Fanu i nei em? I lo nei a nih chuan eng rual nge? A lo nula tawh emaw, fa hial a hring tawhin tu mawng te i bêng tawh em? I tute zingah khan hmeichhia an awm em? Hmeichhe naupang duhawm tak, rilru thianghlim em em mai leh ngaihawm em em, i thinlung zawng zawnga i hmangaih an awm em? Chu i hmangaih, i naute duat, i hlimna, i enchimloh ngei mai chu pawngsual i phal em?!
Mizo Pawngsual
Ka huat ber chu:
Khawvel hmun hrang hrangah pawh he thil huatthla la zet, inpâwngsualna hi a mikhual lo hle a. ‘Puitling leh puitling inpâwngsual hi chu a tha e’ ka ti hauh lo. Hmeichhe chunga hleilenna, taksa mai piah lama thinlunga hliam na tak, ser kumkhua tawh tur hnutchhiahtu, taksa leh rilru thlenga nghawng a, dam chhûnga theihnghilh tawh loh tur leh hriat reng loh theih loh, hriat chhuah apianga tawrh hrehawm si thil a ni a, a nâ a ni. Mangchhia mai ni se tih hi, a tuartu mai ni lo, an hmeichhiatpuite pawhin kan duhsak leh kan lainatzia lanna atana kan tawngkam chhuak a ni fo. Mahse, chhia akârah rau rau leh, thil thlanawm ni reng reng lo thil pahnihah hian, puitling tawh pawngsual chu zia tak a la awm deuh a! (Hei pawh hi chauhthubarawh tak meuh meuh a ni!)

Mi herh, mihring thinlung vawt zual leh hur uchuak, siamtu thil siam chu sawi loh. a siamtu pawh zahpah lék lo va, naupang thianghlim pawi sawi lo, kan Lal Isua meuh pawhin vanram lût turte tehkhin na’n a hman, khawvel timawitu leh a mihringpui tana hlimna chauh thlentu, sual la kâi lo naupang duhawm pawngsual duhtu hi khawvelah ka haw ber! Sualna hrang hrang zingah ‘hei chu a ziaawm deuh e’ ti a, han thlan nalh tur a awm hauh lo. Rûkrûk emaw, tualthah leh ruihhlo kaihhnawih, kan sawi sêng lovang; a enga mah hi an tha lul lo mai. Mahse, kei chuan naupang pâwngsual hi nâ ka tiin ka haw ber mai.

Inngaihdam fo mai hi:
Kan ramah hian pâwngsual hi a hluar ve thin hle a. Pathian zarah ka hriat sual loh chuan ram pum nghawr dawt khawpa naupang pâwngsualna râpthlak hi chu kan hnung deuhah kha chuan kan hre ta lo vang vang a; thil lawmawm tak pawh a ni; awm lo hlen tawh se ka ti ngawt mai! Naupang ît thei khawpa piangsual an awm thin hi a mak a, a nâ a, hetiang thâwm a lo awm hi chuan a bikin nu, fanu nei ve phei chu kan rûm tak meuh thin a ni. Min run em em a, awmhmunah sâwt hlei lovin kan lo inhrosa ve a, kan âw-in awmzia a neih vena awm chhun kan in chhûngah na na na chuan kan râwl pawh a ring ve viau a ni. Mahse kan in chhûnga kan sawi chauh a ni miau a, tu hnuk mah a va piai lo.

Ka ngaihtuah thin a, pâwngsualtu hremna dân hi a na tâwk lo nge, nat zawng a na ve viau tak na a, a mihura hurna khan pawisak a neih lohtir nge, mipui hian huatah kan la tâwk lovin, mihring hur uchuak eltiangte kapchawr thunun zo khawpin action kan la thin lo zawk tih te, kan fate mualpho hlauh luatah kan ngawi fo mai thin hian rah tha lo a chhuah zawk em ni tih te hi ka ngaihtuah nasa ve thin. Tin, he kan kristianna kan hman thin hun hrep hi a dik lo zawk lo maw ka ti a ni. Pathian hming lama kan inlâk kalvary highway kual vel thinnain ngaihdamna min ngahtir lutuk te hi a tha lo. Ka hriat chian tak pakhat chuan hmeichhe naupang serh khawihsak a ching a, naupang pahnih khawih hmanin, naupang chhûngte ve ve pawhin an hre chhuak ngei a, an ngaidam! Mâwl eh uh tak an ni!

Tu emaw hur fâlin, kan fanu a lo chichunùl ve hlak tih hre reng chunga kan ngaihdam khan, kan fanu zahawmna kha a hringtute ngeiin kan rahbehsak a, hmangaihtu a neihchhunte ngeiin a nun hlu tak kan palzùtsak a, kan rila rah kha hmuhsitawmin kan siam asin! Kan fanu khawihtu kan ngaidam a nih chuan, kha naupang kha ‘ka hmangaih de dei dei’ kan ti lo ngam bawk tur a ni; hmangaihtu chuan misual tenawm lutuk chu, a phu tawk hremna hmu ngei turin dân rorelna hmaah a chhawp chhuak ngei ngei tur a ni. (MHIP ten an demna thu sawi a, chanchin thara puan ringawtin mihur kap a control lo!)

Chu mai a ni hleinem, mualpho hlauh vanga kan ngawih bopui a, kan lo ngaihdam hmelchhiat ve khanglàn ziah avang khan kan fanu mai ni lo, mi fate tan a la pawi zel thei lehnghal; ram leh hnam hmangaih lohna a ni ti pawhin puh cheu ila in pha thei dawn em ni! Sual azawnga tenawm ber mai tihuangtau a, mahni leh chhungkaw tan chauha sual pawh duh tawk lo va, naupang thianghlim khawih duhtu zalenna siamsaktu chu hê ngaihdamna tûl lo uluk muk lutuk phiangsen hi a ni!

Hmân deuha naupang duhawm tak mai, pawngsual hnu-a an thah leh tâk tum khan, ka fanu hi kum nga mi a ni. Ka’n en thin a, ka tap ringawt mai a ni; ka phal lo. Tu phalna maha an tih a ni lo na a, a tuartu a nu leh pa nat dan tur kha ka hrethiam ve tlat a, mahni inah thinrim em emin, thu rum deuh deuh, âtthlak deuh deuh mai kha ka phuh chhuak hmuàr hmuár a. “Khai hlum ve mai tur a ni, naupang khawih ching hi chu khâi hlum zel mai ila, panga pawh kan khai hlum hman lovang, an sim mai ang,” tih angreng kha ka sawi zuah zuah a. Kan thiannu pakhat chuan, “I nuta chunga thleng ni ta se, i ngaihdan hi a dang daih lovang maw! I nau, i hmangaih em em kha ni ta se, khài hlum i phal ang maw?” min ti khauh mai a. Ka ngawi det a, “Nuta pahnih ka nei a, ka nunna tluka ka hmangaih an ni. Hetiang thil hi an ti ve dawn chatuan lo tih pawh ka chiang. An lo ti ve a nih vaih chuan maw, ka chhànna che chu…’Aw, ka nâ ang, mahse ka dang hauh lovang’ tih hi ni,” ka ti.

Nu leh pate u:
Kan fate, naupang tê pawh ni se, kawm ngeih ila, an chinchâng hi i hriatpui vek ang u aw. Engkim an thlen ngamna nu leh pa nih zir ila, tum tlat bawk ila, an hriingtu aia thian tha nih tlin kan awm dawn reng reng lo a nia. Sawi pawh a hrehawm ka ti, mi reng reng, eng hna thawk pawh ni se, eng dinhmun pawh niin, hausa emaw, rethei pawh ni se, rin dan tawk thiam te hi a ngai a nih hi tiraw! Chhûngril takah hian ka nâ a, ka chàu a ni!

Ka thian duhtakte u, he khawvel tawp tak, sualna rapthlak pui puiin a tuam velna hmunah hian, Pathianin i fa enkawl tur khan a ring tâwk che a, a thil siam, a duh em em leh, a hmangaih em em kha, i kut hmangin enkawl a duh a, hmanrua atan a hmang chein, ngaihngam takin i hnenah, i kiangah a dah a ni. Nakinah, a hnenah him taka thlen turin a beisei che a, lei hrehawm leh sualna tam tak hnutiang chhawn a, khawvel ngai tawh reng reng lo tura a kianga, in chhûngkuaa in haw theihna turin, a ring tawk che u a ni. Engkimah Amah râwn chung zelin, kan chei duh dân te, thawmhnaw kan inbeltir tur thlengin kan thlan fimkhur a ngai e. Naupang thianghlimte hi him hrám tawh rawh se!

Ziaktu: Zoremi Hmar

Post a Comment

Powered by Blogger.