~Dr. C. Lalrampana

THUHMA

Pu Selluaia (L) Awithangpa khua Maubuang khuain "Vaihovin 'PANI' an tihte leh Saphovin 'Water' an tihte hi chu a pawnlang emai! Mizovin 'TUI' kan tih hi chu a tluk pha hlawl lo, mizo tawnga tui kan tih hi chu a ni hliah hliah bik " a tih fo thin hi ngun taka ngaihtuah chuan a dik viauin a hriat theih. Mahse, Vaiho leh Sapho tan chuan 'TUI' tih hi chuan 'Pani' & 'Water' nihna a phawk pha lo an ti ve thovin a rinawm. 

Engpawhnise, kumtin fur ruahtui tlak lai hian khawvel hmun hrang hrangah leh abikin Mizoramah tui tla an tamin, nunna chan pawh an tam hle thin. Chuvangin, tui tla leh tui tla hlum kan lo tlem thin zawk nan leh awlsamtea kan inchhanchhuah theih nan i han hawi zau deuh teh ang.

TUI TLA AWMZIA:

Tui tla kan tih hi lui, tuikhuah, dil, tuizem etc. ahte mi inring hman lova a tanhmun phet avanga chesuala tuia tlapil; a chakna thahrui pawh hmang hlei thei lo, a talbuaina avanga tuia tlak hi a ni. 

Mi thenkhatin "Tui tla chu an dam chhuak emaw dam chhuak lo emaw, tuia an awm laiin inchhung kilkar leh chawmpangkar zawng zawng an mitthlain an hmu vek a, an ngaihtuah hman vek" an ti thin a, mahse, hei hi chu thu vauk mai a ni e. 
Kum 1979 khan Serlui livir thuk tak pakhat bul hnaiah ka tla palh ve det tawh a, chhuah tumin theihtawpin ka invai buai a, vanneih thlak takin kan thianpa'n min rawn chhan chhuak hlauh mai! ka lawm lutuk. Pakilkar leh chawmpangkar lam a lang pha awzawng lo mai! Ar talh sual thi mai si lova tal awrh awrh hi ka ang ber dawn niin ka hreleh hnuhnawh ta ber mai. Chuvangin, khi titi tawngkam khi chu phawrh chhuah fo loh a tha berin a lang. Tui tlak tawh chuan rilrufim put har tak a ni.

INCHHAN CHHUAH DAN:

Tuia tlak tawh chuan hlauhna leh zamna a lo awm nghal vat a, invai buai nghal a awl hle thin. Chuvangin, a tla ve lote'n rilru fim tak nen tih theih kan nei tih hriain hetiang hian hma lak theih a tha hle.

1. Mi chu tuia a tlak hnuah a la dama a la harh tha a nih chuan thing/mau tlawn sei a kuta a man phak ngei tura peka vaukamah hnuh chhuah tum tur.

2. Tui hleuh thiamin a harh tha lai a chhar dawnah inmanbehtir lo thei ang berin a chhip samah manin vaukam lamah hnuh chhuah a tum tur a ni.

3. Tui thiam lovin tui tla chhan tumin tuiah a zuang lut ve ngawt tur a ni lo.

4. Tui tla chau tawh chu vaukama lakchhuah hnuah bawkkhuptirin a kaa tui leh bawlhhlawh tangkhawmte kawm chhuah faisak hmasak vek tur.

5. A lei pawhchhuahsak hnuah pawnthem thianghlimin a lei dawm tur.

6. A la thi lova a zawi der a nih chuan a kaah minute 15-20 chhung hamsak in a chuapah boruak pek luh tur. Rubber tube hmang pawhin hamsak theih a ni.

7. A lungphu a chawlh mai loh nan a awmah nama thawk a pek theih dan tura tanlakpui tur. Mipa a nih chuan a lungphu leh marphu puih nan a kawhte phawrhsaka na lutuk lova a kawhte tlum lut tur pawh chhuahsak tur. Hei hian a lungphu leh marphu chawl tur a veng theia ngaih a ni.

8. Tlema a harha a rawn chak deuh veleh hamdawi in lamah hruai vat thin a tha.

9. Tui tla chu lum taka thuama enkawl vat vat tur a ni.

A TLANGKAWMNA:

Disaster, martial arts, kungfu, boxing etc.kan traingin hian tihdan tha chitin reng kan zir thin. Mahse, a taka han tawn chiah chuan kan zir lawk ang thlap thlapa inbeih a ni thei tawh thin lova, hetah tak hian mahni pianpui finna tha leh remhriatna hman thiam a pawimawh hle. 

Tui tla sawngbawl dan pawh hi han zir lawk chiam chiam thin mah ila, a taka han tawn chiah hi chuan kan zir lawk step ang thlap thlap a nih tawh thin loh avangin mahni idea hman tangkai thiam hi a pawimawh ber tih hriain theihtawp i chhuah tlang zel ang u.
Powered by Blogger.