~Huxley L Colney

STOCK TRADING hi sumdawnna chikhat ve mai a ni. Anihna takah chuan thil lei leh hralh ani mai, hemi ah hi chuan Company Share ho chu kan lei a kan hralh leh mai thin a ni. Commodity Trading hi chu a hran hlaka ziah a ngaih dawn avangin hetah hi chuan ka ziak tello mai ange. Stock Trading hi sumdawnna chikhat anih angin a tirah chuan keimah niin Capital (SUMPUI) kan neih ve angai a ni. Stock Trading hi luhchilh dawn chuan Mizo tawnga han zirna mai tur a awm thin loh avang hian mahni in zir chawp te angai a, saptawng hriatthiam ve te alo ngai bawk a, chhiarkawp te pawh a tel a ngai deuh thin a ni. Mahni a in hai kaw thiam em em lo tan phei chuan Guide ( Kaihruaitu ) hi kan mamawh thin a ni. Mahni a inzir duh tan chuan Internet ah hian material a awm tha tawh khawp mai a, duh ang zawng chu a hmuhin a hriat zung zung theih bawk a ni.

Stock Trading a I hlawhtlin theihna hi 80 percent chu nagmahah a in nghat ani a chhanchu mahni indiscipline (Inthunun theihna) hi a pawimawh ber a ni. Personal experience atanga ka rawn share duh chu hlawk theihna chu a ni teh meuh mai a, mahse sum channa pawh a ni bawk ni hi a ni, a kal dan phung hriat hmasak tum lova a hlawk theihna dan chauh en tan chuan tlak chhiatna kawng a in hawng mah mah zawk thin a ni, hlawkna chu a awm teh meuh mai mahse mahni indiscipline thiam leh a kal dan phung zirthiam tum hmasak hi a pawimawh ber a ni. Mahni a inzir chawp tan chuan sum pawh a tirah chan a awl thin khawp mai a, hlawkna aim ah mahin chan na a tam duh zawk thin a ni.

Mahni a inzir tan pawh hian an Capital (Sumpui) hi chan a awl hle mai a, Guide tu neilo tan phei chuan an sumpui an chan vek thin reng a ni. Mahse Sumpui chan vek na hmun anga an tarlan hi chu a dik vek bik lo thin a ni, a tlangpuiin an tihsual vang te, and la thiam tawk loh vang te, hlawk thur thur beisei na lama an duham vang te hian ani duh hle a ni.

Stock Market ah hian mahni a Trading ti ho hi chu Retail Trader an ti thin a. FII (Foreign Institutional Investor) an awm leh a anni hi ram dang Financial Insitution ho in Indian Stock Market a rawn Invest thin ho an ni a. DII ( Domestic Institutional Investor) an awm leh a anni hi chu India ram chhung atanga Financial Institution Investor anni. FII leh DII ho te hi Stock Market chet dan ah te a sul sutu ber te anni thin. Stock Market based Investment reng reng ah hian ka tarlan duh pakhat chu a pun dan zat turah Guarantee (FIXED) a awm theilo Mutual Fund emaw Direct Stock Investment ang chi hrim hrim ah hian Mizo te hi Financial education kan mamawhna hi a lo sang ang reng hle a, a Theory (a thu) ang leh Practical (a tiha tih) ang zawng pawhin, a bik takin Stock Trading hi chu Practical hi a ngai mah mah zawk a ni. Financial Institution kan hriat hmasak zawng ah chuan BANK hi ani mai anga, mahse Financial Industry hi alo zau ang reng khawp mai a chu mai bakah an lo in thlunzawm dan te hi alo ril khawp mai a ni. 

Stock Trading hi thil ngaihnawm leh hmuhnawm tak mai ani a hetiang lama tui mi te tan chuan, a then chuan hna tak tak ah la in an luhchilh nasa hle thin a, a then erawh chuan mahni remchan dan ang zelin an khawih thin bawk a, a eng zawk pawh chu a theih ve ve a ni. A pawimawh na lai ber a chu kalphung hriat a ngai a ni, a kalphung hriat loh chuan kan tlakchhiat phah theih a ni.
Stock Trading hi tamtak chuan Gambling (Pawisa Khelhna) angah te an ngai a, a then tan chuan nih pawh alo ni ve mahna, hlawkna leh chan theihna a keng tel ve ve ani tih hi hriatchian a ngai khawp mai.


Stock Market leh Stock Trading hi tamtak chuan kan lo ralkhat hlauh leh ringawt thin a, a awmzia leh a nihna hre tam lo hle si hian, a hre tam apiangin a thatna leh thatlohna an hria a, a hlawk theih dan leh channa a nih theih dan thlengin a hriat theih zel a ni. Stock Trading hi zir a thiam theih a ni a, Mizo te pawh hian kan thiam theih thil vek a ni.

STOCK/SHARE HI ENGE NI?

Stock leh Share chungchangah ringawt pawh hian hriattur ziahtur a tam hle a, chuvangin Stock Trading atana a pawimawh dan leh Stock Trading nen a a in kungkaih na lampang zawkin rawn tarlan ka tum dawn a ni.
Stock leh Share hi a engemaw chen ah chuan a in ang reng a, a hman dan a zirin a danglam mai chauh a, Stock hi Plural sawi nana hman a ni deuh a chuan Share hi Singular sawi nan a ni leh a, Company hrang hrang Share tamtak sawi nan chuan Stock tiin an sawi ta mai thin a ni.
Share tia kan sawi dawn chuan entirnan, “SBI share 100 ka nei a” te a tih theih a, Stock kan sawi dawn chuan a company kha a kawk mah mah zawk a ni entirnan, “Stock ka neih ho chu SBI te HDFC te” tiin a sawi theih a ni.
SHARE hi a awmzia takah chuan CHANVO ti ila chiang berin a rinawm, Share hi chi hnih a thliar in a tarlan theih a chungte chu: EQUITY(COMMON) leh PREFERENCE.

EQUITY SHARE hi Stock Trading ah hian a tarlan tum ber a ni mah mah zawk a, EQUITY SHARE hi COMMON SHARE tih pawn a sawi theih a, EQUITY awmzia chu NEITU NIHNA(ownership) tiin dah ta mai ila a fiahin ber ang, EQUITY SHARE tiin kan dah chuan NEITU NIHNA CHANVO tihna a alo ni dawn ta a ni. Stock Trading ah chuan Equity Share hi kan trade thin ber chu a ni.

PREFERENCE SHARE awmzia ah chuan company ho hian SHARE hi a bik taka mi an pek thin leh an lei tir thin ani a, PREFERENCE(Duhsakbik te) tihna a ni deuh ber ang chu, PREFERENCE SHARE nei ho te chu company share nei ho zingah pawh duhsak bik leh thu nei pha chin te anni thin a ni. Prefence Share lam chu hetah hian duh tawk mai ila.
Company a Share I va neih khan Capital (SUMPUI) I va thawh tihna ni a, I capital thawt hnem dan a zirin Share chu I nei tam in a tamlo thei a ni.


STOCK TRADING TIH HMA A HRIATTUR TUL ZUAL TE:

COMPANY: 
Company tello hian Stock Trading hi a tih theih lo a, a Share neitute anni a, company ho hian an Share chu Stock Market ( NSE leh BSE) ah chuan an zuar ta thin a ni. Company hi chi 3 in an then hrang thin a,
LARGE CAP
MID CAP
SMALL CAP
Heng pathum hian Company chu an thliar thin a ni.

COMPANY SHARE PAKHAT MAN ZAT:
Stock Market ah chuan Company tam takin an share an zuar a, Company ho share man pawh a in anglo nasa thin hle a, Stock Trading ah chuan heng Share man hian pawimawhna a keng thin a thin ani kan hlawhthlina tur kawngah chuan.

QUANTITY (tam dan zawng): 
Stock Trading ah chuan quantity hian I hlawkna tur kawngah a sul sutu ber ani dawn a ni. Share Quantity hi a then chuan a ngaipawimawh khawp mai a, a then chuan share man hi a pawimawh an ti veleh bawk a, Share I neih tam chuan I company share neihna kha a man sang ta vek sela a puntirna a tam deuh anga a hlawk thei hle a ni. a lehlamah company share kha tlahniam ta se chan a tam veleh thung bawk a ni. A pawimawh hle mai a, quantity engzat nge neih thin tur tihah chuan Factor hrang hrang lakkhawm te a ngai ve thin a ni.

PROFIT (Hlawkna) leh LOSS (Channa):
Stock Trading ah chuan Profit leh Loss hi hriat a ngai a ni, Profit hi a awm theih reng thin lova, Loss chang te pawh a awm thin a ni, a pawimawh berah chuan I Loss hian I Profit neihsa reng reng kha khum tir loh a I Profit venhim thiam a ngai a ni. Chu chu a pawimawh hmasa ber ani Stock Trading ah chuan.

BUY AND SELL PRICE:
Buy price chu I leina kha a nia, Sell price chu I hralhna. Stock Trading a lar deuh mai chu “Buy Low Sell High” tih a ni a, Share chu a man tlawm laia lei a a to leh hunah hralh kha a ni. Price hi a pawimawh leh a, Company ho Share Price (Man) hi second tin in a inthlak thin a ni Stock Market ah hian, mahse a chet nat dan erawh chu topic hranah ni ta se.

INTRADAY:
Stock Trading I luhchilh duh anih chuan Intrady hi awmzia hi hriat a ngai a, Intraday awmzia ah chuan, vawiinah share ilo lei ta a, vawiin a vek I hralh leh ta a chu chu Intraday an ti thin a ni.

DELIVERY:
Stock Trading ah chuan heihi a nihna tur diktak ni awm tak a ni a, Delivery awmzia ah chuan, vawiinah share ilo lei ta a, mahse vawinah kher ilo hralh lovin I duh hun hunah hralh turin a dah theih ta a ni. Kum tamtak pawh a dah theih a , a thla a zawng pawhin, a kar a zawng pawh a dah theih a ni.

STOCK/SHARE CHU ENGTINGE AN LEI ?

Stock Tarding hi Sumdawna chikhat ve mai a ni kan tih tawh kha, thil lei leh hralh kha ani mai a, hemi ah hi chuan Company Share chu kan lei a kan hralh mai thin a ni.
Capital (SUMPUI) Rs. 100000 lo nei ta la.

ENTIRNA: COMPANY SHARE LEI DAN

COMPANY ABC
COMPANY ABC SHARE PAKHAT MAN ZAT – Rs. 100
ABC SHARE LEI THEIH ZAT (QUANTITY): 
CAPITAL/COMPANY SHARE PAKHAT MAN ZAT
100000/100 = 1000 SHARE QUANTITY
(Han hrilhfiah leh ta ila, Company ABC chuan Stock Market ah an share chu cheng 100 in an zuar ta a, Capitalah 100000 I nei ta a, 100000 chuan ABC Company share zawrh chu Quantity 1000 I lei theih tihna ni.)


ENTIRNA: COMPANY SHARE LEI ATANGA PROFIT(HLAWKNA) AWM THEIH DAN

ABC COMPANY STOCK/SHARE LEI LAIA A MAN ZAT -Rs. 100
ABC COMPANY STOCK/SHARE HRALH LAIA A MAN ZAT -Rs. 150 
STOCK/SHARE NEIH ZAT - 1000(QUANTITY) 
PROFIT(HLAWKNA):
150 – 100 = 50 (HRALHNA MAN – LEINA MAN)
50 x 1000 = Rs. 50000 (PROFIT)
COMPANY SHARE LEI NAN A PAWISA HMAN ZAT – Rs. 100000
COMPANY SHARE HRALH HNU A PAWISA HMUH LET ZAT – Rs. 150000

(Hei hi han hrilhfiah leh ta ila, cheng 100000 chuan ABC Company Share chu 1000 Quantity ilo lei ta, I lei na zat chu cheng 100 a nia, I Share neih chu Ilo hralh ta a cheng 150 ah, I Profit (hlawkna) chu cheng 50 ani ta a, cheng 50 chuan I Quantity neih zat chu I pun tir leh anga chu mi chu cheng 50000 alo ni dawn ta a ni. I capital chu cheng 100000 ania I Share I hralh hnu chuan avaiin cheng 150000 alo ni tawh dawn a ni. Cheng 50000 chu I Profit anih chu.
Hetah kan hriattur pawimawh deuh chu Commision charge leh Tax deduction a awm dawn a, chu chu ka ziak lang ta hrih lo a, a chhan chu Commision dan hi a in ang lo ve thin a ni.)

ENTIRNA: COMPANY SHARE LEI ATANGA LOSS(CHANNA) AWM THEIH DAN

ABC COMPANY STOCK/SHARE LEI LAIA A MAN ZAT -Rs. 100
ABC COMPANY STOCK/SHARE HRALH LAIA A MAN ZAT -Rs. 50
STOCK/SHARE NEIH ZAT - 1000(QUANTITY) 
LOSS(CHANNA):
50 – 100 = -50 (HRALHNA MAN – LEINA MAN)
50 x 1000 = Rs. -50000 (LOSS) 
COMPANY SHARE LEI NAN A PAWISA HMAN ZAT – Rs. 100000
COMPANY SHARE HRALH HNU A PAWISA HMUH LET ZAT – Rs. 50000

(Hei hi han hrilhfiah leh ta ila, cheng 100000 chuan ABC Company Share chu 1000 Quantity ilo lei ta, I lei na zat chu cheng 100 a nia. I Share neih chu Ilo hralh ta a cheng 50 ah, I Loss (channa) chu cheng 50 ani ta a, cheng 50 chuan I Quantity neih zat chu I pun tir leh anga chu mi chu cheng 50000 alo ni dawn ta a ni. I capital chu cheng 100000 ania chuan I Share I hralh hnu chuan avaiin cheng 50000 ciah alo ni tawh dawn a ni. Cheng 50000 chu I Loss (chan) tihna anih chu.)

STOCK TRADING HI KHAWIAH NGE TIH NA TUR ?

India ah chuan National Stock Exchange (NSE) leh Bombay Stock Exchange (BSE) hi Stock Trading tihna hmunpui anni a, Stock leh Share Bazar hmunpui a ni. NSE leh BSE hi Private Company anni ve ve, mahse Sawrkar pawh hian Share a nei ve thei a,a nei thin bawk a ni. NSE leh BSE te hi SECURITIES AND EXCHANGE BOARD OF INDIA (SEBI) dan hnuaiah awm a ni a. SEBI hian dan leh dun fel taka kalpui a nih theih na turin a vil reng a ni. Stock Broking Company te hi an pawimawh hle a Stock Trading luhchilh dawn chuan, Stock Broking Company ho hi NSE leh BSE ah in register thin a.

Stock trading tih nan chuan Demat Account hawn a ngai hmasa ber a, Demat Account ah chuan Trading Account nen a in kawp tlangpui tawh a, Trading Account chu Stock Trading Activity tihna tur ber chu a ni. Stock Broking Company ah Demat Account hawn a, mahni a Capital neih a ngai bawk a, Stock Broking Company ho hian han tih hian Bank ah te pawh hian Demat Account a hawn theih vek bawk a, Stock Broking Company ho hi an commission lak dan ta leh service an pek dan te a in anglo nasa thin hle a, chi hnih in han thliar ta ila Discount Broker leh Full Service Broker te an awm a, an in an lohna chu Comminsion an lak danah a ni, Discount ho hian an la tlawm a, Full Services ho hi an to deuh a, mahse service an pekthat dan leh Facility an neih that dan leh Guidance an pek thei dan te a in anglo thei ve bawk thin a ni. Full Service Broker ho hian a tlangpuii an Trading Terminal te hman a nuam thin deuh a, Discount Broker aih chuan keima experience danah, Discount Broker hi chu tlema kan thiam chian deuh hunah hman atan a tha duh berin ka hria.
India ah Stock Broker Company larzual deuh te chu:

IIFL -Full Service

ICICI SECURITIES -Full Service

ZEROHDA -Discount

SHAREKHAN -Full Service

INDIABULLS -Full Service


STOCK TRADING HI A HLAWUTHAWNAWM RENG EM LE ?

STOCK MARKET CRASH: Mizo te hian Stock Market kal phung leh awm dan leh nih dan pawh hrethiam mang silo hian Stock Market Crash erawh chu kan lo ralkhat hriat a, kan lo ralkhat hluah leh ringawt thin bawk a, enge Stock Market Crash chu ni le han ti ila sawi tur a mang hre leh silo hi kan lo ni leh thin a, hriat lohna hian hlauhna min thlen thin alo nih duh chawk a ni. Stock Market Crash ah hi chuan topic thar hlak pawhin ziah a chakawm hle a mahse tunah hrih chuan a tlangpui kan lo hriatthiam theihna turin han tarlang ila. Stock Market Crash hi eng vanga thleng nge tih hi zawhna lian tham tak ani a, chhan dan hi a thuhmun thei ngailo ani mithiamte a tang pawh hian, Stock Market hi ram Economy nen inthlunzawm ang anih avang hian, Ram Economy chhiatna chuan Stock Market ati Crash ta thin a ni. Stock Market hian ram economy hlimtha a entir thin a, chuvangin ram economy a damloh a a diklo hi chuan Stock Market ah hian a lang chhuak ta thin reng a ni. A then chuan Ram Economy nen chuan inthlunzawmna tak tak neih turah an ngai lova, an hnialna tamtak pawh a awm thin bawk a ni. 

Stock Market Crash thlen chhan hi a in ang vek thin lova, Stock Market sang leh tlakna chhan chu Demand and Supply Factor hi ani mai a Market Crash lai chuan Demand awm lo vang ani thei a, Supply tam lutuk chuan Over Supply a siama , balance( inbuktawkna) a awm ta lo chuan Market Crash ta thin a ni ber mai. Market Crash hi a thalo a ni, a chhanchu Company tamtakin an Capital an hlauh theih a, an tlakchhiat phah thin hle a ni, Company an tlakchhiat chuan an in kang kai ve zel thei thin a, hnathawk ten an tuar anga, mipui thleng pawn an tuar zel theih a ni. Mithiam tamtak chuan Market Crash hi a nih phung tur reng pakhat ah an dah thin a, Market Cycle (hun in herchhuak) ve turah an ngai a ni, a kalphung pakhatah an ngai ve reng tihna ni. Engtik huna thleg tur nge anih tih chu tuman sawilawk thei an awm thin lova rinthu a lo sawilawk te chu an awm ve thin a ni. Market Crash lai a hlawkna lo tel pawh an lo awm thei zel mai a a chhanchu Stock Market ah chuan Buyers(Leitu) leh Sellers (Hralhtu) an awm ve ve a, Market Crash lai chuan Seller (Shorting tih ani thin) ho an chhet that na hun hi ni duh viau thin a ni.

Stock Market Crash a thlen hian Capital hi a chan vek theih rual rual in chan vek loh dang kawng pawh a awm ve leh zel a ni. Chutah takah chuan Guide tu emaw thiam a ngaihna tak chu a ni. Capital pawh chan miahlo pawh hian ala awm veleh theih zel bawk a ni.

SUMDAWNA CHIKHAT VE MAI A NI: Sumdawnna reng reng ah chuan Risk (hlauhthawnawmna) an nei vek a chu Risk awm theihna dan leh kal dan phung tur te hriatchian a ngai thin ang hian Stock Trading pawh hi chutiang chu a ni. Sumdawnna chikhat ve mai anih dan chu thil lei leh hralh hi a kal phung a ni. Share chu a tlawm laiin kan lei a, a to hunah kan hralh leh mai thin a ni.

RAM ECONOMY IN A MAMAWH THIL A NI: Ram Economy in Stock Market hi a mamawh dan hi chu sawi topic thar hlaka ziah tur hi a awm a thiam pawh a har khawp mai a, mithiam tamtak pawh hian an sawi dan a in anglo veleh zel bawk a, a pawimawh berah tarlan theih chu Demand leh Supply ah hian a ni ber ang. Stock Market hi Company hrang hrang ten an Capital ( SUMPUI ) zawnna hmunpui ani a, Private leh Public (SAWRKAR) Company ho awmkhawmna hmunpui ani a, Sawrkar Company tamtak pawhin Capital zawnnan an hmang tangkai hle thin a ni. . Demand leh Supply in tawhkhawmna hmunpui a ni ber ang chu. Ram hrang hrang inthlun zawmna pakhta a ni bawk a, India rama Foreign ho in Investment tihna atana kawng tha tak a ni bawk a. Company tamtak hian ram thanna atana sul sutu an ni thin bawk a ni.

SUMPUI VENHIM THEIH A NI: Stock Market leh Stock Trading I hriat dan han sawi the ti ila sum an chan thin tih hi a tam zawk chuan kan hriatdan a nih a rinawm a a hlawk theih dan ai mahin a hlauawm dan thawm chu kan hre lar zawk thin. Sumdawna hlauthawn awmlo hi a tamlo hle ang, a hlauthawnawm na sang zawngah chuan a sang ani, mahse Sumpui chan lo pawh tamtak an awm thei a, Sumpui venhim pawh a theih lutuk tih hi hriat a tha.

(Note: Stock Trading hi hei aia chhiang zawka ila luhchilh zel duh anih chuan min rawn bia ula, theih ang ang in kan in pui tawn zel dawn ania, Mizo hian kan thiam theih thil a ni a, mahni a eizawna tlakah pawh a chhuah theih hle a ni.)


Post a Comment

  1. mt4 copy tool Pretty good post. I just stumbled upon your blog and wanted to say that I have really enjoyed reading your blog posts. Any way I'll be subscribing to your feed and I hope you post again soon. Big thanks for the useful info.

    ReplyDelete
  2. sam ngoc linh mhg I think this is an informative post and it is very useful and knowledgeable. therefore, I would like to thank you for the efforts you have made in writing this article.

    ReplyDelete
  3. This is my first visit to your web journal! We are a group of volunteers and new activities in the same specialty. Website gave us helpful data to work. Ftmo

    ReplyDelete

Powered by Blogger.