Belarus hi Europe chhak lama awm niin, Russia, Ukraine, Poland leh Lithuania and Latvia te nen international boundary a nei a. An ram khawpui chu Minsk a ni. Belarus ram chanchin hrim hrim hi sawi tur tam tak awm mahse, tunlai buaina hi kan sawi tum ber a nih a, kan lut nghal chawt dawn a ni. 

Belarus hi Soviet Union zinga tel ve thin kha niin, Soviet Union a kehdarh hnu khan ramchhung politics a kal fuh hleihtheih lova. Alexander Lukashenko chuan kum 1994 atang tawh khan kum 26 chhung zet a awp a. Europe Last Dictator an ti hial a ni. 

Kum kha leh chen kha Alexander hian dodaltu opposition huaisen a tawng lem lova. Election tum 5 zet chakin, dictator ang maiin ro a rel a ni. 

Kum 2020 election erawh kum dang angin a awlsam ta lo hle. Election hma hret khan sumdawng hausa leh blogger hlawhtling Siarhei Tsikhanouski chuan sawrkar lai dodalna movement a tan ta a. Alexander chu Cockroach (Chukchu) nen tekhin in, Cockroach Movement chu kalpuiin, mipui sawrkar siam an tum a ni. 

Sawrkar leh movement hotupa Tsikhanouski karah buaina a awm chho ta a. Russia sawrkar chuan opposition lam hi a puih niin sawrkar lai te chuan an sawi a ni. Mahse hei hi rorel lai te politics mai mai niin a lang a, Russia hian Alexander Lukashenko hi a tanpui zawk niin a lang.

Belarus general election hi August ni 9 khan neih niin, vote thlak ni pawh hian buaina tam tak a awm a, internet service pawh an titawp hial a. Election campaign chhung pawh hian movement khaipa thenkhat thah an ni bawk. 

Tichuan, Belarus election chu buaina tam tak karah kaltlangpui a ni ta tho a. Belarus sawrkar TV channel chuan exit poll buatsaih in, sawrkar lai Lukashenko leh a pawl te chu 80.23% vote pein, Opposition lam chu 9.9 chauh a pe thung a, rorellai party pawhin he exit poll hi a Lutuk deuva, an pawm lem lo a ni. He exit poll behchhan hian election result chu puan a ni zui ta a. Inthlan felfai loh lutuk leh vote chhiar dan mumal loh lutuk avang chuan mipuiin protest an tan nghal a. Sawrkar chuan mi tam tak manin, buaina a sosang ta hle a, ramdang pawh an inrawlh hman hial a ni. 

Sawi tawh angin, Russia chuan rorel lai party lam chu a tan zawk a. French President leh German Chancellor phone in a be tawh a, Belarus tualchhung buainaah inhnamhnawih loh turin a hriattir ve ve tawh a. Hetih lai hian, Alexander Lukashenko hian sipai chakna hmangin rorelna a la chelh thei hram a, protester hnawhdarh tu sipaite chu medal a awrh tir hlawm a ni. 

Russia hian ualau takin Alexander Lukashenko party lam hi a puih lem lo niin a lang a, mahse a rukin Putin leh Alexander Lukashenko hian inremna an nei a ni hmel. Russian foreign minister Lavrov chuan opposition leh sawrkar chu inbiakna neih turin a ngen tawh a. Mahse, opposition leh mipui tam zawk hian Alexander Lukashenko chu August 9 election dik loh taka a kalpui vangin báng turin an duh a. Inbiak an duh a rinawm loh hle. 

Europe ram te chuan Russia chu Belarus buaina thunun turin an beisei ber a, Vladimir Putin erawh chuan ramdang tumah inrawlh a remti lo.

Heitih lai hian Satellite data atanga a lan danin Russian  thlawhna, sawrkar official phurtu chu Belarus ah a tum ngei tih finfiah a ni. 2014 a Ukraine buaina ang tho khan, Russia hian thunun a tum rûk niin a lang. 

European Union chuan buaina chinfel duh viau mahse, Putin signal an hmuh rih lova, hma an la la ngam chiah lo a ni. 

Tunlai khawvel hi pawnga puia indona thleng lem loh mahse, China, Russia leh  America te hian an thuhnuaiah ram te zawk te hi dah zel an tum a. Mahse, policy thiam takin an kalpui thin a, an duhzawng te sawrkarna tur a nih phawt chuan a rukin an puih thin a. Kan kawmchhak Nepal election leh hunah pawh China chuan Oli a tlin theih nan hma a la ang a, India erawh chuan opposition lam te a puih thung ang. @TimesofMizoram

Post a Comment

Powered by Blogger.