Uganda rama puk mak dangdai chu.

Uganda ram khu hrelo kan awm kher awm love. Kan hriat lar dan erawh chu an Entebe a thlawhna hruaikawi Israel ho te'n an chhanchhuah atang leh an dictator mawl chah lutuk, nunrawng bawk si Idi Amin vang ani tlangpui deuh ber awme. Helampang chanchin hi chu rawn sawi vak ka tum lem lova, mahse mi hriat lar hlawh lo tak mai Uganda thingtlang khaw pakhat Kumbala khaw ramngaw chunga ‘God Cave’ an tih mai chanchin mak tak mai hi ka'n rawn sawi chho dawn ange.

Kumbala khua hi thingtlang khaw tetakte ani a. Mihring pawh 500-600 vel bak an cheng lova. Tin tunlai khawvel changkanna hian a thleng pha ve meuh lo bawk. A mi cheng te hi lo neih leh sa pel vela eizawng an ni a, a retheih pawh an rethei hle a ni.

Vawikhat chu an pasaltha pathum ramchhuak chuan nidanga an la kal ngailohna ram ah an kal a. Chulai ramah chuan kham sang deuh mai hi a awm a, chulai kham bulthutah chuan puk zau deuh mai hi a lo awm a. Chu pukah chuan an lut ta a. Thui pawh an lut hmanlo tih chuan puk chhung chu chhun eng ang mai hian a lo eng kulh mai a. Hlau chung chung chuan chu eng rawn kalna tur awmang chu an han zawng kual a mahse chu eng chu khawi atanga rawn kal nge tih reng reng an hre thei ta lova. Chutihlai chuan chu eng maktakmai awmna lam atang chuan mihring tawng niawm tak tawng ri deuh nuaih nuaih hi an hre bawk a, tichuan an hlau chuan chu puk chu an tlanchhuah san ta a.

An khua an va thlen chuan an thil hmuh chu an khaw hotu an ‘Village elder’ hnenah chuan an report a, an khaw hotupa chuan mi tam zawk hruaia a tukleh lama va finfiah turin a lo ti a mahse mak tak maiin chumi zan atang chuan chung pasaltha pathum te chu an damlo vak a, ni 3 hnu lekah chuan an pathum chuan an thi ta mai a. Tichuan Kumbala khaw ho chuan chulai hmun chu hmun thianglo, an pathiante chenna hmun anih ringin an tlawhpawh ngai talo a. he puk hmingah hian anmahni tawngin ‘MakuaTaoka’ an ti a, chu chu ‘God cave’ tihna ang deuh a ni. Hei hi 1965 kuma thil thleng kha a ni.

Hemi hnu hian he puk hi an tlawhpawh leh talo reng reng a, ramhnuai ngaw pik taka awm anih avangin a awmna lai tak pawh hi an sawi chiang thei chiahlo a ni. Kum 1981 khan British explorer W.B. Daniels-a chuan engtin tin emaw he puk chanchin hi lo hria in zawn chhuah a tuam ta a. A fapa kum 18 mi Martin-a chu hruaiin Kumbala khua hi 16th February 1981 ah an thleng a. Ni hnih vel a khawchhung mi te chanchin an zawh chian hnuah 19th Feburary 1981 khan guide pakhat hruaiin puk zawng tur chuan an thawk chhuak ta a. Puk pawh chu an va hmu ngei a, thla te pawh an la nual a. Daniels-a te pafa chu puk chhungah chuan an va lut a, an guide chuan pawnah a lo nghak a, darkar tam fe a nghah hnuah pawh Daniels-a te pafa chu an rawn chhuah theih takloh avangin an guide chuan vawi tam fe a au vak vak a, mahse chhang tu reng an awm takloh ah chuan a mangang chuan khua ami te pun tur chuan a kir leh ta a.

Khua ami te nen chuan puk lamah chuan an kir leh ta a, mahse engmah reng hmuh tur a awm chuang lo. Puk chhunga eng lo awmna thlen hma deuh lungpui chungah chuan Daniels-a camera leh lukhum hi a lo let ngat a. Eng awmna chinah chuan an luh tlang ngamloh avangin camera leh lukhum chu an la a, an kir san leh ta a. An lukhum leh camera lak chu Uganda a British embassy ah an pe lut ta a. Mak deuh mai chu an camera a thlalak rollfilm te chu an han print chuan engmah a lo lang reng reng lo mai a ni.

He puk hi tun thlengin finfiah theihin ala awm a, mahse tumah han finfiah tum chu an awm chuanglo a ni. Daniels-a te pafa hi eng vanga bo nge an nih, tin a hma a Kumbala khaw pasaltha te kha eng vanga thi nge an nih? He puk chhungah hian enge awm? Eng an hmuh kha enge ni chiah? Heng zawhna te hi tun thlengin chhan lohin a la awm ta reng a ni.

Post a Comment

Powered by Blogger.