MNF SORKAR FAKSELNA - PART 1


Matana Pachuau
15.3.2019

ZoramthangaCongress sorkar kha sawi ngai lovin paihthlak ngei ngei ngai a ni tih kan hre vek a, an pu berin Mizoram a tihchhiat nasatzia te leh eirukna kawng a hawn zauzia te kha a chhungril hria phei chuan an hmuchiang a. A pawn atang pawhin hmuh hmaih theih loh khawpa lian leh chiang a ni. Democracy ah mipui duhdanin a zawna thlantlin ni mah se, mipui duhdan bawka paihthlak an ni. Mipui duhdanin MNF pawh hneh takin an tling a, Congress sorkar boruak hne ngawih ngawih tan chuan thawklakna pakhat chu a ni hrim hrim a. Tin, MNF sorkar ah hian Sports Minister, Power & Electricity Minister leh Speaker tih loh chu MNF tarmit atanga thlirin thlawp chakawm leh phu tak tak an ni hlawm awm e. Chief Minister chungchang chu lo dah tha lawk ila.

In ni ve nge ka hre lova, Mizorama mi engemawzatin Congress nilo MNF nilo sawrkar thar an beisei ang khan keipawh ka lo beisei ve a. Amaherawhchu, mipui duhdana MNF an sorkar takah chuan MNF hi mipui mandate neia sorkarna siam an ni a, chuvang chuan Mizoram mipui hian kan sorkar a nih angin za-a za kan thlawp lo a nih pawhin a thuphungin kan thlawp turah ka lo ngai a. A pawngapuia sawichhiat ang chi kha awmze nei lovah ka lo ngai.

Han sawi zel ila, MNF ah hian an minister te zingah mi fel tak tak an awm a. Han inpuang lawk ila, mimala hmelhriat vang te pawh a ni ang, anmahni tan zawng hian engemaw chen chu bias rukna hi ka lo nei ve deuh a. Anmahni tan nilo, Mizoram tana tih tih that an neih chuan sawi pawh a nuamin fak pawh an chakawmloh lemloh thin hle.

Congress sorkar kha a tirin hetianga ka rilru put ang chiah hian ka lo thlir a. Chhungte leh mimala hriat thatte an awm avang bawk khan rilru-ah anmahni tan zawnga lo bias ruk kha a awl khawp. Amaherawhchu, an sorkar kha an pu ber angin chapo-na leh incompetence in a sawpchhia a ni ber mai awm e. Mipui rawngbawl hna zahawm tak kha an ti zahawmlova, mipuiin kan ning a, kan paihthla a ni.

MNF an lo sorkar hi, sawi ang khan, Mizoram tana sorkar chak tak ni se tih hi mipuiin kan rilru puthmang turah ka lo ngai a. Policy thu-a an ngaihdan kan tawmpuilo a nih pawhin democracy ah chuan kan ngaihdan min tawmpui party kan vote tlin theih avangin inthlan hunah tan kan lak a ngai reng a ni.

MNF sorkar hi beiseina sang tak nen mi tam takin kan lo thlir a, mipui duhdan ngaipawimawha sorkar policy thenkhat fello an ti dik te hi a lawmawm em em a ni. Amaherawhchu, eng sorkar pawh hian a tidik reng thei lova, an tih dikloh te hi (tih luih emaw tih palh pawh nise) mipuiin kan scrutinize ngei ngei tur a ni a. Sawichhia nilovin, chirhtheh nilovin a diklo a ni tih an hriata an tih dikna turin kan sawisel thin tur a ni. Chu'ng sawiselna lai tur point thenkhat chu vawiin hian I lo ngaihtuah tlang dawn ang u hmiang:

1. MNF mi leh sa pawh nilo Speaker-a ruat a ni te, MLA vawi khatnaa tling Sports Minister nih tir te, Congress MLA/Minister a nih laia hnathiam pawh nilo, MNF sawichhe nasa thin em em si Cabinet Minister a ruat te hi politics thila inremna angreng deuh vanga tih a nih hmel a. Amaherawhchu, MNF MLA tha tak tak dang an awm laia hetianga nihna pawimawh tak tak pek an ni hi a zialo ka lo ti a. Amaherawhchu, sawi tawh ang bawk khan democracy ah chuan mipui thlan an lal a, party in Chief Minister atana a thlanin tha a tih angin portfolio a pe a, chu chu dan a nih avangin mimala kan duhloh pawh nise kan zah tlan hi mi puitling tih tur niin a lang.

Engpawhnise, MNF sorkarah hian MNF mi leh sa nghet MLA an awm avangin he'ng kan sawi MLA 3 te hi Chief Minister hian a laihawlah emaw chuan reshuffle se party tan pawh a that a rinawm. An lo titau a nih pawhin sorkar a nghing dawn lova, a chak phah zawk hial ang.

2. CAB chungchangah hian MNF President, Chief Minister ni bawkin an sorkar hma pawhin an dodal thu a lo sawi tawh thin a. Hei hi a tha. Tin, Prime Minister leh Home Minister hnena chiang taka hmaichhana a sawi te kha a fakawm a. Amaherawhchu, vai ho tan khuan Mizoram hi a te hle tih kan hriat a pawimawh a. Min ngaihhniamzia hi a hrechiangtute chuan an hmu a, kan inhrosakna hi awmze nei tak tak a ni lemlo fo a ni. CAB dodalna ah chuan Meghalaya CM in thu leh a taka ke a pen dan kha sorkar hotu entawn tur standard niin a lang.

CAB hi hriat theuh angin BJP chuan an chak leh chuan Parliament ah put luh leh tur a nih thu an sawi a, hetiang a lo nih takah chuan Mizoram Lok Sabha leh Rajya Sabha MP te hian BJP Hindu agenda Bill hi kan abstain ang, kan do ang tih mai nilovin chiang takin a "NO" zawngin kan vote ang tia dinna an siam a ngai a. Chumi ti theilova vawiin thlenga Mizo hnam party siin a sawi kual a sawi kual hi Mizo mipui min zahloh bakah, politics-a advantage lak thiamloh thlak hle. ZPM leh Congress candidate intawm chuan mipui tam zawk duhdan a ni tih hriain chiang takin, moral clarity nen CAB chungchangah a dinna a sawi nghal a. Lo tling ta se, CAB hi Parliament ah vote tur ni leh se a vote lovang tih hi miin an ring ngam a ni. Chutiang ang bawkin independent candidate Pu Hriata Chhangte pawhin CAB ah chuan chiang takin a vote dan tur a sawi a. Mahse, MNF leh an MP candidate ber te hian a sawia sawi nilo, a tiha tih a tul huna an tih dan tur hi vawiin thlengin an sawichiang thei lova. Hei hi politic zawnga thlir phei chuan a atthlak takzet. Engatinge mipui duhdan chu an tawm theih loh? Mipui vote beisei phei chuan mak tak a ni. Nge Modi-a te tih lungawiloh an hlau?

Mizoram hian MP hi LS and leh RS ah pakhat chauh ve ve kan neih avangin sorkar lai party mi te ngei hi MP ah nise thil tha a ni a, a sorkar lai party pawh hian an phuin ka lo hria. Mahse, tun tum LS inthlanah hian kan tana issue lian ber chu CAB chungchang a ni a. Sorkar lai party hian mipui duhdana Parliament-a an vote theih loh chuan MNF party MP candidate hi vote tlak loh ah ka lo ngai, a mimala duhlohna vang nilovin.

3. Lok Ayukta leh Mizoram Information Commission hotu ber atana an ruat te hi anmahni hnathawhna zawnah chuan mi tlukloh an nih a rinawm a. Hna pawh an thiam hlein a rinawm. Amaherawhchu, tuna ruat an nihna hi an "line" a ni lova, a line-a kal deuh ruat tur awmlo tawp te a nih loh chuan hetianga sorkarin thutlukna a siam hi a thalo vek tihna nilovin a tha ber lo hle. A bikin Lok Ayukta ah hian hotu pa ber hna hi legal/judicial experience tha tak nei tan lo chuan thuk taka hria a, chak taka thawh theih chi a ni lova. Kan sorkarin legal background leh experience nei nilo executive administrative experience nei a ruat zawk a ruat hi, a ruata chungchang ngawr ngawr sawina nilovin sorkar thutlukna tha ber chu a ni lo a ni. Judge hna hi thuk taka dan hria leh chumi lama engemaw chen lo thawk tawh tan lo chuan tha taka thawh har tak a ni ang.

4. MLA bye election ah hian MNF hian an ngaihtuah kimloh chu Sec 5A Representation of The People Act, 1951 in an candidate hi automatic-in a disqualify nghal a. A chhan chu Aizawl East-1 seat tih loh chu Scheduled Tribe te tan chauhva reserved a nih vang a ni. Dan khirh leh chingchivet tak avangin Pu Vatea hi ST reserved seat ah thlantlin theih a ni lova, MNF hian an party adviser hi MLA atan an duh tak tak a nih chuan dan hmangin ST reserved seat-a a in candidate theihna turin hma an laksak thei a. A kawng a thui an tih chuan Pu Zoramthanga hian East 1 atang hian bangin West ah hian in candidate zawk se, a bial chhuahsan hi Pu Valtea tan a kian thei a ni.

Hei lo pawh hi kan la sawi zel dawn nia.

Post a Comment

Powered by Blogger.