Tribal Superstar Sudden Muanga Literary Value Sânzia !


Sudden Muanga chanchinZofate histawri kan en chuan, a hun lai mil zela mi tin hriat, Superstar kan nei ţhin a. Pipute huna an Superstar chu kan Pu Chhurbura kha a ni. Keini huna kan Tribal Superstar ve thung chu, Sudden Muanga hi a ni. Sudden Muanga tluka a hun lai mil zela Mizoram nihna dik tak, a chhûnga chengte mize hrang hrang bakah, sawrkar, khawtlâng leh kohhran nihphung dik tak, huat dawna huat theih chiah si loh, a dik lo tih ngam bawk hek loh, hlimawm tel sia tarlang kim biai thei thu leh hla dang a la piang awm lo e.

Kum 1977, March thla aţang khan he Tribal Superstar lemziak thawnthu (Comic) hi, Laisaizawka (Lalsangzuala) chuan tichhuak ţanin, kum 1990 thleng khan bu 73 a khawr pum hman a. Khatih hun lai na ná nâ kha chuan Sudden Muanga tluka lehkhabu darhzau, hriat hlawh leh lâr, mite chhiar duh thu leh hla a awm awm lo e. Chhiar a hlawh lutuk avang khan, Mizoram sawrkar pawhin pisa kaina hmuna ken leh chhiar a khap hial a nih kha!

Churachandpur tlâng aţangin Lalsangzuala khan Zofate In Pui hi enlenna ţha ber hmangin a han thlir ta a. Chuta a thil zuk hmuhte chu a hmuhnawm zawng leh hlimawm zawnga han thlir chuan mit leh beng titlai tak tak, ram leh hnam hmangaihna thinlung mit pu tân erawh, lungngaihna mittui ko chhuak thei khawpa lungchhiatthlak ni lawi si a han hmuh khan, Mizorama thil thleng tawh, thil thleng mek leh thil lo la thleng turte chu lemziak leh thu hmangin, nulain thiam taka buh a ţhap ang mai hian a han thlei kual ta a.



Sapho comic; Phantom, Superman, Batman etc kan hmuh phak chinte ang hi chu, a lem ziaktu leh a thu phuahtu mi hrang daih an ni ţhin a. Lalsangzuala ropui zual bikna chu, comic-a milem zawng zawng a kut chhua an nih bakah, a thute pawh ama irawm chhuak vek an nihna hi a ni. A thawnthua a changtute nihna, an hming an lem ţheuhte kha, tapa lungthu pathum inrem tak ang maia a han chhuah thei kha a ni, ropui ka tih chu ni! Mite thinlung phekah, vawi khat en tawh chuan theihnghilh theih ngai tawh loh turin a nemkai thei tlat a ni! Tiêlna thawnthu (Satrical Comic), buaina (Conflict Comic) ni bawk, dikna a dinchanna (Poetic Justice) inpawlh chiat, a thlum, a khâ, a al, a thur chawhpawlh, mi tin rem thu leh hla ropui kan hmu ta a nih hi.

Sudden Muanga chanchinHe a tielna thawnthua a changtupa ber tur pawh a hun laia Zofate ngaihsân, Oliver Strange-a Novel-a a changtupa, Cowboy rorum leh pistol phawi rang tak sap Sudden-a chu, a aia ropui leh zual zawka Mizo tlangvalah chhuahin, kan tribal ngêng chhun ngaih tur ni bawk si nungchang nena ţham kawpin, a sakhming Sudden Muanga chu a lo piang ta a. A sakhming ringawt pawh hi Oxymoron mawi tak, Shakespeare-ate’n lungchim taka, ‘O loving hate, O brawling love!’ an tihte aia hniam bik chuang lo tur a han ni nghal der!

Sudden Muanga hmêl lah chu a nungchang; mahni infak hrat, pawt zuah zuah thei, zahna tlachham zet mai, rilru bulbal nei lem lo, thli beng zawng ang anga thle kual mai mai, zu leh nula duh tak a nihna nen khan a inhmeh hliah hliah mai a nih kha. Characterization an tih mai, thawnthua mimal nungchang, hmêl lan dan, chet dan, leh ţawngkam hman hrang hrang aţanga an mizia leh nihna nena inhmeh êm êm vekin Lalsangzuala khan, a character-te hming a han phuah thiam ringawt pawh hi, mi chunga lêng a nihzia tarlangtu a ni.

"Nang hi cowboy ro rum lutuk 'Billy the kid' ni la, kei 'Subhas Chandra Bose' ka ni ang, 'Kid, ka ti che anga, Boss' min ti dawn nia" tih chhiarte hian, Laisaizawka themthiamzia, Humorist ţhate zinga chhiar tel kumkhua tawh tur a nihna chhan min hmuhtir a nih hi.



Tun thleng hian Judy Ţhiaii, Linda Hermawii leh Tumsangi te hmel leh nungchang mitthlain a la hmu reng a. Chutih rualin Hleizuama, Lalkhirhvela, Darringaia, Sheriff Chalchhuna, Gospelliana, Kapa, Phunga, Hrângekuih Hnapthlengsena, Pi Dâri, Shabito, Rualrem City te hian zûn an la nei cheu a nih hi! Lalsangzuala nihna dik tak, a Mizona chhuangtu leh ngaihlutu, a ram leh hnam hmangaihtu a nihna, saum aţang te, vai a huatna aţang te, hnam dang thil a ngaihsân duh bik lohna aţang te khan, Patriotic Writer ziarâng hmuhhmaih rual lohin kan thlir mawlh mawlh mai a nih kha.

Hmunkhawhar City han tihte hian he tribal thinlung hi a kuai ngaih mai a. Imagery ţha tak takin a thawnthute hi thuam mawiin, mitthla hian Mary Saloon-te hi a fang ruai tawh mai a ni! ‘A chhûnga thute hi dawt muhlum fawmkhawm mai mai an ni a, thutak khûka khûkpui chi a ni leu’ tiin Laisaizawka hian a Comic kawr chhilh hnan mah se, he Comic ziaktu hian a ngaihtuahna luahtu thu leh hla, Stream of consciousness an tihte chu, a comic-a a changtu hrang hrangte kaltlangin, Irony fiah tak tak, Political Satire pui deuh deuhin a han thuam ngaihnawm zet kha chu pui tak a ni!

Sudden Muanga chhiar tawh phawttute thinlungah Lalsangzuala khan, phûrna/helhhawlh (Suspense) a tuh zung zung thiamnate khan mi naran aia û a nihna an lantir a. Ât hmêl he haw deuha Pu Muanga’n Pu Kapa a han hnial dangna ţawngkam, Syllogism an tihte reng mai kha a pui ţhin a ni ti r’u. Shakespeare-a’n thumal thar diai 1700 a lemchan kaltlanga a phuah chhuah Sapin an chhuan mah chuan, keini Zofate hian Sudden Muanga kaltlanga Laisaizawka’n thumal thar a chher, chher satliah mai lova kan vantlâng nuna kan hman zui leh hman uar tak, ţawng thlûk mila thil lan fiahna ţawngkam, Onomatopoeia an tih mai, ‘Nguih nguih, gui gui, nguar ang…etc’ a lo chher chhuakte kha han ngaih ropui loh phal chi a ni lul lo!

Allusion a hman thiamzia, baibul thu han hman mai remchang taka thawnthu han chher kualte hi a hnehsawh a ni ber! Lal Isua’n, ‘In tân hmun siamin ka kal dawn hi’ tih thute hi Sudden Muanga hliah hliahin a chhuah thei tlat zel a. Wit ngeiawm leh fing tak tak, nuihzatthlak tel bawk si a han chher kual vete hi sawi chiam ngai lovin, a hun laia mite kha chuan an chhiar thiam vek ngei ang. ‘Ar bawp in khel châng apiangin min rawn hre ve ţhin dawn nia’ tia Isua’n zanriah hnuhnung a zirtirte a kilpui anga nuho chaw a han kilpui thiamnate kha turu tak a ni!

Tin, Dârringaia eksident lûhai vir muai muai, ‘Mi fingho pawhin khawvel hi a vir muai muai an tia lawm, i fing ve ta a nih kha’ a han ti zaih thiamziate hi hmuhhmaih phal chi a ni lo! Wit leh Pun hmanga thumal han cheibawlte kha a thiam êm êm mai a. He Superstar tluka mi tai thiam hi an awm kher lo ang! Hrangeka tang tlanchhuah vanga Sheriff Pu Kapa hnenah, ‘Chhuah thiang lo i chhuah a ni ringawt alawm!’ han tih ang chi, wordplay leh wit ţha tak tak, ‘Nge thamna ni lovin lawmmante hi in lo inpe zawk?’ hmuh tur hi a bu tinah hian an awm a ni ber.



Thu uarna, hyperbole kan tihte hlei hlei kha a hmang thiam a. Kú Muanga che fuh lailêng thu uar thiamzia, a chet chhiat tluan laia uar thei ang bera a han che chhe ţhinte khan hlimna min siam tamin, comedian ropui tak zia hmuh loh theih a ni lo. Vanneihthlak takin, Holy War, Invincible, They call me Sudden Muanga, Vohbik, Funny Face te kha a pdf-in download tur a awm hlauh mai a. Beitham hle mah se, Lalsangzuala themthiamzia, thuchheh mawi tak tak leh hlimawm tak tak, ţah tichhuak leh lung tichhe theite kaltlanga Zoram dârthlalang dik takte min han chhawp chhuahsak hunte kha, Zofate Literature hun tawn sân lai ber pakhat tih loh rual a ni lo!

Sawi zui châk tak tak la tam hle mah se, tawp lam lo hnaih ta ila. Sudden Muanga-ah hian Mizo ze hrang hrangte chu vawm khawmin awm vek mah se, K’u Muanga’n a inhmehpui êm êm vek theite kha a ziaktu chungnunna tih loh theih a ni lo. Mimal, vantlâng, kohhran leh politik khawvel hlimthla dik tak hlir Sudden Muanga-ah hian kan hmu a. Churachandpur tlâng aţanga kan nihna dik tak lo lang chhuaka chu, hlim takin kan lo nuihpui dur dur a. Mahni mawng liak tluk chauhin min chhuah mah se, tumahin Lalsangzuala an haw lo. Huat ahnekin kil tinah chawimawiin a awm ta zawk a nih kha. Hei thu leh hla khawvela mi lian a nihna dik tak, tu ma phek thlak rual loh turin a tarlang chiang ber awm e.


Author: Lalremliana Pachuau

Sudden Muanga chanchin
Sudden Muanga chanchin
Sudden Muanga chanchinSudden Muanga chanchin


Post a Comment

  1. Ad tam lutuk hian chhiar a tihrehawm khawp mai, tihtlem dan a awm lawm ni

    ReplyDelete

Powered by Blogger.