– Rinte Rálte, Bazár Branch.
Zobawk — Nula Hmel tha Khua: “Zobawk nulate hi khaw dang tlangvalin hmel tha an ti thei lutuk,” tih hi mi sawi ka lo hre fo tawh. Mahse a sawitute Zobawk khua tho an nih thin avangin taktak a nih leh nih loh ka hre lo va, awih har ka ti deuh hlek bawk! Mahse taktak zawng a lo ni ngei aniang — kum hnih liam ta 2010 June ni 29, Thawhlehni khán, Exam chawlh hmang turin Aizawl atangin Zobawkah ka haw a; sumo hlui tawh takah ka chuang a. Driver kha a tawng duh reuh hle a; a titi bawrh bawrh a. Thui fe kan tlan hnu-ah a passenger-hote kha khawi veng nge kan nih min zawt hlawm a. Zobawk khua ka ni tih a hriat rual chuan, “Nang chu nula hmel tha khua-a mi maw i nih a?” min ti a; ka nui ringawt. Driver chuan he thu hi a sawi zui ta a — “Motor khalh hian ka lo tlan kual tam ve tawh hle a; Zobawk saw an nulate an hmel tha ber. Kawng thar an siam hunah phei chuan Pukpui lam atangin kan tlan tawh ang a, Zobawk nula-ho kan hmu ngai tawh dawn lo tihna a nia. Ka ui ngawt mai,” a ti a. Sumo-a chuangho chu kan nui dar dar a. MZU Campus(Tanhril)-a kan awm lai khán, Hostel-a kan junior pakhat (a hming leh a veng chu sawi lo ila) chuan, “U Rinte, Zobawk khua tiraw i nih?” min ti a; “Aw, ni e. ‘Ngati nge?” ka ti a. Chu tlangval chuan, “Nula hmel tha khua-ah i awm a nih chu. Zobawk nula hi panga vel chu hriat ka nei ve; tu mah hmel chhia an awm lo,” a ti a. Sumo driver ka chhàn dan ang tho khan tawngkam eng mah chhak chhuak lovin ka nui leh ringawt a. Ka naupan lai atanga ka hriat thin, “Zobawk nulate hi khaw dang tlangvalin hmel tha an ti thei lutuk,” tih kha a taktak a lo ni ngei e.
Zobawk Tlangval An Fel: Lunglei Gov’t College-a Iyr B.A. ka zir lai(2006) khán, vawi khat chu corridor-a kan thut laiin kan bul lawka thu nula pakhat chuan khawi khua nge ka nih min zawt a; “Zobawk khua,” tiin ka chhang a. Chu nula chuan, “Engati nge Zobawk mipaho hi inthlahrung deuh leh inkiltawih deuh, mite tana hnawksak lo ve tak mai, fel tak mai in nih zel a?” a ti a. “Awihawm loh lutuk. Kan fel teuh lo; kei pawh hi ka fel lo lutuk,” ka ti a. “Taktak alawm. Higher Secondary School kan kal lai atang khan Zobawk mipa ka hriat ve chu fel deuh, inthlahrung deuh, mi dangte tana hnawksak lo tak mai an ni zel,” a ti a. MZU Campus(PG Boys Hostel, Tanhril)-a kan awm lai bawk kha han sawi leh ta ila. Hostel-a junior kan nih lai khán kan senior-ah Zobawk tlangval pahnih Laldinliana(venghlun) leh Lalchhandama(venglai)-te an awm a. Hostel bula dawr nghak, hosteller-hote’n kan nel em em Pi Mawii(Nu mawi tiin kan ko thin) khân ka bulah ti hian a ti a — “Rinte, Zobawk tlangval hi in nungchang a mawi hlawm ka ti. Heti ang vek hi a mi in nih?” a ti a. “Awihawm loh ltuk. Kan fel loh hlawm êm hi, keini te pawh hi,” ka ti a. Dawra awm ve thin a fanu phei chuan, “Zobawk nula tan chuan a nuam ngawt ang. Zobawk tlangvalho chu in fel êm mai,” a ti hial a ni. Hostel-a awm ve lo MZU-a zir ve tho C-a(Vengthar) te kha Hostel-ah han awm ve phei se’ng chuan, Zobawk tlangvalho chu fel an ti lehzual ngawtin ka ring. Chuti ang taka Zobawk fakna leh ngaihsanna han tawn chu nuam ve tak a ni. Zobawk-a ka lo piang leh ka lo seilian ve hi ka inchhir lo khawp mai.
Heti hian ka ngaihtuah ta a: Zobawk khaw chhungah hian ka thiante leh ka ngamtlâk-te bulah, Zobawk nulate hi khaw dang tlangvalin hmel tha an tih theihzia ka sawi fo a. Zobawk tlangval fel an tih thin-ziate pawh ka sawi thin. Chu’ng thilte chu nuam ti tak chungin a ni ka sawi thin ni. Nuam ti tak chunga han sawi chhuah bâk chu thil dang ka ngaihtuah zui ngai lo. Tun hnu-ah erawh ‘ti hian ka ngaihtuah zui ta tlat mai. He thu pawh hi ka ziah phah ta a ni.
Zobawk Nulate u: Khaw dang tlangvalte’n, “Zobawk chu nula hmel tha khua,” an tih hian a lawm ber tur chu kan khaw nulate in ni. In hmel hi a lo tha hlawm viau pawh a ni mahna! Mahse, hei hi ngaihtuah tel thin rawh u — hmel thatna leh duhawmna hian hringnunah hian rah tha aiin rah tha lo a chhuah fo zawk thin asin! “Hmel tha chu an lerh duh,” te an ti thin; hringnun ka’n thlir vang vang hian a dik riauin ka hria. Thla tina duhtu/bêmtu thar tawng ziah nula tan chuan lerh pawh a awl viau ta ve ang! Chuti a nih chuan hmel thatna leh duhawmna, mawina te hian leplerna a hring chhuak thei tlat asin. Chuvangin Zobawk nulate u, mite’n hmel tha an tih em em lai che u hian, in hmel thatna kha hman thiam tum ula, in nunah rah tha chhuah-tir tum ang che u. William Shakespeare chuan, “Hmel thatna hian rangkachak aiin rukru a ko sam zawk,”(As You Like It) a ti a. Heti ang chiah hian hmel thatna leh duhawmna hian, thatna leh duhawmna neitu hringnunah thil tha aiin thil tha lo a thlen sam zawk. Chuvangin kan khaw nulate hi ‘hmel tha lung mâwl’ leh ‘hmel tha dàwn tâwi’ ni lo ula, in hmel thatna kha hlawk takin hmang ula, Zobawk hian makpa officer kan neih nan te hmang teh u!
Zobawk Darthlalang: A tir lamah kan sawi tawh — “Zobawk tlangval hi in va’n fel hlawm em em,” tiin khaw dang mi-in an sawi fo. Kha’ng mite khan Zobawk tlangval zawng zawng an hre vek lo; panga emaw lek bâk hriat an nei lo. Mahse, an hriat chhun Zobawk tlangval panga lek nungchang leh khawsak dan atang chuan Zobawk tlangval nungchang tur an rawn teh hmiah a; mi panga emaw lek avang chuan, “Zobawk tlangval chu an fel lutuk,” an ti ta hmiah a ni. Khaw danga kan zin emaw kan awm emaw hian kan khaw darthlalang kan va ni chiang tak êm. MZU Campus-a kan awm lai khán Zobawk tlangval pathum kha zan tin rui ila, buaina siam ziah ila, “Zobawk tlangval chu in fel hlawm e,” titute khan, “Zobawk tlangval-ho chu an sual hlawm lutuk,” an ti ngei ang. Chu vangin kan zavaiin hei hi i hria ang u — kan khua kan chhuahsan rual chiah hian kan khaw darthlalang kan ni nghal a, mite’n Zobawk mizia leh Zobawk nungchang en nan min hmang thin. Khaw danga kan zin/awm-in kan nun i uluk thin ang u. Khaw dang mite’n keimahni avanga, “Zobawk khua chu an sual tak tak a ni,” an tih ai chuan keimahni avanga, “Zobawkho chu an felin an tha ngawt mai,” an tih chu tute paw’n kan duh zawk vek ang a, kan thlang zawk bawk ang. Chu chu kan khua kan chawimawi theih dan leh kan khua kan tih-ropui theih dan kawng pawimawh tak pakhat a ni.
Post a Comment