CHAWNGKHUMA LEH VANCHUNG NULA VARPARHI

               Ziaktu :  Samy Ralte   
    
          Hunte chu an liam mai a,
          Kum pawh hriat loh karin a lo vei mai a,
          Mahse nang ka hriat rengna che erawh a ral ngai lovang.

Hringzawl khua chu tlangchhip a awm niin, khaw nuam leh in lungrual tak mai an ni a, an lal Ropuithanga chu a fel in rethei leh chhumchhia deuh chu an in dawm kang liam liam thin. khaw nuam leh a chhung a chengte chu mi nunngil tak tak vek an nih a vang chuan an khawchhungah chuan buaina leh hrehawmna a awm ngailo kan ti thei ang.

CHAWNGKHUMA LEH VANCHUNG NULA VARPARHIFavang awllenlai niin, Lal leh Upate chu lal inah an thukhawm a, Lalpa Ropuithanga chuan a upate hnenah “Hei kumin chu kan kum that kum niin buh leh balah khuanun mal min sawm a, chhungtinin mahni khamkhawp tharin tumah dawm ngai leh puihngai awm lovin kan awm a ni a, hetiang reng reng a, ka lal hun laiah leh ka pi leh pute lal hunlaiah pawh a awm, awm ka hre love a” tiin a sawi charh charh a. A upa te zing a mi Thangkeua chuan Lal thusawi chu alo tuihnih ve vat a, “Ni e, Lalpa hetiang reng renga, buh leh bal kan thar that kum hi a la awm lovang ka ti” a lo ti ve bawk a. Chutih lai chuan an zinga mi Denghlira chuan “Hei Lalpa tunlai chu favang awllenlai a ni bawk a, kan thalaite pawh an awlin an tha aza bawk a, sa i chang teh ang u, kan thlang darlui hnar sihpui kaiah khuan nghal rual an tam bawk a,” tiin a rawn rawt a. Chutianga an upa min pu Denghlira’n a rawt takah chuan an phurtlang hle a, an lal Ropuithanga pawh chuan “Ni e, a tha khawp ang tlangau hi au tir nghal ila, zan thum riakin nakthai lamah kal ta sela, kan tlangvalte pawh in an silai hlo te pawh an lo photang ve duh a nga” a rawn ti ve bawk a.

Tlangau Thangtina chu zuk au a, hrilh darh tur chuan an tirliam ta nghal a, Lalpa chuan “Khonge, kan tlangau pa a kal hlan in Darpuii nu hian a zu bel kha lo chawichhuak sela i han khawn tlangteh ang u” a ti a.



Tlangau pan nghalrual zim tur thu a han au meuh chuan Hringzawl khaw mipuite chu an phur in, zanlam tlangval nula rim leh zawlbuk titi ber a ni chhota thuai a. Nghalrual zim tur an tih ni a lo thlen chuan an khawkawt chhuahah chuan an in nghak khawm a, an lalpa ropui thanga chuan an tlangvalte hnenah chuan “Hei nghal rual zima kal tur in ni a, fimkhur takin kal ula, upate zai ngaithiam ang che u” tiin a chah hlawm a.

Darlui hnar an zuk thlen chuan, riah hmun turte sual in, an buai nghal sang sang a, chu mi ni chuan eng vak pawh anti hman lo, a thenin thingte an fawm lawk a, thenkhat lahin an tlai chaw hmeh tur zawn pahin sakah tur an chang nghal bawk a, a tukah nghal rual chu zim tak tak an tum chauh a ni.
Darlui leh a chheh vel ram hi a ram a tha in a la ngawchhah hle a, chhunah pawh ngaw chhungah hi chuan a thim deuh chhalh reng mai a, thinglian tak tak arsi ek kai that tawh patling pathum lai pawm tiah tur tam tak din ngirkhupna hmun ni in, sa pawh an la tamna ngiang mai a, he lai hmun hi tlanglian tak takin a hual vel niin hetilai hmuntak hi darlui an han tihna chhan pawh luidung kawitin maiah hian patek eng chi hmuh tur hi a awm a, a tui hi han in chuan dar rim hi a nam deuh bawk nen hian darlui tia vuah mai hi an ni a. a luidungah hian kham leh suar chhe tak tak awm in kalte pawh thenlaiah chuan harsa tak takte pawh a awm a.
Chawngkhuma leh a thianpa Tawia chuan tlailam chawhmeh atan sakah tumin an in zui chhuak dun a, ramar leh vahrit lian tha tak chu hmu mahse a aia sapui deuh sazuk emaw sakhi kan hmuh tak mial in tiin an kap duh lo zel a, an hnungah tlangval pahnih Khuma leh Ropuia chuan an zui ve bawk a.

Chawngkhuma hi Lalfapa niin amah tlangval hleitling leh piantha tak mai a ni a, a hmel pawh a tha hle a. Chawngkhuma chu a han ding deuh vang vang a, chutih lai chuan an hnunga tlangval pahnih pawh chuan an rawn pawh thleng thuai a, Chawngkhuma chuan thawmdim turin a han zaizir a, an ngawi thap a. Chawngkhuma’n, Tawia hnenah chuan an hmalawk a sazuktuai hnim lo pet mawlh mawlh chu a han kawh hmuh ve nghal thuai a, tifuh inti takin a nui var var bawk a, Chawngkhuma hmuh a ni bawk a tiin Tawia chuan kap turin a han zaizir zauh a, tichuan Chawngkhuma chuan a silai chu a han tin vang vang a, Sazuk zakdawhah tak mai chuan a han kap ta siah, a kap fuh bawk a, sazuk chu zuang zawk mahse a tla leh lam chu paih ang thlawrh a ni thung.

An pali chuan phur takin sazuk sa chu an chan nghal sawk sawk a, chutia sazuk sa vel an chan mawlh mawlh lai chuan, Khuma chuan “U Tawi tilai ram vel hi Ka pi chuan a hrang ati a sin” a rawn tichhuak teh nawlh a. Tawia chuan “Khuma hlauh awm loh e, i pi in a sawi thaihna mai mai che a niang” nui chungin a tihsan mai a.

Khuma lah chuan a hma ai maha titak zawk hian, “Teuh lo ka pi chuan hmanlai chuan tilai velah hian khawpa khat Chunglura khua hi a awm thin a, chu khua chu engsa nge tih hriat loh hian, a chhunga chengte nen a tih mang vek thute a sawi a, chu chu ka pi nu in an naupan lai daih tawh a, a hrilh a nia, chuta tang chuan tilai ngaw leh a chheh velah te hian tumah an kal that ngam loh thute min hrilh a sin” a han tileh a. Tawia leh Chawngkhuma chuan eng hehuah an ngaihsak lem lova.

Ropuia chuan nia, “hmanah ka nu hian a sawi tak asin, mahse thawnthu mai mai a niang chu, hei engmah pawh kan hriat loh hi” nui chungin a lo ti ve bawk a. Ropuia vek chuan “e tak a, U Tawi, ka pa chuan luidung hi kan zawh zel chuan suar chhetak mai pakhat hi a awm a, chu mi suar awmna dawt leh chiahah chuan lengkir sang deuh mai hi a awm bawk a, chu lengkir chu tui engtiklai pawh in, tui khawhthlain a luan hnan renga, chu mi lengkir sanglai takah chuan puk awm thu a sawi tak a sin, a tlangval that lai kha chu ni sela, lawn a, chu puk chu engtiang chiaha zau nge enchhin a chak thu a sawi a, mahse a lo upa ve tawh nen bakah kham pang chu patek in a, a bawh reng a, lawn chu theih chu a theih anga mahse harsa dawn riau va, a hriat avangin a lawn chhuah tak loh thu min hrih a nizanah” tiin a sawi a. Ropuia thilsawi zet chuan Chawngkhuma beng a verh ta zar mai, ”Ropui chu lai hmun chu i pa sawidanin a la hlat hmel viau em?” a han ti nghal zat a, Ropuia chuan “Hlat vak hmel loh kan awmna atang a, kawi sarih kawi riat vel a nih ka ring” tiin a chhang thuai a.

Chawngkhuma chuan a thianpa hnenah “Titeh i zuk kal teh ang, hei a la hma bawk a, sa kan duh ang kan kap tawh nen, tih leh tur vak a awm tawh chuang hleinem maw, duh leh kan sa kah hi chu kan naute pahnih hian lova hawn phei mai sela” tiin a han sawm a. Tawia pawh chu a lo phur ve tho bawk a, tichuan an naute pahnih chu “sa lova hawn phei ula puk chu kan zuk zawng chhin ange” tiin an kalsan ta a.



Darlui puk awmna chu rin ai daih in a lo hla a, a hmun an zuk thlen chuan an han bel chiang a, puk awmna chu a lo sang viau a, tui khawhthla chuan puk awmna kua chu a hliah vek a, thal tuitlem lai deuh a, hmuh fuh loh phei chuan chulai tuikhawhthla karah chuan puk a awm tih han hriat mai theihna tur zia zang hi a ni lo, puk luhna khan tur chu an han zawng chiam a, puk sir dinglam pangah chuan ke leng cheche tur hian kal theihna tur hi a awm phei riak a, chu bak lo chu han lawn ngaihna awm miah lo hian a awm a, chu lai lah chu tui siper chuan a tih huh reng avangin patek in a bawm khat vek a, han en reng reng pawn a nal dawn tih hi hriatsa reng a nia.

Tawia chuan “Titeh thianpa hei han en reng reng pawn a luhna khan hi a nal dawn tih a hriat a, kan luh tumna lamah hian kan in hliam palh te pawh a hlauh awm e, hrui in khaina tur ngaihtuah ila, keiin chunglam atang hian ka khaithla che nga, i zuk lut mai dawn em niang” tiin a han rawt a,Tawia rawtna chu Chawngkhuma pawh chuan \ha alo ti a, “Nia, puk hi a lo zau viau mai thei bawk a, meichher turte pawh siam nghal ila a thain ka ring” a ti ve bawk a. Ramhrui sahtur chu an han zawng a, reiloteah an in khaithlakna tur khawpa seitha sahtur chu an hmu ta mai a, meichher tur pathum lai an han siam leh a, an siam zawh chuan Chawngkhuma chu Tawia an a khai thla ta a.



Chawngkhuma’n pukchhung a han luh chuan pawnlama a luhna kua a tet viau laiin pukchhung chu a lo zau deuh huau in a lo thim phei deuh rul a, a han enchian chuan puk chu a kaw phei zel a ni tih a hre thei mai a, a meichher tura, a ken chu a han chhi kai a, tichuan puk kaw tawp chu engtiang chiah a, thui nge a nih tih hriat tum chuan a zawh phei tan ta a, muangchang a kal chungin puk bang velte chu a han bel chiang phei zel a, puk chung a\ang chuan fangfar tam tak hi a lo in khai thla fer fur hlawm a, fangfar atanga lo farthla tui in a farna lung zum lian tak takte pawh hmuh tur hi a lo awm phei nawk hlawm a, puk kua chu a han zawh thui zel chuan, tlem tlem in chhuk zawngin a kal a ni tih pawh a in hrethiam mai a.

A kawng zawh lai chu, a then laiah chuan zim tak takte niin a saisir zawng deuh a, kal ngaihna laite pawh ani hlawm, chutia a kal zel lai chuan a meichher ken pawh a lo zo dawn ta mai a, a dang a ken chu a han chhi nung leh a, puk kua chu a zawh leh ta zel a, a na kinah chuan a kawng zawh lai chu a lo zau deuh ta halhin kawng chu a lo tawp ta, a han hawi kual chiah chu Chawngkhuma lalfapa pasal tha huaisen tak pawh a tim ve sung sung thei, a bul vel chu ruhro hlir hian a lo khat a, chung ruhte chu a han enchian chuan a then chu ramsa ruh an ni tih a hre thei mai a, chutih rual chuan mihring ruhro te pawh tam tak hmuh tur a lo awm bawk a.
Mak titak a, a thlir renglai chuan thli vawt raih mai hian rawn chhem er er a, chu tih pah chuan Keipui rum thawm ni awm takte pawh hre deuh in a in hria, rang taka a chem ken lak chhuah pah in, thli lo thawtna lai chu hriat tumin a hawi vel ruai a, a han hawi vel ngial pawn chu thli lo thawtna lai tur awm ang reng a hre theilo, puk kua lah chu a tawp hmak in, a lo kalna lam atang lah chuan thli a lo thaw lut der in a hre bawk silo, Puk bang khawimaw lai velah hian kua a awm a niang tiin, ngun leh zual in a han en kual leh a, engmah chu tiang kua awm reng a hmu zo chuang lo, mahse thil dang hmuh a nei ta thung a.



Bang kilah chuan a awm zawn velah hian Dar phek bial Chaw ei thleng tiat vel lai tur hi a lo awm reng a, chu dar phek chu a han en chian chuan mi lem eng eng emaw hi a lo in ker a, tin lung rawng chi hrang pathum lai mai lian tak kut zungpui tiat lai tur hi a lo in phum tel bawk a, Chawngkhuma chuan hawn chu a duh ta em em a, tichuan lak mai a han tum a, mahse a lo nghet tha phian a, tichhe lova hawn hram a duh avang chuan, a han sawi a han sawi a, a veilam zawng chuan a che hrut a ni tih a hriat chuan a vei lam hawi chuan a han herh kual ta a, vawi thum vel a herh kual hnu chuan Dar phek chu a la thei ta mai a, chutia dar phek a lak chhuah rual chiah chuan a awmna puk chu a nghing ta deuh der der a, hman hmawh tak chuan a rawn luhna lamah chuan a let leh ta thuia.

A awmna puk chu chim mai tur a, a hriat avang chuan a hmanhmawh baklengin a tlanchhuak ani deuh ber, a hnunglamah lah chuan thil ri deuh rum rum thawm a hre deuh bawk nen a chhuaklam chu a hmanhmawh ngei mai, puk ko a va thlen chuan hruilo uaithla chu a han phih deuh sawk sawk a, thianpa Tawia chuan Chawngkhuma a lo thleng a ni tih hrethiam in a lo pawt let ve thuai a, chutah Chawngkhuma chu hruiah chuan a uai chho ta a….

CHAWNGKHUMA LEH VANCHUNG NULA VARPARHI | BUNG 2 - 4

Post a Comment

Powered by Blogger.