PI PU TEN ARSI HMING AN NEIHTE
- Nunmawia Fânai
(29th, November, 2020)

Mizo Arsi Hming

Sâp hovin 'Pole Star' an tih Mizopain 'Hmâr Arsi' tia an lo koh hi, hmâkhawsâng ata tawh a awm hmun sawn lovin a awmna ngai chat chara awm ṭhin a ni a. Chumi avang chuan kan pi pute khan, "Khi arsi khi a sil-awng a nih khi," tiin 'Sisil' an lo tih phah niin an sawi.

Tin, siruk khi lên rei hun leh mut hun tehna berah hmangin, vânlaizâwl a thlen hian mut hunah an ngai ṭhin. Siruk hi buh seng laiin a lang a, a chhuak tlai tawlh tawlhin, zing ni chhuah tika a chhuah hun te lo awmin, zân lama lan loh hun a nei a. Chu'ng hun lai chu may thla chho vêl niin, chumi avâng chuan may thla chhova thlipui tleh hi 'siruk la' an lo tih phah nghe nghe nia sawi a ni bawk.

Mizopate kha thla a mang zân, khua a thian zân hian pâwnah dingin, khua a vawh deuh zân chuan awmtual mei te chhêma hnungpuak chungin, arsite khi thlîrin an hun an hmang âwl lo ṭhin a ni âwm e. Chutianga vân lam thlira arsi an chhinchhiah leh hming phuah langsâr zualte chu :

1. Chawngmâwii   
2. Hrângchhuana
3. Siruk
4. Sikeisen
5. Zângkhua
6. Hrângkhupa-se-hnâr
7. Vânpui-saihrua
8. Sikâwlhrût
9. Chhohreivûng
10. Sikâwikâp
11. Sirawkuai
12. Dingdi-puan-tah
13. Pukûla-thang
14. Sisakei
15. Simeitalh
16. Simeikhu
17. Vârparh
18. Sivawkkuang
19. Si-aia
20. Sihnawkkhur
21. Sichakai
22. Nufa-thembu-inchuh
23. Sisialhmûr
24. Sivahluk
25. Hrângkhupa-se-dâr
26. Zângkhawte
27. Khiangte-zâwng-zîm
28. Sisil (Hmâr arsi)

Khi'ng zinga pakhat zângkhua chanchin tlêm sawi leh zauh ila :

Upate khân zângkhua hi thlasik laia zân rei leh rei loh en nan ber an hmangin, zângkhua a bungbut chuan khawvâr a hnai tih an hre thiam á¹­hin. Chumi a nih avâng chuan, harsatna leh lungngaihna te, hrehawmna leh tawrhna te an chunga a lo thlen chângin, chu'ng thilte chuan chên chilh reng lovin a la kiansan ve leh chêk ang tiin, "Zângkhua a la bungbû ang," an ti á¹­hin. Chu lo á¹­awngkam dang leh pakhatah chuan, "Phubâ zâwng ka la la ve ngei ang," tihna á¹­awngkam atan pawh hman a ni bawk a. 

Tin, pi pute kha a tam zâwk chu Tlawng lui chhak lama khawsa an ni a. Zângkhua hi hmâr arsi hnaih lama awm a lo nih ve bawk avangin, an awmna aṭanga an lo thlîr khan, Tlawng râl thlang lam zâwn a thlen hmain khuain a vâr hnan hman ṭhin a. Chumi avâng chuan, "Zângkhuain tlawng râl a kai lo," tih ṭawngkam hi a lo chhuah phah niin sawi a ni.

Le, khî'ng zawng khi kan pi pute ata arsi hming leh an chanchin tlêm ka ziah theih te chu a ni e.

Post a Comment

Powered by Blogger.