Chanchin hmasa lamah khan India leh Japan Military Pact chungchang leh, hrisel lohna vanga Japanese Prime Minister Shinzo Abe chawl tur thu kha kan sawi thuak tawh a. 

India leh Japan inlaichînna siamthatu chu Shinzo Abe hi niin, politics a chawlhsan hnu hian, India-Japan relations hi engtin nge a kal zel dawn ni. Prime Minister dang Japan in a nei hunah, China lam a hawi mai lovang maw, Shinzo Abe a chawl tawh chuan Japan hi International Politics ah a hnungtawlh phah ang em? Tih te kan sawizau dawn a ni. 

Thenkhatin News Source hi an beisei thin a. Kan kalphung hi News ang diak diaka ziah a ni  ngai lova. Thupui pakhat atan ringawt pawh hian newspaper, magazine leh lekhabu kan chhiar kual nual thin a. News ang ngawr ngawr ni lovin, kan ngaihdan te pawh a tel a, mahse zeldin thu erawh a ni lo. Tun tuma kan sawiho tur pawh hi Shinzo Abe chanchin ziahna te, Japan economic policy te, India-Japan relation, ram pahnih te embassy website a mi te, Japan Politics chungchang South China Morning Post, This Week in Asia, NHK World Japan leh CGTN  editorial leh News te atanga lakchhuah a ni hlawm a. Source han dah ngaihna a awm lo a ni. 

Thenkhat chuan article pakhat an rawn lehling (translate) tawp a, source a dah thei mai. Keini kalphung ah chuan, information leh editorial kalkawp ang a ni a, kan dah thlip thlép thei loh a ni, tih kha ka han sawi tel hram a ni. 

Awleh, kan thupuiah lut ila, Shinzo Abe political career tawp tur hian khawvel politics kalphung a ti danglam theina lai a awm a. Nimin mai khan a thlazar hnuaiah  India nen military pact an ziak a. Sawrkar fawng chelhtu a mihring a inthlak chuan, Policy tam tak a inthlak thin a. Party khat chhungah pawh duh dan a inan vek lo. Tuna Japan ram enkawltu chu Liberal Democratic Party (LDP) niin, Shinzo Abe hi an president ni lai a ni. Japanese Chief Cabinet Secretary ni lai Yoshihide Suga chu Liberal Democratic Party member tam zawk chuan Abe thlaktu turin an duh a. Mahse, Suga chauh hi a ni lo, LDP chhungah thuneina inchuna a awm ve reng a. Shigeru Ishiba leh Fumio Kishida pawhin LDP hotu nihna an chuh ve bawk a. A tu ber hi nge LDP president dinhmun luah tur chu, a la chiang lo hle a ni. 

Japan a eptu pawl lian ber pahnih chu Shinzo Abe an a chawl tur thu a puan hnu hian, rorel lai khing thla turin an inkawp tawh a. Eptu pawl inzawmkhawm hian an president atan Edano Yukio, Constitutional Democrai Party of Japan chu an thlang nghal a ni. 
Indian Army Ak 203
Hetianga opposition party chak tak a din mek laia Ruling party chhunga buaina hian Liberal Democratic Party  (LDP) chu a tikeh thei dawn a. Eptu lam hian hei hi an hre karh dawn a, Shinzo Abe chawl hnu hian, Japan politics a inthlak zui thei bawk a ni. Hetiang hi tuna Japan ram dinhmun a ni mek a. LDP an la sawrkar chhung chuan India-Japan relation hi a hma aia nghet zawkin a kal zel a rinawm a. Chutih rualin, China-Japan relations erawh a chhe tial tial dawn a ni. 

Khawvel politics a inlumlet nasat vanglai taka  Abe  chawlh a ngai ta hi, US leh a hote tan, India tiamin thil pawi tak a ni. India leh Japan inlaichînna siamtu chu Abe hi a ni, tih India in a pawm hmak a. Tunlai boruakah China in a thuneina zauh a tum mek laia sawrkar fawng chelhtu inthlak a tul hi, a fuh chiah lo a ni. China hian India leh an ramri lamah buaina a siam reng a. Japan nena an inchuh mek Senkaku Diaoyu thliarkar, East China tuipuia awm chu China hian lak vek a tum bawk a. China hian a ram thenawm, a lam tang lo te a tibuai kim vek a ni. 

September ni 9 khan Modi leh Abe chu minute 30 zet phone in an inbia a. Modi pawhin Abe hi a uiin, a ngai hle dawn hle thu a hrilh a, rorelna khawl chelh tawh loh mahse, a hoten India-Japan inlaichhina an vawn nun reng, a beisei thu Modi hian a hrilh bawk. Tihian Modi chuan Twitter lamah a ziak a, I hriselna chhiat thu kan hriat chuan min tilungngai ngei mai. Thian duhtak Abe, i finna zarah India leh Japan in inlaichînna tha kan neih thei a. I hnuaiah Ram pahnih ten inzawmna tha tak an neih pha a ni tiin. 

Kum 65 mi Abe hma hian, a pu Nobusuke Kishi chuan India ram a lo tlawh daih tawh a. Kishi hi Japan Prime Minister, India ram rap hmasa ber a ni. Abe hian a pu hmalakna chhunzawmin, China a hlat tial tial a, India nen Inzawmna tha a siam a, hmelma thuhmun China do turin an inthurual hle tawh a ni. Japan rama Indian Ambassador lo ni tawh Deepa Wadhwa chuan, Abe hian Asia rama China huangtau tur hi a hria a, India nena thawkdun a tul thu hi a hmu chiang hle a  ni, tiin Abe chungchang a sawi. 

India leh Japan in Military Pact an ziah ni khan  thupuan (Joint Statement) an siam a, Indo Pacific chu tu ram pawh zalen taka an chettlak theina a ni, tiin thuchhuah an siam a. An thuchhuah hian China a kâwk deuh ber a ni. India leh Japan chuan China huat zawng takin, a hma aia nasa in South China Sea lamah inrawlh an tum thu pawh an sawi. China hian Indo-Pacific leh South China Sea chu a ram anga pumbilh a tum fai vek mai a. Ramdang ho hian tu ram pawhin zalen taka an paltlang thei an duh a, China hian a duh dér si lo a ni. 

Japan Prime Minister chelh rei ber Shinzo  Abe hian kum 2006 atang khan ram pahnih te inzawmna tur kawng a lo sial tawh a. India-Japan summit buatsaihin, Asia-Pacific atangin Indo-Pacific lam a zawh chho ta a ni. Hemi hnu hian Australia, India leh United States chu sawm lehin, thawh hona tha zawk an neih theih nan Quadrilateral Security Dialogue a siampui a. Hei hian a tum ber chu Indo-Pacific tuipui atanga China petchhuah a ni. 
India Japan Relations
Kum 9 zet Prime Minister a nih chhung hian India ram vawi 4 zet a tlawh hman a, Kum 2014 phei kha chuan Republic Day Chief Guest a ni nghe nghe. Modi pawh a duai bik awzawng lo, Ram dang hruaitu zingah Abe thlahtute awmna hmun tlawh hmasa bertu a ni. Modi leh Abe hi tum 4 zet an inkawm tawh bawk. 

Indian ambassador to Japan lo ni tawh, Wadhwa leh Chinoy chuan, Abe awm loh vangin India-Japan inlaichînna a chhiat an rin loh thu an sawi a. Ram pahnih te inzawmna thûk zawka kalpui zel a nih an ring. 

India hian Japan thiamna a hmang nasa mai a. Rail tlan chak chi tam tak hi Japan thiamna hmanga siam a ni. Japan hian India ramah investment nasa tak a kalpui a, Development thila kum 2018-19 chhunga Japan in India rama a hman ral hi USD 4.9 billion zet a ni. 

September ni khat khan India, Japan leh Australia commerce minister te chuan online meeting neiin, Indo-Pacific tuipuia chak zawka bungraw in supply tawn dan tur an lo sawiho tawh bawk. Indo-Japan summit hi nikum December thla kha neih hun tur niin, mahse Assam a Citizenship Amendament Act protest vang khan sawn hlat niin, April 2020 a nei tura tih niin, chu pawh chu Chinese Virus vangin thulh a ngai leh ta a ni. 

India-Japan relation that chho zel chhan pakhat chu US-China Trade war vang niin, Japanese company tam tak chuan China chhuahsana India rama inbun an tum tawh a. India pawhin a welcome hle a ni. Barak Obama ai chuan Trump hian China lakah beihpui a thlak nasa a. Trump hi lo tling ta lo se, Tun ang hian India hi International Politics ah a bûk a rit ang em? 


Engpawh nih se, Hmelma thuhmun nei an ti tlat a, sawrkarna inthlak vangin India-Japan relation hian a chhiat phah a rinawm lo. Japan hian a thliarkar mawi tak chu China a pe duh dawng lova, India in Ladakh hi China kutah a dah dawn bawk hek lova, India-Japan inzawmna hi a tu tan pawh ngaihtha chi a ni lo.
@TimesofMizoram

Post a Comment

Powered by Blogger.