Rev. Dr. Zairema (1917-2008)


Thu leh Hla SulsutuZofaten Rev. Zairema hming kan lam ruala kan rilrua lo lang  hmasa chu Mizo zinga B. Sc. pass hmasa ber leh B.D hmasa ber a nihna hi a ni awm e. Zairema pa hi Zirtirtu Diliana Khawlhring a ni a, a nu chu Aibuani, Lêng lal Saihnuna û a ni. March 4.1917-ah Hmunhmeá¹­lha khuaah a piang a. Unau 3 zinga a upa ber a ni. A pa hi Champhai (Chawnchhim) a Primary Zirtirtu hna thawk a ni a, Cherra Theological School-a Pathian thu zir tura thlan fel diam tawh, kal tura a inbuatsaih laiin kum 1922 May 6 khân thingah a tla a, a hnu ni hnihah a thihphah ta hlauh mai a, Pi Aibuani hian a fate chu a á¹­ulpui ta a ni.

Govt. Boys’ M.E School, Aizawl (Sikulpui) aá¹­angin kum 1931 khân Class VI First Division-ah a pass a, Govt. High School Shillong-ah High School a lût zui a. Kum 1936-ah Matric First Division-ah a pass leh a. Cotton College, Gauhati-ah I.Sc (Intermidiate of Science) a zir zui a, I. Sc First Division-ah a pass hnuah  B. Sc. Chemistry Honours, Cotton College, Gauhati aá¹­ang vêk chuan First Class-ah kum 1940 khân a pass leh a. Mizo zînga B.Sc pass hmasa ber a ni. Kum hnih zên zâwn zirtirtu hna a thawh hnuah kum 1943 aá¹­angin Serampore College-ah B.D. a zir leh a. Kum 1945-ah B.D. (Bachelor of Divintiy) First Class-ah a rawn pass chhuak leh ta a. B.D. a pass kum hian Serqampore Senate hnuaia B.D pass zawng zawng zingah a ti á¹­ha ber nghe nghe. A Graduation Certificate-ah pawh “The Candidate satisfies the examiners in Hebrew” tih an ziak tel kher a ni.

B.D. a zir zawh veleh hian Synod (Chutih lai chuan North Lushai Assembly tih a la ni) hnuaiah a thawk nghâl a. Kum 1945 September 23-ah Special Assembly Inkhawmpuiah Pastor atân nemngheh a ni zui ta nghâl bawk a ni. Ani hma hian Zoramthanga, Mizo zinga L.Th. pass hmasa ber, Pastor Hranga fapa chu Shillongah Assam Regiment-a Mizo awmte enkawl turin kum 1942 July 26-ah Secial Assambly-ah Ordainded a lo ni tawh a. Pastor Zoramthanga chuan kum chanve emaw chauh Pastor hna a thawk hman tihah hrisel lohna hrang hrang avângin February 24-28, 1943-a Assembly Inkhâwmpui chuan pawi ti tak chungin a chawlh an remtihsak a. Rev. Zairema B.Sc., B.D. ordained  a lo nih leh tâkah chuan Sipai Pastor atân thawn rilrûk a ni a. Mahse Indopui te a lo tâwp ta chhap nen. A hun chanve Kohhran hnaah a chanve dang Mizo High School Aizawl Assistant Headmaster hna chelh turin kohhran chuan a thawhtir ta a ni. Kum 1950-a Mizo High School Sorkarin a lâk thlengin a thawk.

Thil mak ve mai mai chu Rev. Zairema leh Pastor Vanchhunga khan inzawmna pawimawh tak an nei: kum 1917 September ni 2-ah Champhai Biakinah Pastor Vanchhungan baptisma a chantir a.  (A baptisma Registration No. chu 680 a ni.) Pastor atâna nemngheh a nih ni 1945 September 23-ah Moderator chuan nemngheh thar Rev. Zairema tâna á¹­awngá¹­aisakna hun hmang turin Pastor Vanchhunga a sawm a. Kum 1947 March ni 4-a Dawrpui Biak Ina Pu Chawng (Compounder) fanu Nl. Thangdailovi, kum 18 nen an inneih niin inneihtirtu Pastor Thangan tuak tharte á¹­awngá¹­aisak turin Pastor Vanchhunga bawk a sawm leh a ni!!

A fate : Lalbiaktluanga (L), Lalhmingthanga, Lalzoliani, Lalthawmmawia (L), Lalrinmawii, Dr. Lalzawmi leh Lalthanpuii te an ni a. Tin, A nupui  Thangdailovi hian kum 2003 March 6 khân a boral a.

Kum 1945 September maia ordained  ni mahse 1946 Ferbruary thlaa Assembly Inkhâwmpuiah chuan Secretary Senior atân Rev. Zairema chu ruat nghâl a ni a. A kum leh 1947-ah pawh chu ti bawk. Kum 1948 aá¹­angin kum nga chhûng Assembly Inkhâwmpui Junior Secretary emaw Senior emaw hna a chelh zawm zat a ni. Kum 1953 kumah Moderator a ni. He mi kum hian Assembly tih leh Synod tih hming inthlâk kum a ni nghe nghe. Mizo zingah chuan Rev. Zairema hi Synod Moderator naupang ber a ni. Moderator hmasa hnên aá¹­anga charg an inhlan hian kum 35 leh thla 11 chauha upa a la ni. Kum 1975 khân a á¹­umhnihn atan Senior Executive Secretary a nih laiin Synod Moderator a ni leh bawk.

Kum 1945 aṭanga 1959 thleng Aizawlah a awma kum 1959 - 1968 chhûng Silcharah. Kum 1967 Synod Inkhâwmpui chuan Synod Office pui hmun nghâktu atân Full Time Secretary neih a rêl thlu a, a hmingah General Secretary vuah a ni ta. Chu hna chelh tur chuan thlan a ni nghâl a. Kum 1969 aṭangin kum 5 chhûng bawk 1974 - 1979 June thla thleng Senior Executive Secretary hna a chelh zui leh a. Kum sawm zet Banglapui-ah a chêng ta a ni.

Kum 1978-ah a pension a hun a, kum khat atân zêl a service pawt seiin kum 1982 thleng Bible Translation lam buaipui tu atân rawih zui a ni a. Kum 1983 aá¹­angin Synod service aá¹­ang chuan a pension ta a. A pension hnu hian Bible lehlin lam hnaah chuan a la inhmgang zui zêl a. Kum 1986-a Mizo á¹­awnga Thuthlung Thar, Common Language Version (Hmangaihna Aw) lo chhuak ta te, kum 1989-a Apokrifa Bu Mizo á¹­awnga lehlin Phek 323 laia chhah te kum 1995-a Mizo á¹­awnga Holy Bible  bu pum lehlin thar leh vek lo chhuak thei taah te khân a thawhhlawk ber te zinga mi a ni.

Politics lamah pawh a lo inhmang ve tawh ṭhin. Mizoram Political Party ding hmasa ber Mizo Union-ah 1946 November 9 aṭanga 1947 April 4 thleng Vice President a ni a. Kum 1957-a Lok Sabha M.P Inthlanpuiah Independent candidate-a din a dil a, Synod Standing Committee pawin November 29 1956 khân a phalsak a, amaherawhchu 1957 Inthlanpuiah chuan M.P. candidate-ah chuan a ding ta êm lo. Kum 1971 Inthlanpuiah erawh chuan Independent candidate a ni ta a, thla tlin erawh a ni pha lo deuh.

Kawng hrang hrang a rawngbawlna (services) te avâng hian kum 1988 February ni  7 khân Aizawla Serampore College Convocation nghah a nih á¹­umin Senate of Serampore College chuan Doctor of Divinity (D.D) honoris causa Degree a hlan a ni. Tin, kum 1991 July ni 2 khân Shillong-ah Norht Eastern Hill University (NEHU) Shillong pawhin D.Litt. degree a hlân ve bawk. Kum 2001-ah Mizoram University a lo ding hrang leh ta a, he University thara kum 2005-a Mizo Department-a Professor tur leh Lecturers tur lak dawna Interview á¹­umah pawh Rev. Dr. Zairema chiah hi Subject Expart atana hman chu a la ni ta zel hian a nep loh zia a ti lang chiang hle.

College a kal lai aá¹­angin article a ziak tawh á¹­hin a, a article ziak hriat mai theih  hote chu hengte hi an ni :-
 1. Thukhuh
 2. Zûn
 3. Tawrhna
 4. Mai mai fakna
 5. Mal
 6. Sakhua leh Culture
 7. A no ber mai no ber mai
 8. Dul pen
 9. Mizo á¹­awng dik hman zir
 10. Ziaka Mizo á¹­awng
 11. Mizo á¹­awng kan hman dân á¹­henkhat
 12. A eng zâwk nge upa?
 13. Inthawina
 14. Hmeichhia nge minu?
 15. Mizoten hrisel an tum dân

Tin, heng lehkhabu te hi a ziak tawh bawk.
 1. Bilat lei hman dân (1957)
 2. Marka Hrilhfiahna (1971)
 3. Johana Hrilhfiahna (1975)
 4. God’s Miracle in Mizoram (1978)
 5. Kan Bible hi (2003)
 6. Pi pu te biak hi

A lehkhabu te hi a á¹­ha hlawm á¹­he á¹­haw hle a, Puitling S.S. Zirlaibu-ah te leh Book of the year-ah te hial hman leh thlan a lo ni tawh a ni.

Kan Bible hi :- He lehkhabu hi MAL chuan Kum 40-na ‘Ruby Jubilee’ a lawmin April 23,2004 khan ‘Book of the Year 2003’-ah a puang a. A thu a á¹­hat mai bakah a ziah dan a dikin chhiar a nuam a, Bible chhiar dan tur kimchang takin a inziak a, Mizo á¹­awng thlûk dan tur phei chu chipchiar tak ziak a ni a, a chhiar sual theih loh ti ila kan uar lua lo tawp ang le. Ram hrang hranga Bible an thlir dan te a kim hle. Theology zir tum te tan phei chuan chhiar ngei ngei tlak a ni.

PI PU TE BIAK HI : Hei pawh hi a ṭha leh hle a, hun leh hmun neih a chipchiar taka sawi a châkawm hle. A kawm leh a paper a ṭha a, a ziak a dik in a mam hle a, uluk taka duan a ni tih a hriat hliah hliah a, a kut chhuak hnuhnung ber a ni awm e. Ṭawng hmanah a fimkhur hle a, Mizo ṭawng a thiam zia chiang takin a lang leh bawk. A thu a ṭha a, thu leh hla ngaina mi tan chuan chhiar loh phal chi a ni lo. Kum 2009 Book of the Year Top 2 a hauh nghe nghe.

Source: VENATLAU

Post a Comment

Powered by Blogger.