US leh China inkar thu hi sawi kher lo pawhin kan hre deu vek tawh a. Ram pahnih te inzawmna chhiat lai ber kan thleng mek a ni. 

Heng ram pahnih te chanchin hi vawi duai lo kan sawi tawh a, ni a thar angin, chanchin pawh a thar ve zel a, August ni 10 khan an indo hman tep a. Eng thil nge a thleng zel dawn, sawi a har ta hle.

United States Health Secretary Alex Azar chu ni 3 cham turin Taiwan khawpui Taipei August ni 9 khan a thleng tawh a. China chuan he thil hi a duh loh tak zet a. Alex Azar cham chhung hiang eng thil nge thleng dawn, hriat a ni lova, China hian a jet chhuanvawr te a thlawkchhuah tir reng tawh a. US/Taiwan sipaite pawh an inring hle. 

Nimin August ni 10 khan US cabinet member hian Taiwan sawrkar hruaitu pawimawh tak tak te a kawm kual a. China laka an zalen theih dan tur kawng awm thei te an sawiho nia rin a ni. 

Tun tuma US cabinet member in a tlawh hi,  ram pahnih te kara chhinchhiah tlak tak thil niin, a vawi khatna a ni. Kum 1979 khan US chuan China duhsak in, Taiwan nena inzawmna a chhuchat a, Beijing nen insumdawn tawnna an nei zui a. Mahse, khawvel a inher danglam zel a, Vawiin ah chuan China nena inzawmna chhuchat leh in, US hian Taiwan chu a inmawngzawmpui ta a ni. 

China chuan a ram anga a chhiar leh thunun a tum mek, US cabinet member in ni 3 chhung zet a riahchilh hi a ngai thei loh hle a. Eng thil pawh ti a inhuam ngei dawn niin a lang. 

US health secretary kal chhan hi thuruk tam tak a awm ngei ang a. Mahse, Taiwan a tlawh chhan hi health lam thil anga a lan theih nan, Alex hian Taiwan in Corona Virus a control theih dan thuruk sawipui a tum dawn a ni. 

Alex hian President Donald Trump thuchah a keng teuh  a. Tunlai US-China trade war vuakveta Taiwan chet dan tur te, nasa zawka China laka trade war beih zawm dan tur te a sawipui ang.  

Taiwan kan sawi tawh hi chuan South China sea sawi telh a ngai ngei ngei thin a. Kum 1945 khan China hian Japan atangin Taiwan hi a la a. Kum 1949 atang khan buaina neuh neuh a awm chho ta a, China atangin a awm hrang ta a ni. Mahse, China hian a ram angin a la chhiar reng a, vawiin thleng hian United Nations ah pawh member a la ni thei lo, a chhanchu, China hian a veto power hmangin a pei thla zel thei tlat a. Taiwan tan hian independent nation nih a har dawn hle niin a lang. 

Rambung engemaw zat chuan independent nation angin an chhiar tawh tho nachungin, a tak taka zalen tur chuan hun a la duh hmel. 

Tun tuma US health secretary in Taiwan a tlawh thut hi, China chuan muanna leh remna tichhe tura lo kal a ni, a ti hmiah mai a. A nihna chin pawh a awm ang. China hian Taiwan hi thunun a tum reng a. Mahse, US a inrawlh thin a vangin khawthlang lamah an thle ta zawk a. South China sea buaina ah pawh, US chu a khaipa taka a tang ta hial reng a. Ram tenau zawkte thlavang a hauh a tih thei awm e. 

Taiwan president Tsai Ing-wen hian China hotu te chu Taiwan thliarkar suasamtu, tiin a sawi thin a. Ram zalen nih tumin hma a la ve char char a ni.  Alex hian Taiwan president hmuin, Taiwan chu covid19 hripui dona kawnga hmingtha, ramdang entawn tura rorelna fel nei a ni, mipui rorelna sawrkar hlimthla chiang takin a lang, tiin a fak. 

Taiwan president chuan US chunga a lawm thu a sawi ve bawk a. China sawrkar in thapui thawhin, theihtawpin do thin mahse, US puihna zarah Taiwan chu World Health Organization member zinga chhiar telh a ni ve ta chu, lawmawm a tih thu Alex a hrilh ve bawk a. Hriselna chungchangah kher hi chuan politics hi inrawlh lo se a tha, Beijing hian min khak reng a, tunah chuan a inchhir ta ve ang, tiin Taiwan president chuan a sawi. 

Taiwan a tlawh chungchanga China lo thinrim vel chungchang chu chanchinbumi ten Alex hi an zawt a, "US sawrkar atanga ka thu rawn hawn hian Taiwan leh US inzawmna a tingheh dawn a. Ralthuam, sumdawnna, hriselna, mipui rorelna leh zalenna neih turin US in Taiwan a puih reng dawn, tiin China thinurna chhan tura ngaih thu a sawichhuak. 

Tunlai hripui dona kawnga Taiwan hmalakna hian fak a hlawh hle a. An hnen atanga inzir duh ram an tam hle a ni. China nena inthenawm leh, inkalpawh reng ni mahse, Taiwan ramah hian mi 500 chauh covid19 hri kai an awm a, mi 7 in an thihpui. US ve thung chu covid19 thihpui tamna ber record a kawl mek a, mi 160000 an thi tawh.

China chuan US health secretary in Taiwan a tlawh hi, a en liam mai dawn loh thu a puang nghal a. A puan ang ngeiin a Jet fighter J-11 leh J-10 chu a thlawkchhuah tir nghal a. Alex leh Taiwan president inhmuh hma chiah khan Taiwan ram an va lut hman tep a ni.  

Taiwan lam pawh inring sa renga awm an ni bawk a, anti aircraft missile te chuan China jet te hi an umzui nghal chat a, pawi an khawih hman lo. Taiwan sipai te hian an dang hneh hrim hrim nge, China hian a ngam tak tak lo?

US cabinet member meuh a cham chhung hi chuan Jinping a hote hian eng thil mah an ti ngam tak tak lo, han ring phawt i la, a fuh ber ang.  Tun tuma China jet te chet dan hi kum 2016 hnu lamah a tum 3 na chiah a ni a, Taiwan ramchhung an luh thûk ber tum a ni.

Corona virus a lo chhuah tir khan, Taiwan hian World Health Organization hnenah thil tam tak hriattir a duh thin a. Mahse, China hian WHO ah Taiwan a tel ve a rem ti ngai lova, China ram tho a ni, tiin Beijing in a veto power hmangin a paihthla thin. Mahse, Covid19 hnehsaw taka a thunun thei tak avangin ram tak takin Taiwan chu an thlawp a, WHO ah pailai a nei thei ve dawn ta. 

Donald Trump duhlo tute chuan tunlai US-China kar thu hi an sawisel ve nasa maia. Democrats ho chuan, Covid19 a thunun hleithei lova. November presidential election lah thla 2 chauh a awm ta si. A hmingchhiatna thupbo tumin South China sea lam a buaipui a. Mi tam tak ngaihven turin China chu a beih ta mal mal mai a ni, tiin President Trump hmalakna an sel ve bawk a. An thlirna atang chuan a dikna chen pawh a awm ve ngei ang. 

Mahse, China chezia hi kan hai reng reng lova. US President Donald Trump in he ti tak hian dodal loh ta se, South China sea vel hi chu a thunun fel der tawh mai thei a ni.

Trump administration chuan China sirah a hnawk zel a. Hetih lai hian China ram thenawm te a huikhawm mek thung a. India pawh tiamin China laka phuba la duh an tam ta hle. 

Ramdang zawng zawngin Covid19 an buaipui luih luih laiin, China chuan alaka US policy a hmu hmaih hauh lova, tan a khawh ve nasa mai. Kan hriat angin Covid19 damdawi chu hman tangkai a tum leh mek a. Bangladesh, Brazil leh Pakistan te chu damdawi enchhin nan a hmang mek bawk a. China politics hi a kal tluang chiah lo mai thei. @TimesofMizoram

Post a Comment

Powered by Blogger.