Kei chuan, “Catherine-i diary leh a thlalâk velte chu ka hmu châk hle mai. A fanute pawh chu ka hmu châk ve hlei hlei mai ka ti. Min va kalpui peih hram law’m ni? Ka inthlahrung viau naa khawngaihin min va tlawmngaih sak ta hram che,” ka ti a. Mawitei chuan damdawi in va kal chu a peih vak lo tih a mitmengah chuan a tilang nghal a. “Rawn keng ila tha tur. Mahse hetiang hian kan inhmu ang a, i en duh ang tihte chu rin ngaihna pawh ka hre si lo,” a ti a. Kei chuan, “A diary-ah chuan engnge maw a han ziah ve le?” ka ti leh a. Mawitei chuan, “Ka chhiar chinah chuan thil pawimawh engmah a ziak lo. A lunglen thu vel mai mai a ni,” a ti a. Chutihlai chuan thingpui chu a rawn so va. Mawitei chuan inlêng dangte tan chuan a buatsaih a. A va sem nghal nghe nghe a.
Ka bula a rawn ṭhut leh hnu chuan, “Diary leh thlalâk chu min va enpui peih hram law’m ni? Catherine-i fanu pawh chu ka hmu châk a nia,” ka ti leh a. Mawitei chuan ze ṭhal ṭhal chung hian, “A hla viau asin. Ke phei chuan ka peih miah lo a nia,” a ti a. A nui rah rah a. Kei chuan, “Ramenga bike kan hawh dawn nia. Thingpui lumna-ah a awm kha. Chahbi ka zuk dil ang e,” ka ti leh a. Mawitei chuan, “I tihṭalh chuan nia maw le. Chutia lirthei nen kan kal chhuah dawn rau rau chuan Catherine-i thlân leh i ṭhianpa thlân chu tlawh ka duh ve thung a. Min kalpui ve a ni ang chu. Catherine-i thlân chu vui nia ka hmuh bâk kha ka la hmu leh miah lo va, kal leh hi ka duh deuh reng ṭhin,” a ti a.
Thingpui inna no a seng fel hnu-ah Mawitei nen chuan kan inzui chhuak a. Khawhar ina thingpui lum kan thlen in tlangval Ramenga chu kan zu hmu a. A bike hman kan duhna chhante sawiin chabi kan dil a. Kan tlan chhuak ta nghal a.
Catherine-i diary chu a kawm sen, lehkha puan ṭha chi a ni. Diary pangngai ni lovin executive note-bu a lo ni a. A ni tin hun hman dan a chhinchhiahna, ni leh thla leh kum te pawh ama ziah chawp vek an ni. A phêk hmasa lam address ziahna-ah chuan mi hming engemaw zât a inziak teuh mai a. Chung hmingte chu eng vanga chuta awm chu nge an nih tih ka hre lo. A hawrawp aṭang chuan ama ziah ngei tih chu a rin hriat theih a. Ngun takin chuta hming inziak tlar chu ka han chhiar chhin a, ka rin loh ta tak hmingte pawh pahnih pathum chu an lo chuang ve nawlh nawlh a. Engpawhnise Catherine-i diary-a hming chuang phâk nih chu thil chhuanawm tak nge a nih zahpuiawm tak ka hriat thiam chiah loh avangin chung hming inziakte chu sawi loh thain ka hria a ni; mi pawite reu reu hi kan sawi ang e. A awmzia ka hre si lo.
Tin, a kawm chhûng lamah chuan an nufa thlalâk a inbel a. A background aṭanga a lan danin Durtlâng Hospital kawta an lâk niin a lang. Nu leh pa kar aṭanga sei lian ni se a fanu pawh mi pangngai ve tak tur ni theiin ka hria. Thlalâk hnuaiah chuan an lâk hun, ni leh thla a inziak kalh a. Chumi hnuaia thil inziak erawh chu chhiar theih a ni lo. Thlalak dang pahnih khat chu a la inzep a. Mahse an pawimawhna awm ka hre lo. Pakhat chu an chhungkaw thlalak a nih ka ring. Chokâa Mawitei chu zawh awm tak a ni naa ka zawt duh ta lem lo. Catherine-i diary chu a ni bikimin a inziak lo va. Chu bâkah damdawi in a luh hnu aṭang chauha a ziah niin a lang bawk. A ziak tam lo va, a ziah chhunte pawh han sawi vul vak tur a awm lo. A phur chang changin a ziak vel mai mai niin a lang. Hetiang hi a thil ziah tlangpui chu a ni.
October 8: Damdawi in hrehawmzia tak hi chu aw! A thawktute hi fel hle lo phei se hremhmun tluk hial tur a ni. Vawiin phei chu mitthi an awm lehnghal a. Kei pawh ka inhlau thawng zual hle. Phailamah pawh kan beidawng tawh a nia. He damdawi in te reuh tê, doctor awm lo reng mai aṭang hi chuan beisei tur a vâng hle a ni.
October 10: Vawiin chu damdawi in ka ning zual. Ka hnungzâng nâ leh nâk nêm kham lahin reh tih a nei thei si lo. Hun kal tawh chhui kir a, lunglen leh inchhir nen; chhum pik kara awm ang chauh ka ni. Mawitei a rawn kal hlauh mai a. Hmanlai chanchinte sawiin kan inkawm ta reng a. Lung a lêng duh ngei mai.
Heta ṭang hi chuan a ziak mumal vak lo va. A ziah chhunte pawh tawi tê tê an nih avangin kalsan mai ila. Vawikhat erawh chu a ni ziak lovin heti hian a ziak a, ‘Ka chhungte lahin min ngaihsak vak tawh si lo.Khawvelah hian ka mal ta hle mai. Ka dam ṭhat laia ṭhian ṭha ka lo tihve ṭhinte meuh pawhin min ngaihsak peih ta lo,’ tiin.
November leh December thla hian a chanchin a ziak ni tin lo ka tih tawh kha. Mahse December 20-ah erawh chuan a ziak thui ta khawp mai. Tin, hemi ni aṭang hi chuan a ziak thui thei ta fû a. A ziak taima ta hle bawk niin a lang.
December 20: Vawiin chu ka nguai riau mai. Ka rin loh lutuk leh beisei loh lutukin ka lo ngaihtuah deuh reng ṭhin high sikul kan kal laia min hmangaih em em tu ………. chu ṭhian dangte nen an rawn lang thut mai a. Ka hamhaih chuan sawi tur reng reng ka hre lo. Hria pawh ni ila ka sawi thei kher lo vang. Nidanga ka inchhirna leh rilru hrehawmnate pawh khan min tih retheih tawk tawh tehlul nen; an liam tak hnu chuan ka rilru a nâin vanduai bik riauva inhriatna ka lo nei nasa lehzual ta a. Awm ngaihna pawh ka hre meuh lo a ni. Officer ṭha tak, zaidam tak leh min hmangaih em emtu nupui ni a, nuamsa ve taka khawsa thei tur leh chhungkaw hlim taka nu ber ni thei tur kha ka ât luat avanga ka chân nasatzia hi!
Ka inngaihtuah lungpuama ka ṭap zawih zawih mai a ni. Min duh ema ka hriat vang leh engtin pawhin awm ila pawi zo dawna ka hriat loh vanga ka lo inchhuan khum chu keimah hian ka tuar nasa ta a ni. Mawitei a rawn kal a. Ani nen chuan vâirama a zuk kal bo vang vang dan te, Sangpuii nena an inneih dante leh Hmunzotlâng khawtlângin an ngaihsanzia te chu kan sawi a. Christmas hmang tura rawn haw an nih dan te, leh a chhungte a ṭanpui nasatzia te chu Mawitei chuan min hrilh a. Chutiang vel thil kal tawh leh kal mêk chanchin sawi chuan rei tak kan meng ta a ni.
December 24: Christmas a huphurhawm hle mai. Tunhma chuan Christmas lo thleng turte kha kan nghakhlel em em ṭhin kha a ni ngai a….
December 25: Tun kum hi Chrismas ka hman hnuhnun ber kum a nih tawh hmêl a ni. Thawhtan nia ṭhian hluite ka hmuh aṭang kha chuan zual hlein ka inhre ta. Ka rilru pawh a buai zualin ka ât phah lo chauh a ni. A hmâa ka rilru ang kha ka pu thei tawh lo. Sikul kan kal laia engahmah ka ngaih bik lo ten min awt lo tih hriat ngawih ngawiha min en kha tawrh harsa ka ti hle mai. Vawikhat chauh tal han naupan ṭhat leh hi chu châkawm tak a ni.
December 31: Vawiin tlai chu kum hlui ni tla tur ka thlir a. Ka mittui a luang zung zung mai a ni. Kan piah mual rem chin phaitualhnimah chuan kum hlui ni tla thlir liam tum nula leh tlangval chu hlim em emin an nui dar dar a. An bul velah chuan naupang an infiam laih laih a. Kum hlui ni tla ka hmuh hnuhnun ber tur chu ka han thlir nawn leh ṭhin a. Hun kal ta te kha an ngaihawm ngei mai.
January 1: Mawitei’n kum thar chibai buk nan tiin cake min rawn pe a. Tunhma lam chanchinte sawiin kan inkawm reng a. Tin, ka natna chungchangte kan sawi bawk a. Mi ṭawng thlamuanteh chu a tum naa thla thum ka la dam a nih chuan a rei lam a ni ang. Hlim taka nuih luih hram hram chu ka tum naa harsa ka ti hle mai. Vawikhat phei chu ka mittui a rawn far hial a. Engatinge Pathian hian ka hun kal tawh chhui lêt a, inchhirna hun hrehawm tak min pêk kher chu aw ka ti rum rum mai. Mahse vuithu sawi thei chu ka ni lo tih ka hre chiang hle.
January 3. Officer pakhatin chêng 5,000 min rawn thawn ve nawlh mai a. Ka ṭhat lai kha chuan hengho te hian na nupuite âi pawha mi hmangaih khan an insawi ṭhin a. Mahse natna khuma ka mut a, ka tisate a lo cher chhiat tak hnu-ah meuh zawng ka hmelhriat nih pawh an zak zo ta. Mahse a pawi lo ve, pawisa talin min la rawn hria a, ka dam ṭhat lai kha chuan ka bum hneh ve ṭhin asin.
January 10: Chhun dâr 11:30 velah peih leh peih lovin ka dâk chhuak ve a. A ṭhiante bula ka fanu lo infiam ve lauh lauh chu ka va hmu a. Hlim takin a lo nui ve tak awr awr a. Naupan laia nu leh pate kan thlamuanpui zia leh kan pangchan ṭhinzia ka ngaihtuah a, nute ngaia pangchang rual lek ka fanu lah chu ka awmdan hre thiam miah lovin a infiam ve lauh lauh a. Ngaihtuah a thui duh kher mai. A nu ve hi ka han inen a. Mahnia zun leh ek thiar thei ṭawk ṭawk, tunhma lam hun ngaihtuaha inchhir ngawih ngawihin he damdawi in te reuh tê-ah hian ka tâng hlen dâwn chu a ni mai si a. Tuman ka ui ka âr min ti lo. Matei chauh hi min hmangaihtu ka neih chhun chu a ni ta. Tunhmaa min hmangaihtu inti zawng zawngte pawh khan ka hmelhriat nih ringawt pawh an zak zo ta.
January 11. Tukṭhuan ei hma lawkin ka fanu, hming pawha ka koh phal loh Matei chu a rawn ṭap lût bam bam a. “Mate, enga ti nge? Tunge vel che?” ka lo ti a. Ka bulah chuan lungchhe em em, ṭap ri tha ngam si lovin a rawn insût hlawp hlawp a. Sawi pawh a sawi hlei thei lo. “Nu, Zonuni’n ka lû-ah min vua a. Vel ve ngei ngei rawh aw,” a rawn ti a. “Mate, ka la vel ve ngei ngei ang. |ap tawh suh, a nat loh kha,” ka ti a. A lû chu ka han en sak a, a lo pawng deuh a. Naupang inkawm chu an inhau ngai, a velh pawh an invel ṭhin; puitling inrawlhna tham a awm lo ve. Mahse Matei zualkona hi zualkona tlâk ka ni lo em mai a, chu chuan ka lung a tichhia a, ka ṭahpui ve lek lek a ni.
January 12: Vawiin chu Matei nen kan inkawm a. Ka bulah a rawn mu ve a. “Nu, Amawii te, Sangtei te chu a nu te nen an bazar a. Engati nge khumah hian i mut reng bik? Bazar ve ka châk em mai. Min hruai ve tawh rawh,” a ti reuh a. Chu zawhna chhan harsa ka tihzia chu ka sawi thei lo a ni. “Mate, ka dam thuai ang a, kan la bazaar dun fo dawn alawm. I duh duh ka la lei ang che,” ka ti a. Mahse ka thusawi chu keimah pawhin ka awih lo. Matei nen chuan engtikahmah kan bazaar dun ve dawn si lo va. Matei chuan, “Nu, i dam har tawh em mai. ‘Ka dam dawn tawh’ i ti i ti a, i dam thei chuang si lo. Dam thuai thuai rawh. Bazar kal ve ka châk tawh a nia,” a ti leh a. |awngkama ka chhan theih tawh loh avangin a sam chu ka chul sak heuh heuh a. Ka âwmah chuan thlamuang taka beiin a muhil ta siai siai a.
January 15: Inchhir a sâwt lo tih kan hriat chhuah meuh hi chuan a lo sâwt lo tawh tak zet ṭhin. Nula hmelṭha bik lem lo tak, sikul kal lai pawha kei aia thiam thei bik lo Mawitei te pawhin ka dinhmun chu an awt lo kher mai. Vawiin kan inkawm chu, “Catherine, i awm ang hian awm ila ka tluk lo ngawt ang che. Nang chu hlim hmêl tak hian mi hi i be reng thei a,” min ti a. Min lainat hle tih ka hriat rualin ka dinhmun chu a awt miah lo tih ka hre bawk.
January 15 hnu lamah hian rei tak chu a diary hi mumal lo takin a ziak a. Sawitham a awm loh avangin kalkân zel ila. A vaia sawi vek pawh a ṭul kher awm lo ve. Chubâkah ṭhenkhat chu chhiar a harsain a ziak ho bawk a, kai tawi mai ang.
February 26: Vawiin chu nidang aiin ka chau tlat. Nilêngin ka tho kâng peih lo. A ni telin ka hun hnuhnung lam ka hnaih telh telh nia inhriatna ka nei lian tawlh tawlh bawk.
March 12: Nimin lam aiin ka ziaawm deuh. Thei leh thei lova ding chhuakin kawngka biang ka vuan a, pawn lam chu ka va thlir a. Ka pindan piah chiah hmeichhe ward-a damlo awmpuitu nula pakhat chuan, “Kha i va ṭha tawh awm ve?” tiin min rawn au va. Kei chuan “|ha tawh e,” ka lo tiliam mai a. Chutihlai chuan Matei chu a rawn tlan haw a, “Nu, i dam tawh dawn em ni? I dam tawh a nih kha. Hawh thil min lei ve rawh,” tiin ka pawnfên tlâng a rawn pawt ta a. Kawngka biang vuana ding thei ve chang chang chauh ka ni si a, Matei beidawng hrilhai hmel hmuh chu a hrehawm ngei mai.
March 15: Vawiin chu ka harh ang reng hle mai. Chhun lai velah ka muhil sek a. Ka mumangah chuan kan naupan lai te, High school kan kal lai te, leh college kan kal ṭan tirh lai te ka hmu a. Thiante nen picnic turin kan lo inzui chhuak dam dam bawk a. Tin, ka nu thi tawh ka lo hmu a. A kalnaa kal ve tur hian min lo hui min lo hui a. Kal ve tuma ka insiam lai chuan hnung lam ṭangin Matei chuan, “Nu, khawiah nge i kal dawn, ka kal ve duh. Min lo nghâk rawh,” tiin mi rawn au vak vak a. Chhân tuma ka lehhawi lai takin ka harh ta a ni. Ka bulah chuan Matei chu ngawi rengin a lo muhil ve sâk sâk a. A rawn mut laipawh ka hre lo. Ka tho va, thei leh thei lovin ka inbual a. Ka inbual khât deuh hlek avangin ka zang hawkin ka inhre nghe nghe. Dâr ngâ velah Matei khawlai lêng chu a rawn haw a, “Nu, hei miin ei tur min pe” a ti a. “Tu pêk che nge?” ka lo ti a. Thil danga mi chhang lovin Matei chuan, “Nu, hetiang hi min lei ve rawh aw. Dam vat vat la. Bazarah min kalpui ve thuai thuai rawh,” a ti a. Kei chuan ……
Hetah hian Catherine-i diary chu lak lawh zetin a tâwp a. A bâk chhiar tur a awm ta lo. Hemi zan hian nidang aiin a ziak tam a, a lung a lêng zual hlê nge a dam rei tawh dawn lo tih inhriatna mak tak mai amahah chuan a awm tih hriat a ni lo. He thu a ziah lai hian a chau thut a, a tuk zingah a boral zui ta mai niawm tak a ni. Rinthu vek a nih chu. Sawi tawh angin a diary hi a duh hun hunah a lunglên châng chângin a ziak vel mai mai niin a lang a. Chuvangin mi ropui diary anga ngaihnawm leh chhiar nuam tur chuan beisei chi a ni lo vang.
Tin, diary tawp lamah chuan pentui sen hian thil a inziak ṭeuh a. A pawimawh ang tih pawh ring lêm lo chuan han chhiar chhuah thuak hi ka tum satliah deuh mai a. Mahse chuta thil inziak chu khawvela ka thil chhiar tawh zawng zawngah chuan a la mak ber hial awm e. Ka ṭhutna aṭang chuan ka tho ta hluai mai a. Vawi thum lai chhuatah chuan ka vei kual a, ka ṭhu leh ta a. Mawitei hnenah chuan, “Diary tawp lama thil inziak hi i chhiar fo tawh ang maw? Tak tak a ni thei ang em?” ka ti a. Ani chuan mi rawn hnaih pah hian, “Hmm, tak tak chu a nih hmel a ni. Mahse awih a harsa bawk si. Ka chhiar nawn fo va, dâwt a nih leh thudik a nih dan tur reng reng pawh ka thliar thiam lo,” a ti a. Kei chuan, “Eng pawhnise he diary hi tumah hmuh tir ve lo la a ni phawt mai. Chuti lo zawng a pawi dawn em asin,” ka ti leh a. Mawitei chuan, “A kawltu nih pawh kha a hrehawm ngawt asin. Engmah i sawi chhuak loving ti raw?” a ti leh a. Kei chuan, “Sawi chhuak lo ve. Sawi chhuah chu sawi loh; miin hetiang thu ka hria a ni tih hi an hria ang a, min dâwp ang tih ka hlau asin. He diary hi i phûm bo emaw, i thukru bo daihte emaw a nih loh chuan nangmah pawh hian buaina i la tawh phah ang e,” ka ti leh a. Mawitei chu a lo bu nghat nghat a.
A diary-a thil inziak ang a nih vaih chuan Catherine-i chu mi ropui khawngaihthlak tak chu a ni phawt mai. Engpawhnise a thuziak chu a thawi veiha sawi rik chi pawh a ni lo ve. Mawitei chuan diary chu lain a han chhiar ve leh ngat a. Vawi engzat tak chhiar chhuak tawh ang maw? A chhiar fo lo a nih chuan a chhiar khât hle thung ang. A hmêlah chuan hlauhna te, mak tihnate a lang thei a ni. Diary chu min pe leh a. Thuthlengseia ṭhuin ka keu zawm leh ta a.
Thil dang pawh eng eng emaw chu a la awm nual. Chûng thil inziakte chu a ni tin nun hman dan ni pawhin a lang tawh lo. A ni leh thla engmah a lang tawh lo va, engtika a ziak nge tih a hriat loh. A hawrawp aṭang chuan ama ziak vek a ni tih chu a hriat theih a. Chûng a thuziakte chu sawi zel kher lo ila a ṭha awm e. Thu ropui han sawi vung vak tur a awm lo. Lehkhathawn ni awm tak takte pawh a inzep nual bawk a. A ṭhente chu ka en sak lui hram a. Tute thawn nge an nih pawh ka hre thei lo. Pakhat erawh chu a rei tawh hle tih leh keu ngai loh a ni tih hriat fahran hian a lo zawr bal hle tawh a. A thlehna pawh a pawp nual tawh bawk. A ziakna pen tui pawh a dal tawh hle a, chuvangin chhiar hleih theih pawh a ni tawh lo. July 5-a ziak tih a hriat theih a, a kum erawh chu a lang fiah tawh lo va, a hriat theih tawh lo. Inthlahrung ang reng takin chu lehkha chu kan chhiar chhin a, ka ṭhianpa’n pâwl sawm a zir kum, an inngaihzawn tirh vel laia a thawn a lo ni a. A va kawl rei ngat ngat ve!
Mawitei chuan a rawn en ve a. “ I chhiar chhuak tawh hlawm maw?” a ti a. “A ngaihnawm bawk a, rilru an khawih kher mai. He lehkhathawn tawpa number 12 awm ringawt hi an roll number a ni ang maw?” ka ti a. Mawitei chuan, “Kan lehkha zir lai chuan roll number hmanga lehkha inthawn hi kan uar riau alawm,” a lo ti ve bauh a. Lehkhathawn chu vawi hnih ka chhiar chhuak a. High sikul naupang an nih laia an ziah a ni a, thu mawi lutuk leh ṭawngkam nalh lutuk beisei chi a ni lo. A ṭawngkam hmante chu a thlum hran loh bâkah a ziaktu hian ṭawngkam thiamna nena a bialnu rilru hi hneh a tum lêm lo niin a lang. Mawitei chuan pindan aṭangin Catherine-i album leh ama album chu a rawn phawrh a. Hmunzotlang lam mi deuh vek an nih avang leh nurse a zir pui te an nih nual hlawm avangin Mawitei album amite chu hriat alawi pawh ka nei lo va, hmuhnawm pawh ka ti vak lo. Thil ho ve ang reng tak chu mahni awm lohna album a hmuhnawm hlei thei miah lo hi a ni.
Catherine-i album chu kan en ve leh a. A thlalâk aṭang pawhin nula hmelchhe lo tak a ni tih chu a hriat theih a. Tin, a ṭhiante nena an lâk hona-ah reng reng a lawr deuh zel a avangin Mizo zingah chuan nula hleitling pawl tak niin a lang. Hmêlah chuan Sangpuii a tluk lo deuh niin ka hria a. Mahse chu chu Sangpuii ka ngainat vang leh a nungchang nen ka hmehbel vang pawh a ni maithei bawk. A thlirtu mit a zir a ni tawh mai. An ṭhat dan a inang lo a ni. Engpawhnise Mizoram thingtlang khaw in 400-500 ve renrawn khua Hmunzotlang nula hmaifai pâwl tih hian a hmel hmu lo tân pawh a sawi thui ber mai e.
Album dahin Mawitei hnenah chuan, “Mawite, Catherine-i fanu hian a pa a hria em?” tiin ka zawt a. Mawitei chuan, “Ngawi teh, Catherine-i fa neihna hi ka hre miah lo tak asin. A dam lai khan zawh chian awm tak chu a ni naa ka zawt chiang ngai hauh lo. Hria se min ti a nih chuan min hrilh mai ang chu ka ti a. Chu bâkah han zawh thawi leh sawi thawi hian a hel daih zel a, zawh a nuam lo riau. Hre ve awm tak chu niin ka inhria. Mahse ka hre si lo,” a ti a. Kei chuan chutia Mawitei’n hria a intih tak lovah chuan hre zâwk niawm takin, “SDO fa a pai e te kha an ti a. Department hrang hrangin Sub-Divisional Officer an nei fer fur si a, eng SDO ber chu ni maw?” ka ti leh a. Mawitei chuan, “Tu fa pawh chu lo pai se a mak lo ve” a ti leh a.
Tihtur pawimawh dang a awm tawh loh avangin kal chhuah zai kan rêl ta a. Tin, sawi hmaih hauh loh tur chu Mawitei chanchin hi a ni. Nula senior, cher chhe lutuk lo leh sam sei vak lo, a hmelṭhat leh ṭhat loh thu-a inhnial theih tak tur, fiamthu duh tak, nui bâwk bâwk reng thei a ni a. A bula awm pawh a nuam hle a ni. Amah hian fel a tum hran lo va, a rilru ṭhatna hian amah pawhin a hriat lêm lohvin mi fel takah a siam a ni ringawt mai. Nula ṭhenkhat chuan fel an tum lutuk a, anmahni anga kan fel ve loh phei chuan an bula awm a hahthlak thuai ṭhin. Kohhran upa ṭhenkhat leh camping chhuak hlim fel tum lutuk bula awm a nawm lohna chhan pawh hei tho hi a ni.
Mi kan biak leh kal paha kan tawh reng reng chuan Mawitei chu an zahin an nêl hlawm hlein ka hria a. Mi lian leh mi tê a en hrang hauh lo tih a khawsazia aṭang chuan hre theiin ka inhre bawk a. Mi harsatna hre thiam tak, fel tum lutuk si lo, khawngaihna ngah tak a ni.
Catherine-i fanu awmna hnuchham in lam chu kan pan leh ta a. Kan va thleng chu a enkawltunu chuan hlim takin min lo lawm a. Kan kal duh chhan leh kan mi hmuh duhte kan hrilh hnu-ah Catherine-i fanu chu a va koh tir a. Hmeichhe naupang sa pan thlirh thlerh, hmai tung lam, mit meng zim deuh, sam sei hning hniang, ngo vah mai hi a rawn kal ta a. Mawitei chu a nêl sa a ni bawk a, hlim hmel taka nûi var var chungin a bulah chuan a rawn ṭhu a. An inbe nghal bawrh bawrh thei. Ka biak ve erawh chuan a rul tâwk chauhin min chhang a. Keia tehreng pawh chuan biak sawm vak ngaihna ka hre lo. Mi anga a seilian ve zel a nih zawngin hmêlah na na na chuan ngaihtuahawm dâwn lo hlêin a lang a ni. Puitling anga biak sawm tak tak tlâk a la ni si lo va, tihngaihna vak ka hre lo. Mawitei phei chu awm lo se ka ho kher ang.
Mawitei’n a nu a chhûn khawp mai a tih avang khan chu hmeichhe naupang chuan a nu chhun hle turah ka ngai deuh chawt a. Catherine-i kha a nulat lâiin ka hmu ve thuak a. Chu bâk damdawi ina ka hmuh leh a thlalâk aṭang ringawt chuan a fanuin a chhun leh chhun loh hriat har ka ti hle. Anin tunge ka nih min hre ngai lo ang bawkin kei pawhin ka hre chiang bik lo va; a fanu chuan a lo chhûn phian pawh chu a ni mahna? Hmeichhe nau en hi chuan nausen pianghlim pawh hi chu mi chu a chhûn tih tur an hre thei zel a. Chuvangin Mawitei’n a nu a chhûn a tih chuan a chhûn a ni mai.
Catherine-i fanu Lalremsiami chu khawngaih teh mah ila tih vak ngaihna awm hek lo; vanneihthlâk taka a nû hniak hnung zui lo va, pasal ṭha takte a la hmuh chuan nu vannei tak a la ni thei ang tih bâk beisei pui tur ka nei lo. Hmeichhe tân zawng an vanneihna tur ber hmelṭhatna pawh hi thlemna ti tamtu leh an nun kawnga lung chhuih tur ti tamtu lek a ni si a.
Tih tur dang awm ta lo chu kan chhuak leh ta thuai a. Catherine-i fanu chuan damdawi in thleng min zui phei a. Damdawi in bul dawr te reuh têah chuan luhpuiin chu fahrah hmeichhe naupang khawngaihthlâk tak mai tâna ka tih theih awm chu ka ngaihtuah a. Chu dawr chu damdawi ina awm hovin an mamawh zualpui lei nana an hman chauh a nih avangin thil dang lei tur a vang hle mai. Eitur lam chi thil tlêma zâwng leh pawisa tlêm ka pe a. Tih theih ka nei tlêm kher mai. Tuna a hmêl ka hmuh lai leh a boruakin min chim lai hian khawngaih teh mah ila, ka haw hnû-ah boruak dangin mi chimin ni leh thla a lo ral ang a, rei lo tê-ah ka theihnghilh zui thuai a nih loh pawhin ka hre chhuak ve zauh zauh chauh emaw a ni tawh ang. Thil thar engemaw a thleng lehte a nih loh phêi chuan ka hmu leh tawh kher lo maithei a ni. Kan kalsan dawn chuan a nu koh dan ang ngeia kovin, “Mate, a nih kan kal tawh ang e. Dam takin i awm zel ang a, i hmêl ṭha si a, nula fel tak ila ni ngei ang,” ka ti a. Chibai tuma ka kut phar chhuak chu zak sen ap ap chungin min lo hmer sak ve a. Kan kalsan ta a ni.
Mawitei in pawh tlawh tawh lovin thlânmual lam kan pan nghal a. Mawitei rawt angin a hminga pangpâr dah chu ṭhain ka hre viau bawk a. Sâpho tihdan a ni a, kan entawn ta sa sa, entawn zel mai tur a nih awm hi. Pangpâr dah tur chu dawra mi kan lei dawn nge-khawia mi nge kan lâk dawn ka hre lo. Mawitei chuan, “Pu Rothangpuiate pangpâr kan dil dawn nia. An ui ṭhin hle naa ka tân zawng an ui phal bik lo vang. Nikum hmasaa an fapa naupang ber chetsual ṭum khan Aizawl an rawn kal pui a. Ka lo buaipui nasa ve a. Tûn thleng hian min la tih chhungkhat phah a ni,” a ti a. “Pu Rothangpuia chu tunge ka hre ve hauh lo mai. Hmunzotlâng hi ka rawn kal ve zauh zauh tawh naa puitling lam hi chu ka hre vak lo,” ka ti a. Mawitei chuan, “Engtin nge mi i hriat vek theih bik ang ni? Keini a khaw neitu pawhin kan hre vek bik hleinem,” a ti leh a.
Pu Rothangpuiate in chu kawngpui aṭanga fâl deuh hmun rem nuam taka awm hi a lo ni a. An kawtah chuan pangpâr mawi tak tak a lo vul chûk a, hmuh an nuam ngei mai. Pangpâr chang a mawi a ni lo; an kawtkai leh hmunhma reng reng chu a faiin a hnûm em em mai a ni. In chu a lo reh ṭhap a. Mawitei chuan choka lam kawngkapui chu a kik dawt dawt a. Kawngkapui chu a inkalh loh bâkah tukverhte chu an inhawng hei huai si a, in nghâktu chu an awm ngei ni chuan a lang. “In awm em?” tiin a au leh vak a. Nakin deuhah chuan hmeichhe aw hian, “Awm e. Lo lêng rawh u?” a rawn ti vau vau a. Rei vak lovah choka lam kawngkapuiah chuan nula hmelchhe lo zet mai hi a rawn lang paw ta heu mai a.
Nula chuan, “E he! U Mawitei te zuk ni reng a. Engnge in duh teh mial a? Rawn lût rawh u,” a ti a. Kan zui lût nghal a. Mawitei chuan, “Mâsâng, i va vâng em em ve?” a ti a. Masângi chuan mi rawn melh zauh pah hian, “Keini pawhin he lamah chuan vâng kan tiche asin aw. Hmanni lawka ka pa dam lo phei chuan, ‘I u Mawitei hi a va rawn lêng duh lo em em ve maw le?’ a ti a ti che asin,” a ti a. Mawitei chuan fiamthu hian, “Rawn kal ila zawng, min vin min vin leh awm tho si a. Ka hriat hmâa a lo dam leh hlauh chu a lawmawm nasa a nih chu,” a ti a. Masângi chu a nui var var a.
Masângi chu nula ria lam deuh, hnute kawh lah mai, sam dar chen vela sei, heh sen ling hlar mai hi a ni a. Kei, a hminga tlangval ni ve ta chuan mawza tel lova ka bun tâwk chauh tur nula ria chawm bat mai chu a tihngaihna vak hre lo mah ila ka han ngaihmelh ti tih nghal ringawt a. Kan kal dan boruakin zirin hun awl tam tâwk nei thei phei ila thinlung luang liam leih buak nan pawha iai-awm loh tak leh family planning program han duan pui vel atana itawm tak tur a ni.
Pawnfên pawl ṭial hlui tawh lam, inchei nalh nân a hmang tawh lovang tih hriat tak mai hi a fêng a. A hâk lai kawr sendâng, rawng da lam tawh pawh chu a pawnfên ruala a lei ni awm tak a ni. A pawnfên kâk kâr aṭanga a keṭhiah leh châwn bâwr lang zauh aṭang ringawt pawh chuan a lang lo chin nalh dan tur chu za zela sawmkua pakua leh a chanve vel chu a hriat theih nghâl ruak mai. Mâwi lo khawpa en zui palh awl tak a ni. A incheinate chu an hlui tawh deuh naa an faiin an thianghlim hle a. Tukverh bul ṭhutthlengseia a thu turin min rawn nêk thawi thuak che vela a rimtui inhnawih nam chem chemte chuan tlangval nih a tinuam kher mai.
Mawitei chuan, “Masâng, khawiah nge i chhûngte hi? Khawhar inah an kal em ni?” a ti a. Masangi chuan, “Aw ni e. An kal ta vek a nih kha. Kei pawh ka awm reng a, nichin deuh lawk khan ka haw ve chauh a ni. Nangni in kal ve em?” a ti a. Mawitei chuan, “Kal e, ti ila, kei phei chu ka awm rei lo. Catherine-i thlân tlawh kan tum a. Chuvang chu a nia kan rawn kal nghe nghe ni. In pangpâr hi tlêm min pe rawh u. Kan duh tam lo,” a ti leh a. Masangi chuan, “Tunge Catherine-i chu? Ka va hre ve lo ve. Kan vêng thlânmualah chutiang mi an phum awm pawh ka lo hre ve hlei nem. Ka awm loh hlan a ni ang maw?” a ti leh a.
Mawitei chuan, “Hman deuh lawka damdawi in ami kan phum kha maw le. I nutei nau neih lai a nia, nangni pawh in awm ve nghe nghe kha,” tiin a chhang a. Masângi chuan, “E, kha kha Catherine-i em ni? Mizo hming nalh deuh a neih kha,” a ti a. Mawitei chuan, “Nei e, Catherine tih chu a ṭhian ṭhenkhatin an koh duatna mai mai alawm. A chhûngte pawhin chutiangin an ko ngai hleinem. A tirah phei chuan fiamthu nan hlir kan hmang a, mahse koh nan kan hmang hlen ta a nih hi,” a ti a. Masângi ṭawng hmain amah vêk chuan, “Engpawhnise in pangpâr chu a rem dawn em?” a ti a. Masangi chuan, “A ni tak e, rem lohna a awm lo vang. Kawt lam ami hi chu ka pa hian a ui teh hlur ṭhin a. Kawmthlang lam ami khu in la dawn nia,” a ti a. Mawitei chu pangpâr lo tur chuan a kal ta nghal a.
In chhung chu ka han en ngun deuh a. Chhuat chu a hnum ṭhat bâkah a fai a, an lehkhabu remte chu a fel thlip thlep hle mai. An tukverh puanzar leh ṭhuthleng khuhna puante chu an faiin an thianghlim hlawm hle a. Chu chuan a enkawltu niawm bera lang Masângi mizia tur pawh a hril thûi hlein ka hria. “Mâsâng, in chhungkua hi engzât nge maw in nih le?” tiin ka be pawp ṭan ta a. “A chângin panga, a chângin pasarih kan ni. Tak tak ana, min chhangtu chiah hi pasal neiin Lungleiah a awm a. Kan upa berin Aizawlah hna a thawk bawk a. Ka naute pahnih leh ka nu leh pa nen panga kan awm lai a ni,” tiin fiamthu ang reng hian min chhang a.
“Nang engnge i tih? Lehkha i la zir em ni?” tih ka tum lâi takin pawn lam aṭang chuan pawr zet hian, “Lalrosângi a awm em?” an rawn ti a. Masangi chuan kawngkapui chu a va hawng a, “E, u Machama leh u Ramnghaka te lek zu nia. Engnge in rawn tih dawn a?” a ti a. Machama chuan, “Kan rawn rim dawn che maw le. Engnge thil dang i beisei a? I nute an awm em? I pa chu awm lo mah se a pawi lo. A uikawm si,” a ti a. Masângi chuan, “Daw daw lo ula a ni mai. In rim ṭhinte zawng ka hre em! A vehthlemah hian min hmang min hmang lo ula a ni mai. Keinite zawngin in thinlung kan chan ve phâk loh khawp hi maw! Nichin lawk pawhin khawhar inah ka hmuh kha. Zu kal ve nghal ula ti nia” tih pahin chu mite pahnih chu a rawn luhpui ta a.
In chhûnga an rawn lût min hmu phut chuan, “E heu, hengah te engnge i tih ve a?” an ti rual ṭhawt a. Ka chhan hmain Chama chuan, “Mitthi avanga kal emaw i nih tia. Nula vang lek hi a lo ni maw?” a ti a. Masângi chu a lo inrawlh a, “In inhria a ni maw?” tiin a zawt a. Ramnghâka chuan, “Hre tehreng ang chu le. Amah a inhriat aia chiangin kan hria ang chu. A chanchin hi i hriat duh chuan zanin dâr sawm leh a chanve hian kan thlen inah min rawn zawt la. A bialnu hmasa ber aṭanga a hnuhnung ber thlengin ka lo hrilh tlaivâr zak thei ang che chu,” tiin a lo chhâng a.
Ka ṭawng ve hmain Mawitei a rawn lût a. Masangi chuan, “U Mawite, i va lo tlêm em em ve. I inthlahrung lutuk a nih kha. Pangpârte chu kan ngah ve zawng alawm,” a lo ti a. Mawitei chuan, “Inthlahrung lo ve. Tam a ngai hleinem. I pa phei chu awm se a ui ngawt ang. Min vin leh nek ang chu. Hmana ka dil pawhin min lo vin nek alawm. A tihve dan a nia, lâk phei chu ka ṭhulh ngai chuang hlei lo va,” a ti a. Machama chuan, “A ûi thei a nia. Pangpâr chu sawi loh a fanu biak ringawt pawh hi a ûi ang chu maw le” a lo tive leh a. Masangi chuan, “|awng thei lutuk suh u. Chuti em emin a ûikawm bik lo. In ngaih khawp kha,” a lo ti hlak hlak a.
Machama te, Ramnghaka te hi chu mi ina tlângnel dan leh mi biang biak an thiam a, tunhma pawhin ka tluk ngai lo. Chuvangin ka hmelhriat loh nula, a biak pawh ka biak ṭhat ngam mang loh Masângi pawh an duh tâwka an chhaih ngam leh fiam ngam a lo ni reng tawh chu mak ka ti lo. Awm ve rengah ka ngai tawh a ni. Anni pahnihin hetianga an nel ngat zawngin Lalmuana leh Marama pawh an bang miah lo vang. An lo rim lunglên fê tawh hnu pawh nise mak ka ti lo vang.
Kei chu nula kawm leh ngaihzawng neih vel hi ka talent dawn loh lam a ni awm e. Nulate hi han rim ila biak ngaihna ka hre lo fo. keima chanchin sawi dâwn ila; mahni chanchin sawi nuam timi leh mahni inngâi pawimawh chi, midang ngaihsak lo min tih ka hlau va. An chanchin zâwtin sawipui dawn ila mi tikher kher, mi dilchhût min tih ka hlau bawk si. Inlêng dang zingah titi han vawr chiam dawn ila thil intihria, mi ṭawng zuah zuah min tih ka hlau va, han ṭawng duh lo viau dawn ila induh min ti ang tih ka hlau bawk si. Tin, an ngei zawng leh huat zawng han rel pui dawn ila anmahni’n mi rel hrât viau e ti lo hian mipa mi rel zut zut hi an ngâisâng lo viauin ka hre bawk si a. A awm tâwk ka hre thiam thei der lo.
Mawitei chuan, “Engnge in rawn tih ve a? Mitthi vanga rawn kal chu inni em lo maw? In lo inchhûng rengte hi a ni ang e” a ti a. Ramnghaka pek chuan, “Kan inchhûng chu a ni mai ang chu. Sângpuii saw a nulât laiin kan ṭhianpa Marama’n a lo rim ve tawh ṭhin a,” a lo ti a. Masangi chuan, “Dâwt dâwt hi sawi lo ula a nih chu. U Sângpuii leh u Marama chu a hriat pawh an inhre lo vang. Inngaizawng rual pawh an ni lo. Chutiangte chu fiamthuna chi pawh a nih loh chu,” a lo ti ve bawk a. Machama chuan, “Marama pawh chu i va ṭan ve a. Nangmah hian i lo beisei rengte hi a ni ang e. Ani saw a hmêl en aiin a phâwi rang a nia aw. I ṭang hman miah lo vang,” a ti a. Masangi chuan fiamthu bawkin, “Vêng thlangah zuk lêng leh thuai thuai ula a nih chu. Zahzelah min rawn tlawh hmasa ziah suh u,” a ti leh a.
An infiam tam hmain kei chu ka ding thut a. “Masâng, kan kal mai ang e. Nangni pawh Macham, kan rawn kir leh lamah kan inhmu dawn nia,” tih pahin ka chhuak ta vut a. Ramnghaka chuan, “Khawiah nge in kal dawn?” a rawn ti a. Mawitei chuan, “Thlânmualah kan zuk kal lawk ang e. Kan rawn kir leh thuai ang. Tikhan lo inkawm rawh u,” tiin min rawn zui chhuak ve ta nghal a. In chhung atanga Masangin “Thingpui in phawt ula maw le” a tih pawh chu kan chhang hman ta lo.
Tunhma atangin thlânmual chu kawngpui atanga hnai tê, hmun rem nuam taka awm a ni tih chu ka hre tawh naa nimin kha a hmuna ka kal vawikhatna chauh a ni. Khua ka hawi zau lo va, hmun nuam tak ni khan ka hre ringawt a, a nawm pawh a lo nuam reuh viau e. Kawngpui aṭang chuan kein kan kal ta a. Kawng sir hnim bukte chu an hring nghilh nghelh a. Sava an hram chel chul bawk a. Van lam han hawi chho ila khuate chu a thiang vawl vawl a. Ral hla taka tlâng lang paw viu veu leh lui ruam ngaw dur pui pui te chuan kan hun kal tawhte kha thui tak min chhuikir tir a.. Hla phuah thiam nih tichâkawm rum rum khawpin khua chu a thiang nuamin a mâwi a ni.
Mawitei hnenah chuan, “Catherine-i thlân chu khawi lamah nge a awm?” ka ti a. “Chhim lam kil kha a ni,” a ti ringawt a. “Catherine-i te chhûngkua kha mumal vak lo khan i sawiin ka hria a, engtia mumal lo nge maw an nih le?” tiin ka zâwt a. Ani chuan, “Hre awm tak chu ka ni naa Catherine-i te chhungkua hi ka hre tam lo tlat. Engpawhnise an mumal lo tih lêmah mumal loh tak tak a awm hleinem. Damdawi ina a awm kha an rawn ngaihsak lutuk lo niin kan hria a, chumi thu hla chauh chu a nia,” a ti ringawt a. Zêp ṭhen nei chuan ka hre naa ka zâwt zui duh ta bik lo va. Chuvangin a hre awm bera ka ngaihin min hrilh ṭhat duh tak lovah chuan Catherine-i te chhûngkua, a nu leh pa, a unau te leh an chhungkaw awm dan hrim hrim chu ka dâwp chhuak zo lo va, ka hre ta lo a ni. Mawitei chuan, “Thlânmual kal hi nuam ka ti lo. Achang phei chuan mi râp deuh tlat ṭhin,” a ti a. “A nia sin. Patling tân pawh zanah ngat phei chuan nelawm lo tak a ni,” ka ti a.
Ka thusawi chu ka rilrua a luh loh em avangin ka sawi tum tak a nih leh nih loh chiah pawh ka hre lo. Catherine-i chanchin bawk chu ka zâwt leh a. Mawitei chuan, “A vanduai a ni. Sawi ngaihna ka hre lo. Mihring sawisel bo, ṭha famkim kan awm lo ang bawk hian kawng khat tala ṭhatna leh fakna tur nei lo kan awmin ka ring lo. Catherine-i pawh hian tlâkchham a nei tih ka hria. Tlin lohna pawh a nei ṭeuh ang. A ṭhatna lam ve thung chu; a hlim thei a, hmangaihna a ngahin a ṭhiante tân engmah ui a nei lo. Tin, a mi kawm tawh leh a ṭhiante reng reng tumah an hnung lam aṭangin a rêl ve vak vak ngai hek lo. Sual a inti a, tling lo pawh a inti ṭhin. A thinlung chhûng ber atanga a ṭhatna rawn lang chhuak ve tur chu amah vekin thil ṭha lo lang sar zâwkin a hliah leh ṭhin a. Chuvangin a ṭhatna thurûk hmu a, hre fiah ve tur chuan a bul hnaia khawsak a, ngun zâwka en a ṭul ṭhin. Ralkhat atanga thlirtute hmuh dan leh ngaihdan ang ngawt hi chu a ni bik lo. Chutianga a ṭhatna lam hmu fuh tawh vek vek chuan an ngainêp ngai lo reng a ni,” a ti ta duah mai a.
Mawitei nen hian puitlin hnu-ah ṭhiante zara inhre ve chauh kan ni a. Kan inkawm nêlin a inah pawh ka tlangnêl hle. Mahse zêp thu lovah a ṭhiannu thurûk zawng zawng mi hrilh vek tur khawp chuan kan la inkawm tam lovin kan la innêl tâwk lo a ni ber e; ka naupan zâwk chu thuhran. Catherine-i chanchin chu ka hre châk a, ka zâwt a, min hrilh nual tawh bawk a. Min hrilh kim lo nasa tih pawh ka hria; mahse miin an sawi ṭhat duh vak loh a, a âwm tâwk chin nia an ngaih min hrilh chuan chhan a awm a ni mai. Ka ṭhianpa lehkha ziakah khan Catherine-i chanchin a lang tam lo va. Mawitein min hrilh tam lutuk lo bawk a, chuvangin ka tum ang chuan Catherine-i chanchin chu ka hre tam ta lo a ni. Natna khuma a awm dan diktak pawh Mawitei min hrilh leh amah Catherine-i ziak bâk kha ka hre lo va. A natna leh a thihpui tak bera pawh kha ka hre lo. Mawitei’n ‘cancer te pawh a ni maithei’ a tih bâk kha chu a natna chungchang engmah ka hre lo bawk. Midang ka zawh lahin hre chiang an inti ngam bik si lo.
Mawitei chuan Catherine-i thlân awmna lamah chuan min kalpui zel a. Kan kalna lam chu a hma nia kan invui liamna lam a nih avangin, “Khawi lai hi maw Catherine-i thlân chu?” tiin ka zawt nawn leh a. “Kan thleng a ni mai e,” a ti a. Ka ṭhianpa thlân bul kan thleng a, a bul chiah thlân thar ve ang reng tak, fur pui tuar hnu tih hriat tak si chu mi kawhhmuh a. Thingtuai leh mâua an hung ve der der thlân ropui lo tak mai chu ka’n en chiang a. Thing phel mawih lam tawha siam kross tlu lek lek bulah hian thlânlung tak tak an phun hmaa lo ding tur lung tawi tê hi a lo inphun a. Chu lungah chuan thlân lai hovin perek zuma an thai tih hriat tak hian fiah vak lovin Catherine-i hming chu a lo inziak râng nin nian a. “Nimin khan ka lo hmu reng reng hleinem,” ka ti ringawt a. Kan ṭawng zui lo.
Mawitei chuan a pangpâr ken bâwr khat chu Catherine-i thlânah chuan dahin a ding ngawi vang vang a. Chutah a bâwr dang chu ka ṭhianpa thlânah chuan a dah leh a. Kan ṭawng tlêm kher mai. Hmanni lawka pa hrisel leh hlim thei, nupui fanau duat thiam, pa rual pawl thiam leh fiamthu duh kha vaivuta siam a nih angin vaivutah a kir leh ta der mai.
Khawvel upat tawhzia leh hun lo la awm tur pawhin tawp chin a neih loh dan turzia ngaihtuah chuan mihring nun hi mitkhap kar ang lek a lo ni. Sâm phuahtuin “Mihring zawng a damchhung nite chu hlobet ang a ni a, phul pangpar ang hian a vul ṭhin a. Thliin a chhem bo ṭhin a ni,” a ti hi a dik hle a ni.
Khawvelah hian eng ber hi nge maw kan dam chhan a, eng hi nge maw kan ûm ber le? Naupan lai chuan nula-tlangval nih kan châk a. Tichuan kan châk em em chu kan han ni chho ve ta ngei a. Mahse kan duhthusam ang leh kan rin ang chu a lo ni chuang lo. Nuam tura kan ngaih em em khan kan ban phâk lohah mi a insawn san daih mai. Duhber neiha nupui fanau nena awm kan châk leh a. Mahse nupui neia khawvel hmang mêkte pawhin an duhthusam chawlhna tuikam chu an thleng chuang lo.
Tin, primary sikul kan kal lai chuan middle sikul kal châkin kan ûte ho lehkhabu chu kan lo ah rûk sak ṭhin. Kan châk ang ngei chuan middle sikul chu kan han kâi ve ta a. Mahse rei lo tê-ah kan duhthusam lungawina chuan high sikul tlângah min thlawh san leh daih a. High sikul kan han thlen ve meuh chuan keimahni khua pawh ni lo, mi khua leh ram hla takahte a ni kan duhthusam lungawina nia kan hriat chuan min tlansan ni. Ramdanga kan kal a, college kan dai hnu-ah pawh kan beiseina khawvel chuan min nghâk chuang lo va. Tin, zirna lama a vawrtâwp thleng nia kan ngaih, degree sei pui pui neiho pawhin an thiamnate chu duhtawka thlamuanpuiin ‘Ka thlarau chawl la, hlim takin awm rawh’ an ti thei bik hek lo.|henkhat chuan an duhthusam lungawina kim chu foreign ramah awmin an ring a. Chumi ûm chuan mawi leh mawi lo pawh an thlu lo. Mahse foreign ramte chu ‘kan ram a nih loh avanga foreign ram lek an lo ni ṭhin a,’ a tâwpa an ngaih ber chu an pianna ram tho a ni fo. Chutiang zêl chuan mihringte hian kan hmâ lawka thil hmuh theih loh, hmuh theih ngei ni tura kan rin, beiseina leh lungawina chu tarkun thlengin kan ûm a, thlânmualah kan liam pui ta ṭhin a ni.
Mawitei chu awm lo se han ṭah chhuah hawk hawk pawh ka châk hle. Thlân hungna thing chu nghet takin ka hûm a. Ka insum zo lo teuh hle a ni. Mawitei chuan min rawn din hnaih deuh a. “An la naupang dun hle lehnghal,” a ti sap a. Aw pangngai put tum hram hram chungin, “La dam reng atân a ṭhat vei nen. Engatinge a aia sual thi awm pui pui pawh thi lo va, pa azawnga pa zaidam leh tlawmngâite a han vanduai kher aw?” ka ti vang vang a. Mawitei chuan, “Mi ṭhate leh misualte chungah ni thuhmun a chhuak miau si alawm le,” a ti a. “Pathian rorel dan hi hriat thiam har ka ti ṭhin,” ka ti leh bauh a.
Mawitei chuan a kut khing hniha thlân pahnih hungna vuanin leivung chu a kein a thai a thai a. Nakinah chuan, “Thlân insi riala an lo phûm dun kher chu a mak hle mai!” a ti sap a. Kei erawh chuan chu hun rei lote chhûng chuan Thingsulthliah a rawn awm ṭan tirh, kan inhmuh hmasak ber ni aṭanga tûn hun kan thlen thleng hi ka lo ngaihtuah mêk a. A camera min pêk hum rauh rauh chung chuan engtin nge a thil mi pêkte chu ka enkawl ang a, a thuchah pawimawh tak tak chu kei tehlul hian ka tihpuitlin sak theih ang tihte ka ngaihtuah zel a. Ka huphurh kher mai.
Chu thlân ropui lo tak mai pahnih luahtute chuan an damlai khan hmangaihnain a pêk theih khawvel hlimna sâng ber an chen dun hnu-ah lungngaihna zân thim chhah ber ber an paltlang leh a. Chu hmangaihna kalsual avang chuan lungngâi leh beidawngin hringnun hi a hran daih ve vein an pal chho va, tunah erawh chuan chatuana chawl dun turin an mu dun ta rial mai. An inhmangaihna hrui chat ngai lo chuan Pialralah a suihkhawm leh ta a ni.
Mawitei chuan ban chat hian, “Kan kal mai dâwn em ni?” a ti a. |awngkama chhâng lovin ka inher nghal a. Engtikah nge he thlânmualah hian ka kal leh ang ka sawi thei lo. A tawp nân thlân pahniha hming inziak chu ka han chhiar nawn leh hrâm a. Hming ropui an pu lo va, khawvelin an hre hek lo; mahse an chanchinte chu history bu-ah chuang phâk lovin zirlaibu-ah tel ve kher mah suh se keini tân zawng thawnthu ngaihnawm berte zinga mi a ni kumkhua tawh dâwn a ni. –
A TAWP TA
Source: http://rauthla-leng.blogspot.com
Post a Comment