(Kum 2015 Uttar Pradesh ah zirtirtu hna ka thawh laia thiltawn.
"I chhang chu paih la tui chungah i hmu leh dawn si ni rei hnuah")
Mizo Story: Zirtirtu hna hi ka tui vang pawh ni lem lo hian ka hmuh chhun a nih vang nge, zirtirtu hna hi ka thawk thei riau mai a. Naupan laia IAS officer vel nih kan tum nasat tehreng nen zirtirtu ah bawk ka let leh mai zel chu a la ni rih phawt mai a, mahsela, tun hnuah hi chuan ka tuichilh ve deuh tawh avangin nuam chu ka ti chho ve ta a.
Sikul-ah chuan chhungkua in ang lo tak tak, mizia in ang lo tak tak, duhzawng pawh in ang lo tak tak hmun tin chitin atangin an rawn kal khawma. Thenkhat vin deuha insiamtha mai an awm laiin, thenkhat vuak deuh kher ngai an awm bawk a. A changin an duhdanin min kaihruai a, a changin kan duhdanin kan kai hruaia. Kan nun hi min chinglet vel ni berin ka hre thin nimahsela, an la hriat mai tur leh an la hriatthiam ngai miah loh tur te hrilh hriat tu han nih te. Nunkawng dik lo an zawh chang a, nunkawng dik an zawh theihnana kai hruaitu kan nihna te. Nakin hun thleng pawh an veng/khua mipui leh ram pumpui hriat an nihna tur thlenga zirtirtu kan nihna te. Hian min ti hlimin ka nui khi leh deuh sak thin a, keima tawkah chuan zirtirtu aia nun hlimna min pe thei tu hi an awmin ka ring lo.
Zingah sikul kan kal a naupang zawng zawng deuhthawin min wish a, engtiang pawhin mood fuh lo mah se, naupang hlim hmel te chuan ka chhunga lungngaih rukna leh khawhar ruk na te chu min theinghilh tir a. An hlim hmel chuan beiseina thar min neihtirin an khawsa zia mawlmang tak tak leh an rilru thianghlimzia ka hmuh te chuan ka ngaihtuahna hi an ti thui thin.
Class ah te chuan thawnthu ngaihnawm tak tak tun huna mi ropui tak takte an hlawhtlin dan leh hrehawm tam tak karah pawh thuawih takin an zir thin thu te ka hrilh chang te hian, thenkhat lah chuan 'sir chumi te pawh chu i sikul naupangte a mi an nih' tia zawhna awihawm lo tak tak min zawt mai tawk lah an bang hek lo. Thenkhat ngaihdanah erawh zirtirtu te chu state chhunga lal ber emaw lo ti tlat an awm bawk a. A chang chuan an rilru thianghlim lutuk enkawl tur hi chuan ka tlin ngang tawhlo a ni tia inthiamlohna ka nei fo thin. Tuna ka sawi tak zawng zawng an la hriat ngai loh te, zirtir tur chuan chapona rilru te, mahni indah sanna rilru zawng zawng dah that vek a ngaih thin avangin a tir kha chuan ka beidawng rum rum thin.
Tlailam sikul ban hun a lo ni a ka au nasa lutuk hi ka zawi hnap zel tawh. Chau leh riltam tak chungin mahni in lam haw turin kan inbuatsaih a. Hlim hmel pawh pu zo tawhlo nun chau tawh tak karah naupangten ka ngui hmel hmuh kanin nui sang chung hian 'good bye sir, see you tommorow' tia naupang rilru thianghlim lutuk mai ten malsawmna nena min han thlah hi chuan naktuk hi ka la hmu phak dawn tih ka chiang ngawih ngawih zel.
Ina haw tlang mai lovin sikul dang dang atanga naupang rawn kal khawm te chu hmun khatah hruaikhawmin an zirlai ka zirtir leh thin a. Thiam lo tak tak rawn kal khawm an ni hlawm bawk a, chauh tawh hnu lamah a ni tawh bawk nen. A chang chuan anmahni pawh ka ngaihsak that peihloh chang hi a awm fo thin. Mahsela, ka eizawnna a nih miau avangin ka peih emaw peih lo emaw keimah leh keimah hi ka inhnem chawp fo thin.
Naupangte pawh hian an hrethiam ve deuh thin nge ka nawm loh deuh hi chuan an ngawi thap a, an tih tur sn ti nghal malh malh zel mai bawk a. Keimah te hian an khawsa zia ka hmuh hian ka nui tut tut zel, keimah ka in en mai hian ka insit ve angreng sia. Bakah an ni te chu milian tak tak fate an nia, an duh sng apiang nei thei dinhnuna ding. Kei ngei pawh min duhlo se midang thlang thei dinhmuna ding vek an ni a. Kei mirethei Mizoram capital ah pawh awm pha lo hi, hetiang em ema ka ngaihdan an ngaihchan te. Ka thinrim hlaua an theihna zawng zawng nena an mizia an control thin te chuan min ti lawm thin.
Anni ho zingah hian tlaitin maia rawn tlai ziah hi pakhat a awm a, amah hi mipa naupang kum 15 leka upa SURYA PUBLIC SCHOOL atanga rawn kal a ni nghe nghe a, tlaikhat chu ka ngaihdan a nih vak loh avangin ka ko hrang ta bik a. Rawnkal thar chauh si engvanga tlaitin maia rawn tlai nge a nih! Hriat tumin ka zawt ta ngat ngat a. Min chhanna chu hetiang hi a ni;
Keimah - Engvangin nge nitin maia i rawn tlai reng mai?
Manu - Sir! Sorry ka rawn tlai tawh lo ang.
Keimah - Ni. 7 lai nitin mai i rawn tlai tawh a, i rawn kal tirh atang i la tlai ziah a. Engtin nge i rawn tlai tawh dawn loh tih ka hriat ang a.
Manu - Sir kan awmna a hla lutuk a.
Keimah - Chupawh ni se rawn kal hma mai la, tichuan i rawn thleng hma mai dawn lawm.
Manu - Sir sikul kan bang har thei lutuk a.
Keimah - Ka awihlo keipawh teacher ka nia tumah bang har bik kan awm lo. In sikulah pawh ka rawnkal ziah alawm.
Manu - Sir bazarah te kutdawh te ka ngai a, a changin mi dawrah te ka la inhlawhfa phawt thin a.
Keimah - Engvangin nge kut i dawh a, i zaklo mi? Sikul naupang i nia tha takin zir la. Officer i ni thuai mai dawn a lawm.
Manu - Sir ka nu leh pa an boral tawh a, aunty ten an in bulah ka unau te nen min awmtir ve a mahse, kan fee tur min pe reng seng bik lo va. Ka inhlawh ve a ngai thin a lawm, a changin ka u hian min puih thin a mahsela, college kal lai a nia min puih reng thei lo va. Lehkha zir tur an ngah sia.
Keimah - A nih chu mawle! Unau engzat nge in nih (A mitah tak en pahin)
Manu - 5 Kan nia.
Keimah - Wow a va ropui ve, kan unau zat nen a in ang chiah 5 (panga) kan nia upa ber ka nia, ka naute chu maw nangmah anga hmeltha vek an nia. (Unau 5 kan ni tak tak lo)
Manu - Sir ka kal thei tawh ang em!
Keimah - Khawiah maw i kal ang a!
Manu - Sir thiante bulah lehkhazir turin.
Keimah - Lawk, thil ka la zawt duh che, i la kal thei lo.
Manu - Sir min hrem dawn lo tiraw?
Keimah - Ka hre lo le! I kal chuan ka hrem maithei che a ni (nui suk pahin)
Manu - Sir min ngaidam rawh ka rawn tlai tawhlo ang, chhuanlam pawh ka siam tawh ngai lo vang.
Keimah - Manu! Ka hrem dawn hleinem che naupang ka hrem i hmu tawh ngai em ni! Kei chuan i rawn tlai fo chhan dik tak hriat ka duh a. Nangmahni inah min hruai la kan haw hunah.
Manu - Sir a hla asin i rawn kal hman dawn mi?
Keimah - peih e kan kal dun dawn nia lehkha zir rih phawt ang. I zir chak tawh em?
Manu - Sir zir chak tawh engmah home work ka thiam hman loh chuan teacher ten min hrem dawn a.
Keimah - Awle, lehkhathiam i duh em?
Manu - Sir tehrengmai, nakinah chuan officer ka la ni dawn a.
Keimah - Awle, officer i nih hunah chuan min hre reng rawh aw!
Manu - Sir tehrengmai in inah ka rawnkal leh ang a, ka rawn hrilh ngei ngei ang che. Mahse, in ramah i haw daih dawn kha.
Keimah - Haw dawn lo e, hna ka ngah lutuk ka la haw hman mai lo ang.
Manu - Sir ka lawm e! Haw miah suh aww.
Keimah - Awle ka haw dawn lo a nia. Lehkha va zir tawh rawh le.
Hemi tlai hian an inah chuan kan kal ta ngei a, an upa ber hi a lo awm lo va hnathawkin a lo chhuah daih avangin a unau dang te chauh an lo awm a. Pawnah an thian thenkhatte nen an lo infiam laih laih a. An bul hnai kan va thlen chuan min en duh hlawm khawpmai a, ka vawikhat kalna a ni bawk a mak minti deuh a ni ngei ang, ka hmel landan te a danglam bawk nen.
An in kan va thleng chu tereuhte mai ah hian an lo cheng a, a hmun a fai vak bawk si lo nen engtin nge an hrisel zawk le ka ti rilru neuh neuh a.
Tichuan a unaute chu inah a ko lut a, tui in tur te min lo pe a, keini laia inlengte welcome nan thingpui kan hman ang hian. Anni chuan tui hmangin min lo welcome a, thu ngawi reng pahin min en thap maia. Manu-a chuan inhmelhriattirna min neihtir ta a, zirtirtu na na na chu an lo ngaisang khawpmaia eitur te an rawn la a. Hun hlimawm tak kan hmang ho a, a unaute pawh chu an lehkhazir dan te ka zawt a. Engpawh tawk se mangang lo tur leh an tan chuan ka awm reng tur thu ten ka hnem mawlh mawlh ve bawk a. Manu-a chu pawnah inkawm fal turin ka chhuah pui a.
Keimah - I len hunah eng nge i nih dawn kha?
Manu - Sir officer
Keimah - Eng officer!
Manu - Ka hre lo engineer a ni ang.
Keimah - Awle taima takin lehkha i zir ang a, eng thil mahin i rilru a tibuai tur a ni lo.
Manu - Ka pa pawh khan tiang chuan min hrilh fo thin, a damlai khan.
Keimah - I pa chu mifel tak a nih chu, tunah chuan hmun nuam takah a lo nghak reng tawh ang che u.
Manu - Khawiah maw hmundangah a kal bo tihna mi? ( a hrethiam tlat lo)
Keimah - Aww ni e, thih hnuah chuan hmun nuam takah kan kal thin alawm.
Manu - I kal tawh em?
Keimah - Kal nang thih hnuah chauh kan kal dawn a.
Manu - Kan dam leh dawn nimaw ( ngaihtuah vang vang pahin)
Keimah - Aw ni e. Engpawh nise lehkha tha takin zir thin ang che aw. I taihmak chuan officer chu ila ni dawn nia, ka puih dawn che lawm.
Msnu - Awle ka lawm e.
Keimah - engpawh nise ka haw san phawt ang che u aww, tha deuh khan lo awm ula ka rawn kal leh ang nidangah.
Haw san chu ka tum ta a, a chhan chu haw huna programme nei ka nih avangin mahsela, Ka haw mai chu rem a la ti chiah lo a, ' sir ka u a rawn haw tep tawh ang, lo nghak la a hmu ve chak ngawt ang che' tiin reilote tal la awm turin min ti nasa mai a. Mahsela, tlai maithei ka nih vangin ka haw san ta rih a.
Ka haw hnu pawh chuan ka rilru luahtu ber chu manu-a hauh nasat ka tum tehrengnen thildang zawng a ka rilru hruai peng ta daih chu mak ka ti tawp thei lo va, mumang rama cheng ang mai nite hian ka inhria a. Mahsela, a tak ngeiin he thil hi ka tawng si a tiin 'manu' manganna kawngah chuan puih ngei ka duh a. Engemaw zawng taka hruaichhuah chu ka tum ta a, a dinhmun atang chuan.
Nitin mai hian sikul ban hnu tuition pek zawh hnuah kan inzui haw thin a, an unau zinga tel ve ang maiin an inah ka awm tam em em a. Ka hna lamah hial nghawng a neih phaha, a chhsn chu he naupang hian hma hun thim tak karah beiseina pawh nei mumal ngam lovin hringnun a hmachhawn ve a ni a. Chuvangin a tam thei ang ber chu thlamuang taka a awm theihnan leh engemaw tak aim ve ngam se ka duh vang a ni ber a. Nitin mai hian a nunah chuan beiseina ka nei thar zela hma a sawn chakin thiante zinga khawsak dan pawh a thiam ve chhoh zel phah a, ka lawm angreng khawpmai.
Manu-a chuan ka hnen atang thilpek hi engmah a la duh ngai lo va, a chhan chu ka sikul naupang tlaitin maia tuition ka pek thin a nia. Tuition fee min petu zawk tur hnena pawisa ka pek chu hriatthiam har a tih em vang a ni a.
Kawng dang ka dap ta a amah tanpui theihna kawng engtin emaw takin pawisaa tapuiin emaw an chhungkua mamawh leisak emaw ka tum a. Nimahsela, chutiang ka tum chu a hria nge mawni tih mai tur hian kar khat chhung chu tuition a rawn kal ta hauhlo mai, a thiante ni-awma ka rin ka zawh lahin an hre si lo sikul dang daiha ksl a ni bawk nen kei lah exam dawn buai nen naupang an pung chak bawk nen ka buai em avangin ka ngaihtuahna ka lo inthlahdul deuh a. Rawn lan reng a tum si lo mangang an inah ka va kal ta a, an in ka va thlen chuan nidanga naupang infiam thin ho kha an lo reh diak a. Naupang infiam thawm reng hriattur a awm lo chumi ni chuan, hmundangah hnathawkin an chhuah ringin ka lo nghak ta reng a. Darkar 3 vel ka nghah hnuah pawh an la rawn haw si lo, an in kawtah han kalin inchhungah an awm mai em tiin ka han ngaihven thin an awm si lo mangang chuan, a tuk lama sikul lama ngaihven mai turin ka haw san ta rih a.
A tuk a lo ni a, ka sikul thawhnaah chuan chawhnu lam chawlh ka dil ta a. Principal pawh a lo phal mai a tichuan, SURYA PUBLIC SCHOOL lama kal turin ka inhawl chhuak ta a, kawng tluan chuan khawnge an awm ang aww tiin ka ngaihtuahna chu ka kawm tluan thak a. Rei pawh rial hman lovin school chu ka va thleng ta a. Motor kan park fel hnu chuan office lamah ka tlan lut nghal a, an principal a awm rih loh avangin ka nghak rih a. Ka rilru chuan min hmu anga min lo hre duh tawhlo mai ang a, ka tan a zahtlak dawn sia engtin nge a rilru ka hneh thei ang tiin ka rilru ka sen vel lai tak chuan principal chu a lo haw a. Rang takin office ah ka um lut nghal a, tawng muang em em thin kha ka nia khami ni zet kha chu ka duh aiin ka trawng rangin ka hria. 'I want to meet manu of class 8' tia ka zawh chuan.
Principal chuan lawk take a rest tiin min chhang a, keia hmanhmawh nen ka nghakhlel sia. Reilote kan rest hnu chuan principal chuan ti hian min chhang ta a.
"Fee an pek that thei loh avangin sikul atangin kan hnawtchhuak ta a nihkha, khawnge a awm ka hre hauhlo mai'' tiin.
He thu ka hriat chiahin ka chhuak nghal daih a amah zawng tur chuan driver chu ka sawm nghal a. Driver pawh chuan mak minti deuh a ni ngei ang min en reng a, engmah sawi lem hlei lo chuan.
Kum engemawzat chu ka zawng tawh a ka hmu zo ta hauhlo mai, nitin mai hian ka la ngaihven reng thin. Vawikhat chauh pawh nise hmuh leh chak hian ka rilru ka len kual thin a, mahse, a chanchin reng hriat tur a aem ta si lo.
Tetea Hmar
Sector - D L.D.A Colony Kanpur Road
Post a Comment