India in zalenna a hmuh champha a vawi 74-na August ni 15 khan ram pumah lawm niin, Corana hrileng vangin kum dang pha lem loh mahse, Prime Minister Narendra Modi thusawi erawh a rum hle thu kan hre tawh a. Pu Modi chuan Pakistan leh China tan  thuchah na tak tak a chhákchhuak a, mahse, China lam hian an ngai thutak vak lo niin a lang. Chinese Foreign Minister in August ni 16 khan Tibet a tlawh nghal a, August ni 17 khan China chuan High Altitude Artillery gun chu Tibet ramri hrûlah a chhawp nghal bawk a. Hengte avang hian Jinping a hote hian Modi inhrosa vel chu an hlau loh hle niin a lang. 

China leh India ramri boruak thar kan thlir hmain, Pakistan in China ralthuam lei a tum chungchang hi kan han thlir thuak hmasa ang e. 

August ni 17 khan Pakistan chuan China siam drone tam tham tak lei turin thutlukna a siam fel ta. India tan chuan Pakistan leh kar ramri chu tun hma aia ven uluk a ngai leh dawn a ni. Pakistan chuan China siam CH-4 drones tam tak, Line of Control, India leh ramri buaina hmuna hman tur lei a tum a. He thil buaipui tur hian Pakistan army team chuan China an han tlawh fel der tawh thu hriat a ni. Pakistan Brigadier Mohammad Zafar Iqbal leh a hote mi 10 chuan December 2019 khan China company China Aerospace Science and Technology Corporation (CASC) chu an han tlawh tawh a. An drone siam Cai-Hong CH-4 leina tur inremna an siam tawh a. Tun hnaia chanchinthar kan hmuh ang chuan, Pakistan hian drone te hi a dawng hnai tawh a ni. 

China ralthuam siamtute hian US leh Russian thilsiam an entawn thin thu kha kan sawi tawh thin a. Tuna kan sawi mek CH-4 drone pawh hi American MQ-9 Reaper entawna an siam tho niin, American drone chu a pha dawn lo tih a chiang mai. 

CASC hian drone chi 13 lai an siam ve a. China hian a tha ber chu Pakistan a hman tir loh turah ngai bawk ila, India tan han hlauh chhan tur a awm lo. A duh phawt chuan India hian a Ori zawk America siam a lei thei reng a. Drone bikah hi chuan India hian Israel siam a duhzawk niin a lang. Tin, US Lockheed siam helicopter te pawh India in a lei tur thu kan sawi tawh kha. China drone te mai mai, India hian a hlau lo e mai. 
Wang Yi Chinese Foreign Minister

China drone CH-4 hian ralthuam chi 6, kg 345 a rit a phur thei a. US MQ-9 hian kg 1700 vel ralthuam a phur thei thung a. China drone nge tha US drone, a chiang mai awm e. India hian ralthuam a lei thu hi sawi tur kan neih reng a. Pakistan ve thung hi chuan Ramri velah helho hmanga India sipai kah bak a ngam tak tak lo. 

Tun hma kha chuan US ralthuam hmangin India a cho thin a. Donald Trump hun a lo thleng ta a, US chuan suahsual rawng bawl reng thin Pakistan chu a hnawl hmak a, India nen inzawmna tha a siam nghal a. Pakistan chu a hawihil hle réng a, Loh thei lovin China lam a hawi ta a ni. 

China thilsiam bak Pakistan hian han innghahna tur a nei tawh meuh lova, India lah a nep lo, Russia, Israel, USA, France, te thlengin... Pakistan tan chuan tahna tham a tling  ve hrim hrim. 

Kashmir buaina hi chinfel mai thei a ni dawn lova. Ramchhung leh pawn atangin beihna a tawk reng a. Article 370 hlih a nih hnu khan Kashmir tualchhung buaina chuan ziahawm lam pan hret mahse, ram thenawm atangin beihna a tawk nasa zawk mah a. India hmelma kumhlun Pakistan leh China mai an ni ta lo, Nepal leh Tibet pawhin China lam an thle tawh a. Bangladesh leh Sri Lanka te pawh China hian a veh thlem reng a. Engtik nia mawni chuan China pawlah an tel ve mai a rinawm ta hle. 

China tangrual pawl hian India tihnat bak thiltum an nei lem lova, Asia khawmualpui thunun tura an hmalakna dâl theitu lian ber chu India hi a ni miau a. India hian heng China thurualpui ramte atangin hian beihna a la tawk chho zel dawn a ni. A lehlamah chuan, Nepal, Bangladesh, Tibet leh Bhutan pawh ni se, heng ramte hian India hi an haw hran lova, China atanga engemawh hmuh an inbeisei vanga China lam hawi ta mai an ni ber a. China hian an duh ang a tihsak thei reng em? kan hre chho zel ang chu. 

Tin, China hi a fing viau mai a. Ram tenau zawkte Loan pein, Project lian pui pui a siamsak thin a. Mahse, a hnuah an rulh leh thei ta thin lova, China salah an táng  hlen ta thin a ni. Mi pawisa kan ba tlat chuan, loh thei lovin an thu awih a ngai ta thin ang deuh hian, China chuan a hemkual ta thin. Ram tenau zawk te tan chuan China thang kam hi hlauhawm tak a ni.

Chian chuan thenawm ramte huikhâwm a tum mek a. Chinese Foreign Minister Wang Yi  chuan tunhnai khan Tibet a tlawh a, India tana thil thalo bak a han sawipui a rinawm lo. Foreign Minister Wang hi Communist Party state councillor a ni bawk a. China minister zinga powerful berte zinga mi a ni. 

Wang chuan, China thanlen zelna tur chuan Tibet ram hi a pawimawh, ramri hrûla inkalpawhna zawng zawng  kan siamtha vek dawn, tiin a sawi. Tun hma in, Chinese minister ho in Tibet hi an tlawh zen zen ngai lova, official te erawh chuan kum tin an tlawh thung a. Tun tuma Foreign Minister in a tlawh chhan hi, India leh China boruak vang a ni ber a. Indo a lo chhuah pal thuta Tibet ram hman tangkai dan tur a thlithlai ni berin a lang. 

May ni 5 atang tawh khan India leh China sipai te chuan boruak muanawm an hmu meuh tawh lova. Inbiakna awm thin mahse, ram pahnih te hi indo turin an inpuahchah reng a ni ber.  August ni 2 khan Commander levela inbiakna nei niin, India chu a dinna ngaiah a la ding reng a. Tawlhsawn an tum lo. China pawh chuti tho, indo bâk hmachhawn tur awmin a lang ta lo. 

July thla tawp lam atang khan China chuan ralthuam a chhek khawl char char tawh a. Tibet lamah pawh hman mai theihin a dah tawh bawk. August ni 18 zing khan China foreign ministry thupuangtu Zhao chuan remna a awm theih nan India nena sawiho a duh thu a sawi a. Mahse, a ruk tak chuan Indo tura inpuahchah an ni ber awm e.

India pawh hian a thil tihsual tawh tihnawn a tum tawh lo bur mai a. Sino-Indian War 1962 ah khan China lakah kan tlawm tawh a. India sawrkarin China a ring lutuk vangin India kha Indo turin a lo inbuatsaih reng reng lo mai a. China erawh a rukin Indo a lo tum reng chu niin, kan hneh ta lo a nih kha. 

Tun tuma chuan India hian China hi a ring duh ta lo hrim hrim a. Inbiakna awm reng mahse indo tur ang maiin a inbuatsaih ta char char a. A sipaite sawi ang ang ralthuam a leisak ta zung zung a, kan indo leh hunah chuan boruak a dang zaih tawh ang.

Hmanah kha chuan US pawl NATO  leh Russia pawl Soviet Bloc  inbeihna kan hmu thin a. Tunlai hian China hian Russia dinhmun rawn luah in,  US pawl leh Communist China pawl inbeihna a ni tawh.  Tun dinhmunah chak tur zawk chu a hriat mai a. Economy hi ralthuam hlauhawm ber a ni. Mixed Economy hi India hian a dinchanpui thei i ring em? @TimesofMizoram

Post a Comment

Powered by Blogger.