Ziaktu-Ethel. Mumbai


pathian thilmak tih ropuiThuziak mi ka ni lova, Lalpa ropui nan leh tu emaw talin hlawkna an hmuh theih nan kan ziak ve rawih ang e.
Insomnia rei chi: Insomnia neiah ka inngai hmiah tawp, zan ka mu mang ngai lova, kum 4/5 vel ral ta atang khan nei niin ka in hria! Nun a nawm deuh nan tiin zan chhuah (party, roaming, shopping etc.) ka uar ta em em a, ka haw a, nun a hlim chuang si lo. Zing a lo ni a, boring ka ti tan nghal. Nilenga ka hun hman dan tur ka ngaihtuah a, ka tum bur zel. Khawi/engmah hi a nuam tak tak lo a nih hi ti rilru reng chungin ni ka leng thin. Thian ka ngaina em em a, an bulah chuanbka nui ve bawk bawk thin. Dan angin chawei dawnah ka tawngtai thin a, a bak tawngtai leh inkhawm vel chu ka ti ngai meuh lo. Mahse Pathian awm hi ka ringa, ka rilru chhungril tak chuan zahrukna ka nei. 

Depression zual zel:
Phaia awm chuan thil tih tur a lo tam a. Harsatna hrang hrang nunah a lo awm a. Nuam emaw tia kan umna lamah ka nei ta der a! Depression lak bona zawngin hemi laka ka chhuah theihna tur tiin lehkhabu ka chhiar nasa em em a, web site lamah ka en nasa bawk, a damna tura an sawi ang chu ka ti ve zel bawk a.

Depression damna atana an tih heng – ‘Ngaihzawng neih, thian thar siam, room sizing, Dress code thlak zeuh zeuh, len chhuah, mahni tuina zawng infiamna, ram/lui kal, mite tanpui, chhungte nena hun hman tam’ etc. A tawpa ka zawhna chu HLIMNA CHU AVA AWM SI LO VE... Thau tia sawi tur ka ni lo na a, a hma chuan ka ria chum ve bat thin. Depression ka neih chinah chuan ka cher chhe em em mai a, ka thu thal mai bawk a, tunah phei chuan vun duk, bawl, pumpui thalo nen ka chhe zo vek ni berin ka hria, ka sam a tla kawlha, a tuak zo deuh vek bawk. Chawr che em em e ti lo chuan taksa dang chu a hrisel ru phian bawk sia, tun thleng hian khawsik awmdan pawh ka la hre lo!
Beidawnna: 
Nun khua chu a har ru ngawih ngawih a, ka thinchhe ru em em bawk a, hlim awm takin ka nui a, chhungril a ngui tho si, thiante/chhungte nen awm khawmin kan ti ti a, thinlung a mal thung si. Phak ang tawkah mite ka tanpui ve e ka tia, chhungril nun erawhin tanpuitu a au ruai ruai a, ka ka ka ang a, thinlung a ngawi a, chak/huaisen awm deuhin ka awm a, thinlung erawh a va der dep si em! Miin nun hausa deuh hmuhin min hmu a, rilru erawh hei aia rethei an awm pawn ka ring thin lo.

Anxiety chimawm chu: Ka depression chu a reh mai dawn emaw tih nak alaiin a zual ta zawk tlat! Ka phi ruai thin a.
Ni khat chu meeting neih ni a ni. Ka awm thei thlawt lo ka tlan chhuak a, ka tlan kual ruai a, ka taksa za vek chu ka ke te ka per vak vak a, AC(air condition) hmaah ka ban ka va phar thul! A va hrehawm tehreng em! Hlauhna , khurhna, â dawn tlata inhriatna, taksa za, khawhmuh fiah lo etc. Zan ka mu ngam lo ka tlaivar thak! A tukah a reh tawh em ang chu ka tia a aiin a la nasa zual, panic attack in min man a, engkim hlauhna in ka khat a, thian pawh ka kawm thei lo, Hna thawh a theih tawh lova, a hmingin ka kal ve mai mai chauh a ni.

Psychiatrist ka rawn:
Ni thumna velah chuan ka thiante kal tlangin psychiatrist pakhat number ka nei ta hlauh mai, ka phone ta a. Ka natna chu Depression, agoraphobia, generalised anxiety disorders, panic attack a lo ni! Ani chuan, "I dam thei tawh lovang, i nasa tawh lutuk a, mental disorders i ni tan tawh" min lo ti a, ka thu hnawk a, ka chhe vek ni berin ka in hria.

Bei hi a dawng ngawih ngawih a, mi a ni tawh berin ka in ngai a, anxiety lah a zual zel si, a tawpah phei chuan mi hmai eng hmu tur pawn chakna ka nei zo ta lo, mi ka biak hian ka thawk a buai a ka vai ruai a, ka vir muai muai a, ka tlanchhe tawp thin. Vehicles, naute tap ri, cooker phit, mi tawng ri etc ka hlau vek, natna engemaw tak vei angin ka in hre tlata ka in check up reng a ka tha vek bawk si, thianten i chhul a tha lo aniang an tihte chu tak tak aniang ka tia, ka lo tha em em bok si. Engkim hi ka hne a, chawei a tui lova, a tui tumin ka ei nghek a, zan mut lah chuti bawk, breaking/crime news, action movie ka en thei lova ka thil hmuh leh hriatte hi a taka ka chunga thleng turah ka ngai vek, ngaihtuah loh ka tum pawhin ka thei lo.
Pathiana tuihalna: 
Nun beidawng lutuka ka awm chu ka chhungte pawh ka thlamuan pui zo ta lo, ka mangan tawpa ka chhungte ka phone hian an thiltih lai engkim tlansanin ka tan an tawngtai rual thin, chutia min tawngtai sak tih ka hriat chuan ka thla a muang huai thin. Keimahah tuihalna ka nei tan ta, Pathian chu ka ngai ta ngawih ngawih a ni ber mai, bible telloin khawiah mah ka kal ngam lova, rilru taka tawngtai chu ka hreh ru em em a, Pathiana inthlahrunna, sual lutuk vanga in thiam thei si lo pan tur dang hre chuang si lo, tui lai rapin ka awm a ni ber mai!

Psychologist dang ka rawn: 
Facebook atangin Psychologist/ Pastor ni bawk chu a number lain ka be leh ta a, amahah chuan beiseina sang tak ka nei a, ka chanchin mi ka hrilh ngam loh zawng zawng ka puang ta chu ka thawveng huai mai, Pastor nge nge min hrethiam em em a, he natna avanga ka thih loh tur leh ât loh tur zia te, engtik ni ah emaw chuan ka that tur thute min hrilh thin, kan inbiak lai hi ka thlamuan lai ber ka ti ve! Min hrethiamtu leh a eng zawnga min thlirsak thiam em avang chuan keimah pawn beiseina sang tak ka nei a, Pathian thu erawh kan sawi ngai lem lo.

Vanduaithlak ka ti dawn nge ni 15 chhung rawngbawlna avanga a zinbo dawn avangin a biak theih dawn ta loh! Ka huphurh em em a, ka rin ang ngeiin ka lo tlahniam leh ta! A lo haw hnua kan inbiak leh chuan Pathian a ka tuihal thu leh midangin Pathian thu leh tawngtai tih vel awmzia vak a awm loh thu min hrilh avanga ka beidawn thute ka hrilh ta a, ani chuan a theih zia thu min hrilhin ka rin tak tak chuan engkim hnehtu a nih ziate min hrilh a, beiseina a rawn awm leh, zanah ka mut a chhuak ngai lova chhunah lah a chhuak chuang lo!
Bible chhiar leh tawngtaia fianrial hman chu ka hun pum hman dan alo ni ta! Kan thianpa pakhat ringtu tha deuh mai leh ka cousin pakhat te ka hrilh leh taa, anlo tang ngang mai, zanlaiah te min men puia, hnehna ka puan laite, aw rawl tawp tawpa Pathian ka auh laiin tawngtaina an lo hmang ve reng bawk a! Ka rilru tak chuan vannei ka in ti, anni ang thian leh chhung ka nei kha! Ka unau leh ka chhungten bang lovin min tawngtai sak bok.
Mahni intihhlum: 
Zan khat ka thian nen ina kan awm, chaw kan ei lai chuan intihhlum duhna a lo awm thut a, ka rilru chuan a duh lo, mahse tur tu kha a awm si a ni, ka lungphu a rang a ka za vek, chaw ka bar thei lo, ka tho a, bath roomah ka lut a, Hrui lo awm kha ka kalsan thei lo, ka melh a, ka kutin ban a tum ka control thei lo achha chu ani, hrui ban tum khan No ka ban ta zawk a, tui ka suak a, ka inleih ta pawp pawp mai a. Ka ri buan buan a ni mai. A la reh thei chuang lo, ka chhuak a, fridge a tui vawt ka la chhuak a, ka in leih leh bawrh bawrh a, ka in hruk hul hnu pawn eng ka ang thei chuang lo, ka in hum ruh a, ka kutphahte ka tin in a ti pilh thei nia! Thih hlauh vanga rilru mumal pawh pu lo khan engvanga thi tura tur tu kha keimahah awm nge a nih?

Ramhuai ka pai em ni? Ka thinlung chang a rum lo, ka tap tlawk tlawk a! Ka phone ka la lawk a, pawnah ka tlan chhuak a, fb ah lutin ka friend list ami anxiety harsatnanei ve tho chu ka va inbox a, a online lai a lo ni hlauh! Min lo pe ve mai bawk a! Ka va tap hawm hawm a!
Ka mangang takzet ani, min lo hnem a, dik tak chuan ka memory te hi a tha lo vek tawh a, mi thusawi leh ka sawi ngei te hi a hnua ka ngaihtuah leh hian hriat a lawi pawh ka nei ngai lo. Darkar khat vel kan inbiak hnu chuan ka dah ve ta hram a,hun tih tawi nan tiin ka chhungte nen kan inbe leh bawk. Inah ka chhova,ka thianpa mak min ti hmel, lo ka hau te kha ka ngei em em a, "haw rawh" tih mai kha ka duh a, tv a lo en ka off sak tawp,ka insum zo lo, rei vak lo hnuah chuan a haw ve ta mai bawk a.
Then leh rualte mangang: 
Thla hnih dawn a lo ni ta! Hna pawh thawk lovin roomah ka inkalh khum a, cell ph te kha ka hne hluah hluaha, tumah ka be peihlo min tanpuitu an nih lem loh chuan, Bible ka chhiar a ka tawngtai nasa em em bawk a, a chhanna erawh ka hmu thei lo. Beidawnna tih hian a hrilhfiah zo lo.

Phaiah a hminga hnate ka thawh ve avangin chhungte bula awm ka ni lova, ka chhungte leh thian thenkhatten haw mai turin min rawn thin a, ka nu phei chu a thinrim hial zawk thin, keipawn haw ka chak. Mahse mahnia haw turin huaisenna ka nei thlawt lo, chubakah "i thiante pawh an hlim em em a, Kelkangahte in kal anga, nuam i ti ang" an ti a, ka harsatna hi an hriatthiam ka rin loh em avangin ka haw hreh em em bawk ani. Mi hmai eng pawh hmu ngam lo khan engtinnge Kelkangah ka kal tehlul ang tiin.
Ka tap hawm hawm a, "Lalpa sual simin chhun zan zawmin ka bia che a, i hnen lo pan tur dang ka hre lo, min chhang rawh, min ngaidam thei ngang lo ami? Min ngaidam lovin i faah min pawm duh lo mahla setana ta nih ai chuan ka pan tho tho vang che" ka ti a, thiante pawh ka zah zo lo zanlai ah ka au a, hnehna ka puang a, Dik tak chuan Pathianah pawh beiseina hi a bo ngun a ni. Ka tawngtai te hi hlauhna lak ata ka rilru la peng thei deuh nia ka hriat vang te a ni thin.
Nitin ka beisei a, nitin ka beidawng hi a ni ringawt. Ka khawsak phung mak tak avang chuan ka chhungte/thiante an mangang tan ta, an mu thei lova, an tawngtai char char a,an engtih mah a nuam thei bik lo.
Thian thenkhatten min kuah ngawih ngawih paha min tah khum changte hian hrehawm ka ti ngawih ngawih a, a depressing ngawih ngawih leh zual ka ti thin. A hmaa mite tanpui nih aia tanpuitu nih thlang thin kha mite tana phurrit leh hnawksak mai ka ni tia ka in ngaihtuah chang phei chuan ka tap a, ka lo piang ve hi ka in chhir ngawih ngawih a ni ber mai.
Anxiety zual zel: 
Zing ka harh a, tap chungin ka tho va, kawngka ka hawn rualin lungphu a rang a, chhungrilah kamtu leh phurrit nasa taka delh ang maiin ka awm a, thawk a harsa a, khaw eng hi ka hmu ngam lo, motora ka chuangte hi hlau hlawpin ka chuang a, tap chungin hnathawhna hmun ka thleng a, ka in khung hranga, ni lengin Pathian ka au a, a changin ka veng ve hawk a, a changin a zual zawk emaw tih turin ka awm bawk thin. Haw a hun a, ka huphurh em em a, hlau hlawpin In ka thleng a, thawm alo ri luih luih a,hah hi a va dam lo em! Min biak chak em em vang pawh ni lovin a mawi hawihah "i chau em, in buai em?" min lo ti te chu ka ning em em mai ani. Sawi uar emaw pawh min ti maithei, mahse hei ai hian a la nasa zawk, "Beidawnna" tih hian a hrilhfiah zo lo. Damdawi ei pawh ka hlau a, a chang chuan tui in te pawh ka hlau.

Pathian hi khawiah nge?: 
Tlai khat chu chutia hnathawhna hmuna Bible ka chhiar lai hian "chhiar chhiar suh, i a hlen mai tur asin!" tih thu chiang em em hian ka thinlungah a rawn awm. Ka thu ngil awt a. Bible ka khup lawk a, ka tlan chhuak daih, ka hlau em em a, "Aw Bible chhiar pawh ka tan a ngamawm tawh loh maw? Enge ka tih tak ang? Pathian hian min haw hle aniang" ka ti vawng vawng a. Ka in thlak sawk sawk a, ka haw nghal nal nal a. Ka chhungte ka bia a, " Ka nun ve hi a rem tawh lo, ka thi a nih pawn Pathian hnenah ngaihdam min lo dilsak dawn nia" tiin. Ka bei a dawng takzet ta!

Pro Pastor nen: Depression ringawt ka neih lai kha chuan ka zak a, tumah ka hrilh ngai loh bakah keimah khan hneh ka tum tawp mai ani. Mahse Anxiety in min man belh hnuah phei chuan zah hi ka dawn thei lo. Min pui thei tur awm anga ka hriat chu ka hrilh tawp mai a ni. Beidawn tawpah chuan tu/engmah hi zahthlak a lo awm lo reng reng.
Zan khat chu ka nau hian "Pro Pastor biak tur i duh em? I chanchin ka hrilh tawp a, lo be chhin teh" a ti a. Whatsapp-ah chuan ka be ta a, min khawngaih ve hle tih ka hre mai a, Pathian thute min hrilh a, kan ti ti lai chuan midangin min hrilh lai ang thovin ka rilru a hlim, ka zang huai mai, mahse a hnu lawkah a ngai te bawk! "Beisei loh tawp tur thil ka beisei a nih hi, ka â tak tak tawh a ni ang, tunge ka pan tak ang?!"
Zan khat kan inbia chu ka nundan engkim ka hrilh hnuah, Pathian thu a sawi a, chuta a thil sawi chu ka nun ti danglamtu a ni ta. Lal Isuan zeng a tih dam hnena, "tho la, i awngphah la la, kein kal tawh rawh" a tih thu chuan min deng ta dawt a! “Lal Isua khan a kaitho thei a duh chuan, mahse kha damlo hnena rinna hmuh kha a duh/phut a ni. Zeng khan, ‘ka kal thei hlei nem, engtin nge ka thawh ang’ a ti reng reng lo, a ring a, rinnain a thova a kal mai a ni. Tho ve tawh rawh le” a ti a. Ka rilru a khawih ta em em mai a, sawi tur pawh ka hre lo, ka ngawi reng a, ka rilruin hei chiah hi a ni ka mamawh ni ta chu a ti a!
Engtinnge ka thawh tak ang?: 
A tukah ka thiannu pakhatin phone-ah min lo bia a. “Zanah kan inah inkhawmna an nei dawn a lokal ve la" a ti a. Kei chuan, "I mawl ami? Thian pawh kawm thei lovin engtinnge ka inkhawm anga? Khatiang ri hulh hulh Hmarho bulah lehnghal" ka lo ti hrep a. Phone kan dah hnu chuan ka ngaihtuah chiang a, ka duh ru ve reng, mahse "kal ta ila" tih ka ngaihtuah rual rualin hlauhnain ka khat leh ta! Ka tukhum a sa hat hat a, lungphu buai nen ka dang a ro nghal vek. A va hahthlak em! 
Chutah Pro Pastor ka biak thin pa chu ka va rawn, a ni chuan, "Inkhawmte hlauh tur a ni ngai hleinem" a lo ti nem diai a!

Awle, ka kal ang, ka mualpho a nih chuan ka tlan haw anga, Pathian hi ka beisei leh tawh ngai lovanga, ka awm awmin ka awm tawh ang. Dar 10:00pm a tan tur an tih kha 10:30pm pawn an la tan lo, ka za zek zek a, khaw lum nen, ka vei sek a, tui ka va in thul! Kan han zai tan a, ka hawi chhuak ngam lo reng reng, hla bu bih ngar chungin ka zai a, kan tan ta chu ka hawi ngam thlawt lo, ka maimitchhing tawp mai ani.
Tawngtai rualna te kan nei zova, sharing hun an hawngva, ka ding ta nalh mai. Sawi tur pawh ka hre lo ka tap ringawt a, a hnuah ilo tawngtai ang u ka ti a, "Lalpa nangmah vangin ka ding a, min tanpui rawh" tih zawng ka sawi. Chutah Mat. 15:25-28 (nimahsela hmeichhia chu a lokal a, "Lalpa min pui rawh" tiin, chibai a buk a, tin, ani chuan "Fate chhang laksak a,ui hmaa paih chu , a mawi love" tiin a chhang a. Ani chuan "Lalpa, nih zawng a ni a, nimahsela uite pawhin an pu dawhkan ata chhang nawi tla an ei thin alawm...) tih thu chu ka chhiar ve rawih a.
Ka story chu bah nuaih chung chuan ka sawi ve mawp mawp a, zanin thlenga rinna chhete Pathiana ka la neih ve avanga inkhawm ve ka nih te, a hmaa Psychologist, Pro Pastor thusawi zawng zawngte chu ka sawi chhawng a, mittui nen hnaptui nen ka sawi tling tla ve hram a! Ka sawi zo chu thlamuanna mak tak mai, ka sawi fiah thiam lo, keimahah chuan alo awm ta. A mak tih bakin ka sawi thiam lo, mak tak a ni. Khatiang ang thlamuanna kha nidangah ka la nei ngai lo. Lalpa chu fakin awm rawh se.
Beiseina êng: 
Lawmna tak mai thinlunga ka neih hi Isua min pek a ni tih te kha mi hla emaw ka tia ka hla a lo ni ve ta reng mai. A thenin min lo tahpui bawk, kan bang a, chibaite kan inbuk sap sap hnuah ka haw ta a. A hmaa Hmar hnam haw em emtu nun kha a inthlak zova, anmahni ngainatna leh "Aw hnam tin chitin tawng tin hi, van lal nau ang a tahna kalvariah" tih hlate chu ka hriatthiam ve phah tawh a.

Ka chanchin lawmawm, Lalpan ka tana thil ropui min tihsak chu mite hriattira puan ka chak ta tlat a! Ka thiante leh chhungte ka hrilh kuala, halleluia amen chungin! A nuam ka ti ve em ani. Zan dangah te chuan rilru hah leh hlauhna avangin ka mu thei lova, hemi zan zet zawng hlim avangin ka mu thei lo ve thung a! Keimahah hlauhna chu a lo la kal reng tho. Mahse Lalpa Isua avangin "Dear God, how big my problem is!" ti tu khan "Dear prob, how big my God is!" ka lo ti thei ta! Ka rilru ah hei ngei hi a nih hi "tho" nun chu! ka ti a. Lalpa chauh fakin awm leh rawh se.
Chhiartu duh tak, eng harsatna pawh i nei thei, i harsatna kha Isua hriat ngai loh thil a ni lo. Getsemani huanah khan ani meuh pawh lungngai mangangin, a thlan thisen ang hiala farin a tawngtai asin! Amah ang hian i tawngtai ve tawh em? I harsatna kha khawvel miten an hrethiam lovin an pui thei lo maithei che, an la tawn ve loh avangin. Lal Isua pan rawh, anin a hrethiam ber ang che. AMEN!
“Nun beidawng leh lungngai mek te, 
Ka tem ve aw i hringchan hi. 
I lungngaih tahna zawng kha..
Thlen ve rawh aw i LAL kiangah”

Post a Comment

  1. I'm very impressed with your innovative ideas that are really amazing. You have good knowledge on this topic. Keep sharing your amazing article with us. Thanks for sharing your article. Anxiety specialist Bakersfield CA

    ReplyDelete
  2. I have bookmarked your website because this site contains valuable information in it. I am really happy with articles quality and presentation. Thanks a lot for keeping great stuff. I am very much thankful for this site. https://sites.google.com/view/anxietytreatmentsislamabad/

    ReplyDelete
  3. Meditation or "mindfulness" has been proven over and over again to have a positive effect on overcoming anxiety. Although it won't cure anxiety on its own, it is a practice that will bring about positive effects on your emotional health.Does Freeze CBD Pain Cream help to relieve knee pain?

    ReplyDelete
  4. A va lawmawm em...Lalpa chu fakin awm rawh se. Halleluiah.

    ReplyDelete
  5. Acquired health occurs from the nonpartisan highlight the +10 pointer. Strongest Delta 9 Gummies

    ReplyDelete

Powered by Blogger.