~Henry Lalngurauva

History of Mizo Literature

1. Mizo tawng 'Lemchan thawnthu,' khawla chhut hmasak ber chu- 'Sangi Inleng,' 1963.

2. Mizo tawnga 'Lehkhathawn(letter)' ziaktu hmasa ber- Khamliana.

3. Mizo Kristian ten Pathian 'Biak Inkhawm' hun nghet tak tak an neih tan hun- 2nd October, 1895.

4. Kristian 'Hla Thar Bu' chhuah kum- 1930.

5. Mizo tawng 'Lemchan bu' hmasa ber ziaktu- Lalthangfala Sailo.

6. Mizo Academy of Letters(MAL)-in, Academy Award an hlan hmasak ber- Liangkhaia.

7. 'Kristian Hla Bu' hmasa ber chhuah kum- 1899.

8. Mizoram School tan hmasak ber- 1st April, 1894.
A hmun- Bawlhhmun.
School kal hmasa ber berte- 
Thangphunga, Chaltlang lal [King of Chaltlang].
Suaka, Durtlang lal [King of Durtlang].

9. Mizo Kristian hla hmasa ber- 'Isu vana a awm,' phuah kum- 1894 tawp lam.

10. Mizote zinga 'Hla-bu' chhunga telh ve tur, Mizo irawmchhuak hla ngat thawh hmasa bertu- Thanga: 'Lal ber hmaah kan ding ang'- No. 51.

11. Mizo zinga 'Thawnthu tawi(Short Story)' ziak hmasa ber- L. Biakliana, 1937.

12. Mizo zinga 'Essay' ziak hmasa bertu- Kaphleia, 'Thlirtu.'

13. Mizo Novel hmasa ber- 'Hawilopari'.
Ziaktu- L. Biakliana, 1936. 

14. Pi Nuchhungi 'Padma Shri Award' dawn kum- 1986.

15. Zosap missionary ten 'Lehkhabu' an siam hmasak ber- 'MIZO ZIR TIR BU,' 22nd October, 1896.

16. Mizo 'A- AW- B.....' zir theiha peih fel hun- 1st April, 1894.

17. Mizo Chanchinbu chhuah hmasak ber- 'MIZO CHANCHIN LAISUIH,' May-June, 1898.

18. 'MIZO LEH VAI' chanchin- November, 1902.

19. Mizo zinga chanchinbu enkawltu leh khaidingtu, 'EDITOR' hmasa ber- Makthanga.

20. Mizo 'CHANCHINBU' chhuak hmasa ber ber thenkhatte-
(i) KRISTIAN TLANGAU- 1911.
(ii) TLAWMNGAIHNA- 1934.
(iii) MZP CHANCHINBU- 1938.
(iv)  KOHHRAN BENG- 1947. 

21. Mizoram pum huapa 'Thlarau Harhna' thlen kum- 1919.
Mizo Kristiante zinga 'Pathian Fakna Hla,' phuah chhoh a nih tan kum: 1920- 1940.

21. Kum 1919 kuma 'harhna' rawn thleng khan, Zoram pumpui mai chu a fan chhuah hneh hle a.  Tuifinriat tui fawn hlup hlup ang maiin, 'harhna' khan Mizoram pumpui chu, a fawn chhuah vek a. Chumi kuma harhna thleng chuan, Mizote thinlungah nasa takin 'Pathian Fakna Hla' an mamawhzia a rawn hriattir a. Hla phuah thiamte thinlungah, mahni irawmchhuak ngei mai hla neih leh phuah a tulziate leh, duhnate chu nasa takin a rawn fawnpui chhuahpui ta a.

             Chuti chuan, kan hla phuah thiamte chuan, 'HARHNA' thlen hnu kum 1920 atangin, mahni irawmchhuak ngei mai hmangin, 'Pathian Fakna Hla' chu an rawn phuah chhuak ta chur chur mai a. Hla phuah thiam hnam, hla ril leh thuk nei tha, hlathu(poetical word) chher thiam leh nei tha em em hnam, zai ngaina hnam ni bawk te. Sakhaw hlui atanga sakhaw thara inlet, lunglai muhil leh tuilairap laklawhte thinlung riangvai tak chu rawn tipiangtharin, 'LENGKHAWM ZAI' dik tak mai hmangin, PATHIAN FAKNA HLA chu an rawn phuah chhuak ta chur chur mai a. Mi lungleng thei hnam tih takah, Pathian fakna hlate chu 'lungkuai raih' maia rawn phuah chhuakin, hla thar pakhat lek pawh chuan, kar lovah Zoram fan chhuakin, a lar nghal zung zung mai bawk a ni.

             'Harhna' thlen kum atanga, Mizo irawmchhuak liau liau va, 'Pathian fakna hla' phuahtu langsar deuh deuhte chu:- Patea, Zasiama, Kamlala, Siamliana, Saihnuna, CZ Huala, Thanherha te an ni. 

              Heng hla phuah leh phuahtute vanglai hi, kan sawi tawh angin kum 1920- 1940 inkarte an ni tlangpui a. An hla phuahte hian, Zoram a deng chhuak hneh em em a, Kristiante thinlung chu nasa takin an hla hmang hian an tisawp fithla a, mittui sur nguai nguai khawpin an hlate hian mite a vel tap nasa thin hle a ni. Heng hlate hi hmanlai mai ni lovin, tunlai thlenga Mizo hla tha leh hlu, ropui, kan sak nin theih loh leh, kan thinlung chhunga bu khuar ril ber berte an la ni reng a ni. Tin, an la ni zel dawn bawk a ni!

Post a Comment

Powered by Blogger.