Ramri buaina kal zelah, tun boruakah chuan India lam hi an che tha zawk niin a lang a. Square Kilometre 1000 vel zet chu PLA ten la awp hrih mahse, hmun pawimawh tak tak Indian Army ten an delh chilh tawh a. Tun dinhmunah chuan China lam hi a chan chhe zawkah an awm nia ngaih a ni. Buaina lo chhuahna Galwan leh Pangong vel chu India sipaite hian an thunun fel der tawh a. PLA te tan indo a nih ngawt loh chuan chét ngaihna vak a awm tawh lova, tharum thawha hmalak erawh an ngam chiah bawk si lo, khaw dang an hawi a ngai ta a ni ber. 

Hetianga dinhmun chhe zawk an chan hnu hian, China hian Arunachal Pradesh lamah hmalakna thar nei leh a tum mek a. Chinese President Xi Jinping chuan China sipaite chu India sipaite awm lohna hmunah hmalakna thar siam nghal turin a hriattir niin Zee News chuan a tarlang. 

Xi Jinping thupek angin, China PLA te chuan Arunachal Pradesh Line of Actual Control (LAC) lamah sipai tam tak an thawnluh nghal a. PLA te hian hmun ruk zetah bu an khuar nghal a ni. Hriat thei chinah Upper Subansari bul vela Asapila, Longju, Bisa leh Majha ah te hian buaina al thut thei reng a ni tawh a. India sipai lam lawh he lamah rilru an seng leh tawh. 

China hian infrastructure a ngaipawimawh hle mai a. India leh an ramri zawng zawngah hian kawngpui tha tak siam zel an tum a. Arunachal Pradesh LAC bul hnai Bisa tlangdungah hian kawngpui an sial leh mek a ni. 

Ka hriat danin China lam hian LAC leh Ramri hrûlah hian kawngpui tha tak a siamchhuak deuh vek tawh a. Ralthuam leh lirthei chi hrang hrang chu awlsam takin an che sawn zung zung thei a. PLA te pawhin an mamawh ration leh thil dang te supply tha takin an hmu thei reng. India lam hian inkal pawhna kawngpui chu siam ve tho mahse, duh angin hma a la chak lova. Hmun tam zawk chu kawngpuiin a la suntlang pha lova, hei hian sipaite chét lak a timuang phah hle a ni. 

Arunachal Pradesh LAC bikah hian hmun 4 chu Indian Army chuan sensitive area, Buaina awm thut theihna hmunah an chhiar a. He lai hmun hi kum 1962 a ram pahnih te buaina chhuahna hmun kha a ni nghe nghe. 
Arunachal Pradesh lam boruak hian China mizia dik tak a pholang chiang hle a. Moscow khawpuia inbiakna te kha chu hun khawh ralna mai mai a ni. China minister te kamchhuak leh an sipaite chét duh dan hi a inperhsan hle thin a. India tan han rinngam ziazang chi a ni ta hlawl lo. 

Asapilla sector hi hmun pawimawh tak, China in lak a duh a ni a. Sea Level atangin feet 100 bawr vel a ni. He lai hmun hian China PLA te thlasika hmun sanga an kal tur a dang thin a. India tan hmun pawimawh tak a ni. 

September ni 18 khan India sawrkar, defence lama mi pawimawh te an thukhawm a, China in a hmalakna engmah bansan a tum tak si lova chuan, India sipaite inbuatsaihna an thlir ho a, a tul anga China PLA te chhanlet dan tur te an sawiho a ni. Indian Army chuan uluk takin Arunachal ramri hi an vil reng a. China PLA te tan hmun remchang siamsak an tum lo.

China hian India ram thenawm te a hûikhawm thu kan sawi fo a. Tunlai hian Nepal ramah building pakua zet a sak mek thu India Today chuan a tarlang a. Hei hi Nepalese sawrkhar chuan a pha nasa hle thung. Humla district ah hian tunhnai mai khan China sawrkhar hmalakna hi hmuh tur a awm a. Namkhya khua ah Building lian tak tak China company ten an sa mek tih hmuchhuah a ni. He khua bika China in building a sak zawng zawng hi 9 lai niin, tualchhung mite hmuh pawh an phal lova, an dang thin a ni. He lai village council hotu Vishnu Bahadur Lama chuan an tih dan thin angin ramri vel a tlawh a. China PLA te hmalakna hi hriatchhuah a ni ta a. Lapcha bial chhung, Limi khuaa building te phei chu sak zawh vek a ni tawh nghe nghe. 

Village Council head Vishnu in a sawi dan chuan, he lai hmun a thlen hian China PLA ten an lo ti ding a. Mahse a mobile phone chuan thla a la hman a. He tah tang hian China in Nepal ram chhunga a hmalakna chu hriatchhuah a ni zui ta a. Vishnu sawi dan chuan, Nepal ram chhung Kilometre 2 zet PLA te hian an rawn luah a ni. 

Nepal leh China ramri ah hian PLA te chuan kum 11 liam ta atang khan building an lo sa daih tawh a. Heng lai vela village council hruaitute hian PLA te hmalakna hi titawp tumin an hrilh tawh thin a. Mahse Nepalese sawrkhar hian a ngaihsak lem lo a ni. 

Humla District Officer Chiranjeevi Giri chuan, hemi chungchang hi engmah a hriat loh thu chanchinbu mite hnenah a sawi ve thung. Nepal Home Minister leh Foreign Ministry lam chuan eng thu mah an la sakchhuak lova, Nepal foreign Minister Pradeep Kumar Gyawali chuan chu tiang hmalakna PLA ten Nepal ram chhunga an nei loh thu a sawi. 
Nepal Prime Minister Oli hian China PLA te chu Nepal ram chhunga che thei turin phalna  a rukin a pe ni ngeia rin a ni. China chuan Tibet leh Nepal ram hi hman tangkai a tum rûk hle a. India   tan buaina tizualtu mai an ni mék. 

Hetih lai hian, India thlawhna thar Rafale Jet te chu Ladakh  van boruakah an thláwk kual zak zak tawh a. India sipaite tan pawh phûrna thar a pe ngei ang. Rafale jet, 4.5 generation hian combat range 780 km - 1650 km a nei a. Ralthuam 300 km range, air to ground missile a pai bawk a ni. Hei vang hian ramri a dah kher a ngai lova, ral khat atang pawhin a veng hneh viau tura ngaih a ni. 

India chuan ral hmatawng atan Sukhoi-30MKI, Mirage-2000, MiG-29 bakah, Chinook leh Apache attach helicopter te Ladakh ah a dah a. A trul huna hman thei tura inring renga awm an ni. Rafale te hi Ambala leh Hashimara airbase ah dah an ni.

Quadrilateral Security Dialogue, Quad tia an ko mai, China duhlo pawl chu thla thar khian Tokyo khawpuiah meeting an nei dawn. He pawl hian a tum ber chu China huangtau danchah leh Indo-Pacific tuipui venhim a ni. He pawlah hian India, Australia leh Japan an awm a. United Stated hi ualau lutuk lovin a tel ve thin bawk. 

Indian External Affairs minister S Jaishankar chuan kar liamta khan, Japan leh India in Bangladesh leh Myanmar ramah project lian tak tak an nei mek thu a lo sawi tawh a. Japan leh India tangdun hian Asia khawmualpui rûn an tum mék a ni. Kan sawi tawh ang ngeiin Japan chuan Prime Minister thar Yoshihide Suga a nei tawh a. Prime Minister hmasa Shinzo Abe hmalakna zawng zawng kha chak takin a bawhzui dawn nia hriat a ni a. India leh Japan inlaichinna hi chak takin a kal zel dawn niin a lang. ~TimesofMizoram

Post a Comment

Powered by Blogger.