HEI, HRINGNUN HRUALHRUIṬhenkhatin lehkhabu ziah mai mai chu boruak hip tluk leka an awlsam laiin, kei hi chuan ka harsat fuat fuat khawp mai.

Taj Mahal khu kum khata sak zawh a ni lo va, a tlukpui monument ropui lah kum tin pahnih pathum sak a ni hek lo, tih hi ka chauhthubarawh inhnemna a ni.

Ka irâwm chhuak lehkhabu “Vaihna Vará¹­ian” ka tihchhuah aá¹­anga kum 8 hnuah, “Hringnun Hrualhrui (Thu haw lam leh kal lam)” tih chu kar leh March ni 6 (Thawhlehni), 2018, chawhnu dar 2 khian, Central YMA Hall, Tuikhuahtlangah tihchhuah ka tum ve leh thei hrâm a nih chauh hi.

A inkarah ka lehkhabu buatsaih (compiled and edited) “Hlim Nî leh Nuihlai Nî (a galore of wit, humour and anecdotes)” ka chhuah bawk.

Ṭhangkhat lian zet châk la khawm a, ka lo kûrpui a, ka lo ṭûlpui tawh, press-a pek mai theih tura ka peih diam tawh ka lehkhabu, “Kûngpui Miril JF Laldailova (Writings for, by and about JF Laldailova)” tih lah chu ka computer aá¹­angin hmuh kir leh rual lohvin tibo palh bawk nen. Chhiatna chunga chhiat lehchhawnna a ni hawt mai.

Hun puma thuziak lama inhmang reng siin, mahni lehkhabu ka khawr pum theih lohna khua a lo rei ta ti rawh u. Dan anga ka ziah ziah ngai chu thuhran, hna chawpchilh leh tlachawp a awm ve reng a, ka lo dam lo ve sek bawk nen, ka tlin ngang lo a ni ber e.

Lehkhabu atana châk (material) ka neih pawh a lo tling khawl hnem hman ve tawh khawp. Tuna a awm sa ringawt pawh hian lehkhabu hleitling pangngai bu 5 lai chu a daih tawh ang chu.

He lehkhabu atana ka thlanchhuah chin pawh a leitute tan ritsak a nih loh nan ka suat thawl leh nasa a. Hlâwm hrang hrang aṭanga engemaw zat ka hlawi hnu-ah pawh, hlâwm engemaw zat chu a pumin ka fik ta nghe nghe.

He ka lehkhabu hi hlâwm 10-ah ka ṭhen a: Hringnun Hrualhrui, Nunkhaw Ningkhawng, Lairil Literature, Hranghlui Hrilhfakawm, Lunglam Luangliam, Thawnthu Thehlep, Biahzai Biahthu, Titi Tluangtlam, Zemtu Zaihla, Suihlunglêntu Sangtea, tiin. Hlâwm tin deuhthaw hnuaiah hian thupui engemaw zat a awm thliah bawk a ni.

Mihring nun hruihrual (a hla ṭawngkam chuan - hrualhrui) - fîp taka inhruala zai hrang hrang chu thu leh hla (prose & poems) hmangin ka zam chhuak sung mai a nih hi.

“Thu hâw lam leh kal lam” tih á¹­awngkauchheh hi hman dan tlanglâwnah chuan mi thu sawi lam hawi leh sûkthlek, mi thu vuakthlâk dan leh an thu kalpui dan sawi nan kan hmang ber thin. Eng thu nge an chai pawh hre hawt lo, leh an sawi laklawh em tih pawh ngaihtuah chang lote hi, “Mi thu haw lam leh kal lam pawh hre lo,” an ti á¹­hin.

Tuna ka lehkhabu hming pênhlelh (subtitle) atana ka hmanah erawh hi chuan a awmzia hi ka her danglam hret a. A awmzia ka pawtsawiin ka zauh hret. Ka rilru leh ka ngaihtuahnaa thu lo lut leh chhuak, ka note-bu, diary, journal-a ka hlân thlâk leh, Facebook status updates leh chanchinbu-a ka thu ziahte ka sawina a ni.

Chu’nga ka thu leh hla a á¹­hen a zar tak meuh meuh chu hlawm hrang hranga á¹­henin ka phawrh ta a nih hi. Hringnun Hrualhruia a zai hrang hrang a nih avangin thu leh hla inralkah tak tak a ni hlawm.

Ka lehkhabu kâwma thlalak tur pawh hi kan uluk ve ngang mai. Ka thlalak thiam ṭhian Mala Pachuau leh Amtea Hauhnar nen kan veng tlang thengthaw nuam tak, Park Tlang kan tihah kan han lâwn a.

Kan thingkung mit la ber, far kung sang takah lehkhachaih, a hranpa liau liauva Amtea siam chu chaih tâng turin, kan “laws of physics” thiamte sâwm khâwmin kan bei ngial a. Kan lung a si ta maw tih-ah kil tin kil tang aá¹­angin kan hmet ta mawlh mawlh mai a ni. Eng tak ang maw?

Ka lehkhabu kâwm hnunga ka thu dah hi ka han thur chhuak ang e:

A chang hi chuan thingkûnga thli chhêm tân lehkhachaih, hrui chat tawh, uai vêl mai mai hi ka inchan ṭhin.

Mahse lehkhachaihah rau rau pawh, tlêma a puan ṭha leh rawng mit-la deuh tak nih erawh chu ka châk viau.

Tuemaw tih tur hre lo dai vâkina lâwm taka a lâwn chilh a, lungawi taka a hawn tâk hial. A kûrkum, a zading, a thla, a mei te a chei ṭhat hliau hliau va, hruihrual fei taka a zawm leh te ni ta ila.

Chu mi khawhar veivâk, lehkhachaih chhar chu nang kha i ni thei mai ang em?

Nang nena inthlun zawm renga awm tlat a, i hlim leh lawmna thlentu nih chu ka thlâkhlelh ber a ni ang.

Mi i chaih nin a, mi i khalh kham nî a thlen hunah chuan, tlang thengthaw-ah, khaw ṭṭhat niin thlifîm thaw heuh heuh-ah min chhuah la. Chutah chuan nang nena kan inzawmna hrui chu i chhat dawn nia.

Thlifim zahngai thei chuan thingkung remchangah min lên tâng leh mahna - tu emaw tal-ina min lo chhar leh atan.

Chutichuan, van sangah min chaih lêng vêl ang a, chhûm zîngah te ka leu zek zek ang a. A duh huna min hlûm lêt zar zar a, min hnim pah a, “Van rim a nam châk mai,” min tih turin.

(Mar 2, 2018, Vanglaini Thu leh Hla Huang)

Post a Comment

Powered by Blogger.