MIZO TAWNG UPA  - MIZO CUSTOMARY LAW HRILHFIAHNA

Mizo Hnam Dan (Mizo Customary Law) Published by Law & Judicial Department, Government of Mizoram. 1st Edition 2006. As published in the Mizoram Gazette Extra Ordinary No. Vol. XXXIV Aizawl Wednesday 6.4.2005 Chaitra 16, S.E. 1927 Issue No 66.

GLOSSARY


B

Ban Man : Inlaichinna tihtawp vanga chawi. Pu leh tu inkar thu. Tuin a pu a ban chuan pu atana a ban man a puin a thing thei. Thil dangah ban man a awm thei lo.
Buh - Bal : Buh-bal chuan Nupaa thawh chhuah dun engkim a huam.

C

Chhuatkil kai man : Mahni laichin bulhnai ni lo, mi dang In atanga pasal neiiin a man tel tura In neitu hnena a pek, inthen pawha kir ve lo tur.
Chi chhiah : Lal ram chhunga chikhura mi ten khang man, Lal hnen pek.

E

Enkawltu : Naupang kaihruai tur mawhphurtu, Pa thihsan fate chuga mawh latu.
Ensan : Khawtlangin chhiatni thatnia a buaipui duh loh.

F

Fanghmano Ei : Inneihna chungchanga mipa lamin hmeichhe lam hnena sum an pek thin leh loh tur chi.
Falak : Fa, Pa bik hriat loh.
Fatlum : Fate zinga a naupang ber.


H

Hliampui : Na taka hliam
Hmeithai : Hmeichhia, pasal sun vang emaw, an inthen vang emaw,  thil dang vang emawa fa puitling emaw, puitling dang emaw pawh te lova In hranga khawsa. Hmeichhia pasal nei lo pawh mahnia khawsa chu Hmeithai a ni bawk.
Hnam ro : Pipute atanga thil neih chhawm zel, hnam tana thil hlu leh pawimawh.
Hnatlang : Khawtlang tana tihluihnaa, hlawh nei lova thawhho.

I

Inkaichhuak : A tihihsantu laka , a Nupui inthenna leh inthen thianghlimna. In leh Lo : Chhungkuaa thil neih zawng zawng
Inru : Chhungte lamin sawiremna awm hmasa lova, innei tura anmahni inberema, mipain hmeichhia a lak hi.
Insilna : Mi hrang ina thih avanga in eitu hnena sum pek.
Intuithlar : Pa leh fa emaw, Nu leh fa nihna emaw, U leh nau nihna emaw thinurna avanga tichat.

K

Khawthar kai : Awm nghehna tura khua din, roreltute phalnaa mi engemaw zat hmun khata awm thar.

Khawtlang Roreltute : Khawtlang roreltu tih chu Lal leh Upate an ni thin a, Lal rorelna tihtawp a nih hnuah chuan Village Council/Court Member te.
Khumpui : Chhungkuaa hotu ber Nu leh pa mutna.
Khumpui kai : Chhungkuaa hotu ber mutna khuma hmeichhia mutpui beiseia khuma lan leh lawn tum. Khum atanga ban phaka inchhunga man.
Kutthlak : Kut lawng emaw, hmanrua emaw hmanga mi dang vel sawisa.


L

Laizawn : Hmeichhe pianpui hmeichhiate.
Lawi : Mo, a pasal Ina awm tura lut.
Lawi : Fanu pasal neih nia vantlang ei tura ran talh
Lungdawh : Mitthi hriatrengna tura kawtchhuahah emaw, hmun dang remchangah emaw lung emaw, thil dang emaw remkhawm leh hriatrengna lungphun.
Luhkhung : Insawiremna awm hmasalova nupui atana neih tuma hmeichhe ina mipa lut
Lukhawng : Mi, thih hlauhawm khawp dinhmun emaw, thlabarna nasa tak emaw atanga him taka lo awm leh, a pu (a nu pa)-in emaw, laichin hnai tak dangin emaw, a thla a hualsak avanga a thla hualsaktu chanvo.

M

Ma/Mak : Duh loh, hnawl, pasalin a nupui duh lova an in lama a hawntir.
Makpa : Fanute/farnute pasal
Mutpui : Mipat hmeichhiatna hmanpui.inpawlna neihpui, ngai.

N

Naupuakpuan : Mantang chi khat, pasal nei u hmeichhiate ei thin.
Ni-Ar : man tang chi khat, pasal nei ni te ei thin.
Nuhrawn : Nu, a mah hringtu ni lo, a pa nupui.
Nu Thianghlim : Pasal sun, mi dang laka chetsualna nei lo, kaihchhuah loh.
Nuta : Hmeichhiate pianpui mipa.


P

Palai : Miin ama aiawh a mi dang be tura a tirh.
Palai Sa : Mo lawina ranpui talh tuma palai an pek thin sa.
Palal : Man tang chi khat, pa atana siam chawpte ei thin.
Palhuang : Ran khungna thinga hung.
Pami : Pate unau mipa
Pian leh Murna : Pianchhuahna bul.
Pianphunga Rual ban lo: Taksa peng dik loh vang emawa mi ang pha lo.
Phurhhlan : thil phurhna em leh hnam
Puandum/Pawndum : Inneihnaa chhawm tur puan, a dum leh a sena kutphah tiat vela tial kara sin te tea a eng, a pawl, a hring etc.a tial; Zawlkenpuan.
Pu Phir : Inneihna pusum ei tur pakhat aia tam siam.
Pum : Thir chherna in.
Pusachawn : Pu nih avanga tute lamin vawk an talha a bawp pakhat Pu an pek.
Pusum : Man tang chi khat, pasal neitu Pu (a nu pa) emaw , a u nuta emaw ten an ei thin.

R

Ramri Lungphun : Ram lehhnam inrinaa chhinchhiahna atana siamk, lungphun emaw, thingphun emaw.
Ram theh : Khawtlang roreltuten lo neih tur ram an ruat.
Rem-Ar-Talh : Innei tur man pek hmaa inremna ar talh.
Ro luahtu : Thlahtu bul atanga ro neitu, thlah ziding dik tak ‘Pa’ ro changtu.
Roreltu : Khawtlang roreltu, khaw hotu, thubuai hlabuai chingfel tura ruat, dan kengkawhtu.


S

Sa : Chhungkaw mal biak thin. Pathian, sakaw thil hlan dawngtu, Sakhaw thila chanvo neitu.
Sakkhua : Mizo pipute biak sa leh khuaa kaihkawp hming, ‘Sa’ chu chhungkaw mal biak a ni a, ‘Khua’ chu khawtlang biak a ni.
Salam : Lei chawina zinga tel ve, roreltute chanpual.
Saphun : Mi sa leh hnam tawmpui, hnam dang sa biak leh hnama kai.
Sawn : Nupui/Pasal ni lo laka fa.
Sawnpai : Pasal ni lo laka nau pai.
Sawnthlak : Nupui ni lo hmeichhe dang nau paitir.
Sial : Inneihnaa piputen man bithliah nana an lo hman thin a ni.
Sukchin : Pipute huna lei chawina hniam ber hming.
Sum leh Pai : Tangka te, bungrua leh thil neih dangte.

T

Thembu : Puantahna hmanraw chikim.
Thian : Thihna avanga inthian thianghlim
Thingphun : Mitthi hriatrengna thing nung thei phun.
Thinhrik : Timna nei, lungten, duhlohna, iaina,
Thirdeng : Thirchher thiam, vantlang tana hlawh neia thirchher thin.
Thisen Pal : nau nei tawh emaw, chhiat tawh emaw.
Thlahual : Vanduaina tawk, thi lova damchhuakte chunga thlavang hauh nana pute lamin an tute tana ran an talh thin.
Thlai chhiah : Ran thlarauvin mitthi thlarau a kalpui theihna tura ran talh.
Thumuhnu chawhchhuah : Thu ngaihthah tawh hnu, a pawi tur zawnga sawi thar.


T

Tambar : Tam laia ei tur, tam laia ei ral.
Tawmkailo : Upat vang emaw, painphung lam vang emawa rualban lo, chawmhlawm ngai, kep ngai.

U

Uisathiam : Sa hnu chhui thiam Ui fing
Upa : Lal rorelpui.

V

Val Upa : Tlangval kaihruaitu, tlangval hovin hotua an neih, ro nei thiam, mi tlawmngai.
Vantlang : Mipui
Vantlang Inkhawm : Khawtlang thatna tura Roreltuten In tin aiawh mipui inkhawm an siam.

Z

Zawlkenpuan : Inneihnaa mo chhawm puan a dum leh a sena tial.
Zualko : Khaw chhungah emaw, hmun dangah emaw, khaw thenawmah emaw, chhiatna lam thu pawimawh sawi tura mi tirh.

Post a Comment

  1. hawrawp inva uluk lem lo ve....... chhiar a hahthlak hle.

    ReplyDelete

Powered by Blogger.