhuak ta dawr dawr mai a.
Tichuan tlangvalho hnenah chuan a pe a, ani chu luhkapuiah a thu a, ka hmuh phakah hian chaih rawh u, hmun dangah zawng in vaw na ngam lo ang e, a ti a. Tlangvalho chuan an chaih ta a, an vuak nat duh loh leh a vin tuar tuar a, an hlau si a, na takin an vaw thin a. Darlalpuii chau leh tuihal chu a tlu leh hnawk thin a, a thaw huam huam a, anu chuan tuium kengin tap chungin a um a. Ka Darpuii tui a hal em mai tlangvalte u, dinpui ula tui kan tulh lawk ang e, a ti thin a. An han intir dawn ve leh Sibuta chuan, Vaw rawh u, a lo ti thin a. Sibuta an hlauh avangin tui in hman lo chuan an vaw tlan leh thin a.
A tawp a tawpah Darlalpuii chuan Sibuta chu an chachhuah ta a, "Sibut, heti em em hian ka chungah i sual ang tih ka ring ngai lo a sin, i rilru chu ramhuai rilru a lo nih hi, a tichhuak ta mai a. Sibuta chuan. Min hrem lai khan Zangkhua a la bungbu an ka tih kha i theihnghilh ta em ni? A han ti ve a.
Darlalpuii chuan, "Hrea e, lal tha leh ngilnei i nih ka duh vang chauha hrem che ka ni a sin, i nun lo rawn zia hi ka hre vek, kapa turin i hrai hlum a, i nau i vaw hlum a, heti kaùva nunrawng leh nun chhia hi i dam rei bik lo ang. I thih hunah ka pa nen, i nau nen mitthi khuaah kan lo hmuak ang che, nuam i ti bik lo ang, a han ti ta phiar phiar mai a. He mi tum hi chuan tui tlem in chu a phalsak a. Darlalpuii an lai chuan a vela mi zawng zawng chuan Sibuta chu an en thup mai a.
Chutichuan sechhun ni chu a lo thleng dawn ta a. Darlalpuii luphan atan chuan fartuah a zawn tir a. Sechhun ang chiaha chhun ve turin Darlalpuii chu a luphan tur fartuahah chuan a lu chu kun deuh hlekin an phuar bet ta a. Sibuta chu fei kengin a lo chhuak a, a fei chu a vilik zauh zauh a, mipuiin an en thuap bawk a. Darlalpuii chu a nakah fei lu tlum hmawk khawpin a han chhun ta a. Darlalpuii thi tur chuan a tluk pahin a pawnfen phel fen kau tur chu a dawm zui tang tang a, a thi ta a. Tuma khuhsak lohvin a malpui chu alang var ta ruak mai a.
Chutichuan sial ang chiahin Darlalpuii lu chu ama luphan tur atana an suih fartuah lerah chuan a tar ve ta a. A lu lung chu a tarna bulah chuan a tla thin a. Darlalpuii nu chuan. Ka fa en phal loh, lu hremtu a ti a, vartianah a lung chu a chhar khawm a, a rawt kek vek thin a. Darlalpuii nu chu tuk zan hian a tap a tap thin a, khawngaih awm pawhin tumah an awm si lo va, a retheihzia chu mihring tawnga sawi fiah zawh rual a ni lo. Tah hla heti hian a chham chhuak ta a.1) Sakhan tlang khi lam ang ka en. Ka darngovi sial ang a tlukna.2) Dar lal, ka vapual, ka sechal. Sibutan sial ang a chhun che maw? Tiin lu pawh khuih lovin a tap thin a. A ruk chuan an khawngaih em em tin a.
Tin, Sibutan Darlalpuii luphanah fartuah a hman avangin Lusei mitthi rawp lam tur chuan an milim ruang ruh atan fartuah chauh an hmang ta a, tin, fartuah hi kawng dangah reng reng an hmang thiang ta lo va, seluphan bul leh an lungdawha dah talhkhuang pawh faruah hmang lovin 'Hnum' thing an hmang ta a. Lusei hnahthlak inah chuan engti kawng mahin fartuah a awm tur a ni lo an tih bawk a. Lalngura khan he thu rapthlak tak mai hi a lo hre thawi a. Sibuta khua Sekhan chu a va pan ta vang vang a, thim dawnin Darlalpuii nu inah chuan a lut ta chawt mai a.
Hmeithai lusun, hnemtu nei lo, duh ang pawha tap ri ngam lo hnenah chuan, "Khawnge Darlalpuii? Tiin a han zawt a. Hmeithai chu a tap chhuak ta phawng mai a. Lalngura chuan a thu hriat thawi chu a dik ani tih a hrethiam nghal mai a. Sibuta thah tumin kawlhnam nen chhuah a tum a, hmeithai chuan, chuti mai chuan chhuak rih suh, thil a chnchhuakin kan la sawi dun ang chu, tiin a chelh thei hram a. Sibuta chu upa hovin an lo tanpui ang a, Lalngura leh amah hmeithai chu an that ve ang tih a hlauh avangin a chelh chu lo ni in. Hlim lo zetin zanriah an ei dun a, an eikham hnu chuan.
Hmeithai chu mittui tla zung zung chungin a titi hram hram a. Lalngura thinur chuan, Khawnge Sibuta lu chu kan la teh ang, tiin a tho leh phut mai thin a. Mahse a nih tur tur chu a ni zo tawh a, Sibuta khuangchawi dawn tepa lo thleng ni la chu, ka Darpuii hian i zarah damlai pialral j kai tur, a han ti a. He thu hian Lalngura thin chu a tiur zual a. A thiltih dawn apiangin min kovin min hriattir ve thin a, hetiang taka chet a tum vang hian min hrilh duhlo a lo nih hi, tiin chhuah a tum leh a, hmeithai chuan a dawm bet leh hram hram a.
Hman hamsak leh berah Sibuta damlai lungphun chanchin leh a thih dan in, kalo zawm leh thuai dawn nia.
A tuk khua a lo var chuan hmeithaai khawngaih thlak tak mai chu a lungchhe insum zo lo in atap chhuak leh ta phawng mai a, heti hian tah hla a chham a. Darpuii, ka en chim loh, ka neih chhun, nangmah khawngaih thintu Lalngura a lo kal a sin, biak dan pawh i nu hian ka thiam lova, nangman kam khat talin i be dawn lawm ni?a ti a. Lalngura thinin a tuar ta ngang lova, Sibuta lu la turin kawlhnam leh chemte hriam deuh mai kengin a chhuak lui ta a, lal kawt fartuaha Darlalpuii lu intar a han hmuh phei chuan a thin a rim leh zual sauh a, chu vangin a tum ruk chu a chapchar lo thei ta lova. Lalinah chuan upa ho zingzu in an lo awm khawma. Khawnge Sibuta?tiin a zawt a, thah tuma lo kal a ni tih an hre thei mai a, an phawk hra hlawm a. A awm na rangtak in min hrilh rawh u, a han ti leh a, a nupui leh a upa te chuan, vartianah a leng chhuak a, a lo la haw lo anti a, a kalna chin pawh kan hre hauh lo mai, an tia. Lalngura chuan a zawng vel chiam a, dai vel leh ramhnuaiah pawh a zawng chiam a, mahse a hmu zo lo va, a haw leh ta a.
Sibuta chu Lalngura hawn hnu chuan a lo chhuak leh a, tumah hlauh tur an awm leh tak loh avangin a hlimin a inti lal leh ta em em a, mahse a khuangchawi a tanga thla khat lekah a bawrh sawm tan ta a....A bawrhsawm chhan hi kawng hnihin an sawi a.1) Darlalpuii luphan bula a kal laiin a chhip laizawl takah lung lian puiin a tlak a, na a ti em em a, chuta tang chuan a lo bawrhsawm tan ta ti a sawi an awm a.2) A sakhi thang enna ah ramhuai a hmu a, a hlau em em a, a khur a khur a, a hawng ta a. A tukah chuan thang chu a zuk en leh a, a hnaiber ah chuan sakhi alo awk a, la ta mailo chuan, thangdang chu a en chhuak leh vek phawt a. A thang tawp berah chuan rul lianpui mai hi a lo awk a, rul chuan a lo su khum hum hum a, Sibuta chuan ke neiin a hmu a, a hlau em em mai a. Nikhaw hrelovin a tlu a, a harh chuan thang pawh melh lovin a haw ta vang vang a. He a ramhuai hmuh leh a rul awh hi a hlau em em a, a damlo a a bawrhsawm phah ta niin an sawi bawk a.
Sibuta chuan dam rei dawnin g inring ta lova, mumang thalo pui puite a, mang thin a. Damlai lungphun a ngaihtuah ta chuk chuk a. Chutia chuan Sibuta chuan Damlai lung ropui tak, lian tak phun atum ta a. A upa te nen lung lian tha si an zawng ta a, a khua te hi an tam em avangin Tlawngnuara ni pawh zawn chhuah tir theih a inringa, tuna Bangla tuikhur an tih ruam a mi hi an la ta a.
Tichuan tuna Bangla tuikhur an tih tak hmuna lungphek hlai tak, chhah tak, sei tak mai chu Sibuta chuan Sakhan (Tächhip) tlanga a damlai lung atan phun turin zawn chhuah tir atum ta a. Chu lung chu a khuate chuan hreipui leh hachhek leh thirkhen siam chawpin an teiin an duang mam ta a.
A khuate zawng chah khawmin an zawn ta a, a rit an ti em em a, an kalpui hleithei meuh lo va, Sibuta te nupa chuan an vin tuar tuar thin a. A nupui chuan, tlangvalte u, engatinge khatiang mai mai in zawn zoh loh? Nghawngkawl hrui vuah ula, pa pakhat pawhin a phur zo mai ang chu, te alo ti thin a. Nakin deuhah chuan an zawn zo ta ngang lo va, hniak khat pawhin hma an sawn thei ta lo a.
Sibuta te nupa chuan, lung hi a nuar ta a ni, mihring thisen a ngen a nih hi kha pa kha a tang tha dthlo va, talh ila a thisen in lung hi bual ila, a lungawi ang a awl takin zawn theih a ni mai ang, an ti a. Tang tha duhlo an tih pa kha an han talh a, a thisen chuan lung chu an bual sen ta vut mai a. Sibuta chuan, khuate u tang rawh u, tunah chuan lung hi a lungawi tawh anga in zawn thei tawh ang, a han ti a. A khuate chuan tan an la a, theih tawp chhuahin thui lo te chu an zawn chho thei a, an khawih che leh thei ta hauh lo mai a. Sibuta chuan A nuar leh ta ani, ati a, pakhat dang an talh leh a mahse vawi thumna ah hi chuan an khawiche zo ta chuang lo va, chu mi hmunah chuan phun turin an buatsaih ta a. A phumna tur thuk takin an lai a, a duhtawk an laih hnu chuan pawi pakhat hi a vung hai chhuak turin an luh tir a, a lo chhuah hmain lung chu a phun tir ta mai a, an phun hnan ta a. He lungphun avang hian mi pali laiin nunna an chan a nih chu. Tun thlengin. SIBUTA LUNG, chu a la ding reng a. A ler lam a bun tak avangin a hniam deuh tawh a. Tächhip khaw hmar lam pang Bangla kiangah a la awm.
Sibuta chu damlai lung a phun zawh chuan hlim ahnekin a lungngai deuh deuh a, a bawrhsawm chuan zual lama pan ta zel a. Darlalpuii lu lawk hman lovin a thi ta a, Khuangchawina selu hi chu thla thum a tlinin an lawk thei chauh a.
A TAWP TA
Post a Comment