CHAWNGKHUMA LEH VANCHUNG NULA VARPARHI | BUNG 8 - 11


Bung 12

Mizo story tha lawrkhawmVarparhi chu rawn țawngin “i sawi zawng zawng chu ka nilo phawt a” an ti tete a. Chutah “Kei chu vanmi ka ni a” an ti a. Chu thil a hriat chuan Chawngkhuma makti chu a ka hau mai, a bula a nula chu vanchung nula maw ni a, chhe hiau leh lasi zawl chanchinte khuavang nulate hmelțhat zia an sawi chu a lo hre fo tawh țhin a, mahse vanchung nula meuh zawl erawh a la hrelo a hriat chhun chu thawnthuah chauh an ni chu tihlaiin tunah vanchung nula hmelțha lutuk tak mai kiangah a awm a ni si a. Sawi tur pawh hrelo chuan a ka hau mai a. Varparhi chuan “tinge kha tianga min en tak reng a, min hlau thar ta thut em ni” ti a rawn biak chuan a harhchhuak zawk a, “Lasi emaw khuavang nula i nih silova vanchung nula i nih chuan khawnge i thla ni ang tiin ka lo thlek che” an tia. Varparhi chu a nui ta ar ar a. Chawngkhuma pawh a nuichhuak hawk hawk a.

Varparhi chuan “Thla kan nei tak tak hleinem thiltih theihna nasa tak kan nei a, chuvang chuan hmun hrang hranah chak tak in kan kal thei a, khi arsi ahte pawh khian mitkhapkar lekah kan kal thei a, kan thil tihtheihna ang hi Lasi leh Khuavang ten an nei ve lo a, chuvangin thawnthuah chuan thla nei angin min sawi țhin a lawm” an ti a. An in melh an han nuih dun leh hawk hawk a. Varparhi chuan “Thla kan nei tak tak hleinem thiltih theihna nasa tak kan nei a, chuvang chuan hmun hrang hranah chak tak in kan kal thei a, khi arsi ahte pawh khian mitkhapkar lekah kan kal thei a, kan thil tihtheihna ang hi Lasi leh Khuavang ten an nei ve lo a, chuvangin thawnthuah chuan thla nei angin min sawi țhin a lawm” an ti a. An in melh an han nuih dun leh hawk hawk a.

Chutianga reilote an in kawm emaw an tihlai chuan khua pawh behliang mun hun vel a lo ni der tawh mai a, Sazuk chu a rawn thochhuak a, Varparhi chuan duat takin an chul a, a ni pawh chuan a lo nul ve thuak thuak bawk a, chu tah varparhi chuan “Kal tawh rawh le” tiin an beng thak thak a, Sazuk pawh chu a lo kalna lamah chuan muangchangin a kir chho ve leh ta mai a. Chawngkhuma chuan mak a lo ti kher mai. La tlai chhelo mawhseng Chawngkhuma chuan an zanriah tur chu an siam țan a, Varparhi hnenah chuan “I ril a țam em engmah lah i la ei silo a” tiin a han zawt a, a ni chuan “țam love vanmiten chaw kan ei ve a ngai hleinem” tiin a lo chhang a. Mahse, a chhan zawh rual chiah chuan a pum chu a rawn ri raih raih a, hriat thiamloh hmelfe chuan a hawi hau mai a, Chawngkhuma chuan lo nuihsang pahin “Kha i ril ațam reng a lawm” tih pah chuan an chaw \hing neih ang ang chu changel hnah ah dahin a han pe a, chutih pah chuan “kha heihi ei rawh” a ti a.

Varparhi chuan a lo la ve mai a, mahse ei tum awm pawn a awm chuang lo, a kut pahnih chuan a chaw pek chu a chawi reng a, Chawngkhuma vek chuan “ei rawh a tuivak tawh lo ang, mahse i țam erawh chu a dawm ve deuh ang chu, zanriah turte kan siam anga, chu tihchhung chauh a tan pawh lo ei rawh” a han ti a. Varparhi chuan a chaw pek chu tlem an ei a, a lo tui ta viau nge a lo ril țam tawh vang zawk reilote ah chuan a ei faita kel mai a, a pekna hnah nen chawp chawp chuan ei a tum ta mai. Chawngkhuma chuan “nilo nilo hei hi chu ei mi a nilo” tiin a paihsak vat a, ui hmel tak chuan a hnah paisak chu a en dauh dauh a.

Chawngkhuma chuan an zanriah tur chu chaw chu rawpui chhungah thunin a mei chhehah chuan a ur so barh barh a, a che vel reng reng chu ngun tak hian varparhi chuan a lo thlir reng a, Chawngkhuma pawh chuan a va mit sir leh zauh zauh țhin, a rilru tete chuan “Kan nula i chu minung pangai a ni bawk silo a, lasi emaw khuavang nula lah a ni bawk silo vanmi ka ni a in ti a, chaw kan ei ngailo a tih laiin a ril lah chu a țam hle a ni bawk si a, ka van hrethiam lo tak em ve aw” a ti rilru neuh neuh a.

A ngaihtuahna chu rawn hriatpui ni awm tak hian “a dik a lawm, kei pawh hian ka awm dan hi ka hrethiam chiah biklo” Varparhi chuan a rawn ti a. Mak a ti kher mai, engmah a sawi chhuak bawk silo a chu tianga a ngaihtuahna a rawn chhangta mai chu a phu zawk thei hial a, Varparhi enchung chuan “ka ngaihtuahna te kha i hrethei tihna em ni” an ti let ha a. a ni chuan “hrethei teh meuh mai, mahse a hma angin thil tihtheihna chaktak ka nei lova, a țhen țhen chauh ka hrethei” tiin a lo chhang let a. a thil sawi awmzia chu a hrethiam lo kher mai “eng nge awmzia tuna i sawi kha” tiin hriat belh chak tak chuan an zawt țha leh ngat a.

Varparhi chuan “Vanmite hian thil tih theihna nasa tak kan nei a, nichin a ka hrilh tak ang che khan mit khap kar lekah hmun hla tak tak kan thleng thei, hun kal tawh emaw lo la kal turah pawh kan cheng thei a, mit thi tawhte pawh kan duh chuan kan tidam leh thei mahse chung zawng zawng chu heng khuavang leh lasi te tih ve theih loh thil a ni, an ni chuan an ramchin bak an pel thei lova, mitthi tawh nunna pawh an pe kir thei hek lo, kan tih theih zat ve pawh an ti theilo, mahse tunah chuan keipawh an mahni ang chauh ka ni ka thil tihtheihna ka lakah a awm lova, minung ang chauh ka ni tawh, a hma in rilțam ka hrelo va, hei tunah erawh minungte ang maiin ka ril ațam thei a ni ta si a” tiin a awm dan chu an sawi fiah a.

Chawngkhuma tan chuan a thu hriat chu a hriat ngailoh thil a ni bawk a, a hrethiam chiah lo tih chu a hmelah a lang reng a, mahse varparhi thu sawi chu dawt a ni lovang tih a ring em em thung a. Chutianga an ti ti bawrh bawrh lai chuan Tawia luikal pawh a lo thleng ve hlawl a “in va titi tui awm em” a rawn ti nghal bawrh bawrh a. Chawngkhuma chuan “I rawn hlawhtling em” tiin a lo zawt thuai a. Tawia chuan “hlawhtling e, hei ka rawn hawn nual mai engmah keng lo ka nia, kut lawng a, man mai an lo har nek a, mau kan la chawp a, a kibar siamin ka han bei țha leh a, hmehkhawp chu ka rawn man ve thei ta mai a” tiin a iptepuia a sangha man chu a han phawrh a.

Nghalim paban tiat tiat a lian panga lai mai hi an lo ni a, Chawngkhuma chuan “e hei i zarah kan va tlai dawn em, zanin chu luisa hring eilohna a rei tawh bawk a, puar el euh in kan awm dawn a nih hi” a lo ti a. Tawia chuan nuih hawk hawk pah hian “e nang zawk hi alawm le, kut hmui a kawngtluan a, buhchangrum leh sa a min hraitu zawk le” an ti let ve a.

Tawia sangha man chu a len tham deuh avangin, maua chhum tur an ni sia, Chawngkhuma chuan a chan darh zung zung a, mau a lenglo a dang hote chu a hem nghal bawk a. Chutia a chet mawlh mawlh lai chuan Tawia chuan rawn tihpui pahin “Kan nula i chu tumaw a hming khawikhua nge ni ta” tiin a han zawt ru sar sar. Chawngkhuma chuan “e ni tak, Varparhi a nih khi lo han kawm tawh, minlo pui ve duh suh i hah a nge” tiin. Tawia’n rawn tihpui ve a tum chu a lo khap thuai a.

Chawngkhuma’n hetianga a tihtawh hi chuan a sawt vak dawnlo tih a hriat vang leh a țhianpa duhsakna chu pawmin Varparhi bulah chuan a phei ve ta a. Varparhi chuan a lo nuih ver ver a, a hmel chu țha a ti khawp mai, a rilru ah darchawngi a lo lang zawk a, darchawngi chu hmel\ha tak mah niseng he nula hi chu a la tluklo khawp mai tih pawh a hre nghal a, a bulah țhun hmunte rem pah chuan “Nula tumaw i hming le, Kei chu Tawia ka ni a” tiin a han bia a, nula chuan “Kei chu Varparhi ka ni a” tiin a lo chhawn let ve a. Chu nula ngainat awm tak hmelțha bawk si bulah chuan Tawia pawh chu a lai chhe ta deuh der a, sawi zawm tur reng reng pawh a hre ta bik lo, ngawi reng chuan a țhianpa chawnga che vel chu an thlir dun ta veng veng a, a rilru chuan mak pawh a in ti a, Darchawngi lam lam hrechhuakin a inthiamlo ta hle a.

Nakin deuh ah chuan Tawia chu rawn țawng chhuak in “I hming chu a mawi hle mai parte ti in ko ta che ila, rem lohna a awm a ngem” tiin an bia, Varparhi chuan “Awm love in duh duh danin min ko mah ula pawina a awm hleinem” tiin a lo chhang a. Tawia vek chuan “A nih leh parte tu khua nge i nih le” tiin a han zawt a. Partei chuan “Tukhua lah ni love, kei chu Vanmi ka ni a” tiin a lo chhang a. 

Chhe heu leh, Tawia mak ti lutuk chu a meng nghal kawk kawk a, An bula nula awm chu Vanchung nula pi pu thawnthu a, an sawi țhin chu maw lo ni a. a mak ti chu sawi leh tur pawh hrelo hian a țhu ngawi ta reng a, a ruk in nula chu a melh leh zauh zauh țhin a, mak a ti na ngiang mai. Chawngkhuma chuan an zanriah tur chu reilo teah a peihta thuai a “an hnenah chuan zanriah ka peihta kan ei mai dawn nge niang” tiin a han zawt a. Tawia chuan “a la hma deuh bawk a, khulai luiteah khuan i zuk inbual teh ang, kan nula hian buklo nghak sela, inbual zawhah chaw chu kan ei dawn nia” tiin a lo rawt thuai a. Chawngkhuma pawh chuan a lo pawi ti vak lo bawk a, an kalthla dun ta a.

An țawng a hrephak tawh lovang tih hmun an thlen chuan “Chawnga kha nula khan vanmi ka ni a in tia, tak tak a ni a ngem” tiin Tawia chuan a zawt a. Chawngkhuma chuan “a ni ang vawiin a thil tih reng a mak mai” tih pah chuan Tawia awm loh hlan a thil thleng zawng zawng chu tawi kim chang takin a hrilh zung zung a. An inbual pah chuan Tawia chuan “A nih chuan kan buaina ah hian min țanpui thei mailo maw le” a ti chhuak a. Chawngkhuma pawh chuan “e ni dawn tak, a tihdan tur a lo hre mai thei asin, zan riah ei khamah kan zawt dawn nia” a lo ti ve bawk a. An inbual zo an hawn chuan zan riah ei hun bawr a lo ni reng tawh a. Buk tualah chuan Varparhi chuan amah chauh hian mei chu a lo aiin a lo chhawmțha mek a.

Chawngkhuma chuan “tiru le chaw i ei tawh ang u” tihpah chuan an buk chunga chaw ei na tura an tihsa changel hnah an dah chu an la thla a, tawia pawh chuan thil dangte lo buaipui in a lo che zung zung a, Varparhi erawh chuan an che vel chu ngawi reng hian a lo thlir a. An siam zawh chuan Chawngkhuma chuan rawn bia in ‘tirawh le, i ei tawh ang hmiang” a rawn ti a, mihringte zingah chuan la in thlahrung viau mahse an sawmna avang chuan an kiangah chuan a țhu ve a, an ei ang ang chu a ei ve ta zel a, thiltui tak pawh a ni in a hria a van a unauten hmuseng engtin tak chuan ngai ang maw a ti neuh neuh a. Tuna a mi hmuhte hi hman a ta tawh a lo hriatsa te niin, a awmna hmun ațang khan a lo thlir reng țhin a ni a, tunah an zinga an cheng ta mai te an hawihhawm zia te a ngaihtuah chuan an zinga chen reng chu a chak a, mahse engtik niah emaw chuan a hawn leh ngei a la ngai dawn a, he leia a lo kalchhan a tih zawh chuan vanah bawk lak chhoh leh a nih dawn avangin a huphurh ru nghal em em a. Chutianga a rilru a kawm mek lai Chawngkhuma leh Tawia pawh chaw ei pahin an titi bawrh bawrh a, Tawia chuan vawiin a ram kal chanchinte a zuk chetchhiat dante sawi in an nui dun bawk bawk a.

Mizo story tha lawrkhawmChu tiang a nui chung chuan an in mitsir a, a rukin Varparhi ei tur chuan sa țha țha chu an theh phei zeuh zeuh a chaw te chu ngawi rengin a hma zawnah an dah zel a, an ni erawh chuan hman hmawh miah lovin titi pah chuan an ei a, tam erawh an eilo an ei dun let zet chu Varparhi chuan a ei a, ei tur a awm tak loh hnu chuan “ka va han puar tak em” tiin an kham ta a, Varparhi erawh chu han puar vak awm pawh chuan a awm lo. Chawngkhuma leh Tawia chu an in en a, an nui tat tat a.

An chaw ei kham hnu chuan buk tualah meipui an chhep hluah a, bulah chuan țhuin an pathum chuan an ai a, an thian dun chuan an ti ti an ti thusawi chu ngawi rengin Varparhi chuan a lo ngaithla a, Chutianga an titiah chuan an khua an ngaihtuah ziate an sawichhuak a, an lung a len tawh thute chu an sawi siam siam a.

Chutih pah chuan Tawia chuan “an inbualna a, an thusawi kha zawt turin an mit mei a, Chawngkhuma chuan a hreh deuh avangin zawt turin a lo mit mei ve thung a, tichan an pahnih chuan an in hnawn dun ta zak zak mai a, Chutih lai chuan Varparhi chu rawn țawng chhuak in “nang ni pahnih chuan min zawh duh in nei em ni, tinge in in mit mei tak relh relh a” a rawn tichhuak ta mai a.

Tawia leh Chawngkhuma zak chu an sen dun pap pap a, nakinah chuan Tawia zawk chu a rawn ťawngchhuak ta nge nge a “ni a, zawh duh che chu kan nei a lawm, zawt tu zawk che nih kan hreh a” a rawn ti a. Varparhi chuan Tawia chu melh pahin “englam nge mi han zawh duh a” a lo ti a. Aw han thenkharh pah chuan “ih eng lo a nia, hei kan țhian dun hian ram chhuak satliah kan ni lova, kan khua hi hla tak mai a awm a ni a, kan khua ah chuan buaina nasa tak mei a lo awm a, a chhan pawh thawnthua keimi kan tih țhinte khan kan khua chu an rawn bei țhin a, chung ho chu thah theih pawh an ni lova, kan mangang chuan puitu zawngin tilai ram thleng hian kan lo kal a, kan lo chhuahna pawh a rei tawhin thla dawn a tling tawh a, kan beite pawh a dawngin hawn leh maite kan lo rilruk tawh a, nang hetah kan tawng ta che a, vanmi ilo ni bawk nen keimi hneh theih dan chu ilo hremial lo maw le kan ti a” tiin a han sawi ta a.

Mizo story tha lawrkhawm
Varparhi chuan lei lam bih pah chuan zawi sap hian “Hriat chu ka hria a lawm” an ti sap a, a thusawi chu ringlo mahse an lo ngaihchan a nih vangin an hrechiang dun hle a, a rual țhawt chuan “Min pui thei a ngem” an han ti nghal a. Varparhi chu a hmelah lungngaihna leh thawpikna a nei tih hriat deuh mai hian a rawn hawichhuak a “nangni mihringte ka pui duh vang che u hian a ni a, ka unauten leiah min paih thlak ni” an ti chuai raih a. Nuisang chung hian Tawia chuan “aw haw chu keimahni min pui duh vangin i unauten vanmawng pawp an lo thlak che maw” an rawn tichhuak a, a nui hui a. Mahse, Tawia chu mitmei in Chawngkhuma’n a rawn khap vat a. Tawia pawhin a thilsawi chu sawi loh tawp tur a ni tih hrechhuakin ngawih a chuh rang kher mai.

Varparhi zawk chuan a hmelhlim lote chu in siamțha thuai in nui sang nelawm tak si hian “van mawng pawp” tiin a nui chhuak ta hawk hawk a, Tawia leh Chawngkhuma pawh chu in en in an nui ve ta tlawrh tlawrh a, an nuihzawh hnu chuan Varparhi chuan “Vanmawng pawp a awm reng reng hleinem” a rawn ti a. Tawia chuan “eh kan thawnthuah chuan vanmawng pawp an ti fo si a, chu ta ţang chuan an lo thlak che a niang ka lo ti a” a lo ti ve bawk a. an han nui leh ham ham a…. 

Ziaktu :  Samy Ralte

Post a Comment

Powered by Blogger.