– Laltholeha Chhakchhuak
Tlemlai deuh tawh khan Mizo hnam tana hmathlir nei thui tak tak te atangin Zawlbuk din that leh a, nun dan tha leh hnam zia inzirtirna hmun bik neih rawt thuak thuak thawm a awm thin a. Chhan hrang hrang avangin Zawlbuk sak hnatlang chu koh a ni ta em lova. Zawlbuk chu sa ta lo kumkhua pawh ni ila ka rilru lamah thlaphan lohna tak ka nei ru reng a. Thangthar te hian keimahni pualin Zawlbuk kan nei reng a, chu chu YMA hi a ni, ka ti a ni.
Hmanlai angin Sai ram chhuahna hmunah tlangval inhum sek a tul ta lo. Zualko tlan chiam chiam pawh a tul ta hek lo. Sa hliam chhuina hmuna huaisen fal nih tum kher pawh chuti bawk. Mi inneih ni leh thatniah lek phei chuan lo tawngpawng inpek ve viau kha mawlna chikhatah a chang thei ta tih tih a. Chungte avang chuan tlawmngai ta lo hlein kan inhria em? Nilo, kan la tlawmngai reng ka ti a ni. A chhan chu ka hmu fo tlat!
Mizo thangthar te hian kan Zawlbuk atan YMA hi kan pawm tih hi fiahin ka inhria a. Chu kan Zawlbuk-a kan Val Upa te chu YMA lama a thusa chin hi niin han ngai ta mai ila. Chhiat tawk an awma thalai kan kalkhawm a, tihtur tul kan han tih hian YMA hmingin kan va ti hranpa lo. Nimahsela, kan zavaia thiltih sawikhawm nan chuan YMA hming kan hmang ta thin a. A remchang hle. Engatinge ‘YMA hming chu a lo rik tak?’ tih zawhna chhanna chu YMA chu thangtharte Zawlbuk a ni tlat. Kan hnena lawmthu sawi lova YMA hming hmanga mi’n lawmthu an sawi pawhin keimahni hming tlukin YMA chu kan pawm a, keimahni hnena an sawi ai mahin a pui a nuam kan ti ru veng veng thin. Ava tha em! Heti taka Zawlbuk ngialnghet min lo din saktu kan Zosap missionary te kha an fakawm hle.
Zirna In (Educational Institution) kan ngah a, chutah chuan thiamna chitin reng paw chhuak turin kan phe suau suau a. Mizo nun ze tha leh hnam thil zirna In (social institution) kan neih chu YMA a ni ta thung a. Miin zirna lamah thang a chhuah emaw, chuti lamah chuan mi chungah a leng hial pawh a ni thei. Nimahsela, chu mi chu Mizo nula a nih a, Mai-an bai dan a thiamlo emaw, amah rimtu tlangval a ngainep viau emaw; Mizo tlangval a nih a, thlanlaihna hmunah Bawngtuthlawh a lek thiam lo emaw, khaw chhunga awm reng siin khawhar inah a riak ngamlo emaw a nih chuan chumi ngei chuan tlakchham a nei a, ama hnam thil-ah mi a anglo tihna a ni ang! Lehkhathiam pawh ni se, thangthar te Zawlbuk lamah training pek an ngai tihna a ni.
Pipute Zawlbuk-ah chuan khawtlang tana mi hnawk chu Zawlbukah an ko mai a. A tul angin a rik te pawh an ri nawk thin te pawh a ni ang. Chu chuan mi awm eu deuhte a elh ngil thin. Zu rui, tuallaia hram hram an awm pawhin Zawlbuk lamah Val Upa-in an tuai nial nual a, ‘Hei, in fapa hi Ramhuaiin a tilah a pen a ni e’ tiin chutia an zilh hnu chuan an leihka atangin an in chhungah an pet lut mai a. Tu pa mahni ‘de’ pawh an ti ngam ngai lo. Tunlai hian ruihhlo a hluar viau niin an sawi a. Chuti a nih chuan thangtharte Zawlbuk lama nun phung zirtir tur kan nei tihna a ni a. Kan zirtir dan chu talhfiak hmangin nise, ka ti hranlo. Kristian zirtirna tha ni hial zawk sela. Thangtharte Zawlbuk-a koh ngai nih hrim hrim pawh hi ‘tila ramhuai pen’ tlukin a na a sin!
Thangthar te Zawlbuk a nih miau avangin hnang tah zir emaw, puithuna thil zir kha ka ba hran lo pawh a ni ang. Kan Zawlbuk atang hian administration lam te, management lamte, Mizo social ethics lam te, eizawnna lam te, min tuam mektu cyber crime lam te, computer knowledge lam te, lehkha zirna kalkawng chenin zirtirna pek theih a ni dawn lo’m ni? A zirtirtu tur pawh thangtharte Zawlbuka lawi lut thinte zingah hian an awm reng si a.
Sa-hrang a rawn che a, ran a rawn la nawlh mai. Zan a ni a, a thim. Ran rak thawm chuan khua a ti ralti a. Vantlang himna (security) a ti chhia. Chu velleh Zawlbuka tlangval ho an han phit chhuak ve ta a, haw haw chungin thim-tham karah Sa hrang an um ta mai thin a. Chu thawm chu mipui/nu-nau leh tar chaklo tan a ri a mawi a, hahdamna dar ri a tling thin. Thangtharte Zawlbuk hunah hian kan Sa-hrang, khawtlang min rum thaihtu chu ruihhlo hi a ni ta ber awm e. Thangtharte Zawlbuk atanga ral rel a tul hle mai.
Chuti nilova, thangtharte Zawlbuk-a val upa nih tuma vote zawng thawm kan hriat fo hi chuan he Zawlbuk hian a zahawmna a hloh thuai ang. Tangkai leh zualin he thangtharte Zawlbuk hi hman dan i dap zel ang u.
Post a Comment