~By C. LALTHAZUALA

Zaithiam chhuak thar Israel Lalbiakrema’n a vawrh lar thar Chhingkhual Di, Buta of Vulmawi hla hian i han inkawm ho leh teh ang u.

Kum 1977 atanga Zo hnahthlak hnam chi hrang hrangte chenna ram, Mizoram chhung leh pawn lam thlenga zo rimawi thlipui namen lova rawn tleh tirtu, Tiau ral, chhaktiang kawlrawna zo hnahthlak khawpui leh duhlian tawng hman uarna khawpui “Tahan” atanga rawn indin chhuak, rock group ropui VULMAWI kha rual u deuh zawk te chuan an la theihnghilh hauh lovang le.! An lar vanglai tak maia mizoram khawpui hrang hrang fang kual a concert tour an han nei zet mai kha zawng kha tih hunlai boruak chhimpha mizoram thalai te tan kha chuan ti ti dang hi a leng mawlh lo a ni ber mai.

Mizo rock group ropui leh Zo rimawi kalphung ti hausa a thlakthleng dawr tu ang hial a thil chikmi ten an ngaih hial, rimawikhawvela zofa te bung thar keu tirtu ang hial a an ngaih tlat rock group leh hlawhtling Vulmawi lead guitarist Buta hlaphuah, tun thlenga miten an tuipui reng leh hla chuai theilo, artist tharlam zawk ten an rawn sakthar leh thin, hla lung tileng leh belhchian dawl “Chhingkhual Di” tih hla hi a hahuk kai atangin i han khel chho dawn teh ang.

Lalbuta Chanchin“Chhingkhual Di” tih hla hi Vulmawi audio album pahnihna ‘Parmawi rimtui’ tih ah khan telh ve a ni a, a phuahtu Buta ngei hian lungrunthlak deuh in a sa bawk. Buta aw hi a mipa aw hliah hliah, aw lian lam deuh leh a mawi tawk chauh a tham ‘Gravel Voice’ in a pawlh a ni a. Hei tak hian a pianpui aw hi a ti cial in , a ti unique hle bawk a ni.

Zo hnahthlak rock group ropui Vulmawi ah khan lead guitarist a ni 
a, Vulmawi ho album hrang hrang a a kutthlak mawi zia leh hla chi hrang hrang leh thluk kalphung chi hrang hrang nena inhmeh leh inchawih em em tura rimawi angaihtuahchhuah thiam zia leh hla cheimawi lehzual tura a hun taka guitar solo a duan chhuah thiam zia te kha kum sawmhnih hnu daih a han ngaihthlak nawn leh thin pawh hian a thing thei thawtlo a ni lawm ni..?

Vulmawi ho music thing theilo tak maite hi kum tam tak her liam tawha Elvis Presley-a music te leh Liverpol pum chhuak The Beatles ho music te, tun thlenga an la thing thei tlat lo mai leh khawvel mipuiin kan la hlut em em reng mai nen hian tehkhin fo loh theih loh a ni tlat..! Chhaktiang kawlrawn Zohnahthlak khawpui Tahan atanga tunhnai maia rawn invawrh lar thar T-Melody ho pawh khan anmahni irawm chhuak aimahin Vulmawi ho hla an rawn vawrh nasa zawk niin a lang.

“Chhingkhual Di” tih hla hi a phuahtu ngei hian mawi dangdai taka sain, tiau ral lama Zo hnahthlak hnam chi hrang hrangte chenna khawvel bakah Mizo hnahthlakte inpui ber anga kan ngaih Mizoram mai pawh nilo, kan chhehvel state thenkhat, Manipur leh Tripura te, Halflong tlangdung lama Zo hnahthlak hnam hrang hrangte chenna bial te nen lam he hla hmang hian Buta hian rimawi ruai kum 20 vel zet kaltawh khan Zofate a lo thehpui tawh thin a ni.

Tin, he hla vek hi 90’s laihawl vela mizoram rock group lar tak “Tribal Power” frontman Op-a khan a album hnuhnung ber ah khan unplugged ang chi deuhvin mawi dan chi dangin a rawn tharthawh ve leh bawk a, amaherawhchu Buta sak, a original version kha thinlung phek ah a lo inziah chian tawh deuh vang nge ni a sa tu hmasa ber leh a phuahtu ni bawkin a sak hi chu a fuh ber tho lo maw.? Op-a sak dan hi chu, a Valambawk thlawk thluk duai duai deuh in a lang. Original version a music beat/vuak an tih chhawknghawlh dan leh a bar puia an han tihkat deuh auh auh piah lama mil chiah a drums dar ri leh snares lo ri vei chhek chhekte kha a mawi dangdai ve hrim hrim bawk. Bass guitar thum felfai kuk, ri chang deuh khul maia Thawngnova perhkhuang lo hlap rik dan thleng khan a mawi danglam ve hrim hrim bawk.

Vulmawi album ‘Parmawi rimtui’ tiparmawi tu “Chhingkhual Di” hi Oasis recording studio-a record a ni a. Butta’n thum tham thawp deuh sat maia a sak ngei hi a ziaktu hi chuan la fuh berin ka hria.

A hla lo pianchhuah dan hi thawnthu ngaihnawm tak a tling awm e. Kum 1978 kum tir te khan Butta hi Tahan khawpui atangin Aizawl khawpui lamah a rawn zin a, Aiawla a thian pakhat chuan Pathian rawngbawlna lama a hmelhriat leh thawhpui inah a va lenpui a, hemi tuma an va lenna veng hi Chanmari veng a ni. A thianpa nena an va leng hian Lengzem hla tha leh lungkuai ngeihngawih phuahna tham chhingkhual di a va tawng ta a ni.

Buta leh a thianpain inchhung an han lut a, thuthmun an han rem fel hnu chuan an len chhan ni miahlo, nula eirawng lo bawl a, lo buai mek chuan Buta mit chu a la ta hle mai a. Chu nula sakruang leh pianphung chu Buta’n a sawi dan ngei, a ngial a nganin i han tarlang teh ang. “Nula tawk tak, vun ngo, hmai bial lam deuh, mitmeng lian fiah kak mai, sa tha lam deuh mah mah, sam dum hlap mai leh Mizo nulaah chuan hnar ngul mawi taka sawi ngam tur, zahzum hmel tak si a ni”
Chu nula chu a han mitsir ru thin a, a mimeng vam ham maite chu mawi a tiruin van Angel mitmeng ang mai ni te hian a hria a. Chu nula mit la tak mai chuan thingpuite chu a rawn lum sak a, mahse, an va len chhan ber a nih miau si loh avangin tawngkam khat mahin an in be lo niin he hla phuahtu hian a sawi bawk.

Hemi tuma an inhmu hi an inhmuh hmasak ber leh inhmuh hnuhnun ber a nih tak thu sawi chhuakin, chhaktiang ram dai kawlva lenchhama haw chhoh a ngaih leh miau avangin he nula hmu leh tur hian hun a nei remchang thei tawh silo, tawngkam khat pawha a biak pawh hman loh, chhingkhual lenmawi chu a mitthla ah a cham zui ta reng mai si a. Ngaihtuahna pawh avak thui duh ngawt ang..! Tichuan, kum 1978 February thla velah he hla mawi tak mai hi a lo piang chhuak ta phawng mai anih chu.

He nula Buta’n a va tawnna run hi tuna Dr Selbuanga te building (Chanmari) thler phei vel hi a ni a, heng hunlai hian heng lai kawtthlerah hian concrete building a la awm mang lo niin Buta’n hian a sawi. He chhingkhual di a va tawn na run pawh hi Assam type in, a chhawnga sak a ni a, chhingkhual lenmawiite chu a chhawng hnuai zawk luah an nih avangin Zo khaw lam mi, chu inluahtu an chhungte rawn puibawm tura awm ve a nih a rin thu Buta’n hian a sawi.

Vulmawi album ‘Parmawi rimtui’ tih kha han ngaithla nawn leh i la, a phuahtu ngeiin a sak mawi mai bakah Thawngnova bass guitar perh spectrum-a thai tih hriat ngawih ngawih, thum chang khal mai leh kha hla thluk kal raih mai, chhawknghawlh deuh nghat nghat bawk si mil tak leh chawih em ema Zothana chhepchher lo khawn rik chhek chhekte mawlh mai khan beng a va han fah tak em.!

A guitar solo mawlh mai kha, ‘daw’ hniam atanga ‘daw’ sanga tingtang hrui han tawlh chho fan rawih rawih mai leh a timawi zual tura guitar effect “fast” a han hram rawih rawih mai te, effect nena tangruala guitar ri tih danglam ri teng mawi dangdai tak, zawhte nu hur ngiau ang maia a han ngiau tir vang vang maite leh guiter hrui leh zel lungleng zet maia khan Butta creativity thatzia a pholang chiang ngawt mai.

Guitarist ropui, hla phuah thiam leh lemziak thiam hmingthang, Vulmawi lead guitarist Butta hi a hming pum chu Lalbuta a ni a, a pa hi Vaphai khaw bul chiah, Burma ram chhung Chawngawih khaw lal a ni a, kum 1952 May 26 khan lo piangin, a hringtu nu chu Bualtuahkimi a ni. A nu leh pa hi zai ngaina tak an ni a, a nu phei chu a hunlaia zaithiam lar a ni ve nghe nghe. Vulmawi anga an indin hma hian Zodi lead guitarist hmasa ber T Zorampela nen pawh hian Ainawn group angin an lo play ho tawh thin bawk. T Zorampela nen hian kum 1972 khan Mandalay khawpuiah album an lo siam tawh bawk a ni. T Zorampela of Zodi te nen an lo play ho zak zak ve tawh thin anih chu.

Pu Lalbuta te unau hi pakua an ni a, hmeichhia panga leh mipa pali an ni. Lengzem hla lar tak, tunhnaia Lalpanliani of T-Melody in a rawn thlawh lar tak, “Mafase” tih hla mawi tak phuahtu, Vulmawi group member ni bawk, Siama kha Buta nau a ni a, Vulmawi hla mawi leh lar ber berte kha Siam phuah leh sak te anni nual bawk. Nu leh pa, thlahtute atang music ngaina an ni a, Sailo lal ropui Vuttaia dar hmingthang “Selbuang darbu” kha Buta pu hian lo leisakin, tunah hian Buta hian a kawl mek a ni.

Buta western music lamah ngawt a sang lova, hnam hla leh zai (folk song) lamah a thuk em em bawk a, Darbu hla ringawt pawh hi 20 vel lai a thiam nghe nghe a ni. India President hmingthang, Abdul Kalam a lokal khan Governor chenna, Raj Bhavan-ah darbu tum tura sawm a ni a, tin, Pu Sangchia-te inneih Golden Jubilee-ah a nau Siamate nen Selbuang dar ngei chu tumtir an ni bawk.

Tunah hian Pu Lalbuta hi Aizawl, Dawrpui vengah khawsain fa pahnih mipa leh hmeichhia an nei a, an fate pawh an nula tlangval tawh a ni. A nupui chu Lalzuiliani niin fanu nula, L.Enpuii leh fapa, rawlthar ni ve tawh Mika Vanlalhriata te nen an chengho mek a ni.

Buta hian hla lar tak tak leh Zo fate’n kan tuipui em em a phuah nual naa, a hlaphuah hmasak ber, 1972-a a phuah “A kim ngei ang” tih chu mi hriat hlawh tak a ni bik lo. Hla hi a phuah tam lova, 20 pawh a phuah tling lo niin a sawi. Amaherawhchu, a hla phuah chhun te erawh mite’n an ngainain an tuipui thei hle a ni.

Burma rock group lar em em “Iron Cross” lead guitarist Chhit-Shan-Maw-a pu, tunhma deuhva Burma guitarist lar tak Shaw-Bwe-Hmu te nen pawh inthian tha tak an nih bakah Burma guitarist lar leh zaithiam ni bawk Newin-a nen Mandalay-a lehkha a zir laiin Hostel room khatah cheng dun thinin, Newin-a lak atang hian guitar perh lamah hma a sawn phah hle niin Buta hian a sawi bawk.

Pu Lalbuta hla rau rau ah pawh “Chhingkhual Di” leh “Ka nuam ve e” tih kher kher hi chu Zofate hian kan tuipuiin kan tlei pui tak zet a nih hi maw.! Hla phuahthiam te hi an hlu a, Pu Buta erawh hi chu hla phuah thiam anih piah lamah Musician a la ni leh zel a. Culture lama miril anih bakah lemziakthiam a la ni leh zel bawk. Zofate zinga hetiang mi hlu an lo piang chhuak ve hian hnam an tiphuisui a, thu leh hla an ti hausa a, an hlut zia hi Zofate’n kan la hre deuh deuh ngei ang.

1. Tawnmang silo van angel ianga hmeltha
Ka tawng che chhingkhual run an
Enchim loh I sakhmel mawi
Ai ang a cham, nghilh a har ngei

Chhailai ‘D’ tangah beiin
Then loh thu Di hril ang che maw
I parmawi tleidang tawna vul tur
Tuar I har ngei chhingkhual lenmawi (ngaihzual)

2. Awm ni khama in run lawi nuam mah ila
Then I tul si, chhingkhual val an
Biahthu tinkim hlan hmaa
Sam ang then zawng, hril a hai ngei

3. Kar lam hlain tawnlohni sei mahse
I thar leh thin chhingkhual mengmawi
hua rei hian hnem zo ang maw,
hlimthla mai chan reng hi zawng

Satu: Butta (Vulmawi)
OP-a (Tribal Power)
Israel Lalbiakrema


Source : David Z Hmar

Post a Comment

Powered by Blogger.